“Σύγκρουση” για την ανεργία – Εκτιμήσεις για 20% από την κυβέρνηση – Γρ. Προϋπολογισμού Βουλής: από 26% έως 31,6%

Μαζί με τη μερική άρση των μέτρων περιορισμού της κυκλοφορίας, από Δευτέρα γίνεται το πρώτο βήμα για το “ξεπάγωμα” της οικονομίας. Με το ερώτημα, «θα έχω δουλειά;», να κυριαρχεί σε κάθε σπίτι. Οι προβλέψεις του Υπουργείου Οικονομικών για την ανεργία -έτσι όπως καταγράφονται στο Πρόγραμμα Μεταρρυθμίσεων, που υπεβλήθη στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή- είναι εξαιρετικά αισιόδοξες. Η προβλεπόμενη για το τρέχον έτος ανεργία θα ακουμπήσει το 20% (19,9% συγκεκριμένα) από 17,3% πέρσι, ενώ η εκτίμηση για το 2021 είναι στο 16,4%.

Αισιοδοξία που δεν φαίνεται πάντως κοινωνικά γειωμένη, αν λάβει κανείς υπόψη του όσα λένε οι εκπρόσωποι των περισσότερων κλάδων της δυναμικής οικονομίας (τουρισμός, επισιτισμός, καταστήματα, μικρομεσαίοι κ.α.) που μεταφέρουν μια εικόνα κατεστραμμένου τοπίου.

Και πριν σπεύσει κάποιος να τους κατηγορήσει ότι είναι υπερβολικοί, αξίζει να θυμηθούμε την πρόβλεψη του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής («Ειδική έκθεση για τις οικονομικές συνέπειες του COVID-19», που συντάχθηκε και δημοσιοποιήθηκε στις 15 Απριλίου).

Στην έκθεση αυτή υπάρχει ένας πίνακας (σελ. 4) που είτε δεν τον διάβασαν στην οδό Νίκης (αν είναι δυνατόν…) είτε τον διάβασαν και ήθελαν γρήγορα να τον …ξεχάσουν. Στον πίνακα, λοιπόν, με τις προβλέψεις (του Γραφείου Προϋπολογισμού) βασικών μεγεθών για το 2020 -δηλαδή ΑΕΠ, ανεργία, πρωτογενές αποτέλεσμα, δημόσιο χρέος-, για την ανεργία ειδικότερα, αναπτύσσεται ένα 3 επί 3 σενάριο: δηλαδή τρία βασικά σενάρια (γρήγορης επαναφοράς, μέτριας επαναφοράς και αργής επαναφοράς της οικονομίας) με τρία επιμέρους σενάρια στο κάθε ένα από αυτά (χωρίς επεκτατικά μέτρα, με επεκτατικά μέτρα 5 και 10 δισ. αντιστοίχως).

Στο βέλτιστο σενάριο, αυτό της γρήγορης επαναφοράς της οικονομίας και με επεκτατικά μέτρα 10 δισ., η ανεργία εκτοξεύεται στο 26%, πολύ μακριά από το ψυχολογικό όριο του 19,9%, που υιοθετεί το Υπουργείο Οικονομικών. Ενώ στο δυσμενέστερο σενάριο, αργής επαναφοράς και χωρίς επεκτατικά μέτρα, η ανεργία γράφει μπροστά το «3», αγγίζει δηλαδή το 31,6%.

Σε πιο απλά ελληνικά, ένας στους τρεις άνεργος! Για να υπάρχει ένα μέτρο σύγκρισης, υπενθυμίζεται ότι η κορυφή της ανεργίας στα χρόνια των Μνημονίων κατεγράφη το 2014 με 27% ανεργία…

Αλλά και πέρα από το κοινωνικό – ανθρώπινο κόστος, αν σπεύσουν κάποιοι να αναρωτηθούν, γιατί ένας κοινωνικός δείκτης, όπως είναι η ανεργία, να βρίσκεται μεταξύ αμιγώς οικονομικών δεικτών στο σχετικό πίνακα του Γραφείου Προϋπολογισμού της Βουλής, να τους θυμίσουμε ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ έχει την ανεργία μεταξύ των δεικτών που παρακολουθεί.   

Πολλώ μάλλον που, σε μια εθνική οικονομία, όπως η ελληνική, η οποία στηρίζεται κατά 75% στην κατανάλωση. Και, όταν ένας άνθρωπος βγαίνει στην ανεργία, εκτός από τις δυσβάστακτες συνέπειες για τον ίδιον και την οικογένειά του, παύει να καταναλώνει όπως τότε που είχε εργασία, δεν φορολογείται, παίρνει επίδομα ανεργίας. Συνεπώς, λιγότερα δημοσιονομικά έσοδα…

Ταυτοχρόνως, αύξηση της ανεργίας συνεπάγεται πτώση του ΑΕΠ, με παράλληλη μεγέθυνση ελλείμματος και χρέους. Αλλά δεν είναι μόνον αυτό.

Αν εξαιρέσει κανείς επενδύσεις με αμιγή εξαγωγικό χαρακτήρα, έχει αποδειχθεί ότι δύσκολα κάποιος επενδυτής από το εξωτερικό αποφασίζει να επενδύσει σε μια χώρα με πολύ υψηλή ανεργία: Πρώτον, γιατί είναι μικρή η πίτα εκείνων που μπορούν να καταναλώσουν τα αποτελέσματα της επένδυσής του και δεύτερον, γιατί φοβάται την υφέρπουσα κοινωνική αναστάτωση.

Υπάρχει όμως και ένα τελευταίο ζήτημα για το οποίο αποφεύγει να τοποθετηθεί το πολιτικό μας σύστημα. Τι θα γίνει με τις συντάξεις και τους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, όταν η οικονομία είναι στο «κόκκινο».

Για τις συντάξεις ειδικότερα, υπενθυμίζεται ότι το σχετικό κονδύλι του προϋπολογισμού είναι μειωμένο, καθώς στο Υπουργείο Οικονομικών ποντάριζαν στην αύξηση της μισθωτής εργασίας και κατά συνέπεια (στην αύξηση) των εσόδων από εισφορές προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Στην π.Κ. (προ Κοροναϊού) εποχή. Τώρα…

Φαίνεται, τελικώς, ότι το καλοκαίρι δεν θα αποτελέσει το test μόνο για τη διασπορά του κοροναϊού. Αλλά και για την οικονομία, για τα μέτρα που έρχονται (;), πιθανώς δε, και για τα πολιτικά σενάρια…

Νίκος Παπαδημητρίου