Σενάρια στο Μαξίμου: Ο ανασχηματισμός “προαπαιτούμενο” για εκλογικό 2021…

Ο ανασχηματισμός είναι για κάθε πρωθυπουργό μια δύσκολη άσκηση με αμφίβολο αποτέλεσμα. Αρκετοί μιλούν για “θαύμα” που κρατά μόνο τρεις μέρες, αναφερόμενοι στον θετικό επικοινωνιακό αντίκτυπο που δημιουργούν οι αλλαγές σε μια κυβέρνηση. Από την άλλη είναι προφανές πως η επιλογή του χρόνου για έναν ανασχηματισμό υπόκειται σε διαφορετικές παραμέτρους και αφορά σε μεγάλο βαθμό στην επικοινωνιακή και πολιτική πίεση που νοιώθει πως δέχεται ένας πρωθυπουργός.

Για τον Κυριάκο Μητσοτάκη πρέπει να ληφθεί υπόψη και μία πρόσθετη και μάλλον καθοριστική παράμετρος. Ο χρόνος διεξαγωγής εθνικών εκλογών.

Εάν, για παράδειγμα, ο πρωθυπουργός τείνει προς εκείνες τις εισηγήσεις που δέχεται για να προσφύγει σε πρόωρες κάλπες εντός του 2021, αξιοποιώντας το θετικό momentum της επιχείρησης εμβολιασμού του γενικού πληθυσμού, είναι μάλλον βέβαιο πως πρέπει να προχωρήσει άμεσα ή έστω σχετικά σύντομα σε μια σειρά κομβικών αλλαγών στην κυβέρνησή του ώστε να της δώσει τη δυναμική της “τελικής ευθείας”. Εάν σκοπεύει να αντιπαρέλθει με μικρές και ευέλικτες αποφάσεις αλλά και έντονο κλίμα πόλωσης τα προβλήματα που θα ενσκήψουν στην πραγματική οικονομία και να εξαντλήσει τον χρόνο της θητείας του, τότε μπορεί να αφήσει τον ανασχηματισμό για αργότερα. Οι απόψεις ποικίλλουν και είναι αλήθεια πως δύσκολα μπορεί να προβλέψει κανείς πως θα εξελιχθούν τα πράγματα.

Από τη μία είναι το πιθανό τρίτο κύμα του κοροναϊού που οι περισσότεροι λοιμωξιολόγοι προεξοφλούν πως θα φθάσει κατά το δεύτερο 15νθήμερο του Ιανουαρίου ως αποτέλεσμα της χαλαρότητας των εορτών, σε συνδυασμό, ίσως, και με το άνοιγμα του συνόλου ή κάποιων σχολικών βαθμίδων στις 8 Ιανουαρίου, όπως άφησαν να εννοηθεί η Νίκη Κεραμέως και ο Στέλιος Πέτσας. Από την άλλη πρέπει να ληφθεί υπόψη η καθυστέρηση στην υλοποίηση του σχεδιασμού για τον εμβολιασμό.

Η κυβέρνηση θα χρησιμοποιήσει περίπου 1,2 εκατ. δόσεις του εμβολίου της Pfizer μέχρι τα τέλη Μαρτίου. Αυτές αναλογούν σε 600.000 πολίτες (υγειονομικοί και ηλικιωμένοι), ενώ όλα δείχνουν πως με αυτούς τους ρυθμούς οι νεοτερες ηλικίες θα εμβολιάζονται ακόμα στις αρχές του καλοκαιριού. Αυτή η κατάσταση θα βελτιωθεί αναμφίβολα εάν φθάσουν εγκαίρως οι δόσεις άλλων εμβολίων, όπως της Moderna, της AstraZeneca και άλλων εταιρειών μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Σε κάθε περίπτωση πάντως τα θετικά αποτελέσματα και ένα πρώτο τείχος ανοσίας δεν θα φανούν πριν το Πάσχα, σύμφωνα με τα πιο αισιόδοξα σενάρια.

Από την άλλη είναι το μείζον θέμα της οικονομίας. Οι προβλέψεις του προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών ότι περίπου το 42% των μικρών επιχειρήσεων εστίασης δεν θα ανοίξουν μετά το τέλος των περιορισμών και δεκάδες χιλιάδες εργαζόμενοι θα βρεθούν χωρίς δουλειά αποτελεί ένα μόνο σήμα για το χάος που θα επικρατήσει στην αγορά. Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδης έδειξε να συμφωνεί να χαρισθεί το 50% των τριών πρώτων επιστρεπτέων προκαταβολών, παρά τις ενστάσεις του αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών Θόδωρου Σκυλακάκη. Ακόμα κι αυτό ωστόσο δεν θα προκαλέσει ανάταξη στην πραγματική οικονομία και είναι χαρακτηριστικό πως όλοι οι εκπρόσωποι παραγωγικών φορέων και επιμελητηρίων (Μίχαλος, Καββαθάς, Κόλλιας κ.ά) ζητούν διαγραφή μέρους του χρέους που δημιουργήθηκε στην πανδημία προς το Δημόσιο και τις τράπεζες.

Κάτι τέτοιο, όμως, προϋποθέτει μια δραστήρια παρέμβαση της κυβέρνησης στους θεσμούς, την ώρα που ανάλογα αιτήματα διατυπώνουν και άλλες χώρες (Ιταλία, Ισπανία,κ.α) που όμως δεν βρίσκονται σε καθεστώς μεταμνημονιακής επιτήρησης. Η κυβέρνηση φοβάται πως η αγορά θα “σκάσει” μετά τον Απρίλιο που λήγει το μορατόριουμ πληρωμών και μέχρι τότε πρέπει να γνωρίζει εάν θα έχει το πράσινο φως των θεσμών, άρα και “εργαλεία” αντιμετώπισης της κρίσης, ή όχι.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα αυτά ο πρωθυπουργός καλείται να λάβει αποφάσεις. Οι εισηγητές του σεναρίου των εκλογών του προτείνουν έναν εκ βάθρων ανασχηματισμό σύντομα με είσοδο στην κυβέρνηση μεγάλου μέρους της κοινοβουλευτικής ομάδας ώστε να συγκροτηθεί μια διάταξη μάχης εκλογών. Σε αυτή την περίπτωση θα παραμεριστούν αρκετοί από τους τεχνοκράτες και θα αντικατασταθούν από βουλευτές με…εκλογικούς και γεωγραφικούς όρους. Είναι περίπου το μοντέλο που επέλεξε το καλοκαίρι του 2014 ο Αντώνης Σαμαράς, όταν πιεζόμενος από τους δανειστές για την 5η αξιολόγηση αλλά και την εκλογή Προέδρου Δημοκρατίας, έβαλε στην κυβέρνηση βουλευτές της “λαϊκής δεξιάς” και έκανε πολιτική στροφή.

Προσώρας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν δείχνει να έχει λάβει σχετικές αποφάσεις και είναι γνωστό πως προτιμά τους τεχνοκράτες από τα κοινοβουλευτικά στελέχη της Ν.Δ, όμως είναι περίπου βέβαιο πως θα προσφύγει σε μια τέτοια επιλογή εάν αποφασίσει πως είτε τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, είτε τον Σεπτέμβριο και τον Οκτώβριο θα προχωρήσει σε διπλές εκλογές για να υπερκεράσει τον “βραχνά” της απλής αναλογικής και να αποκτήσει καθαρό πολιτικό διάδρομο με δέλεαρ τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης.

Τα ελληνοτουρκικά, με μια πιθανή επανεκκίνηση των διερευνητικών επαφών (πιθανώς με δυσμενείς όρους που εγκυμονούν κινδύνους) και τα εξοπλιστικά προγράμματα πολλών δισ. είναι επίσης δύο παράμετροι που πρέπει να ληφθούν υπόψη του πρωθυπουργού και να “χωρέσουν” στον πολιτικό χρόνο των πρώτων μηνών του 2021. Όπως επίσης και το γεγονός πως εφεξής κάθε σφάλμα χρεώνεται διπλό στην κυβέρνηση, με αρκετά βαρύ πλέον το κλίμα μετά τα λάθη της διαχείρισης του δεύτερου κύματος της πανδημίας και την αρνητική ατμόσφαιρα στην πραγματική οικονομία.

Μια ακόμα παράμετρος είναι τα ίδια τα πρόσωπα. Κι αυτό διότι κάθε ανασχηματισμός προκαλεί δυσαρέσκειες, στην συγκεκριμένη, δε, περίπτωση είναι προφανές πως η εξίσωση γίνεται δυσεπίλυτη καθώς θα χρειαστεί να μετακινηθούν κορυφαίοι υπουργοί. Τι θα κάνει, για παράδειγμα, σε μια τέτοια περίπτωση με τους Γ. Βρούτση (στον οποίο χρεώνεται το σοβαρό θέμα του πολλαπλασιασμού των εκκρεμών συντάξεων), Χρ. Σταϊκούρα (με τον οποίο συγκρούεται καθημερινά πλέον ο Θ. Σκυλακάκης), Ν. Κεραμέως, Τ. Θεοδωρικάκο, ακόμα και με τον πολυσχιδή αλλά δυσφορούντα Αδ. Γεωργιάδη;