“Ρήγμα” στον EastMed, δυσφορία στη Λευκωσία- Οι συνομιλίες Μητσοτάκη-Αλ Σίσι και το σχέδιο Ερντογάν

Έντονη ανησυχία προκαλούν στην Αθήνα και την Λευκωσία τα σενάρια που είδαν το φως της δημοσιότητας περί συμφωνίας (;) του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Αγύπτιο πρόεδρο αλλά και τον Ισραηλινό πρωθυπουργό περί αποκλεισμού (!) της Κύπρου από την διαδρομή του φιλόδοξου σχεδίου με τον αγωγό EastMed, κάτι που δεν επιβεβαιώνεται από κυβερνητικές πηγές.

Εάν, ωστόσο, ισχύει κάτι τέτοιο σηματοδοτεί μια μεγάλη ανατροπή σε έναν σχεδιασμό που έχουν ακολουθήσει πιστά όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις (Παπανδρέου, Σαμαρά, Τσίπρα). Η ανησυχία εστιάζεται στο γεγονός ότι προ δύο ημερών ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου απηύθυνε πρόσκληση στην Αίγυπτο για συνεργασία στην χάραξη των θαλασσίων ζωνών, κάτι που συνδυαστικά με τα παραπάνω δημιουργούν την εντύπωση για “περίεργη” αναδιάταξη δυνάμεων στην ανατολική Μεσόγειο κατά τρόπο που θέτει εν αμφιβόλω τα συμφέροντα της Κύπρου αλλά και την στρατηγική που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια η Ελλάδα.

Σχετικό ρεπορτάζ είχε το κυριακάτικο “Βήμα” και ενέτεινε τις ανησυχίες αυτές.

Σύμφωνα με τις αποκλειστικές πληροφορίες του «Βήματος», ο κ. Αλ Σίσι παρουσίασε στον Κυριάκο Μητσοτάκη μια πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα, την οποία, αφού οι δύο άνδρες συζήτησαν εκτενώς, ο έλληνας Πρωθυπουργός ανέλαβε στη συνέχεια να προωθήσει τόσο προς τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Αναστασιάδη όσο – και κυρίως – προς τον ισραηλινό ομόλογό του Μπενιαμίν Νετανιάχου. Η ιδέα των κ.κ. Αλ Σίσι και Μητσοτάκη (οι δύο άνδρες διατηρούν συχνή τηλεφωνική επαφή) αφορούσε το σενάριο της αλλαγής όδευσης του πολυδιαφημισμένου αγωγού φυσικού αερίου East Med, ώστε αυτός να εκκινεί μεν από το γιγαντιαίο κοίτασμα «Λεβιάθαν» στο Ισραήλ και ακολούθως, αντί να πηγαίνει προς Κύπρο, να κατευθύνεται προς Αίγυπτο. Από εκεί ο αγωγός θα συνεχίζει στην ξηρά – και όχι πλέον υποθαλασσίως στα αβυσσαλέα βάθη της Ανατολικής Μεσογείου – ως τα σύνορα Αιγύπτου – Λιβύης και έπειτα να ανεβαίνει προς την Κρήτη διερχόμενος από την περιοχή της οριοθετημένης ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ.

Στη συνέχεια, πλοία μεταφοράς υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) θα μπορούν να μεταφέρουν το αέριο μέσω ενός «εικονικού» (virtual) αγωγού είτε προς την Αλεξανδρούπολη είτε προς άλλα σημεία, με τελικό προορισμό την Ευρώπη.

Ανάλογο ρεπορτάζ έχει σήμερα και η “Καθημερινή”, επιβεβαιώνοντας την κινητικότητα μεταξύ Αθήνας και Καϊρου, ιδιαίτερα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Αλ Σίσι.

Συγκεκριμένα η εφημερίδα αναφέρει:

Τις εντατικές διεργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και έχουν ως επίκεντρο την Αίγυπτο αντικατοπτρίζουν οι πρόσφατες επικοινωνίες σε υψηλό επίπεδο ανάμεσα σε Αθήνα και Κάιρο. Προχθές αργά το βράδυ, η αιγυπτιακή προεδρία έκανε γνωστό ότι ο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι συνομίλησε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, έπειτα από πρωτοβουλία του δευτέρου.

Σύμφωνα με τις αιγυπτιακές ανακοινώσεις, οι δύο άνδρες συνομίλησαν για τις «στενές διμερείς σχέσεις» σε διάφορα πεδία, ιδιαίτερα αυτό της ενέργειας. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε την ετοιμότητά του να ανταλλάξει απόψεις με τον πρόεδρο Σίσι σε περιφερειακά ζητήματα, ενώ επισήμανε τη σημασία του αμοιβαίου συντονισμού, ειδικά στον τομέα της ενέργειας, με τρόπο που θα συνεισφέρει στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων τόσο σε διμερές επίπεδο όσο και στο πλαίσιο της τριμερούς Αιγύπτου – Ελλάδας και Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο κ. Σίσι από τη δική του πλευρά υπογράμμισε ότι οι διμερείς σχέσεις σε περιφερειακό επίπεδο προωθούνται, ενώ πρόσθεσε ότι η αιγυπτιακή πλευρά επιθυμεί να ενισχύσει ορισμένους τομείς της συνεργασίας, ιδιαίτερα στα επίπεδα οικονομίας, ασφάλειας, άμυνας και ενέργειας.

Οι επαφές του κ. Μητσοτάκη με τον κ. Σίσι πραγματοποιήθηκαν λίγα 24ωρα μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχαν και οι υπουργοί Εξωτερικών των δύο χωρών, Νίκος Δένδιας και Σάμεχ Σούκρι. Οι επαφές έρχονται σε συνέχεια τριών εξελίξεων. Πρώτον, της έμμεσης πλην σαφούς εκδήλωσης πρόθεσης της Αιγύπτου να αναγνωρίσει τα νότια όρια της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, όπως αυτά κατατέθηκαν στον ΟΗΕ τον Νοέμβριο του 2019, κάτι που αποκαλύφθηκε από την «Κ» προ εβδομάδος. Δεύτερον, της συνεργασίας Αιγύπτου και Ισραήλ για την προώθηση του φυσικού αερίου τους σε υγροποιημένη μορφή. Και, τρίτον, του συνεπακόλουθου κινδύνου για τη βιωσιμότητα πρότζεκτ όπως ο αγωγός East Med. Είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η απάντηση που έδωσε χθες ο πρέσβης των ΗΠΑ ερωτηθείς για τα διάφορα σενάρια δημιουργίας αγωγών στην Ανατολική Μεσόγειο. «Ολες οι ερωτήσεις σχετικά με τους αγωγούς θα πρέπει να τεθούν στην αγορά, που είναι και η μόνη που μπορεί να απαντήσει», είπε ο Τζέφρεϊ Πάιατ.

Η “ντρίμπλα” Τσαβούσογλου και η πρόσκληση στην Αίγυπτο

Την “πόρτα” του Κάιρου για συμφωνία ΑΟΖ μεταξύ Τουρκίας-Αιγύπτου χτύπησε ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου, σύμφωνα με τον ιστότοπο sigmalive.com.

“Με βάση την πορεία των σχέσεών μας, θα μπορούσαμε μετά από διαπραγματεύσεις να υπογράψουμε μία συμφωνία με την Αίγυπτο περί θαλάσσιων ζωνών”, δήλωσε ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης τύπου με τον Γεωργιανό ομόλογό του Davit Zalkaliani.

Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου σημείωσε επίσης ότι όταν η Αίγυπτος υπέγραψε συμφωνία με την Ελλάδα σεβάστηκε τα νότια σύνορα της υφαλοκρηπίδας μας, ανατολικά του 28ου παράλληλου, όπως αυτά έχουν καταγραφεί στον ΟΗΕ.

“Κι αυτό το δείχνουν και οι σεισμικές έρευνες εντός της υφαλοκρηπίδας της, χωρίς να υπεισέρχεται στη δική μας υφαλοκρηπίδα, και οι αδειοδοτήσεις τις οποίες παρέχει. Αυτό δείχνει ότι σέβεται την υφαλοκρηπίδα μας και αυτό το καλωσορίζουμε θετικά.

Ως δύο χώρες με τα μεγαλύτερα σύνορα και ακτογραμμή στην ανατολική Μεσόγειο, μπορούμε να διαπραγματευτούμε το ζήτημα των θαλάσσιων ζωνών και να υπογράψουμε μια συμφωνία μεταξύ μας στο μέλλον, με βάση την πορεία των σχέσεών μας”, δήλωσε ο Τούρκος ΥΠΕΞ.

Αξιολογώντας παράλληλα το Σχέδιο Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, που ανακοίνωσε χθες ο Τούρκος πρόεδρος, ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε ότι “επεκτείνοντας το πεδίο των θεμελιωδών δικαιωμάτων και ελευθεριών, θα συμβάλει στις σχέσεις μας με τα θεσμικά όργανα της ΕΕ”.

Γράφει χαρακτηριστικά ο έμπειρος και καλά πληροφορημένος Μιχάλης Ιγνατίου στο hellasjournal.com:

Σήμερα θα είμαι «λιτός» στις απόψεις που θα εκφράσω. Μερικές φορές τα πολλά λόγια είναι …φτώχεια. Έχουμε και λέμε λοιπόν: Οι πληροφορίες για ρήξη μεταξύ της Αθήνας και της Λευκωσίας είναι εξαιρετικά ενοχλητικές. Αν ισχύουν τότε βρισκόμαστε ενώπιον ενός τεράστιου προβλήματος…

Πιο ενοχλητικός (για μένα) είναι ο ισχυρισμός που εκπορεύθηκε από περίεργους κύκλους της κυπριακής πρωτεύουσας – όχι κυβερνητικούς- ότι:

Η ελληνική κυβέρνηση «συνωμότησε» με τον στρατηγό αλ Σίσι της Αιγύπτου και τον Μπενιαμίν Νετανιάχου του Ισραήλ πίσω από την πλάτη του προέδρου Νίκου Αναστασιάδη, για να ακυρώσουν τη συμφωνία για τον πανάκριβο αγωγό EastMed που θα ξεκινά από το Ισραήλ και θα καταλήγει μέσω της Κύπρου και της Ελλάδας στην Ιταλία και απ’ εκεί στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Ο ισχυρισμός αναφέρει επίσης ότι ο κ. Αναστασιάδης πληροφορήθηκε τα καθέκαστα από τον κ. Νετανιάχου, στον οποίο φέρεται να απάντησε -ειρωνικά φαντάζομαι- ότι καλύτερα να περάσει ο αγωγός από την …Τουρκία!
Τρελά και παλαβά πράγματα, που εξυπηρετούν μόνο τους εχθρούς της Ελλάδας και της Κύπρου. Όμως, ισχύουν τα παραπάνω;

Ανώτερη διπλωματική πηγή με την οποία συζήτησα το θέμα, απάντησε ικανοποιητικά, θα έλεγα, στις απορίες μου. Όμως, θεωρώ ότι πρέπει η Αθήνα να σχολιάσει επίσημα και δημόσια όσα δημοσίευσε η εφημερίδα το ΒΗΜΑ, διότι είναι φανερό πως οι πληροφορίες δόθηκαν από ελληνική πηγή.

Η ελληνική κυβέρνηση βρίσκεται τις τελευταίες 48 ώρες σε δεινή θέση, λόγω κάποιων κινήσεων από την πλευρά του Καϊρου, που φέρουν τον αλ Σίσι να «ερωτοτροπεί» με την Τουρκία. Ή, αν το θέλετε διαφορετικά, φέρουν τον ισχυρό άνδρα της Αιγύπτου να παίζει στα ζάρια την ελληνική ΑΟΖ.

Ο υπουργός Εξωτερικών της κατοχικής δύναμης, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, έριξε λάδι στη φωτιά και εκμεταλλεύθηκε τις πληροφορίες. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης αναγκάστηκε να τηλεφωνήσει στον δικτάτορα της Αιγύπτου, ο οποίος έδωσε κάποιες εξηγήσεις. Δεν γνωρίζουμε αν έτσι έχουν τα πράγματα…

Οι Αιγύπτιοι φέρονται να λένε ότι υπήρξε ασυνεννοησία μεταξύ του υπουργείου Εξωτερικών και του υπουργείου Ενέργειας. Και ότι δεν υπάρχει περίπτωση να «πουλήσουν» την Ελλάδα και την Κύπρο, με τις οποίες έχουν υπογράψει στρατηγικές συμφωνίες.

Σε τούτη την ιστορία, το σενάριο γράφτηκε χωρίς την εμπλοκή της κυπριακής κυβέρνησης, η οποία προσπαθεί να βοηθήσει την ελληνική να εξέλθει του αδιεξόδου, στο οποίο βρέθηκε με κάποιες λάθος αποφάσεις της.