Παρενέργειες, μεταλλάξεις, εμβολιασμός, μονοκλωνικά – Ο καθηγητής Δ. Κούβελας αναλύει στο libre τα τελευταία δεδομένα

Καθώς ο ιός μεταλλάσσεται, μετατίθεται και το κέντρο ενδιαφέροντος στις συζητήσεις γύρω από την Covid-19. Το στέλεχος Δέλτα -που εντοπίστηκε αρχικά στην Ινδία- έχει εξαπλωθεί ταχύτατα και ευρύτατα στη Βρετανία, οδηγώντας τη χώρα –παρά το υψηλό εμβολιαστικό της ποσοστό- να αναστέλλει την άρση του lockdown για ένα μήνα και συνεχίζει την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων, καθώς τα νέα κρούσματα πληθαίνουν.

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Αυτή η κατάσταση χτυπά ένα καμπανάκι με το κυρίαρχο ερώτημα να είναι εάν τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι αποτελεσματικά και σε ποιο βαθμό απέναντι στο συγκεκριμένο στέλεχος (Δ).

• «Ο υποδοχέας ACE-2 (μετατρεπτικό ένζυμο της αγγειοτενσίνης 2) είναι ο υποδοχέας της ακίδας (spike) του ιού. Εκεί, συνδέεται και εισέρχεται στα κύτταρα. Όσο αυτή η χημική θέση της ακίδας δεν αλλάζει, η μετάλλαξη δεν έχει τροποποιήσει την παθολογία της. Όποιες αλλαγές έχουν γίνει σε άλλα δομικά σημεία του μορίου δεν μας πολυαπασχολούν», εξηγεί στο libre ο καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας του ΑΠΘ, Δημήτρης Κούβελας.

«Με άλλα λόγια, από τη στιγμή που οι μεταλλάξεις δεν έχουν αλλάξει την παθολογία της νόσου πρόκειται για τον ίδιο ιό. Άρα, λοιπόν, τα φάρμακα και τα εμβόλια, θεωρητικά, θα έπρεπε να “δουλεύουν”, να την καταπολεμούν αποτελεσματικά. Όταν βλέπουμε ότι υπάρχει έξαρση και περισσότερος κόσμος έχει αρχίσει να νοσεί, σημαίνει ότι κάτι δεν έχουμε πληροφορηθεί σωστά, κάποια αλήθεια δε γνωρίζουμε, κάτι δεν είναι όπως μας το περιέγραψαν σχετικά με τα εμβόλια…».

• «Πρέπει να δούμε περισσότερα στοιχεία σχετικά με τη μετάλλαξη Δ για να γνωρίζουμε με απόλυτη ακρίβεια πόσο μεγαλύτερη διασπορά προκαλεί (αυτή τη στιγμή η Δ δε φαίνεται να διαφοροποιείται πολύ σε αυτό το σημείο) και πόσο βαρύτερη έκβαση της νόσου επιφέρει. Αυτά τα στοιχεία θα τα δούμε όταν φτάσει και στην Ελλάδα, διότι, δυστυχώς, αυτά μπορούμε να τα διαπιστώσουμε όταν φτάσει μπροστά μας το πρόβλημα. Ας μην ξεχνάμε ότι δεν είχαμε στη διάθεσή μας όλα τα απαραίτητα στοιχεία από ολοκληρωμένες κλινικές μελέτες όταν βγήκαν τα εμβόλια».

Εμβόλια και μονοκλωνικά αντισώματα

«Όταν θέλουμε να περιγράψουμε την αποτελεσματικότητα των εμβολίων, χρησιμοποιούμε έναν δείκτη τον NNV (number needed to vaccinate). Αυτός είναι ο αριθμός των ατόμων που πρέπει να εμβολιάσουμε για να αποφύγουμε ένα συμβάν. Ο δείκτης αυτός σε όλα τα εμβόλια είναι 70 – 80. Είναι μεγάλος ο αριθμός. Σημαίνει ότι πρέπει να εμβολιάζουμε 70 για να μη νοσήσει ένας. Αυτό είναι σπατάλη πόρων και δεν αναφέρομαι στα χρήματα, αλλά κυρίως στις ανεπιθύμητες ενέργειες. Δηλαδή, αν πρέπει να εμβολιάσουμε 70.000 άτομα για να σώσουμε χίλιους, πρέπει να υπολογίσουμε ότι σε αυτές τις 70.000 εμβολιασμένους θα έχουν καταγραφεί και σε 100 άτομα παρενέργειες. Πρέπει να δούμε πόσο σοβαρές είναι αυτές οι παρενέργειες, για να ζυγίσουμε τα οφέλη από τον εμβολιασμό. Για αυτό υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση στον εμβολιασμό, επειδή κάποιοι το εξετάζουμε από διαφορετική σκοπιά. Για αυτό το λόγο, συχνά, έχω εκφράσει επιφυλάξεις για τα εμβόλια. Ενώ αντιθέτως, διαπιστώνουμε ότι η θεραπεία με τα μονοκλωνικά αντισώματα (τουλάχιστον των εταιρειών που έχω δει τα δεδομένα: Lilly, Regeneron και Celltrion) μας δίνουν σχεδόν 85-87% θεραπευτικό αποτέλεσμα, που είναι πολύ καλό».

–Αναμένουμε νεότερα εμβόλια πιο αποτελεσματικά με άλλο μηχανισμό που να μην προκαλεί παρενέργειες;

«Αυτή την εβδομάδα, ανακοινώθηκε ότι ένα υποψήφιο εμβόλιο (με αδρανοποιημένο ϊό) της CureVac, που δοκιμάστηκε σε μια κλινική μελέτη, θεωρήθηκε αποτυχημένο, καθώς είχε μεγάλη τοξικότητα. Ήταν το ίδιο τοξικό με τον ίδιο τον κοροναϊό. Άρα, δεν υπήρχε όφελος από τον εμβολιασμό.

«Έτσι όπως έχει η κατάσταση αυτή τη στιγμή με τα εμβόλια, η ισχυρή σύσταση για εμβολιασμό θα έπρεπε να αφορά τις ομάδες οι οποίες κινδυνεύουν περισσότερο».