Γιατί η κυβέρνηση ζητεί καταγραφή αποθεμάτων τροφίμων – Ποιοι οικονομολόγοι διαφωνούν – Νέες πληροφορίες για πλαφόν από τα σούπερ μάρκετ

Σε τροπολογία του υπουργείου Περιβάλλοντος, προβλέπεται η υποχρέωση των επιχειρήσεων να δηλώνουν τα αποθέματα σε συγκεκριμένα γεωργικά προϊόντα και τρόφιμα, η επάρκεια των οποίων απειλείται από τις διαδοχικές κρίσεις! Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, «μέσα στο τοπίο αβεβαιότητας που έχει διαμορφωθεί την τρέχουσα περίοδο, μετά την πανδημία του κορονοϊού και λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, ο οποίος μεταξύ άλλων, προκαλεί διαταράξεις στις αγορές του αγροδιατροφικού τομέα προτάσσεται η διαφύλαξη της σταθερότητας, ώστε να αποτραπούν τυχόν δυσμενείς συνέπειες στην επισιτιστική ασφάλεια».

Οι κρατικές υπηρεσίες όχι μόνον επιχειρούν να μάθουν τι ακριβώς όγκος αποθεμάτων σε τρόφιμα υπάρχει εντός των συνόρων, αλλά ταυτόχρονα προσπαθούν να βάλουν εμπόδια σε τυχόν αναιτιολόγητες ανατιμήσεις.

Πάντως μετά το πλαφόν των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ σε συγκεκριμένα είδη πληροφορίες αναφέρουν ότι το πλαφόν σε ηλιέλαια και άλευρα αναμένεται να επιβληθεί και στα καταστήματα, χωρίς αυτό να έχει επιβεβαιωθεί επίσημα.

Ειδικότερα 4 μεγάλες αλυσίδες που δραστηριοποιούνται στο λιανεμπόριο τροφίμων έχουν προχωρήσει στην επιβολή πλαφόν στις πωλήσεις αλεύρων και ηλιελαίου και στα ράφια του φυσικού τους δικτύου.

Ο λόγος που επιβλήθηκε το όριο, όπως υποστηρίζουν οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ, είναι για να προφυλάξουν τα αποθέματά τους «από χονδρεμπορικές εταιρείες που είχαν στραφεί σε αγορές μεγάλων ποσοτήτων μέσω των ηλεκτρονικών σούπερ μάρκετ» και να εξυπηρετήσουν το σύνολο της ζήτησης.

Τι γίνεται, όμως, με τα αποθέματα και την επάρκεια σε άλευρα, ηλιέλαιο και ζάχαρη, τρία βασικά προϊόντα, οι εισαγωγές των οποίων έχουν επηρεαστεί από τον πόλεμο στη Ουκρανία;

Βάσει της συγκεκριμένης ρύθμισης, επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αλυσίδα παραγωγής, εισαγωγής, εμπορίας, πώλησης, μεσιτείας, διακίνησης, διανομής και αποθήκευσης γεωργικών προϊόντων και τροφίμων στην Ελληνική Επικράτεια, θα πρέπει να υποβάλλουν εντός προθεσμίας δύο ημερών από τη δημοσίευση της κοινής απόφασης της παρ. 6, δήλωση με τα στοιχεία αποθεμάτων σε:

• πρώτες ύλες για την παραγωγή λιπασμάτων,
• λιπάσματα,
• ζωοτροφές,
• ωμά δημητριακά παντός είδους και ιδίως σιτάρι ή σμιγάδι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη, καλαμπόκι, εδώδιμο φαγόπυρο,
• άλευρα και ιδίως αλεύρια σιταριού ή σμιγαδιού και αλεύρια δημητριακών,
• ηλίανθο, και
• φυτικά έλαια, εκτός από το ελαιόλαδο, και ιδίως ηλιέλαιο (έλαιο ηλιοτροπίου), φοινικέλαιο και αραβοσιτέλαιο.

Οι επιχειρήσεις υποβάλλουν κατ’ ελάχιστο τα εξής στοιχεία:

α) την ποσότητα των αποθεμάτων, σε κιλά για τα στερεά, σε λίτρα για τα υγρά και σε τεμάχια όπου ενδείκνυται,

β) τη χώρα προέλευσης των προϊόντων,

γ) την τοποθεσία αποθήκευσης των αποθεμάτων και, ιδίως, τη διεύθυνση και τον ταχυδρομικό κώδικα,

δ) τα στοιχεία επικοινωνίας της επιχείρησης και, ιδίως, την επωνυμία και τον διακριτικό τίτλο, την έδρα, τον αριθμό τηλεφώνου, τη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, καθώς και τα ειδικότερα στοιχεία επικοινωνίας του νόμιμου εκπροσώπου της.

Η δήλωση υποβάλλεται ηλεκτρονικά μέσω ειδικού συνδέσμου που βρίσκεται στον κεντρικό ιστότοπο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ο οποίος είναι προσβάσιμος μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης.

Η πρόσβαση γίνεται μέσω των κωδικών πρόσβασης του Γενικού Εμπορικού Μητρώου των υπόχρεων επιχειρήσεων ή – εφόσον αυτοί δεν υπάρχουν – μέσω των κωδικών πρόσβασης στο «TAXIS».

Η μη υποβολή ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης, σύμφωνα με το παρόν επισύρει την αθροιστική επιβολή κυρώσεων ως εξής:

• κατάσχεση των αναφερόμενων ειδών, στο μέτρο που δεν έχουν δηλωθεί ή έχουν δηλωθεί ανακριβώς, και
• διοικητικό πρόστιμο ύψους από χίλια (1.000) έως εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης.

Ποιοι διαφωνούν

Σύμφωνα με την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), οι τιμές π.χ. των λιπασμάτων πρόκειται να αυξηθούν κατά 13% μέχρι το 2023 με αποτέλεσμα να οδηγείται το κόστος παραγωγής σε δυσθεώρητα ύψη αλλά και να απειλείται να μειωθεί η σοδειά για το διάστημα 2022-2023. Εφιστώντας, μάλιστα, την προσοχή των κυβερνήσεων στις επιπτώσεις των μέτρων που λαμβάνουν για να διασφαλίσουν επάρκεια τροφίμων, ο επικεφαλής των οικονομολόγων της FAO, Μάξιμο Τορέρο, τόνισε πως «όσα κάνουν τώρα οι χώρες επιδεινώνουν το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε ήδη με τις τιμές των τροφίμων, και ο πόλεμος ενδέχεται να μας οδηγήσει σε μια παγκόσμια διατροφική κρίση».

Με βάση πάντως την εβδομαδιαία ανάλυση του τμήματος μελετών της Alpha Bank η έκθεση της χώρας σε εισαγωγές προϊόντων από τις εμπόλεμες ζώνες αφορά κυρίως την ενέργεια και βασικά πολύτιμα μέταλλα και μη σιδηρούχα μέταλλα, κομβικά για μια σειρά από προϊόντα.

• Αναλυτικά η Alpha Bank αναφέρει ότι από το σύνολο των εισαγωγών της Ελλάδας το 2021, περίπου το 1/4 αφορούσε σε προϊόντα ενέργειας (16% αργό πετρέλαιο, 6% προϊόντα διύλισης πετρελαίου και 4% φυσικό αέριο), το 3% βασικά πολύτιμα μέταλλα και άλλα μη σιδηρούχα μέταλλαi, ενώ το 1% στα δημητριακά (εκτός ρυζιού), τα όσπρια και τους ελαιούχους σπόρους. Το 44% των εισαγωγών φυσικού αερίου προήλθε από τη Ρωσία και το 21% από τις ΗΠΑ, ενώ το 63% του αργού πετρελαίου η Ελλάδα το εισήγαγε κατά το προηγούμενο έτος από το Ιράκ (42%) και το Καζακστάν (21%).

Οι εισαγωγές από τη Ρωσία διαμορφώθηκαν, αντίστοιχα, στο 8% επί του συνόλου των εισαγωγών αργού πετρελαίου. Σε ό,τι αφορά στα βασικά πολύτιμα μέταλλα και άλλα μη σιδηρούχα μέταλλα, η Ρωσία είναι ο κύριος εξαγωγέας της Ελλάδας με μερίδιο 21%.

Τέλος, το μεγαλύτερο μερίδιο εισαγωγών δημητριακών στην Ελλάδα, το 2021, κατείχε η Βουλγαρία (32,9% επί του συνόλου), ενώ ακολούθησε η Ρωσία (13,4%), η Βραζιλία (7,4%) και οι ΗΠΑ (6,7%).

Παράλληλα, η Εθνική Τράπεζα σε μελέτη της αναφέρει ότι “το θέμα της ενεργειακής ασφάλειας αλλά και της επαρκούς προσφοράς μιας σειράς αγαθών και πρώτων υλών, των οποίων Ρωσία και Ουκρανία είναι βασικοί εξαγωγείς (κυρίως σιτηρά, λιπάσματα, συγκεκριμένα μέταλλα και πρώτες ύλες για τη χημική βιομηχανία και την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή), αποτελούν παράγοντες που θα μπορούσαν να έχουν, τουλάχιστον βραχυπροθέσμα, σημαντικές αρνητικές επιδράσεις στην παραγωγική διαδικασία.

Συγκεκριμένα θα μπορούσαν να επιτείνουν τις δυσλειτουργίες της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας, οι οποίες είχαν ήδη εκδηλωθεί, ως συνέπεια της υπερβάλλουσας ζήτησης, το 2021, όταν η οικονομία ανέκαμπτε ταχύτατα από την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία. Η κρίση στην Ουκρανία εντείνει τις προκλήσεις, καθώς η εφαρμογή κυρώσεων κατά της Ρωσίας και τα σχετικά αντίμετρα δημιουργούν πιέσεις στη διεθνή προσφορά συγκεκριμένων ενεργειακών αγαθών και πρώτων υλών, με πιθανές δευτερογενείς επιδράσεις στην παραγωγή και τον πληθωρισμό.”

Πάντως όπως τόνισε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, Γιώργος Γεωργαντάς μιλώντας στη Βουλή χθες για τη ρύθμιση για την υποχρέωση καταγραφής των αποθεμάτων δεν υπάρχει πρόβλημα τροφοδοσίας και επάρκειας στην αγορά.

Ο ίδιος διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση θα διασφαλίσει την ομαλή λειτουργία της αγοράς των συγκεκριμένων προϊόντων μεγάλοι εξαγωγείς των οποίων είναι η Ρωσία και η Ουκρανία, προκειμένου να μην τεθεί ζήτημα ως προς την επισιτιστική επάρκεια της χώρας. Εξηγώντας τον διττό στόχο της τροπολογίας ο κ. Γεωργαντάς επισήμανε την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης για πάταξη της κερδοσκοπίας.

Παρουσιάζοντας, δε, την τροπολογία για την υποχρέωση ταχείας καταγραφής των αποθεμάτων συγκεκριμένων αγροτικών προϊόντων και τροφίμων από τις επιχειρήσεις, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων υπογράμμισε πως: «Η μη ομαλή εξέλιξη της αγοράς δίνει σε μερικούς την αίσθηση ότι θα μπορέσουν να κερδοσκοπήσουν σε βάρος των αγροτών και των κτηνοτρόφων. Δεν πρόκειται να το επιτρέψουμε».

Στο φόντο πάντως της έντονης ανησυχίας για τη λειτουργία του τομέα προσφοράς στην οικονομία ο πληθωρισμός θεριεύει.

• Με βάση την ίδια έκθεση της Εθνικής Τράπεζας εκτιμάται θα επιβαρυνθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας στο 3,0% για το 2022, από 4,4% που εκτιμούσε τον Δεκέμβριο του 2021, ενώ προβλέπεται ότι ο πληθωρισμός θα εκτιναχτεί στο 8,0%-8,5% τον Μάρτιο με Απρίλιο του 2022. Σύμφωνα με την έκθεση, η κλιμάκωση της κρίσης στην Ουκρανία, πέραν των τραγικών συνεπειών της, αποτελεί μία νέα εστία οξείας οικονομικής αβεβαιότητας, η οποία επιτείνει τις πληθωριστικές προκλήσεις – οδηγώντας τις τιμές ενέργειας και βασικών πρώτων υλών σε νέα ιστορικά υψηλά – και αναπόφευκτα επιβαρύνει τις οικονομικές επιδόσεις του 2022.

Όπως αναφέρεται από την ΕΤΕ, οι πληθωριστικές επιδράσεις εντείνονται – με τον εγχώριο πληθωρισμό να ανέρχεται σε υψηλό 25ετίας, στο 7,2% το Φεβρουάριο – με τη διάχυση των εισαγόμενων πληθωριστικών επιδράσεων να αποδυναμώνει το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών και να αυξάνει το κόστος παραγωγής των επιχειρήσεων, με αρνητικές επιπτώσεις και στην κερδοφορία του εταιρικού τομέα (ο οποίος προφανώς προσπαθεί να απορροφήσει τμήμα του αυξημένου κόστους εισροών, ώστε μην το μετακυλήσει σε μεγάλο βαθμό στον τελικό καταναλωτή).

Από την πλευρά της Alpha Bank σημειώνει ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία μεταβάλλει βιαίως τον ενεργειακό χάρτη της Ευρώπης καθιστώντας αδύνατη την έστω και σταδιακή επιστροφή στην ασθενή προπανδημική πληθωριστική δυναμική.

Ο πόλεμος στην Ευρώπη επηρεάζει την πορεία της ελληνικής οικονομίας, πρωτίστως, μέσω της ανόδου των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων, η οποία σε συνδυασμό με την εξάρτηση της χώρας μας από τις εισαγωγές, έχει αρνητικό αντίκτυπο, τόσο στο κόστος παραγωγής και την κερδοφορία των επιχειρήσεων, όσο και στο διαθέσιμο εισόδημα και την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών λόγω του πολέμου, τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις αναμένεται βραχυπρόθεσμα να αντιμετωπίσουν υψηλότερο πληθωρισμό και βραδύτερη οικονομική ανάπτυξη από την αναμενόμενη, καθώς, μεταξύ άλλων, η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας παραμένει υψηλή.

Συγκεκριμένα, εισάγεται πάνω από το 80% της ακαθάριστης διαθέσιμης ποσότητας ενέργειας, κυρίως για πετρέλαιο, προϊόντα διύλισης πετρελαίου και φυσικό αέριο, με το 8%, το 43% και το 44%, αντίστοιχα, να εισάγεται από τη Ρωσία.

Σε επίπεδο προϊόντων, με βάση την ανάλυση της Alpha Bank αξιοσημείωτες αυξήσεις σημειώθηκαν, τον περασμένο μήνα, στο αλεύρι και τα δημητριακά (10,7% σε ετήσια βάση έναντι αύξησης 3,6%, αντίστοιχα, τον Φεβρουάριο του 2021), τον ηλεκτρισμό (71,4%, από -0,9%, τον ίδιο μήνα πέρυσι), το φυσικό αέριο (78,5%) και στο πετρέλαιο θέρμανσης, τα καύσιμα και τα λιπαντικά (28,7%, συνολικά, σε ετήσια βάση, από -6,2%, πέρυσι).

Επιπλέον, σημαντική άνοδο κατέγραψαν, τον Φεβρουάριο, οι τιμές σε έλαια και λίπη (16,8%), λαχανικά (15,1%) αλλά και αεροπορικά εισιτήρια (22,5%) και υπηρεσίες καταλυμάτων (11,3%).

Όπως τονίζει το τμήμα μελετών της Alpha άνοδος των τιμών στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο έχει ξεκινήσει ήδη από την άνοιξη του 2021, με τους ρυθμούς μεταβολής να βαίνουν, σε γενικές γραμμές, αύξοντες. Ειδικότερα για το φυσικό αέριο σημειώνεται ότι οι ετήσιες αυξήσεις ξεπέρασαν το 100%, από τον Σεπτέμβριο του 2021, μέχρι και τον Ιανουάριο του 2022.

Μάλιστα τονίζεται ότι τον Φεβρουάριο, η άνοδος ήταν ελαφρώς πιο ήπια, υπερβαίνοντας, ωστόσο, την αντίστοιχη άνοδο του ΕνΔΤΚ – φυσικό αέριο, στην ΕΕ-27 (42%). Σε ό,τι αφορά στο αλεύρι και στα δημητριακά αλλά και στον ηλεκτρισμό, οι τιμές κινήθηκαν ανοδικά, κατά τους τελευταίους τέσσερις και πέντε μήνες, αντίστοιχα, με τις ετήσιες μεταβολές να είναι εντονότερες τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο.

Πάντως με βάση δημοσκόπησης της MARC για τον ΑΝΤ1, η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών εμφανίζεται εξαιρετικά ανήσυχη για τις επιπτώσεις από την ακρίβεια και τις συνεχείς ανατιμήσεις.

Το 15,5% λέει πως δεν μπορεί πλέον να ανταποκριθεί στις ανάγκες της και περίπου το 40»% ότι έχει αναγκαστεί να περιορίσει βασικές ανάγκες.

Πολλά είναι επίσης τα νοικοκυριά (73,4%) που εμφανίζονται να έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές, σε λογαριασμούς ενέργειας, σε τράπεζες αλλά και ενοίκια.

Με πληροφορίες news247.gr, enikos.gr