Φαρσαλινός στο libre: Έμφαση στον εμβολιασμό ηλικιωμένων, όχι μόνο των νέων- Ποιοι θα κινδυνεύσουν σε ένα 4ο κύμα

Στην επιφυλακτικότητα των πολιτών απέναντι στα εμβόλια κατά του κοροναϊού, η κυβέρνηση απάντησε με τη «Freedom Pass» για τους νέους, οι οποίοι θα λαμβάνουν προπληρωμένη κάρτα 150 ευρώ ως «μπόνους» μετά την πρώτη δόση του εμβολίου. Το … «τσίμπημα» αυτής της ευκαιρίας, όπως προβλήθηκε, εκτός από το αμφίβολο πρακτικό αποτέλεσμα, έχει και ένα ηθικό βάρος που προβληματίζει, καθώς επιχειρείται η εξαγορά μίας ιατρικής πράξης. Ακόμα και αν παρακάμψουμε την ηθική διάσταση της αγοραίας πολιτικής προώθησης του εμβολιασμού, δε θα ήταν εύλογο ακόμα και ο πλέον καλόπιστος να αναρωτηθεί γιατί δεν δίνεται ως κίνητρο το ποσό των 150 ευρώ και στους ηλικιωμένους ανεμβολίαστους, που παραμένουν σημαντικό ποσοστό και διατρέχουν και μεγαλύτερο κίνδυνο; Μήπως αυτοί δεν «τσιμπάνε»;

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Το libre μίλησε με τον Δρ Κωνσταντίνο Φαρσαλινό, ιατρό – καρδιολόγο και ερευνητή στο Πανεπιστήμιο Πατρών και στο Τμήμα Δημόσιας και Κοινοτικής Υγείας του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, για την επιφυλακτικότητα των πολιτών απέναντι στα εμβόλια, για την… επιθετική πολιτική της κυβέρνησης, προκειμένου να πείσει -κυρίως τους νέους- να εμβολιαστούν, αλλά και για το κέντρο βάρους των προσπαθειών των υπεύθυνων της διαχείρισης της πανδημίας που θα πρέπει να είναι η προφύλαξη των ευάλωτων ομάδων και των ηλικιωμένων, μέσω και του εμβολιασμού, και όχι η ανάλωση των προσπαθειών με κάθε τρόπο (ακόμα και εκβιαστικό) για αν προσέλθουν στον εμβολιασμό οι νεαροί ενήλικες.

–Αποτελεί πλέον καλά εμπεδωμένη γνώση ότι τα εμβόλια δεν εμποδίζουν πλήρως την προσβολή από τον ιό. Πιθανότατα, προστατεύουν από τη βαριά νόσηση και, ίσως, συμβάλλουν στην ελάττωση της πιθανότητας λοίμωξης. Σωστά;

«Τα συγκεκριμένα εμβόλια μειώνουν και την πιθανότητα μόλυνσης, μετάδοσης και εκδήλωσης σοβαρής νόσου. Δεν προσφέρουν, όμως, πλήρη προστασία. Και οι εμβολιασμένοι μπορούν να νοσήσουν και να μεταδώσουν. Αυτό που είναι ακόμα άγνωστο είναι η χρονική διάρκεια της ανοσίας, κάτι που παραδέχονται ακόμα και τα στελέχη των φαρμακευτικών εταιρειών που έχουν κατασκευάσει τα συγκεκριμένα εμβόλια. Ο ίδιος Μπουρλά, όπως και οι εκπρόσωποι των άλλων εταιρειών, λένε για επαναληπτικά εμβόλια ή για τρίτη δόση. Έχουμε πολλά αναπάντητα ερωτήματα αλλά, με βάση και τις δηλώσεις των υπευθύνων, δεν φαίνεται ότι προσφέρουν μακροχρόνια ανοσία».

–Με αυτά τα δεδομένα και σε συνδυασμό με το γεγονός ότι κινδυνεύουν λιγότερο οι νεότεροι σε ηλικία, μήπως το κίνητρο για εμβολιασμό θα έπρεπε να δίνεται στους άνω των 60 κ όχι στα νέα παιδιά;

«Ακριβώς αυτό που περιγράφετε είναι η ένστασή μου! Είναι αδιανόητο, αντί να προσπαθήσουμε να πείσουμε τους μεγαλύτερους ηλικιακά, τους άνω των 60 να εμβολιαστούν και να διευκολύνουμε τους εμβολιασμούς εκείνων των ηλικιωμένων που δεν δύνανται να μετακινηθούν, να πιέζουμε για τον εμβολιασμό των 20άρηδων… Πόσον καιρό έχει ανακοινωθεί ότι συνεργεία θα εμβολιάζουν ηλικιωμένους στο σπίτι και δεν έχει γίνει; Και ανακοινώνονται εμβολιασμοί στις πλατείες και στις παραλίες κάτι που επικοινωνιακά είναι αστείο! Αυτό που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό είναι οι εμβολιασμοί ηλικιωμένων που έχουν κινητικά προβλήματα ή βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από εμβολιαστικά κέντρα σε απομονωμένα χωριά και δεν έχουν τα μέσα να μεταβούν ώστε να εμβολιαστούν. Αντί να έχει ξεκινήσει ήδη -εδώ και μήνες- εμβολιασμός τους, ασχολούμαστε με τους 18άρηδες και τους 20άρηδες και τους πριμοδοτούμε κιόλας, κάτι που είναι ηθικά και δεοντολογικά απαράδεκτο! Στην Ιατρική, πράξη αλληλεγγύης ή ατομικής προστασίας ποτέ δεν επιδοτείται, ποτέ δε χρηματοδοτείται. Ας δούμε το απλό παράδειγμα της αιμοδοσίας: θεωρείται παντελώς αντιδεοντολογικό και ανήθικο να δοθεί αμοιβή στον αιμοδότη.

• Αλλά ας πούμε ότι ξεπερνάμε αυτό το σημείο. Γιατί δεν δίνονται 150 ευρώ ως κίνητρο στους ηλικιωμένους που δεν έχουν εμβολιαστεί; Έχουμε μόνο 70% κάλυψη στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες (και το 70% αφορά εκείνους που σκοπεύουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό τους δεν έχουν ολοκληρώσει μέχρι στιγμής τις δύο δόσεις).

Εάν υποθέσουμε ότι έρχεται ένα τέταρτο κύμα, φανταζόμαστε ότι θα πιεστούν οι ΜΕΘ και θα έχουμε θανάτους από 25αρηδες; Οι ηλικίες από 60 και πάνω είναι αυτές που θα πληγούν και πάλι και θα γεμίσουν οι ΜΕΘ. Οι νεαρότερες ηλικίες και τα παιδιά κάνουν ηπιότερη νόσο, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τη γρίπη και τις ιώσεις κάθε χρόνο, όπου έχουμε εκατομμύρια κρούσματα αλλά δεν υπάρχει πανικός.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι ο ιός θα γίνει ενδημικός και δεν μπορεί να εξαφανιστεί με τα εμβόλια. Οι κυβερνητικοί στη Βρετανία, όπως και σε άλλες χώρες, παραδέχονται πλέον, ότι ο ιός δε θα εξαφανιστεί ποτέ! Θα γίνει ενδημικός και θα τον αντιμετωπίζουμε κάθε χρόνο όπως αντιμετωπίζουμε τη γρίπη, τα κοινά κρυολογήματα (πιθανότατα έτσι θα καταλήξει ο ιός) και θα συμβάλουν και τα εμβόλια σε αυτή την αντιμετώπιση, αλλά όταν θα έχουν γίνει ολοκληρωμένες μελέτες σε αυτούς που κινδυνεύουν περισσότερο. Το να εμβολιάσουμε όλους τους νέους και να αφήσουμε τους ηλικιωμένους ανεμβολίαστους είναι αφελές και δεν βοηθά σε τίποτα, αντίθετα προκαλεί ζημία».

–Πόσο ανησυχητικό είναι ότι ο ηλικιακός ΜΟ των κρουσμάτων αφορά όλο και νεαρότερα άτομα;

«Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, το 57% όσων νοσηλεύονται διασωληνωμένοι είναι άνω των 65 ετών. Αν δούμε τα αντίστοιχα στοιχεία του περασμένου Νοεμβρίου είναι ακριβώς τα ίδια. Αυτό είναι που έχει σημασία. Τα άτομα άνω των 60 ετών που, αν μολυνθούν, το πιθανότερο είναι να εκδηλώσουν σοβαρή νόσο και να χρειαστούν νοσηλεία και ίσως διασωλήνωση. Το αν τα κρούσματα εντοπίζονται σε νεότερες ηλικιακές ομάδες, δεν παίζει ιδιαίτερο ρόλο αφού δεν εκδηλώνουν σοβαρή νόσηση. Δεν κλειδωνόμαστε από τα κρούσματα αλλά από τα σοβαρά περιστατικά που νοσηλεύονται και χρήζουν ΜΕΘ.

• Στη Βρετανία, με εμβολιασμένο πλήρως το 62% του πληθυσμού, καταγράφονται 26 χιλ. κρούσματα την ημέρα, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και εμβολιασμένοι πολίτες. Όμως, δεν υπάρχει πίεση στο σύστημα υγείας, ούτε πεθαίνει κόσμος, ούτε γέμισαν τα νοσοκομεία. Εάν στη χώρα μας, είχαμε ολοκληρώσει τον εμβολιασμό των ηλικιωμένων, θα φαινόταν, ίσως, κάπως πιο λογική η πίεση προς τους νέους και το χρηματικό κίνητρο. Αλλά την ώρα που έχουν μείνει ανεμβολίαστοι οι ηλικιωμένοι, να δίνεται το βάρος σε 20άρησες δεν έχει λογική.

Και δεν πρόκειται μόνο για το χρηματικό κίνητρο. Όλα τα υπόλοιπα μέτρα που εξαγγέλλονται δεν είναι τέτοια που θα παρακινήσουν τους 70άρηδες και τους μεγαλύτερους σε ηλικία για πάνε να εμβολιαστούν. Θα ενδιαφερθεί, για παράδειγμα, ο 70άρης να εμβολιαστεί για να πάει ανεμπόδιστα να παρακολουθήσει μία συναυλία; Ή να πάει σε ένα κλαμπ; Είναι αυτά μέτρα για να πείσουν έναν ηλικιωμένο ή έναν ευπαθή συνάνθρωπό μας να εμβολιαστεί;

Έχει αδρανήσει η μέριμνα εμβολιασμού για τους μεγαλύτερους ηλικιακά και εκβιάζουμε ή εξαγοράζουμε τους νεαρούς ενήλικες. Να ξεκαθαρίσω ότι καλώς έλαβε έγκριση και για παιδιά το εμβόλιο καθώς υπάρχουν παιδιά που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, τα οποία πρέπει να εμβολιαστούν.

–Για δεν προσπαθούν να τους πείσουν τους πολίτες μέσα από μία καμπάνια;

Αυτή η πολιτική μπορεί να γυρίσει μπούμερανγκ και να κάνει τους νέους καχύποπτους και ακόμα πιο επιφυλακτικούς.

Επίσης, δεν μπορούμε να υποστηρίζουμε ότι ξαφνικά απέκτησε ένα μεγάλο ποσοστό η ψεκασμένων ή αρνητών η χώρα μας. Πάντα, υπήρχαν αρνητές του εμβολίου ή διαφόρων άλλων ιατρικών πράξεων. Αλλά αυτοί δεν είναι περισσότεροι από το 2% του πληθυσμού και έχουν μία οριζόντια διαφωνία απέναντι σε οποιοδήποτε εμβόλιο και σε οποιαδήποτε ιατρική πράξη και θεωρούν ότι όλα είναι μία συνωμοσία. Τα άτομα αυτά, λοιπόν, δεν πολλαπλασιάστηκαν ξαφνικά! Για την επιφύλαξη του κόσμου, το μεγαλύτερο μερίδιο ευθύνης το έχουν οι ίδιες οι αρχές, καθώς έβγαιναν επιστήμονες και έλεγαν ότι το εμβόλιο είναι απόλυτα ασφαλές, ότι είναι μηδενικού κινδύνου. Δεν υπάρχει μηδενικός κίνδυνος! Ή ότι οι θρομβώσεις από τους εμβολιασμούς είναι λιγότερες από ό,τι στο γενικό πληθυσμό ή στους μη εμβολιασμένους, αφήνοντας να εννοηθεί ότι το εμβόλιο προστατεύει από τις θρομβώσεις. Τέτοιες δηλώσεις δημιουργούν την προσδοκία ότι ανακαλύφθηκε ξαφνικά η απόλυτη ιατρική θεραπευτική προληπτική παρέμβαση, κάτι που δεν έχει γίνει ποτέ στην ιστορία. Όταν δημιουργούμε τέτοιες ιατρικές προσδοκίες και μετά –όταν έρχεται το εμβόλιο– οι πολίτες πληροφορούνται για θρόμβωση ή αιφνίδιο θάνατο ή μυοκαρδίτιδα μετά από τον εμβολιασμό, προκαλείται και επιφύλαξη αλλά και φόβος.

Επίσης, πληρώνουμε και την υπερβολή των μέσων ενημέρωσης όλο το προηγούμενο διάστημα. Ειδικά στο πρώτο κύμα, με την υπερπροβολή και υπερανάλυση των περιστατικών, δημιουργήθηκε ταύτιση του κοινού, η αίσθηση ότι θα πάθουμε όλοι το ίδιο. Έτσι και τώρα, ακούμε για περιστατικά που εκδηλώθηκαν σοβαρές παρενέργειες των εμβολίων και νομίζουμε ότι όταν εμβολιαστούμε θα παρουσιάσουμε θρόμβωση ή μυοκαρδίτιδα…

• Η αλήθεια είναι ότι καταγράφονται αρκετές παρενέργειες, και ίσως περισσότερες από άλλα εμβόλια, αλλά παραμένουν σε ένα σύνολο των  δισεκατομμυρίων εμβολιασμών παγκοσμίως, μία πάρα πολύ μικρή μειοψηφία. Όμως, η εικόνα που έχει ο κόσμος είναι ότι είναι πάρα πολλά τα περιστατικά και ότι κινδυνεύει ο καθένας που θα εμβολιαστεί. Αυτό είναι λάθος! Πληρώνουμε την τακτική τρομοκρατίας που οι ίδιες οι αρχές αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν για να πετύχουν τη συμμόρφωση του πληθυσμού.

Πρέπει να σταματήσουμε την τρομοκρατία των κρουσμάτων και να πάμε στην ουσία. Διότι η τρομοκρατία των κρουσμάτων θα είχε νόημα, αν είχαμε την ελπίδα να εξαφανίσουμε τα κρούσματα. Δεν πρόκειται να εξαφανίσουμε τα κρούσματα και πλέον το ξέρουμε με βεβαιότητα ότι ο ιός θα γίνει ενδημικός.

Πρέπει να επικεντρωθούμε στους ευπαθείς και τους ηλικιωμένους, να γίνει μία σοβαρή καμπάνια ενημέρωσης προς όλους. Να αναδείξουμε ότι τα εμβόλια είναι ένα σημαντικότατο εργαλείο στη διαχείριση της πανδημίας, ακόμα και για τα παιδιά που είναι ευάλωτα, να σταματήσουμε να δίνουμε ψευδείς προσδοκίες ότι θα εξαφανιστεί ο ιός και τέλος να μην εκβιάζουμε τους πολίτες. Είναι προσβολή στην αξιοπρέπεια να εκβιάζουμε έτσι ομάδες πληθυσμού για να κάνουν το εμβόλιο. Πρέπει να κερδίσουμε την ελεύθερη συναίνεση και πρέπει να καταλάβουμε ότι ο εμβολιασμός είναι μία κοινωνική πράξη αλλά, πρώτα από όλα, είναι πράξη ατομικής προστασίας και δεν μπορούμε να επιβάλλουμε στον πολίτη κάτι το οποίο έχει έστω και ελάχιστο κίνδυνο και μάλιστα με τρόπο εκβιαστικό!»._