Ας μάθουμε από το 1993

Το 1993 στον πέμπτο όροφο* του Υπουργείου Εξωτερικών πανηγυρίζαμε- αντίθετα στον τέταρτο** επικρατούσε κατήφεια. Διότι ο δρόμος για την εισδοχή της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση είχε ανοίξει διάπλατα ενώ αντίθετα η στρατηγική μας στο Μακεδονικό βρισκόταν αντιμέτωπη με απανωτές ήττες.

του ΑΝΔΡΕΑ ΨΥΧΑΡΗ

Η στρατηγική μας στην περίπτωση της Κύπρου βασίστηκε στους χαμηλούς τόνους, στο διεθνές δίκαιο και εργαστήκαμε διαμορφώνοντας συμμαχίες και εκμεταλλευτήκαμε τις επικρατούσες συγκυρίες με αποτέλεσμα σήμερα όχι μόνο να απολαμβάνει η Κύπρος το ευρωπαϊκό κεκτημένο αλλά να έχουμε πλέον πολλά περισσότερα διπλωματικά πλεονεκτήματα.

Αντίθετα, στο θέμα του Μακεδονικού το Υπουργείο Εξωτερικών υποχρεώθηκε σε μια αναγκαστική στρατηγική λόγω της δημόσιας και έντονης αντιπαράθεσης όπου κυριαρχούσε το συναίσθημα και όχι η ψυχρή λογική.

Έκτοτε αποτύχαμε να διαμορφώσουμε συμμαχίες κυρίως διότι διαβάζαμε λάθος το διεθνές δίκαιο και αδυνατούσαμε να αντιληφθούμε πως διαμορφωνόταν αφού το συναίσθημα και «απόψεις» δεν μας το επέτρεπαν. Φθάσαμε στο 2019 όπου τελικά αποδείχθηκε αληθινή η φράση του Κ. Μητσοτακη, «σε δέκα χρόνια θα το έχουμε ξεχάσει όλοι» καθώς η Συμφωνία των Πρεσπών ουδόλως επηρέασε το ουσιαστικό εκλογικό αποτέλεσμα παρά τα συλλαλητήρια και τις ορισμένες πατριωτικές απόψεις που όμως δεν ερμήνευαν το διεθνές δίκαιο και την πραγματικότητα.

Σε σύντομο χρονικό διάστημα Ελλάδα και Τουρκία «αναγκάζονται» (κυρίως από τις συνθήκες και δευτερευόντως από τους διεθνείς παράγοντες) να συνομιλήσουν με σκοπό την εξομάλυνση της δυσάρεστης κατάστασης στην περιοχή μας.

Το 1993 θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό στρατηγικής– οι «πατριωτικές» φωνές και χάρτες που ορισμένα ΜΜΕ φιλοξενούν στην ουσία πλήττουν την διαπραγματευτική ποιότητα και στρατηγική της κυβέρνησης. Αντίθετα απόψεις, όπως για παράδειγμα των πρώην υπουργών κκ. Βαληνάκη και Κοτζιά, είναι χρήσιμες για την ηγεσία του Υπουργείου Εξωτερικών. Κλειδί στην επιτυχία διαπραγματεύσεων αποτελεί ο συνδυασμός γνώσης ιστορίας, διεθνούς δικαίου, υφιστάμενης κατάστασης και διαμόρφωση συμμαχιών- όχι λόγω συμπάθειας αλλά διότι θα έχουν κάτι να κερδίσουν.

*Α2 Διεύθυνση Τουρκίας-Κύπρου
**Α3 Διεύθυνση Βαλκανικών Υποθέσεων