Ανάλυση: Ο Μπάιντεν “έκρυψε” τις γέφυρες στον Ερντογάν – Ικανοποίηση στην Αθήνα, αλλά ούτε λέξη για “κυρώσεις”

Η ψυχική ανάταση που υπήρξε λόγω της επετείου των 200 χρόνων από την ελληνική επανάσταση σε συνδυασμό της πρώτης επικοινωνίας του πρωθυπουργού με τον Αμερικανό πρόεδρο «σκέπασαν» τα όσα έγιναν στη Σύνοδο Κορυφής. Το θέμα που επρόκειτο να κυριαρχήσει ήταν το ζήτημα της τουρκικής προκλητικότητας, όμως εκείνο που τελικά απασχόλησε τους «27» ήταν η αντιμετώπιση της πανδημίας και βεβαίως η παρέμβαση του Τζο Μπάιντεν.

Του Σωτήρη Ευσταθίου

Η λέξη «κυρώσεις» εναντίον της Τουρκίας που επιθυμούσε η κυβέρνηση «απουσιάζει» για μία ακόμη φορά απουσιάζει από το τελικό κείμενο συμπερασμάτων. 

Η τηλεφωνική επικοινωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Τζο Μπάιντεν κράτησε περισσότερο από μισή ώρα και έγινε σε πολύ καλό κλίμα όπως τόνιζαν κυβερνητικές πηγές. Ο πρωθυπουργός με ανάρτηση του στο twitter χαρακτήρισε «θερμή» και «εποικοδομητική» την συνομιλία τονίζοντας πως οι δύο άντρες αναφέρθηκαν «στην σημασία της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ των δύο χωρών».

• Στο Μαξίμου δεν κρύβουν την ικανοποίηση τους για τις συνεχείς παρεμβάσεις του Αμερικανού προέδρου οι οποίες επιβεβαιώνουν την στήριξη της Ουάσιγκτον στην χώρα μας, φέρνοντας σε δύσκολη θέση την Άγκυρα. 

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές ο πρόεδρος των ΗΠΑ χαρακτήρισε την χώρα μας ως ένα κρίσιμο σύμμαχο στο ΝΑΤΟ, με ενεργή δράση για την ειρήνη και την ευημερία στις περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου, της Μαύρης Θάλασσας και των Δυτικών Βαλκανίων υπογραμμίζοντας τη σημασία της αμυντικής συνεργασίας των δύο χωρών, με αιχμή τη φιλοξενία των αμερικανικών δυνάμεων στη Σούδα.

Ο Πρωθυπουργός, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, ευχαρίστησε προσωπικά τον Αμερικανό πρόεδρο για τη συνεπή υποστήριξη της Ελλάδας, ενώ τόνισε ότι στη διαχρονική σχέση των δύο χωρών η ελληνοαμερικανική κοινότητα λειτουργεί ως γέφυρα. Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας υπογραμμίστηκε η στρατηγική συνεργασία των δύο χωρών με στόχο την ασφάλεια και την ευημερία στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

• Αναλυτές τονίζουν πως ο Τζο Μπάιντεν από την πρώτη στιγμή που κάθισε στο οβάλ γραφείο του Λευκού Οίκου επιχειρεί να δημοσιοποιήσει την στήριξη στην Ελλάδα, προκειμένου να αναγκάσει την Τουρκία να συνεργαστεί με τους όρους που επιθυμούν οι ΗΠΑ με στόχο να βάλει φρένο στις σχέσεις Ερντογάν – Πούτιν. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρεί να εκμεταλλευτεί το άσχημο κλίμα που επικρατεί μεταξύ Ουάσιγκτον και Άγκυρας και με συνεχείς κινήσεις προσπαθεί να κερδίσει πόντους στην Αμερικανική στήριξη. 

Η ενίσχυση στα εξοπλιστικά αναμένεται να παίξει σημαντικό ρόλο στις συμμαχίες που θα έχει η χώρα μας καθώς θα πρέπει να αποφασιστεί το επόμενο διάστημα αν οι τέσσερις φρεγάτες με τις οποίες θα ενισχυθεί το πολεμικό ναυτικό θα προέλθουν από την Γαλλία ή από τις ΗΠΑ.

Δύο χώρες που το τελευταίο διάστημα έχουν δείξει την αλληλεγγύη τους στην Ελλάδα και κυρίως ο Εμανουέλ Μακρόν που εξακολουθεί να βρίσκεται σε ανοιχτή αντιπαράθεση με τον Ταγίπ Ερντογάν. Παράλληλα όπως είχε προαναγγείλει ο Νίκος Παναγιωτόπουλος θα ξεκινήσουν οι συζητήσεις για την αγορά των μαχητικών αεροσκαφών F-35 τα οποία δεν παραχωρήθηκαν στην Τουρκία λόγω των S-400. 

Ε.Ε: Θετικά μέτρα στην Άγκυρα για να μην προκαλούν   

Το γεγονός ότι τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών εξέφρασε την ικανοποίηση του για το κείμενο των συμπερασμάτων και το μόνο που ενοχλήθηκε ήταν επειδή οι «27» χαρακτήρισαν παράνομες τις ενέργειες τους στην Ανατολική Μεσόγειο, δείχνει πως οι ελληνικές θέσεις δεν πέρασαν στον βαθμό που επιθυμούσε η κυβέρνηση.  

Η Σύνοδος Κορυφής δέχθηκε ορισμένες από τις παρεμβάσεις που ζήτησαν Αθήνα και Λευκωσία για τις προϋποθέσεις και τους όρους με τους οποίους θα πρέπει να συμμορφωθεί η Άγκυρα για να ενεργοποιηθούν τα θετικά μέτρα.

Παράλληλα όμως οι Βρυξέλλες έριξαν γέφυρες στον Ταγίπ Ερντογάν προαναγγέλλοντας την ενίσχυση της τελωνειακής σύνδεσης αλλά και την συνέχιση της χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Την ώρα που η Άγκυρα αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, η Ε.Ε. αποφάσισε να ανοίξει την «κάνουλα» της χρηματοδότησης βγάζοντας τον Ταγίπ Ερντογάν από τη δύσκολη θέση.  

• «Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να συμπράξει με την Τουρκία κατά προοδευτικό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο ώστε να ενισχύσει την συνεργασία επί ορισμένων τομέων κοινού ενδιαφέροντος και να λάβει νέες αποφάσεις κατά την διάρκεια της συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον Ιούνιο, υπό τον όρο ότι η σημερινή αποκλιμάκωση θα συνεχισθεί και ότι η Τουρκία θα συμπράξει κατά εποικοδομητικό τρόπο». 

Ωστόσο σε ένα ακόμη κείμενο συμπερασμάτων των «27» απουσίαζε η λέξη «κυρώσεις» για την Τουρκία στην περίπτωση που επιστρέψει στις μονομερείς ενέργειες και απλώς γίνεται μια προσεχτική περιγραφή για τι θα συμβεί αν υπάρξει νέος κύκλος προκλήσεων. 

• «Καλούμε την Τουρκία να απέχει από ανανεωμένες προκλήσεις ή μονομερείς ενέργειες κατά παράβαση του διεθνούς δικαίου. Λαμβάνοντας υπόψη την κοινή ανακοίνωση, επιβεβαιώνουμε την αποφασιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε περίπτωση τέτοιας δράσης, να χρησιμοποιήσει τα μέσα και τις επιλογές που έχει στη διάθεσή της για να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της και τα συμφέροντα των κρατών μελών της, καθώς και για τη διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας» αναφέρει χαρακτηριστικά το κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής. 

Άλλωστε το Βερολίνο που έχει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με την Άγκυρα,  από την πρώτη στιγμή διαφωνεί ανοιχτά με το ενδεχόμενο κυρώσεων και σε αυτή την γραμμή κινούνται Ισπανία και Ιταλία.