Αμφιβολίες Τραμπ για τη βιωσιμότητα της συμφωνίας εκεχειρίας στη Γάζα

Ο σκεπτικισμός του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για τη διάρκεια της εκεχειρίας στη Λωρίδα της Γάζας μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς προκάλεσε περαιτέρω αβεβαιότητα σχετικά με την προσέγγιση και την πολιτική των ΗΠΑ έναντι της Μέσης Ανατολής. Ενώ οι αναλυτές την είδαν ως απειλητικό μήνυμα προς τη Χαμάς, τα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι οι πολιτικές και διπλωματικές επιδιώξεις του Τραμπ, ο οποίος πίεσε τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να αποδεχθεί την εκεχειρία, μπορεί να βρίσκονται σε θεμελιώδη αντίθεση με την τελευταία. Ο σκεπτικισμός του Τραμπ ήρθε την ώρα που υπέγραψε μια σειρά εκτελεστικών αποφάσεων, μεταξύ των οποίων η ακύρωση των εκτελεστικών διαταγμάτων του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν για την επιβολή κυρώσεων σε ισραηλινούς εποίκους και οικισμούς στη Δυτική Όχθη που θεωρήθηκαν «σοβαρή απειλή για την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στη Δυτική Όχθη» και η άρση της απαγόρευσης παράδοσης βαρέων βομβών στο Ισραήλ.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου, ο Τραμπ δήλωσε ότι «δεν είναι βέβαιος» ότι η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς θα αντέξει και στις τρεις φάσεις.

«Δεν είναι ο δικός μας πόλεμος, είναι ο δικός τους πόλεμος», είπε. Ωστόσο, ανέφερε ότι πιστεύει πως η Χαμάς είναι «πιο αδύναμη» ως αποτέλεσμα του πολέμου που ξέσπασε μετά την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου 2023 στο Ισραήλ.

«Είδα μια εικόνα από τη Γάζα. Η Γάζα είναι σαν ένα τεράστιο εργοτάξιο κατεδάφισης», είπε, τονίζοντας ότι η Λωρίδα θα μπορούσε να δει «φανταστική» ανοικοδόμηση, αν το σχέδιο προχωρήσει.

• Ο Τραμπ μίλησε για τη «μοναδική θέση της Γάζας στη θάλασσα… Έχει εξαιρετικό καιρό … Και σπουδαία πράγματα μπορούν να γίνουν εκεί», σε μια επανάληψη προηγούμενων δηλώσεών του, που βλέπει την επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης ως μέρος μιας «συμφωνίας» οικονομικής φύσης.

Αναλυτές πιστεύουν ότι οι δηλώσεις του Τραμπ αντικατοπτρίζουν δύο σημεία. Το πρώτο είναι η αβεβαιότητα σχετικά με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, καθώς τα πολύπλοκα ζητήματα που δεν μπόρεσαν να συμφωνηθούν, όπως ο τερματισμός του πολέμου, η ισραηλινή αποχώρηση και η ανοικοδόμηση, αναβλήθηκαν για τα επόμενα στάδια και λόγω της δυσκολίας αυτών των σημείων, δεν υπάρχουν εγγυήσεις ότι θα επιλυθούν.

• Επισημαίνουν δε ότι το δεύτερο σημείο της δήλωσης του Τραμπ, το οποίο είναι το πιο σημαντικό πολιτικά, είναι «ένα μήνυμα προς (τη Χαμάς) ότι αν δεν επιτευχθεί συμφωνία, οι ΗΠΑ θα υποστηρίξουν την επανάληψη του πολέμου από το Ισραήλ».

Πολλά από τα μέλη των οικογενειών των ομήρων συναντήθηκαν με αξιωματούχους που είναι επιφορτισμένοι με τον φάκελο, οι οποίοι δήλωσαν ότι εναποθέτουν τις ελπίδες τους στη δέσμευση της κυβέρνησης Τραμπ να δει μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός, παρά τις διάφορες προκλήσεις.

Ενώ ζήτησε να υπογραφεί η συμφωνία, ο Τραμπ κατέστησε επίσης σαφές ότι θα υποστηρίξει σθεναρά το Ισραήλ. Τη Δευτέρα, η Γερουσία των ΗΠΑ επικύρωσε τον γερουσιαστή Μάρκο Ρούμπιο, ένθερμο υποστηρικτή του πολέμου του Ισραήλ στη Γάζα, ως υπουργό Εξωτερικών.

Στην εναρκτήρια ομιλία του τη Δευτέρα, ο Τραμπ αναφέρθηκε στη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και χαρακτήρισε τον εαυτό του «ειρηνοποιό».

• Ωστόσο, τα σχόλιά του έγιναν την ώρα που το Ισραήλ ανακοίνωνε την έναρξη στρατιωτικής επιχείρησης στη Δυτική Όχθη, εν μέσω νέων επιθέσεων εποίκων και αβεβαιότητας για το μέλλον της πολιτικής διαδικασίας της λεγόμενης «δεύτερης ημέρας» τόσο στη Γάζα όσο και στη Δυτική Όχθη.

Οι New York Times υποστήριξαν ότι οι πολιτικές και διπλωματικές φιλοδοξίες του Τραμπ μπορεί να είναι θεμελιωδώς αντίθετες με αυτές του Νετανιάχου, και μπορεί να είναι το φυτίλι που θα μπορούσε ενδεχομένως να τινάξει στον αέρα την κυβέρνησή του και να τερματίσει την πολιτική του καριέρα.

Όπως αναφέρει στο πρωτοσέλιδό της η Haaretz τη Δευτέρα «ο Νετανιάχου λέει ψέματα στον Τραμπ και ετοιμάζεται να σαμποτάρει την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα», ότι δεν ήρθε από το πουθενά και ότι θα προσπαθήσει να χειραγωγήσει τον Τραμπ, όπως χειραγώγησε και τον Μπάιντεν.

Η αμερικανική εφημερίδα ανέφερε ότι είναι προς το συμφέρον του Τραμπ να ξεκινήσουν συνομιλίες για μια «λύση δύο κρατών» με την Παλαιστινιακή Αρχή με αραβική συμμετοχή.

• Πρόσθεσε ότι η επιβίωση του Νετανιάχου και του πολιτικού συνασπισμού του στην εξουσία, που εμποδίζει τη συγκρότηση οποιασδήποτε εθνικής επιτροπής έρευνας για το ποιος έφταιγε για την αιφνίδια επίθεση που εξαπέλυσε η Χαμάς, εξαρτάται από την επανάληψη του πολέμου στη Γάζα μετά την κατάπαυση του πυρός και την αποτυχία του Νετανιάχου να ξεκινήσει χρονικά προσδιορισμένες διαπραγματεύσεις με την Παλαιστινιακή Αρχή για μια λύση δύο κρατών για δύο λαούς.

Η εφημερίδα υποστήριξε ότι ο πόλεμος εξόντωσης του Νετανιάχου κατά της Χαμάς είχε στην πραγματικότητα δύο αντιφατικούς στόχους. Εκτός από την έλλειψη ενός δηλωμένου οράματος για ειρήνη με τους Παλαιστίνιους μετά το τέλος του, ο Νετανιάχου στόχευε στην «ολοκληρωτική νίκη» επί της Χαμάς και στην επιστροφή των ομήρων.

• Αλλά μια πλήρης στρατιωτική νίκη επί της Χαμάς, ακόμη και αν ήταν δυνατή, θα σήμαινε σίγουρα ότι οι περισσότεροι, αν όχι όλοι, οι όμηροι θα είχαν σκοτωθεί.

Αλλά οι σκληροπυρηνικοί στην κυβέρνηση Νετανιάχου, Ιταμάρ Μπεν-Γκβίρ ο οποίος παραιτήθηκε από το υπουργικό συμβούλιο, και Μπεζαλέλ Σμότριχ, ανάγκασαν τον Νετανιάχου να ξεκινήσει έναν πόλεμο για την καταστροφή ενός μεγάλου μέρους της Γάζας, ακόμη και αν αυτό οδηγούσε το Ισραήλ να κατηγορηθεί για εγκλήματα πολέμου, με την ελπίδα ότι αυτό θα οδηγούσε στον πλήρη εκτοπισμό των Παλαιστινίων και στην προσάρτηση μέρους της Γάζας από το Ισραήλ, ανεξάρτητα από τους ομήρους.

• Η πολιτική των ΗΠΑ θα πρέπει να διασφαλίσει την εφαρμογή των τριών φάσεων της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, ακολουθούμενη από μια πραγματική διπλωματική διαδικασία για την επίτευξη μιας ευρύτερης διευθέτησης.

Πρότεινε τη διαίρεση της Γάζας, όπως και της Δυτικής Όχθης στο πλαίσιο της Συμφωνίας του Όσλο, σε δύο περιοχές (Α) και (Β) για μια τετραετή μεταβατική περίοδο. Το 80% της περιοχής θα βρισκόταν υπό τον έλεγχο της διεθνούς-παλαιστινιακής δύναμης και το 20% (η Γάζα) θα παρέμενε υπό ισραηλινό στρατιωτικό έλεγχο μέχρι να εξασφαλιστεί η ασφάλεια του Ισραήλ.

Η εφημερίδα προτείνει ότι μετά από τέσσερα χρόνια μεταβατικής περιόδου, οι δύο πλευρές θα συμφωνήσουν σε ένα μόνιμο καθεστώς παράλληλα με τη Δυτική Όχθη, οπότε και ελπίζεται ότι η Παλαιστινιακή Αρχή θα βρίσκεται υπό νέα ηγεσία.