Πόσο θεμιτό είναι η ΕΕ να παρεμβαίνει σε εκλογές για να ανακόψει τις… αθέμιτες παρεμβάσεις;
Την Κυριακή 12/01 πάνω από 100.000 πολίτες πλημμύρισαν τους δρόμους του Βουκουρεστίου σε μια από τις μεγαλύτερες διαδηλώσεις των τελευταίων ετών, εκφράζοντας την οργή τους για την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της Ρουμανίας. Το δικαστήριο είχε ακυρώσει, τον Δεκέμβριο, τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, που είχε διεξαχθεί στις 24/11 και ανέδειξε νικητή τον ανεξάρτητο υποψήφιο Καλίν Τζεορτζέσκου.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ:
Ο Τζεορτζέσκου, μια αμφιλεγόμενη φιγούρα της πολιτικής σκηνής, χαρακτηρίζεται για τις ακροδεξιές του θέσεις και τις φιλορωσικές του τάσεις, γεγονός που πυροδότησε έντονη πολιτική και κοινωνική αντιπαράθεση. Η ακύρωση του αποτελέσματος, την οποία πολλοί θεωρούν πλήγμα στη δημοκρατία και στην ανεξαρτησία της εκλογικής διαδικασίας, ενίσχυσε την οργή των πολιτών, οδηγώντας τους σε μαζικές κινητοποιήσεις.
- Οι διαδηλωτές, κρατώντας πανό και φωνάζοντας συνθήματα υπέρ της δημοκρατίας, καταδίκασαν την απόφαση του δικαστηρίου, την οποία περιέγραψαν ως “κατάφωρη παραβίαση της λαϊκής βούλησης“.
Τα αιτήματά τους επικεντρώθηκαν στην αποκατάσταση του εκλογικού αποτελέσματος, ενώ εξέφρασαν φόβους για αυξανόμενη πολιτική αστάθεια και υπονόμευση των δημοκρατικών θεσμών στη χώρα.
Η σοκαριστική δήλωση Γάλλου επιτρόπου για την εμπλοκή της Ευρώπης
Οι μαζικές διαμαρτυρίες πυροδοτήθηκαν από τις σοκαριστικές δηλώσεις του πρώην Επιτρόπου Βιομηχανίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Τιερί Μπρετόν.
- Σε μια δήλωση που προκάλεσε αντιδράσεις, ο Μπρετόν παραδέχτηκε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άσκησε επιρροή για να ακυρωθεί το εκλογικό αποτέλεσμα στη Ρουμανία.
Επιπλέον, άφησε να εννοηθεί πως η Επιτροπή είναι έτοιμη να παρέμβει και στις επερχόμενες γερμανικές εκλογές του Φεβρουαρίου, εάν αυτές οδηγήσουν στην εκλογική νίκη του ακροδεξιού κόμματος “Εναλλακτική για τη Γερμανία” (AfD).
- «Το κάναμε στη Ρουμανία και προφανώς θα το κάνουμε στη Γερμανία», είπε ο Γάλλος Επίτροπος, επιβεβαιώνοντας τον ρόλο των Βρυξελλών στην ακύρωση δημοκρατικών αποτελεσμάτων σε εκλογές κρατών μελών.
Οι δηλώσεις αυτές όχι μόνο ενίσχυσαν τις υποψίες για παρεμβάσεις στους δημοκρατικούς θεσμούς της ΕΕ αλλά και αναζωπύρωσαν την ένταση τόσο στη Ρουμανία όσο και σε άλλα κράτη-μέλη. Πολλοί πολίτες και αναλυτές καταδίκασαν τις δηλώσεις ως μια κατάφωρη παραβίαση της αρχής της ανεξαρτησίας των εκλογικών διαδικασιών, θεωρώντας ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις υπονομεύουν την εμπιστοσύνη στους δημοκρατικούς θεσμούς και στη νομιμότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
- Συγκεκριμένα, ο Μπρετόν, μιλώντας στην τηλεόραση, δήλωσε ότι εάν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφασίσει ότι οι εκλογές στη Γερμανία επηρεαστούν κατά κάποιο τρόπο από ξένες παρεμβάσεις, θα επιδιώξει να ακυρώσει το αποτέλεσμα των εκλογών με τον ίδιο τρόπο που το έκανε με τις εκλογές στη Ρουμανία.
«Όλοι γνωρίζουμε το παλιό αστείο: όταν ένα ευρωπαϊκό δημοψήφισμα δίνει το «λάθος» αποτέλεσμα, η χώρα ξαναψηφίζει μέχρι να ψηφιστεί το «σωστό»» λέει ο έγκριτος δημοσιογράφος Βόλφγκανγκ Μινχάου, επικρίνοντας τις αντιδημοκρατικές πολιτικές της ΕΕ σε ανάλυσή του στο Unherd, προσθέτοντας ότι η ΕΕ πίστευε ότι αυτό θα συνέβαινε και την περίπτωση του Brexit.
- Με απλά λόγια, ο Τιερί Μπρετόν ουσιαστικά διατυπώνει το εξής μήνυμα: «Αν δεν μπορείτε να νικήσετε τους ακροδεξιούς στις κάλπες, φροντίστε να τους αποκλείσετε», υπογράμμισε ο Μινχάου.
Η περίπτωση της Ρουμανίας
Η περίπτωση της Ρουμανίας αποτελεί ένα ανησυχητικό παράδειγμα για το πώς οι περιορισμοί στην ελευθερία του λόγου μπορούν να λειτουργήσουν ως προπομπός ενός πιο εκτεταμένου «πολέμου» καταστολής.
- Οι προεδρικές εκλογές στη χώρα ακυρώθηκαν με τη δικαιολογία ότι ένα ρωσικό βίντεο στο TikTok παραπληροφόρησε τους ψηφοφόρους, επηρεάζοντας το αποτέλεσμα.
Αν και η ρωσική ανάμειξη στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης είναι αδιαμφισβήτητη, είναι σχεδόν εξωφρενικό να θεωρείται ένα μεμονωμένο βίντεο επαρκής λόγος για την ακύρωση της βούλησης εκατομμυρίων ανθρώπων. Δεν υπήρξε καν υπαινιγμός εκλογικής νοθείας.
Ο Καλίν Τζεορτζέσκου, ανεξάρτητος υποψήφιος με ακροδεξιές και φιλορωσικές θέσεις, κέρδισε τον πρώτο γύρο του εκλογικού αγώνα.
- Ωστόσο, η απόφαση ακύρωσης βασίστηκε σε ένα επικίνδυνο αφήγημα που θυμίζει την αντίδραση των Βρυξελλών μετά το αποτέλεσμα του Brexit: ότι οι ψηφοφόροι ήταν «παραπλανημένοι» ή, χειρότερα, «ανίκανοι» να λάβουν σωστές αποφάσεις.
Αυτή η θεώρηση δεν είναι απλώς προσβλητική για τη νοημοσύνη και την κρίση των πολιτών. Είναι επίσης ένα επικίνδυνο προηγούμενο που θέτει υπό αμφισβήτηση τη θεμελιώδη αρχή της δημοκρατίας, σύμφωνα με την οποία ο λαός έχει τον τελικό λόγο, ανεξαρτήτως του αν οι επιλογές του ευθυγραμμίζονται με τις επιθυμίες της πολιτικής ελίτ.
- «Τα ωμά όπλα επιλογής της ΕΕ -νομικές απαγορεύσεις, πολιτικά προστατευτικά «τείχη», λογοκρισία- θα προκαλέσουν περισσότερο αυτοτραυματισμό παρά καλό» συμπληρώνει ο Βόλφγκανκ Μινχάου.
Όταν ο Μπρετόν παραιτήθηκε εξαπολύοντας καρφιά στην φον ντερ Λάιεν – Το παρασκήνιο
Ο Τιερί Μπρετόν παραιτήθηκε αιφνιδιαστικά από την θέση του Επιτρόπου τον Σεπτέμβριο του 2024 με σκληρά λόγια Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
- Η απομάκρυνση του Τιερί Μπρετόν, ο οποίος είχε συγκρουστεί δημοσίως με τη φον ντερ Λάιεν, ήταν το τίμημα που έπρεπε να πληρώσει η Γαλλία για να διατηρήσει ένα μεγάλο χαρτοφυλάκιο στην επόμενη ομάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Αυτή ήταν μια απροσδόκητη τροπή στην άκρως πολιτική μετάβαση εξουσίας της ΕΕ που ακολουθεί τις ευρωεκλογές του Ιουνίου και κατά την οποία κατανέμονται θέσεις-κλειδιά στα ισχυρά θεσμικά όργανα λήψης αποφάσεων του μπλοκ για τα επόμενα πέντε χρόνια.
- Μια πηγή με γνώση του θέματος δήλωσε ότι ο πρόεδρος Εμάνουελ Μακρόν διαπραγματεύτηκε μια ενισχυμένη εντολή εκτελεστικού αντιπροέδρου για την εσωτερική αγορά και τη βιομηχανία για τον Γάλλο υποψήφιο, ο οποίος θα επιβλέπει μια ομάδα επιτρόπων.
Ως το δεύτερο μεγαλύτερο κράτος μέλος της ΕΕ, η Γαλλία κατέστησε σαφές ότι επιθυμεί ένα σημαντικό πόστο στην αναδιάταξη των θέσεων-κλειδιά στα θεσμικά όργανα της ΕΕ που ακολουθεί τις εκλογές του Ιουνίου.
«Ο πρόεδρος επεδίωκε πάντοτε να αποκτήσει η Γαλλία ένα βασικό χαρτοφυλάκιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επικεντρωμένο στα ζητήματα της βιομηχανικής, τεχνολογικής κυριαρχίας και της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας», ανέφερε το γραφείο του Μακρόν σε ανακοίνωσή του.
- Στην επιστολή παραίτησής του, ο Μπρετόν ανέφερε ότι η φον ντερ Λάιεν είχε ζητήσει από τη Γαλλία «πριν από λίγες ημέρες» να αποσύρει το όνομά του ως επιλογή της για την Επιτροπή «για προσωπικούς λόγους» με αντάλλαγμα ένα «υποτιθέμενο χαρτοφυλάκιο με μεγαλύτερη επιρροή».
«Υπό το φως αυτών των τελευταίων εξελίξεων – περαιτέρω μαρτυρία αμφισβητήσιμης διακυβέρνησης – πρέπει να καταλήξω στο συμπέρασμα ότι δεν μπορώ πλέον να ασκήσω τα καθήκοντά μου στο Σώμα», ανέφερε ο Μπρετόν στην επιστολή.
I would like to express my deepest gratitude to my colleagues in the College, Commission services, MEPs, Member States, and my team.
Together, we have worked tirelessly to advance an ambitious EU agenda.
It has been an honour & privilege to serve the common European interest🇪🇺 pic.twitter.com/wQ4eeHUnYu
— Thierry Breton (@ThierryBreton) September 16, 2024
- Το γραφείο της φον ντερ Λάιεν αρνήθηκε να σχολιάσει τους ισχυρισμούς του Μπρετόν και την παραίτησή του.
Ποιος είναι ο Μπρετόν και τι έργο άφησε
Ο Μπρετόν, ένα από τα πιο προβεβλημένα μέλη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής τα τελευταία πέντε χρόνια, είναι περισσότερο γνωστός για τη δημόσια αντιπαράθεση με τον δισεκατομμυριούχο της τεχνολογίας Έλον Μασκ και για τον καθοριστικό ρόλο που διαδραμάτισε στη διαμόρφωση του κανονισμού της ΕΕ των 27 χωρών για τη Μεγάλη Τεχνολογία, την αντιμετώπιση του εμβολίου COVID και τις προσπάθειες για την ενίσχυση των αμυντικών βιομηχανιών.
Πρώην Γάλλος υπουργός και στέλεχος επιχειρήσεων, ήταν επίτροπος βιομηχανίας και εσωτερικής αγοράς της ΕΕ κατά την πρώτη θητεία της φον ντερ Λάιεν.
- Είχε υποστηρίξει την προσπάθεια του τομέα των τηλεπικοινωνιών να πείσει τη Μεγάλη Τεχνολογία να συμβάλει στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης του 5G και των ευρυζωνικών συνδέσεων υψηλής ταχύτητας σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Αλλά η σχέση του Μπρετόν και της φον ντερ Λάιεν πήρε μια στροφή προς το χειρότερο τους τελευταίους μήνες. Ο Γάλλος επίτροπος είχε επικρίνει δημόσια τόσο την ίδια όσο και το ΕΛΚ.
- Κατά τη διάρκεια της θητείας του (2019-2023), ο Τιερί Μπρετόν προώθησε μια σειρά νομοθετημάτων που, σύμφωνα με επικριτές, στόχευαν να καθηλώσουν την Ευρώπη σε έναν «ψηφιακό Μεσαίωνα».
Οι κανονισμοί αυτοί, αν και επισήμως διατυπωμένοι ως μέτρα για τη ρύθμιση του διαδικτύου και την προστασία των πολιτών, θεωρήθηκαν από πολλούς ως περιοριστικοί για την ελευθερία του λόγου και την καινοτομία.
- Ο πιο ακραίος από αυτούς τους νόμους ήταν ο Κανονισμός για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA).
Ο DSA απαιτεί από τις «πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες», όπως το X (πρώην Twitter) και τη Meta (Facebook, Instagram), να αναλάβουν την ευθύνη για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης. Οι πλατφόρμες αυτές υποχρεώνονται να ελέγχουν τα γεγονότα, να αφαιρούν ψεύτικες ειδήσεις και να φιλτράρουν το περιεχόμενο που θεωρείται παραπλανητικό.
«Ο απώτερος στόχος της ΕΕ δεν είναι να σώσει τον δημόσιο διάλογο, είναι να καταπνίξει τα ακροδεξιά κόμματα στερώντας τους το οξυγόνο των πληροφοριών» σημειώνει ο Γερμανός δημοσιογράφος, Βόλφγκανγκ Μινχάου.
- «Το DSA δεν είναι καν η τελευταία λέξη στην “αντιψηφιακή” τζιχάντ της ΕΕ. Μία από τις μεγάλες ιδέες της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν το 2024 κατά τη διάρκεια των ευρωεκλογών ήταν η λεγόμενη «ασπίδα της δημοκρατίας» – ουσιαστικά δρομολογώντας ακόμη περισσότερη νομοθεσία για την αποτροπή εξωτερικής παρέμβασης στις υποθέσεις της ΕΕ».
Σαρώνει η ακροδεξιά AfD στην Γερμανία- Στο υψηλότερο ποσοστό εδώ και έναν χρόνο
Σχεδόν ενάμιση μήνα πριν τις εκλογές στη Γερμανία η ακροδεξιά AfD κερδίζει έδαφος σε δημοσκόπηση, που της δίνει το υψηλότερο ποσοστό εδώ και έναν χρόνο.
Στην τελευταία σφυγμομέτρηση Trendbarometer για λογαριασμό των γερμανικών δικτύων RTL.ntv, η ξενοφοβική, αντιμεταναστευτική «Εναλλακτική για τη Γερμανία» εξασφαλίζει 20% στην πρόθεση ψήφου, ποσοστό που είχε πιάσει τελευταία φορά σε δημοσκόπηση του ίδιου ινστιτούτου στα μέσα Ιανουαρίου του περασμένου χρόνου.
Η νέα σφυγμομέτρηση διεξήχθη πριν, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου της AfD, που επισημοποίησε την Αλίς Βάιντελ ως υποψήφιά του για την καγκελαρία της Γερμανίας το Σαββατοκύριακο, αλλά και μετά. Κερδισμένοι εμφανίζονται και οι Πράσινοι, που ανεβάζουν κατά 1% το ποσοστό τους στο 13%.
Ισχυρότερη πολιτική δύναμη της Γερμανίας παραμένει, πάντως, η Χριστιανική Ένωση (CDU/CSU) που υποχωρεί, όμως, κατά μία μονάδα στο 31%, όπως και η SPD του απερχόμενου καγκελάριου Όλαφ Σολτς, που είναι τρίτο κόμμα με 16%.
Οι Φιλελεύθεροι του Κρίστιαν Λίντνερ, πρώην ελάσσονες εταίροι στον κυβερνητικό συνασπισμό του Σολς, αγωνιούν για την είσοδό τους στην Μπούντεσταγκ μολονότι ανέβηκαν κατά μία μονάδα στο 4%, το ίδιο που εξασφαλίζει η αριστερή Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ, ενώ εκτός Βουλής θα έμενε με τα τωρινά ποσοστά (3%) και το κόμμα της Αριστεράς (Die Linke).
Ποιον προτιμούν οι Γερμανοί ως νέο καγκελάριο
Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Forsa σε περίπτωση που οι Γερμανοί μπορούσαν να εκλέξουν απευθείας τον επόμενο καγκελάριό τους μεταξύ των Όλαφ Σολτς, Ρόμπερτ Χάμπεκ, Φρίντριχ Μερτς και της Αλίς Βάιντελ, τότε ο υποψήφιος καγκελάριος των Χριστιανοδημοκρατών θα λάμβανε – όπως και εκείνος των Πρασίνων από 23% στην πρόθεση ψήφου, πολύ μπροστά από τον Όλαφ Σολτς (17%) και την ακροδεξιά Βάιντελ (16%).
Με πληροφορίες από Reuters, Politico, in