ΑΝΑΛΥΣΗ: Η ευφορία για επικείμενες εκλογές στην Ουκρανία και τα 5 βασικά ερωτήματα

Καθώς αναμένεται η ορκωμοσία του εκλεγμένου Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου για να ξεκαθαρίσει το τοπίο σε ότι αφορά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, τα ουκρανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης συνεχίζουν να δημοσιεύουν άρθρα σχετικά με το πώς οι αρχές και η αντιπολίτευση προετοιμάζονται για εκλογές. Τέτοιου είδους δημοσιεύματα σχετικά με τις προετοιμασίες για εκλογές, σύμφωνα με τους αναλυτές αντανακλούν έναν ενθουσιασμό στους πολιτικούς κύκλους της Ουκρανίας ο οποίος προέκυψε με φόντο τις φήμες για το επικείμενο τέλος του πολέμου.

Ωστόσο, δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο να γίνει πράξη μια εκλογική αναμέτρηση, καθώς μεγάλο τμήμα των Ουκρανών έχει διαφύγει στο εξωτερικό, ενώ πάνω από το 20% του εδάφους της χώρας βρίσκεται σε ρωσικό έλεγχο και η εσωτερική μετακίνηση των πολιτών είναι δύσκολο να καταγραφεί, προς το παρόν. Όμως δεν είναι αυτά τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να έχουν σαφείς απαντήσεις.

Το πρώτο και βασικό ερώτημα-κλειδί είναι αν ο πόλεμος θα τελειώσει στο εγγύς μέλλον και με ποιους όρους. Κανείς δεν γνωρίζει τουλάχιστον τώρα πότε θα τελειώσει ο πόλεμος. Ούτε φυσικά με ποιους όρους και πόσο ικανοποιητικοί ή όχι θα είναι για την Ουκρανία.  

Παρότι το τοπίο είναι θολό ως προς τον τερματισμό του πολέμου, αν γίνει αυτό, το δεύτερο βασικό ερώτημα είναι αν οι όροι για τον τερματισμό του πολέμου θα επιτρέψουν στον Ζελένσκι να παραμείνει στην ουκρανική πολιτική.

• Αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την αποδοχή του από τους πολίτες για τους όρους του τερματισμού του πολέμου που υπέγραψε, αλλά και αν θα είναι προαπαιτούμενο στους όρους η πολιτική «συνταξιοδότηση» του Ζελένσκι είτε από τον Πούτιν είτε από τους Δυτικούς συμμάχους του. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν ότι Ουκρανός πρόεδρος θα πληρώσει όλα τα «σπασμένα».

Σε περίπτωση όμως που του επιτραπεί του Ζελένσκι να παραμείνει στην πολιτική σκηνή, το τρίτο κύριο ερώτημα είναι εάν η Δύση θα επιμείνει στη διατήρηση ενός ανταγωνιστικού πολιτικού συστήματος στην Ουκρανία, μετά την κατάργηση του στρατιωτικού νόμου, και θα καταστείλει τις προσπάθειες του Ζελένσκι να εγγυηθεί την εκλογική του νίκη με διοικητικές μεθόδους.

Εάν όχι, υπάρχει η πιθανότητα το Προεδρικό Γραφείο του Ζελένσκι να θελήσει να εισαγάγει την ηλεκτρονική ψηφοφορία προκειμένου να «κληρώσει» οποιοδήποτε εκλογικό αποτέλεσμα και να τερματίσει έτσι τον πλουραλισμό στην ουκρανική πολιτική, εγκαθιδρύοντας, στην πραγματικότητα, ένα πλήρες αυταρχικό καθεστώς.

• Εκτός από τη Δύση, οι εσωτερικές διαμαρτυρίες μπορούν να σταματήσουν αυτή τη διαδικασία: ένα νέο Μαϊντάν ή στρατιωτικές διαμαρτυρίες. Αλλά το κατά πόσον είναι εφικτές σε μια χώρα που έχει κουραστεί από τον πόλεμο είναι ένα ανοιχτό ερώτημα.

Επίσης, δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το ενδεχόμενο ο Ζελένσκι να καθυστερήσει τις εκλογές για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρατείνοντας το καθεστώς στρατιωτικού νόμου με διάφορες προφάσεις ακόμη και μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Αυτό εγείρει επίσης το ερώτημα ποια θα είναι η αντίδραση της Δύσης και της χώρας σε αυτό.

• Εάν η Δύση καταστήσει σαφές ότι ένας τέτοιος δρόμος δεν είναι διαθέσιμος για τον Ζελένσκι, ή εάν το Προεδρικό Γραφείο εκτιμήσει ως υψηλή την πιθανότητα εσωτερικής αναταραχής σε περίπτωση αναβολής των εκλογών ή προσπάθειας παραποίησης των αποτελεσμάτων τους μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας και εγκαταλείψει τις προσπάθειες αυτές, τότε τίθεται το τέταρτο μεγάλο ερώτημα: εάν ο Ζαλούζνι θα προσέλθει στις κάλπες ως αντίπαλος του Ζελένσκι, γεγονός που θα καταστήσει εξαιρετικά δύσκολη την επανεκλογή του τελευταίου για δεύτερη θητεία.

Τέλος, το πέμπτο βασικό ερώτημα είναι αν θα επιτραπεί η συμμετοχή στις εκλογές πολιτικών δυνάμεων και πολιτικών με μια υπό όρους «νοτιοανατολική» ατζέντα κατά της πλήρους Ουκρανοποίησης και της κατεδάφισης των μνημείων του Πούσκιν, υπέρ της επιστροφής της ρωσικής γλώσσας στη δημόσια σφαίρα, κατά της απαγόρευσης της Ουκρανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας κ.λπ. Δηλαδή, πολιτικοί όπως ο Γιούρι Μπόικο, ο Ολέκσιι Αρέστοβιτς, ο Αρτέμ Ντμίτρουκ και άλλοι. Δεν αποκλείεται αυτό να συζητηθεί κατά τη συμφωνία για τους όρους τερματισμού του πολέμου.

Οι απαντήσεις σε αυτά τα πέντε βασικά ερωτήματα θα καθορίσουν τη μεταπολεμική πολιτική ισορροπία στην Ουκρανία, που δεν αναμένεται να απαντηθούν πριν από την ορκωμοσία του Τραμπ.