Ο εκφυλισμός μιας ορκωμοσίας…. Πόσο κοστίζει μια φωτογραφία με τον νέο Πρόεδρο;

Ο Ντόναλντ Τραμπ θα ορκιστεί στις 20 Ιανουαρίου από τον ανώτατο δικαστή του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Τζον Ρόμπερτς, κρατώντας το χέρι του πάνω σε μια Βίβλο, μια παράδοση που συμβολίζει τη δέσμευσή του στο Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών. Η ορκωμοσία θα συνοδευτεί από τη χαρακτηριστική φράση: «Ορκίζομαι ότι θα εκτελέσω πιστά το αξίωμα του προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών και θα διαφυλάξω, προστατεύσω και υπερασπιστώ το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών.»

Μέχρι εδώ καλά. Όμως δεν θα μπορούσε πάντως κάποιος να μην επισημάνει _κάτι που δεν είναι νέο αλλά φαίνεται πως στην παρούσα ορκωμοσία έχει ξεπεράσει τα ειωθότα- την εμπορευματοποίηση μιας θεσμικής διαδικασίας σύμβολο για τη Δημοκρατία. Ενδεικτικό είναι ότι… κόβονται εισιτήρια, τα οποία -εφόσον κάποπιος ενδιαφέρεται- έχουν εξαντληθεί με τους επιχειρηματίες να πληρώνουν μεγάλα ποσά για VIP θέσεις.

ΑΚΟΜΗ:

• Αν κάποιος δωρητής δώσει 100.000 δολάρια θα βγάλει μια φωτογραφία με τον νέο πρόεδρο, ενώ θα γίνουν 12-13 χοροί, στους οποίους θα λάβει μέρος το προεδρικό ζεύγος και θα χορέψει.
• Τα εισιτήρια των VIP έχουν γίνει sold out, ενώ οι μεγάλοι οίκοι διεκδικούν την Μελάνια Τραμπ, με τι θα φορέσει να είναι αίνιγμα.
• Δεν προβλέπεται η παρουσία ξένων ηγετών στην ορκωμοσία καθώς το πρωτόκολλο το αποφεύγει.
• Έχουν αυτοπροσκληθεί πολλοί, σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών, ενώ από ηγέτες δεν έχει προσκληθεί κάποιος ειδικά από τον ίδιο τον πρόεδρο.
• Όσον αφορά τους Ελληνοαμερικανούς, θέση θα έχει ο Τζον Κατσιματίδης, στενός φίλος του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος συμμετέχει και στα δείπνα που κάνει τακτικά ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ.

“Φουλ” της… Ακροδεξιάς

Αρκετές προσωπικότητες της Ακροδεξιάς έχουν δηλώσει δημόσια ότι θα παραβρεθούν στην τελετή εδραιώνοντας τη σύνδεση του Τραμπ με το ιδεολογικό τους πλαίσιο. Μεταξύ αυτών, ο Νάιτζελ Φάρατζ, επικεφαλής του Reform UK και γνωστός για τις λαϊκιστικές του θέσεις, αλλά και ο ηγέτης της γαλλικής ακροδεξιάς Ερίκ Ζεμούρ, ο οποίος θεωρείται ακόμη πιο ακραίος από τη Μαρίν Λεπέν. Επιπλέον, ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, παρά την αφαίρεση του διαβατηρίου του, φέρεται να έχει αποδεχθεί την πρόσκληση, αν και μένει να φανεί αν θα του επιτραπεί η έξοδος από τη χώρα.

Από την Ευρώπη, θεωρείται πιθανό ότι θα παραστούν εκπρόσωποι του γερμανικού κόμματος «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD). Προσκλήσεις έχουν λάβει και ηγέτες όπως ο Χαβιέ Μιλέι από την Αργεντινή, ο Βίκτορ Όρμπαν από την Ουγγαρία, η Τζόρτζια Μελόνι από την Ιταλία και ο Ναγίμπ Μπουκέλε από το Ελ Σαλβαδόρ. Στη λίστα των ξένων ηγετών περιλαμβάνεται και ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αν και παραμένει άγνωστο αν έχει σταλεί πρόσκληση και στον Βλαντίμιρ Πούτιν.

Τελετή και δρακόντεια μέτρα

Η Εθνοφρουρά σχεδιάζει να αναπτύξει περίπου 7.800 στρατιώτες, οι οποίοι θα αναλάβουν αρμοδιότητες όπως:

• Έλεγχο κυκλοφορίας.
• Περιπολία σε σταθμούς του υπόγειου σιδηρόδρομου.
• Επιπλέον, χιλιάδες ομοσπονδιακοί πράκτορες, αστυνομικοί και άλλοι αξιωματούχοι επιβολής του νόμου θα είναι σε πλήρη ετοιμότητα, για να διασφαλίσουν την ομαλή διεξαγωγή της εκδήλωσης.

Μετά την επίσημη τελετή υπογραφής και ένα εναρκτήριο γεύμα που παραδοσιακά περιλαμβάνει εδέσματα από τις πολιτείες καταγωγής του προέδρου και του αντιπροέδρου, ο Ντόναλντ Τραμπ θα ηγηθεί της προεδρικής πομπής από το Καπιτώλιο προς τον Λευκό Οίκο. Η διαδρομή κατά μήκος της Λεωφόρου Πενσιλβάνια αναμένεται να αποτελέσει σημαντικό σημείο εορτασμού, με τη συμμετοχή χιλιάδων πολιτών.

Η παρέλαση, που έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει περίπου στις 15:00 τοπική ώρα, είναι μια από τις πιο πολυαναμενόμενες εκδηλώσεις της ημέρας, συγκεντρώνοντας εκατομμύρια θεατές τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και σε ολόκληρη τη χώρα μέσω τηλεοπτικής κάλυψης. Η ημέρα θα ολοκληρωθεί με μια σειρά δεξιώσεων και επίσημων εκδηλώσεων στην πρωτεύουσα.

Η Μικτή Επιτροπή του Κογκρέσου για τις τελετές εγκαινίων έχει διαθέσει περιορισμένο αριθμό δωρεάν εισιτηρίων στο κοινό, μέσω των μελών του Κογκρέσου. Τα εισιτήρια επιτρέπουν στους τυχερούς παραλήπτες να παρακολουθήσουν την τελετή ορκωμοσίας στους χώρους του Καπιτωλίου, όπου ο πρόεδρος και ο αντιπρόεδρος θα αναλάβουν επίσημα τα καθήκοντά τους.

Κάθε τελετή ορκωμοσίας του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών αποτελεί μια μεγάλη πολιτική και πολιτιστική στιγμή, προσελκύοντας διάσημους ερμηνευτές που είτε τραγουδούν τον εθνικό ύμνο είτε συμμετέχουν στις διάφορες εκδηλώσεις της ημέρας. Στο παρελθόν, καλλιτέχνες όπως η Beyoncé, η Lady Gaga και το ροκ συγκρότημα 3 Doors Down έχουν αφήσει το στίγμα τους σε αυτές τις εκδηλώσεις.

• Το 2017, η ορκωμοσία του Ντόναλντ Τραμπ φάνηκε να αντιμετωπίζει προκλήσεις στη συμμετοχή διάσημων καλλιτεχνών. Πολλά μεγάλα ονόματα, όπως ο Elton John, η Celine Dion και ο Andrea Bocelli, αρνήθηκαν δημοσίως να παραστούν. Τελικά, ο τραγουδιστής της κάντρι Toby Keith αποτέλεσε το μεγαλύτερο όνομα στη σύνθεση, ενώ η κλασική τραγουδίστρια Jackie Evancho, γνωστή από τη συμμετοχή της στο America’s Got Talent, τραγούδησε τον εθνικό ύμνο.

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν επιβεβαιώσεις για το ποιοι θα εμφανιστούν στην επόμενη τελετή ορκωμοσίας. Ο τραγουδιστής Kid Rock, ένθερμος υποστηρικτής του Τραμπ, αποτελεί μια πιθανή επιλογή. Επίσης, η τραγουδίστρια Mary Millben, η οποία έχει τραγουδήσει σε προηγούμενες εκδηλώσεις του Τραμπ, όπως στο Madison Square Garden και στο Εθνικό Συνέδριο των Ρεπουμπλικανών, θεωρείται υποψήφια να εμφανιστεί και αυτή τη φορά.

Η εμπορευματοποίηση της ορκωμοσίας

Και μετά το τελετουργικό το… “ζουμί”. Διότι μπορεί η ορκωμοσία του Προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών να αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές και συμβολικές στιγμές στην αμερικανική πολιτική που συνδυάζει το τελετουργικό, την ιστορική κληρονομιά και τη δημοκρατική μετάβαση της εξουσίας, ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες, η τελετή αυτή έχει αποκτήσει έναν έντονα εμπορικό χαρακτήρα, γεγονός που προκαλεί ανησυχίες σχετικά με τη φύση και τη σημασία της.

• Αρχικά, η ορκωμοσία του Προέδρου ήταν μια λιτή και αυστηρά επίσημη τελετή. Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον, ο πρώτος Πρόεδρος των ΗΠΑ, ορκίστηκε το 1789 σε μια απλή διαδικασία στη Νέα Υόρκη, χωρίς φαντασμαγορικές εκδηλώσεις. Με την πάροδο του χρόνου, η τελετή εξελίχθηκε, αποκτώντας στοιχεία που την καθιστούσαν πιο εντυπωσιακή και προσβάσιμη στο ευρύ κοινό, όπως παρελάσεις, δεξιώσεις και συναυλίες.

Σήμερα, η ορκωμοσία του Προέδρου δεν είναι απλώς μια πολιτική και θεσμική διαδικασία, αλλά και ένα γεγονός με έντονο οικονομικό και εμπορικό ενδιαφέρον. Από την κάλυψη της τελετής από τα μέσα ενημέρωσης μέχρι την πώληση αναμνηστικών ειδών και τη χορηγία μεγάλων εταιρειών, η εμπορευματοποίηση είναι διάχυτη.

Ας αναφέρουμε κάποια στοιχεία:

• Χορηγίες και δωρεές: Οι οργανωτές της ορκωμοσίας συχνά βασίζονται σε μεγάλες χρηματικές δωρεές από εταιρείες και εύπορους ιδιώτες για τη χρηματοδότηση της τελετής. Αυτό δημιουργεί ερωτήματα σχετικά με την επιρροή που μπορεί να έχουν αυτοί οι χορηγοί στην πολιτική ηγεσία.
• Πώληση προϊόντων: Κατά τη διάρκεια της ορκωμοσίας πωλούνται χιλιάδες προϊόντα, όπως σημαίες, μπλουζάκια, καπέλα και άλλα αναμνηστικά, που φέρουν το όνομα και το λογότυπο του νέου Προέδρου.
• Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τηλεοπτική κάλυψη: Η τηλεοπτική μετάδοση της ορκωμοσίας, σε συνδυασμό με τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, έχει μετατρέψει την εκδήλωση σε ένα παγκόσμιο θέαμα, συνοδευόμενο από διαφημιστικές καμπάνιες και εμπορικές συνεργασίες.

Έτσι εύλογα τίθενται ερωτήματα και ανησυχίες όπως ότι εμπορευματοποίηση ενδέχεται να υποβαθμίσει τη θεσμική σημασία της τελετής, μετατρέποντάς την σε εμπορικό γεγονός αντί για δημοκρατικό ορόσημο. Επίσης είναι τουλάχιστον εύγλωττο ότι οι χορηγίες και οι μεγάλες δωρεές ενδέχεται να αυξήσουν την επιρροή των οικονομικά ισχυρών στις πολιτικές αποφάσεις. Τέλος η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων καθώς η έμφαση στις πολυτελείς εκδηλώσεις και στα εμπορικά προϊόντα ενδέχεται να αποξενώσει μεγάλα τμήματα της κοινωνίας, που δεν μπορούν να συμμετάσχουν ή να ταυτιστούν με τέτοιες πρακτικές.

Για αυτούς που χτυπούν τη καμπάνα του εκφυλισμού ίσως η ισορροπία ανάμεσα στη θεαματικότητα και τη θεσμικότητα να αποτελεί κρίσιμο στοιχείο ώστε η ορκωμοσία να παραμείνει ισχυρό και παγκόσμιο σύμβολο (δεδομένης της θέσης των ΗΠΑ) της Δημοκρατίας. Όπως και ότι η ενίσχυση της διαφάνειας σχετικά με τις πηγές χρηματοδότησης θα μπορούσε να συμβάλει στη διασφάλιση της ακεραιότητας της διαδικασίας.

Ίσως πάλι να έχει χαθεί το παιχνίδι καθώς στην παροδο των ετών η εμπορικότητα και η οικονομική επιτυχία της τελετής κυριαρχεί όλο και περισσότερο και έχει μεγαλύτερη αξία από τη δημοκρατική ουσία της…