Τι σημαίνει για τους χρήστες το τέλος του “fact-checking” στο Facebook και η αντικατάσταση από το “community notes”

Βάζοντας τέλος στο πρόγραμμά του για τον έλεγχο των πληροφοριών (fact-checking) στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ κάνει φανερή τη βούληση, να εναρμονισθούν το Facebook και το Instagram με το συντηρητικό δίδυμο που έχουν σχηματίσει οι Ίλον Μασκ και Ντόναλντ Τραμπ. Στη θέση του «έρχεται» το -αλά twitter (νυν X) community notes, με αναλυτές να φοβούνται ότι οι δημοφιλείς πλατφόρμες θα αποτελέσουν ιδανικό πεδίο έκφρασης άκρως συντηρητικών και δεξιών απόψεων.

Κανένα μεγάλο αφεντικό αμερικανικής τεχνολογικής επιχείρησης δεν είχε μέχρι τώρα εκφράσει μια τόσο κατηγορηματική αποδοχή της ριζοσπαστικής αντίληψης για την ελευθερία της έκφρασης που υπερασπίζονται ο εκλεγμένος πρόεδρος και ο αχώριστος πολυδισεκατομμυριούχος σύμμαχός του, οι οποίοι είναι εχθρικοί σε οποιαδήποτε κανονιστική ρύθμιση.

• Μολονότι ο Ντόναλντ Τραμπ δεν διστάζει να επιτεθεί στα μέσα ενημέρωσης για δημοσιεύματα που δεν του αρέσουν, τάσσεται αντιθέτως υπέρ της ελεύθερης κυκλοφορίας περιεχομένων των οπαδών του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που εξαπλώνουν τη ρητορική του κατά των μεταναστών και των διαφυλετικών και τις απειλές του εναντίον των πολιτικών αντιπάλων του.

«Για όλους εμάς που δίνουμε εδώ και χρόνια τη μάχη της ελευθερίας της έκφρασης, αυτό δίνει την εντύπωση μιας μείζονος νίκης και μιας καμπής», εξέφρασε την ικανοποίησή του στο X ο Ντέιβιντ Ζακς, επιχειρηματίας και μελλοντικός σύμβουλος του Ντόναλντ Τραμπ σε ζητήματα τεχνητής νοημοσύνης και κρυπτονομισμάτων.

Το πρόσωπο αυτό, που πρόσκειται στον Ίλον Μασκ, χαιρέτισε το γεγονός ότι η Meta «διόρθωσε την πορεία της». «Ευχαριστούμε, πρόεδρε Τραμπ, που προκάλεσες αυτή την πολιτική και πολιτιστική επανευθυγράμμιση».

• «Είναι απολύτως λογικό να προσεγγίσουμε αυτή την απόφαση (της Meta) από πολιτική σκοπιά», σχολιάζει στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ίθαν Ζάκερμαν, καθηγητής δημόσιας πολιτικής, επικοινωνίας και ενημέρωσης στο πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης.

Υπενθυμίζει ότι η εταιρεία υποδέχθηκε επίσης στο διοικητικό συμβούλιό της τον Ντέινα Γουάιτ, προσωπικότητα του αθλητισμού πολεμικών τεχνών και υποστηρικτή του Ντόναλντ Τραμπ.

«Ωστόσο είναι μια απόφαση που εξυπηρετεί και τους οικονομικούς στόχους του Ζάκερμπεργκ: το fact-checking είναι μια δραστηριότητα δύσκολη, δαπανηρή και αμφιλεγόμενη», επισημαίνει αυτός ο ερευνητής, ο οποίος προσέφυγε πρόσφατα στη δικαιοσύνη κατά της Meta σχετικά με τη λειτουργία του αλγορίθμου του Facebook.

«Τα πολιτικά κόμματα, όπως και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ευημερούν όταν υπάρχουν διαιρέσεις, συνεπώς δεν πρέπει να μας εκπλήσσει πολύ που μια επιχείρηση, όπως η Meta, εγκαταλείπει το fact-checking», επισημαίνει από την πελυρά της η Γουέντι Σίλερ, καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο πανεπιστήμιο Μπράουν.

Άλλα μεγάλα ονόματα του τομέα έχουν ήδη εκφράσει, πιο διακριτικά, τη βούλησή τους να συνεργασθουν με τη μελλοντική κυβέρνηση Τραμπ, μετά το τέλος μιας θητείας Μπάιντεν που σηματοδοτήθηκε από ένα συχνά αυστηρό τόνο έναντι των επιχειρήσεων της τεχνολογίας, που κατηγορούνταν ότι επέτρεπαν να διαδίδονται η παραπληροφόρηση και οι ομιλίες μίσους.

• Ο Ντόναλντ Τραμπ εννοεί να επιτεθεί σ’ αυτές τις επιχειρήσεις και εν γένει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, αυτός που έχει επανειλημμένα καταφερθεί εναντίον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ιδιαίτερα αφότου είχε τεθεί προσωρινά υπό απαγόρευση από το Facebook και το Twitter, πριν αυτό το τελευταίο εξαγορασθεί από τον Ίλον Μασκ.

Χθες, Τρίτη, ο εκλεγμένος πρόεδρος δήλωσε πως το αφεντικό της Meta «πιθανόν» αντέδρασε στις απειλές που είχε διατυπώσει εναντίον του.

Ο ρεπουμπλικανός επέλεξε τον Μπρένταν Καρ, έναν οπαδό της απορρύθμισης του τεχνολογικού τομέα, για να διευθύνει την ισχυρή ομοσπονδιακή υπηρεσία επικοινωνιών, την FCC. Στις 15 Νοεμβρίου, ο Μπρένταν Καρ είχε καλέσει μέσω του X να «διαλυθεί το καρτέλ της λογοκρισίας» που είχε σχηματισθεί, σύμφωνα με τον ίδιο, από τα «Facebook, Google, Apple, Microsoft και άλλους».

Πριν από μερικές ημέρες, η σκιτσογράφος Αν Τέλνας ανακοίνωσε πως παραιτείται από την Washington Post επειδή η διεύθυνση απέρριψε μια γελοιογραφία της, στην οποία επέκρινε τον ιδιοκτήτη της εφημερίδας, τον Τζεφ Μπέζος, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής της Amazon, επειδή επεδίωξε «να αποκτήσει την εύνοια του Ντόναλντ Τραμπ».

• Όπως ο Μαρκ Ζάκερμπεργκ, οι επικεφαλής των Google, Amazon και Apple πήγαν να συναντήσουν τον ρεπουμπλικανό στο Μαρ-α-Λάγκο, την κατοικία του στη Φλόριντα.

Οι δωρεές εισρέουν επίσης από τον τομέα της τεχνολογίας για να χρηματοδοτήσουν τις δεξιώσεις που θα δοθούν με την ευκαιρία της ορκωμοσίας του Ντόναλντ Τραμπ στις 20 Ιανουαρίου. Μεταξύ των δωρητών είναι και ο Σαμ Άλτμαν, ο επικεφαλής της OpenAI, ο οποίος είχε πει στις αρχές Δεκεμβρίου πως έχει «την αρκετά βαθιά πεποίθηση ότι ο Ίλον (Μασκ) θα κάνει τις σωστές επιλογές».

Ο επικεφαλής των X, SpaceX και Tesla έχει προκύψει τους τελευταίους μήνες ως μείζων προσωπικότητα του τραμπικού περιβάλλοντος, ακόμα και πέραν αυτού, αφού συμμετείχε πολύ δραστήρια στην προεκλογική εκστρατεία του πρώην και πλέον επόμενου ρεπουμπλικανού προέδρου των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Cool», σχολίασε μετά την ανακοίνωση του Μαρκ Ζάκερμπεργκ, με τον οποίο διατηρεί μια τρικυμιώδη σχέση.

Ερχεται το community notes

Αντί, λοιπόν, του fact-checking που καταργείται, έρχονται οι «σημειώσεις της κοινότητας» (community notes) παρόμοιες με εκείνες στο X (πρώην Twitter).

Η γερουσιαστής των Πρασίνων της Αυστραλίας Σάρα Χάνσον-Γιουνγκ είπε ότι ο ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Meta, Μαρκ Ζάκερμπεργκ, υποκλίθηκε στον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και «αποκομίζει μεγάλα κέρδη σε βάρος της ασφάλειας της κοινότητας».

«Αυτό που ανακοίνωσε ο κ. Ζάκερμπεργκ είναι παρόμοιο με αυτό που είχε κάνει, φυσικά, ο Έλον Μασκ πριν από μερικά χρόνια, είναι να τραβήξει το χαλί κάθε είδους ευπρέπειας από κάτω από τους χρήστες και να επιτρέψει σε όποιον είναι πιο δυνατός, όποιος είναι ο πιο θυμωμένος , όποιος είναι ο πιο εξωφρενικός, για να ακουστούν οι απόψεις του», είπε στο ABC Radio National Breakfast την Τετάρτη.

Είπε ότι η απόφαση θα οδηγήσει σε «δωρεάν για όλους παραπληροφόρηση» και είναι ένα «πραγματικά ανησυχητικό σημάδι» ότι οι εταιρείες τεχνολογίας, ιδιαίτερα η X, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την πολιτική στην Αυστραλία.

Η Χάνσον-Γιουνγκ είπε ότι δεν θα εκπλαγεί αν ο Μασκ «αρχίσει να προβάλλει τη δυσάρεστη πλευρά της αυστραλιανής πολιτικής, και ακόμη και τον Πίτερ Ντάτον περισσότερο από τον Άντονι Αλμπανέζε».

Ερωτηθείς για την απόφαση του Μέτα να καταργήσει τους ελέγχους στοιχείων των ΗΠΑ, ο πρωθυπουργός Άντονι Αλμπανέζε είπε: «Λέω στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι έχουν κοινωνική ευθύνη και πρέπει να την εκπληρώσουν».

“Είπα σήμερα το πρωί ότι η κριτική που θα κάνουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σχετικά με την απόφασή μας και τη νομοθεσία μας για την απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για άτομα κάτω των 16 ετών είναι κάτι από το οποίο δεν παραιτηθούμε. Θα υπερασπιστούμε τα εθνικά συμφέροντα της Αυστραλίας”.

Το Meta αναθεωρεί τη στρατηγική ελέγχου περιεχομένου στις ΗΠΑ

Η Meta θα επικεντρώσει επίσης τα αυτοματοποιημένα συστήματά της στην άρση «παραβιάσεων υψηλής σοβαρότητας» και παράνομου περιεχομένου, όπως η τρομοκρατία και τα παράνομα ναρκωτικά, είπε ο Ζούκερμπεργκ.

• Θα σταματήσει την προληπτική σάρωση για ρητορική μίσους και άλλους τύπους παραβίασης κανόνων και θα ελέγχει τέτοιες αναρτήσεις μόνο ως απόκριση σε αναφορές χρηστών.

«Θα απαλλαγούμε από τους ελεγκτές γεγονότων που ήταν απλώς πολύ πολιτικά προκατειλημμένοι και κατέστρεψαν περισσότερη εμπιστοσύνη από ό,τι δημιούργησαν, ειδικά στις ΗΠΑ», είπε ο Ζούκερμπεργκ σε μια ανάρτηση.

• Οι αλλαγές θα επηρεάσουν το Facebook, το Instagram και το Threads, τρεις από τις μεγαλύτερες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον κόσμο, με περισσότερους από τρία δισεκατομμύρια χρήστες παγκοσμίως.

Θα επιτρέπει στους χρήστες να επικαλούνται δημοσιεύσεις που είναι δυνητικά παραπλανητικές και χρειάζονται περισσότερο πλαίσιο αντί να αναθέτουν την ευθύνη σε ανεξάρτητους οργανισμούς ελέγχου γεγονότων και ειδικούς. Είπε, επίσης, ότι δεν θα παρέμβει στην προσθήκη σημειώσεων της κοινότητας σε αναρτήσεις στις πλατφόρμες της.

Το σχόλιο του Reuters

Προς το παρόν, η Meta σχεδιάζει μόνο τις αλλαγές για την αγορά των ΗΠΑ, χωρίς άμεσα σχέδια να τερματίσει το πρόγραμμα ελέγχου γεγονότων σε μέρη όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση που υιοθετούν μια πιο ενεργή προσέγγιση στη ρύθμιση των εταιρειών τεχνολογίας, δήλωσε εκπρόσωπος στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters. .

• Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Μέτα απηχεί μακροχρόνιες καταγγελίες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος του Τραμπ και του Έλον Μασκ σχετικά με τον έλεγχο γεγονότων, τον οποίο πολλοί συντηρητικοί θεωρούν λογοκρισία.

Υποστηρίζουν ότι τα προγράμματα ελέγχου γεγονότων στοχεύουν δυσανάλογα sτις δεξιές φωνές, γεγονός που οδήγησε σε προτεινόμενους νόμους σε πολιτείες όπως η Φλόριντα και το Τέξας για τον περιορισμό του περιορισμού του περιεχομένου.

Οι προσπάθειες του Ζούκερμπεργκ να φλερτάρει τον Τραμπ

Η αλλαγή έρχεται μετά τις προσπάθειες του Ζούκερμπεργκ να συμφιλιωθεί με τον Τραμπ από την εκλογή του τον Νοέμβριο, συμπεριλαμβανομένης της δωρεάς ενός εκατομμυρίου δολαρίων στο ταμείο της ορκωμοσίας του.

Ο Τραμπ είναι σκληρός επικριτής του Μέτα και του Ζούκερμπεργκ εδώ και χρόνια, κατηγορώντας την εταιρεία για μεροληψία εναντίον του και απειλώντας με αντίποινα εναντίον του δισεκατομμυριούχου τεχνολογίας μόλις επιστρέψει στην εξουσία.

• Ανακοινώνοντας την αλλαγή, ο Ζουκερμπεργκ αναγνώρισε τον ρόλο των πρόσφατων εκλογών στις ΗΠΑ, λέγοντας ότι «αισθάνονται σαν ένα πολιτιστικό σημείο καμπής, για να δοθεί ξανά προτεραιότητα στην ομιλία».

Όταν ο Τραμπ ρωτήθηκε αν πίστευε ότι η κίνηση ήταν απάντηση στις απειλές του εναντίον του Ζούκερμπεργκ, απάντησε: «Μάλλον, ναι».

• Ο Τραμπ αποβλήθηκε από το Facebook μετά την επίθεση στις 6 Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ από υποστηρικτές του το 2021, αν και η εταιρεία επανέφερε τον λογαριασμό του στις αρχές του 2023.

H Μέτα έκανε τις τελευταίες ημέρες κινήσεις που είναι πιθανό να ευχαριστήσουν την ομάδα του Τραμπ, όπως ο διορισμός του πρώην Ρεπουμπλικανού αξιωματούχου Τζόελ Κάπλαν επικεφαλής των δημοσίων υποθέσεων της εταιρείας.

Σε δήλωσή του, ο Kάπλαν επέμεινε ότι η προσέγγιση της εταιρείας όσον αφορά τη μετριοπάθεια περιεχομένου «είχε πάει πολύ μακριά».

«Πολύ αβλαβές περιεχόμενο λογοκρίνεται, πάρα πολλοί άνθρωποι βρίσκονται λανθασμένα εγκλωβισμένοι στη «φυλακή του Facebook»», είπε.

Ο Ζούκερμπεργκ είπε επίσης ότι το Μέτα θα «συνεργαστεί με τον Πρόεδρο Τραμπ για να απωθήσει τις ξένες κυβερνήσεις που καταδιώκουν αμερικανικές εταιρείες για να λογοκρίνουν περισσότερες».