Κάιρο: Σύνοδος Μητσοτάκη-Χριστοδουλίδη-Σίσι στη σκιά των κινήσεων Ερντογάν στη Συρία-Κρίσιμο έργο η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου

Ο Πρόεδρος της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι, θα φιλοξενήσει σήμερα Τετάρτη στο Κάιρο τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Κύπριο Πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη στη Σύνοδο Κορυφής Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου, η οποία θα είναι η δέκατη από την έναρξη του τριμερούς μηχανισμού συνεργασίας τον Νοέμβριο του 2014. Η ένατη Σύνοδος Κορυφής του τριμερούς μηχανισμού συνεργασίας πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα τον Οκτώβριο του 2021 για να συζητήσει τις πτυχές της ενίσχυσης της συνεργασίας μεταξύ Αιγύπτου, Ελλάδας και Κύπρου, τονίζοντας παράλληλα την επιτυχία της στην καθιέρωση τακτικών διαβουλεύσεων και στενού συντονισμού σε περιφερειακά και διεθνή ζητήματα που επηρεάζουν όλους τους λαούς της περιοχής», σύμφωνα με ανακοίνωση της αιγυπτιακής προεδρίας τότε.

Βέβαια από τότε έχουν περάσει πάνω από τρία χρόνια, κάτι που προκαλεί ερωτηματικά βέβαια, και η γεωπολιτική κατάσταση έχει διαμορφωθεί σε ένα νέο πλαίσιο. Από τη μια πλευρά ο πόλεμος στην Ουκρανία, όπου η Αίγυπτος συνεχίζει να έχει καλές σχέσεις με την Ρωσία, σε αντίθεση με την Αθήνα και τη Λευκωσία που έχουν διακόψει τις σχέσεις τους με τη Μόσχα.

Από την άλλη ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή και ο ρόλος του Καΐρου στην Παλαιστινιακή κρίση στη Λωρίδα της Γάζας, που φέρνει σε αντίθεση την Αίγυπτο με το Ισραήλ, μια χώρα που Ελλάδα και Κύπρος στηρίζουν με όλες τους τις δυνάμεις.

• Όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε την εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και Αιγύπτου με ανταλλαγή επισκέψεων από τον Ερντογάν και τον Σίσι σε Κάιρο και Άγκυρα αντίστοιχα, αναθερμαίνοντας σε σημαντικό ποσοστό τις διμερείς σχέσεις μετά από 11 χρόνια εχθρικών σχέσεων.

Αυτές οι διαφορές, που έχουν προκύψει στα τρία αυτά χρόνια, σίγουρα θα βρεθούν στο επίκεντρο των συζητήσεων κι ενδεχομένως να προκαλέσουν ρωγμές σε κάποια ζητήματα, καθώς σύμφωνα με αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης η σύνοδος κορυφής θα ασχοληθεί με τις εξελίξεις στην περιοχή, ιδίως με τον πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας, τις εξελίξεις στη Συρία και τις κρίσεις στη Λιβύη, το Σουδάν και τη Σομαλία.

• Όμως σύμφωνα με τα αιγυπτιακά μέσα υπάρχουν δείκτες προσέγγισης για γόνιμη συνεργασία, ιδιαίτερα στο οικονομικό μέτωπο, όπου η συνάντηση θα στοχεύει στην ενίσχυση της ενεργειακής συνεργασίας μέσω της ηλεκτρικής διασύνδεσης Αιγύπτου-Ελλάδας και των έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και πράσινου υδρογόνου.

Στο περιθώριο της συνόδου κορυφής θα πραγματοποιηθεί Οικονομικό Φόρουμ, με τη συμμετοχή υπουργών των τριών χωρών και εκπροσώπων εταιρειών από τις τρεις χώρες, δήλωσε ο Αχμέντ αλ Γουακεέλ, επικεφαλής της Ομοσπονδίας Αιγυπτιακών Εμπορικών Επιμελητηρίων. Όπως σημείωσε στο φόρουμ θα συζητηθούν τρόποι συνεργασίας μεταξύ περισσότερων από 70 κυπριακών και ελληνικών εταιρειών και 200 αιγυπτιακών εταιρειών στους τομείς της ενέργειας, των υποδομών, της βιομηχανίας, της γεωργίας, της αλιείας, των μεταφορών και των υπηρεσιών υγείας.

• Όπως σημειώνουν τα αιγυπτιακά μέσα ενημέρωσης, προφανώς από κυβερνητικές διαρροές, τους τελευταίους μήνες, υπήρξαν ορισμένα σημάδια προσέγγισης μεταξύ της Αιγύπτου και της Ελλάδας, τα οποία εκφράστηκαν μέσω πολλαπλών συναντήσεων και συνεργασιών.

Στις 19 Δεκεμβρίου, ο Ομάρ Αμέρ, πρέσβης της Αιγύπτου στην Αθήνα, συζήτησε με τον Έλληνα υπουργό Μεταναστευτικής Πολιτικής Νικόλαο Παναγιωτόπουλο την εφαρμογή των σταδίων της συμφωνίας για τους εποχικούς εργαζόμενους και τον τρόπο με τον οποίο θα ξεπεραστούν τα εμπόδια για τη βέλτιστη εφαρμογή της με τρόπο που να διασφαλίζει τα δικαιώματα των Αιγυπτίων εργαζομένων, τα οικονομικά τους δικαιώματα και άλλα βασικά δικαιώματα που εξασφαλίζουν την ασφαλή και σταθερή διαμονή τους, και σύμφωνα με τα δικαιώματα και τα οφέλη που απολαμβάνουν οι Έλληνες εργαζόμενοι.

Τον περασμένο Νοέμβριο, ο Δρ Καλέντ Μουμπάρακ, κυβερνήτης του Νότιου Σινά, πραγματοποίησε εκτενή συνάντηση στην ελληνική πρωτεύουσα Αθήνα με σειρά διακεκριμένων τουριστικών εταιρειών, με τη συμμετοχή του πρέσβη της Αιγύπτου στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της προώθησης των τουριστικών προορισμών του Νότιου Σινά και της ενίσχυσης της συνεργασίας με την ελληνική πλευρά. Οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην ενίσχυση της συνεργασίας για την προώθηση των τουριστικών προορισμών του Νότιου Σινά στους Έλληνες τουρίστες και την αύξηση των τουριστικών ροών από την Ελλάδα προς την Αίγυπτο.  

Τον περασμένο Οκτώβριο, ο Έλληνας υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης επισκέφθηκε το Κάιρο για να συμμετάσχει στη δεύτερη έκδοση της Παγκόσμιας Διάσκεψης για τον Πληθυσμό, την Υγεία και την Ανθρώπινη Ανάπτυξη, παρουσία του Προέδρου Αμπντέλ Φατάχ Ελ Σίσι, κατά τη διάρκεια της οποίας δήλωσε ότι η Αίγυπτος είναι ιστορικός φίλος της Ελλάδας και η τεχνογνωσία μας στην αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης μπορεί να αποτελέσει πεδίο συνεργασίας με το αιγυπτιακό κράτος.

• Τον περασμένο Οκτώβριο, στο πλαίσιο της επέκτασης του σχεδίου του αιγυπτιακού κράτους για την ενίσχυση του ρόλου του ως περιφερειακού ενεργειακού κόμβου, ιδίως στο εμπόριο υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), μέσω της αύξησης των εμπορικών ανταλλαγών με τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, ο υπουργός Πετρελαίου και Ορυκτών Πόρων Καρίμ Μπαντάουι παραβρέθηκε στην υπογραφή συμφωνίας μετόχων για την ίδρυση κοινής εταιρείας με έδρα την Ελλάδα μεταξύ της EGAS και του ελληνικού ομίλου Κοπελούζου για το εμπόριο, τη μεταφορά, την προμήθεια και την επαναεριοποίηση φυσικού αερίου στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και την Ελλάδα, η συμφωνία έρχεται ως ένας από τους καρπούς της συνάντησης του προέδρου Σίσι με τον πρόεδρο του ομίλου Κοπελούζου, η οποία πραγματοποιήθηκε την τελευταία εβδομάδα του Οκτωβρίου. 

Τον Σεπτέμβριο, ο υπουργός Εξωτερικών της Αιγύπτου Μπαντρ Αμπντελάτι είχε συνάντηση με τους υπουργούς Εξωτερικών της Ελλάδας και της Κύπρου στο περιθώριο της 79ης συνόδου της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στη Νέα Υόρκη. Ο Αιγύπτιος Υπουργός Εξωτερικών σημείωσε ότι η Αίγυπτος προσβλέπει στη φιλοξενία της επόμενης συνάντησης του τριμερούς μηχανισμού συνεργασίας, εξαίροντας την ικανότητα του μηχανισμού να συντονίζει τις θέσεις στο υψηλότερο επίπεδο μεταξύ των τριών χωρών με τρόπο που ενισχύει τη φύση της εταιρικής σχέσης μεταξύ τους, σύμφωνα με ανακοίνωση του αιγυπτιακού υπουργείου Εξωτερικών.

Παρά τις σημαντικές επαφές, με Ελλάδα και Κύπρο, η Αίγυπτος έχει ήδη ξεκινήσει συνεργασία στον αμυντικό αλλά και βιομηχανικό τομέα με την Τουρκία και οι ισορροπίες που πρέπει να κρατήσει ο Αιγύπτιος Πρόεδρος είναι πολύ λεπτές.  

Το πρόγραμμα και το μήνυμα της Συνόδου Κορυφής

Ο Έλληνας πρωθυπουργός στις 11:45 (ώρα Ελλάδας και τοπική) θα έχει διμερή συνάντηση με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Abdel Fattah El-Sisi. Στις 12:30 θα πραγματοποιηθεί κατ’ ιδίαν συνάντηση των ηγετών των τριών χωρών και θα ακολουθήσουν διευρυμένες συνομιλίες των αντιπροσωπειών. Τέλος στις 14:20 οι ηγέτες θα κάνουν δηλώσεις στον Τύπο.

Οι τρεις ηγέτες παρά τα προβλήματα στην περιοχή και τις διαφορετικές προσεγγίσεις που προαναφέραμε αναμένεται να στείλουν μήνυμα για τη στρατηγική σημασία της συνεργασίας Ελλάδας-Αιγύπτου-Κύπρου, ως άξονα σταθερότητας σε μια περίοδο ανακατατάξεων στη Μέση Ανατολή και εν μέσω κρίσεων σε περιφερειακό και διεθνές επίπεδο.

• Οι τρεις ηγέτες αναμένεται να εκπέμψουν μήνυμα ενίσχυσης της συνεργασίας σε ένα ευρύ φάσμα τομέων, με έμφαση στον τομέα της ενέργειας και της ενεργειακής ασφάλειας – τομέας στον οποίο κυριαρχεί το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Αιγύπτου GREGY, το οποίο θα καταστήσει τη χώρα μας ενεργειακή γέφυρα της Αιγύπτου με την Ευρώπη.

Για τη Συρία σύμφωνα με πληροφορίες ο έλληνας πρωθυπουργός θα επαναλάβει τη θέση της Ελλάδας για την ανάγκη μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας με τη συμμετοχή όλων των Σύρων και θα εκπέμψει το μήνυμα ότι η νέα ηγεσία της Συρίας πρέπει να αποδείξει στην πράξη ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και ότι προστατεύονται τα δικαιώματα όλων των θρησκευτικών και εθνικών μειονοτήτων.

Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κάιρο πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 2024, στο πλαίσιο κοινής επίσκεψης με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ευρωπαίους ηγέτες για την υπογραφή της Συμφωνίας Στρατηγικής και Εταιρικής Σχέσης ΕΕ – Αιγύπτου, για την οποία η Ελλάδα πρωτοστάτησε τονίζοντας τη στρατηγική σημασία της σταθερότητας της Αιγύπτου για την Ευρώπη, καθώς και τη σημασία του Καΐρου στη συγκράτηση μεταναστευτικών ροών προς ευρωπαϊκές χώρες.