ΑΝΑΛΥΣΗ: Τα σημεία των δηλώσεων Πούτιν που πέρασαν στα “ψιλά”- Είναι έτοιμος να συμβιβαστεί;

Στην «απευθείας γραμμή», την γνωστή ετήσια συνέντευξη που παραχωρεί ο Ρώσος Πρόεδρος, κάνοντας τον απολογισμό της ρωσικής πολιτικής για το έτος που πέρασε, ειπώθηκαν πολλά κι ενδιαφέροντα από τον Πούτιν. Εκπέμποντας τη σιγουριά του νικητή στον πόλεμο με την Ουκρανία κι αναμένοντας την επιστροφή Τραμπ, δεν απέφυγε να τρολάρει τη Δύση και τους ηγέτες της για τις ικανότητες του πυραύλου Ορέσνικ προκαλώντας τους να προσπαθήσουν να τον αναχαιτίσουν. Από τα πιο αξιοσημείωτα πάντως που είπε ο Πούτιν ήταν ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να συμβιβαστεί στις διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου.

Βέβαια, αυτό μπορεί να είναι απλώς μια κίνηση για να δείξει ότι «η Μόσχα έχει εποικοδομητική διάθεση για διαπραγματεύσεις, αλλά το Κίεβο είναι αντίθετο. Είναι όμως ενδεικτικό ότι η λέξη «συμβιβασμοί» ειπώθηκε ξεκάθαρα από τον Ρώσο πρόεδρο.

• Ο Βλαντιμίρ Πούτιν επανέλαβε για άλλη μια φορά ότι είναι έτοιμος για διαπραγματεύσεις στη βάση των συμφωνιών της Κωνσταντινούπολης και των όρων του Ιουνίου, που απαιτούσαν την παράδοση του εδάφους και των τεσσάρων περιοχών της Ουκρανίας υπό ρωσικό έλεγχο. Ωστόσο, το «με βάση» δεν σημαίνει ότι πρέπει να υλοποιηθούν «λέξη προς λέξη». Το «βάση» είναι η αρχική θέση ενός εκ των μερών πριν από τις διαπραγματεύσεις, η οποία, κατά κανόνα, μπορεί στη συνέχεια να αλλάξει κάπως όταν επιτευχθούν συμβιβασμοί.

Και η δηλωμένη ετοιμότητα του Πούτιν για αυτούς τους συμβιβασμούς σημαίνει, για παράδειγμα, ότι η πιθανότητα να συμφωνήσει η Ρωσία να τερματίσει τον πόλεμο κατά μήκος της πρώτης γραμμής χωρίς να αποκτήσει τον έλεγχο των τεσσάρων περιοχών δεν είναι μηδενική. Όπως επίσης και η πιθανότητα προσαρμογής άλλων σημείων της θέσης της Μόσχας.

Αν και, βέβαια, κανείς δεν μπορεί ακόμη να πει με βεβαιότητα ποια από αυτά το Κρεμλίνο θεωρεί πάγια και αμετάβλητα και σε ποια είναι έτοιμο να συμβιβαστεί. Πολύ περισσότερο που αυτό θα εξαρτηθεί άμεσα, μεταξύ άλλων, από την κατάσταση στο μέτωπο μέχρι την έναρξη των διαπραγματεύσεων.

• Ένα άλλο σημείο που χρίζει προσοχής είναι η δήλωση ότι ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι [και όλα τα άτομα που έχουν διοριστεί από αυτόν], κατά τη γνώμη του Πούτιν, είναι «μη νόμιμος» και επομένως δεν μπορούν να γίνουν διαπραγματεύσεις μαζί του, ούτε να υπογραφούν συμφωνίες. Και «το μόνο νόμιμο όργανο» είναι η Ουκρανική Βουλή [Βερκόβνα Ράντα] και ο πρόεδρός της, με τον οποίο είναι έτοιμος να συνομιλήσει μαζί του.

Ωστόσο, δεν ζήτησε ρητά την παραίτηση του Ζελένσκι ως προϋπόθεση για την έναρξη διαπραγματεύσεων. Είπε ότι οι διαπραγματεύσεις θα μπορούσαν να ξεκινήσουν, ακόμη και να υπογραφεί μια συμφωνία, ακόμη και υπό το «καθεστώς Ζελένσκι», αλλά όχι με αυτόν. Και μαζί του – μόνο εάν διεξάγει εκλογές και επανεκλεγεί.

Ωστόσο, στην πράξη, αν μιλάμε όχι για κατάπαυση του πυρός-η οποία μπορεί να υπογραφεί από οποιονδήποτε εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπο-, αλλά για μια ολοκληρωμένη ειρηνευτική συμφωνία, τότε οι όροι του Πούτιν μπορούν να εκπληρωθούν μόνο με έναν τρόπο – μέσω της παραίτησης του Ζελένσκι από την προεδρία, μετά την οποία ο πρόεδρος της Ράντα γίνεται εν ενεργεία αρχηγός του κράτους.

• Διότι, σύμφωνα με την ουκρανική νομοθεσία, μόνο ο πρόεδρος ή ένα πρόσωπο που έχει εξουσιοδοτηθεί από αυτόν έχει το δικαίωμα να υπογράφει διεθνείς συνθήκες εκ μέρους της Ουκρανίας. Φυσικά, ο Ζελένσκι μπορεί να εξουσιοδοτήσει τον πρόεδρο της Ράντα να υπογράψει τη συνθήκη ειρήνης. Ωστόσο, με βάση τη δήλωση του Πούτιν, αυτό θα είναι ένα «παράνομο» εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, επειδή εξουσιοδοτήθηκε από τον «παράνομο» [σύμφωνα με το Κρεμλίνο] πρόεδρο.

Όσον αφορά την επιλογή της επανεκλογής του Ζελένσκι, η πιθανότητα εκλογών πριν από τη λήξη του πολέμου είναι σχεδόν μηδενική. Θεωρητικά, είναι πιθανό ένα σενάριο κατά το οποίο πρώτα θα υπογραφεί κατάπαυση του πυρός, στη συνέχεια θα ακυρωθεί ο στρατιωτικός νόμος στην Ουκρανία και θα διεξαχθούν εκλογές. Στη συνέχεια, ο νικητής των εκλογών υπογράφει συνθήκη ειρήνης.

Αλλά ο Πούτιν έχει επανειλημμένα ταχθεί κατά της κατάπαυσης του πυρός και του παγώματος του πολέμου, επιμένοντας σε μια «διαρκή ειρηνευτική συμφωνία με εγγυήσεις ασφαλείας». Κάτι το οποίο επανέλαβε και ο Ζελένσκι.

• Ως εκ τούτου, είναι πιθανό ο Πούτιν να συνεχίζει να κάνει δηλώσεις περί «παρανομίας του Ζελένσκι», είτε σε μια προσπάθεια να πείσει τον Τραμπ ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί ειρήνη χωρίς την αποχώρηση του σημερινού προέδρου της Ουκρανίας, και ως εκ τούτου είναι απαραίτητο να τον αλλάξει (το μέγιστο καθήκον), είτε απλά για να αποδυναμώσει τη διαπραγματευτική θέση του Κιέβου, καθώς και για να προωθήσει το «αφήγημα» ότι «όσο ο Ζελένσκι είναι πρόεδρος, δεν θα υπάρξει ειρήνη, επειδή ο Πούτιν δεν θέλει να διαπραγματευτεί μαζί του».

Όσο για το με ποιον στην πραγματικότητα και με ποιους όρους θα γίνουν οι διαπραγματεύσεις και οι όποιες συμφωνίες, αυτό δεν θα καθοριστεί μέχρι να ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις. Με βάση τη γενικότερη στρατιωτική, εσωτερική και γεωπολιτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί μέχρι τότε.