Η μεγάλη πληγή της κοινωνίας μας… μια ματωμένη λίστα από γυναικοκτονίες

Σοκ προκαλούν τα στοιχεία για τις γυναικοκτονίες. Κατά μέσο όρο την ημέρα, δολοφονήθηκαν 140 γυναίκες και κορίτσια από τον σύντροφό τους ή από κάποιον συγγενή, ανέφεραν δύο υπηρεσίες του ΟΗΕ. «Το πιο θανατηφόρο μέρος για τις γυναίκες είναι το σπίτι τους», σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε ο ΟΗΕ στη δημοσιότητα για την 25η Νοεμβρίου, η οποία έχει οριστεί από τον Οργανισμό ως η «Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας Κατά των Γυναικών».

Σε παγκόσμιο επίπεδο, ένας σύντροφος ή μέλος της οικογένειας ήταν υπεύθυνος για τους θανάτους περίπου 51.100 γυναικών και κοριτσιών το 2023, ανέφεραν το UN Women και το Γραφείο του ΟΗΕ για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα.

Η έκθεση που δημοσιεύθηκε την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών ανέφερε ότι η αύξηση ήταν σε μεγάλο βαθμό το αποτέλεσμα της ύπαρξης περισσότερων δεδομένων από χώρες και όχι περισσότερων δολοφονιών.

Γυναικοκτονία στους Αμπελόκηπους- 39χρονος σκότωσε τη σύζυγό του με σφυρί- Εικόνες του δράστη

Ωστόσο, οι δύο υπηρεσίες τόνισαν ότι «οι γυναίκες και τα κορίτσια παντού εξακολουθούν να πλήττονται από αυτήν την ακραία μορφή βίας με βάση το φύλο και καμία περιοχή δεν αποκλείεται». Και ανέφεραν, «το σπίτι είναι το πιο επικίνδυνο μέρος για τις γυναίκες και τα κορίτσια», αναφέρει το Associated Press.

Ο υψηλότερος αριθμός δολοφονιών από σύντροφο και οικογένεια σημειώθηκε στην Αφρική – με περίπου 21.700 θύματα το 2023, ανέφερε η έκθεση. Η Αφρική είχε επίσης τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων σε σχέση με το μέγεθος του πληθυσμού της.

Υπήρχαν επίσης υψηλά ποσοστά πέρυσι στην Αμερική με 1,6 γυναίκες θύματα ανά 100.000 και στην Ωκεανία με 1,5 ανά 100.000. Τα ποσοστά ήταν σημαντικά χαμηλότερα στην Ασία με 0,8 θύματα ανά 100.000 και στην Ευρώπη με 0,6 ανά 100.000.

Σύμφωνα με την έκθεση, η εκ προθέσεως δολοφονία γυναικών στην ιδιωτική σφαίρα στην Ευρώπη και την Αμερική γίνεται σε μεγάλο βαθμό από τους συντρόφους. Αντίθετα, η συντριπτική πλειονότητα των ανθρωποκτονιών ανδρών λαμβάνουν χώρα εκτός σπιτιού.

Το 2018, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) υπολόγισε ότι παγκοσμίως, το 26–28% (641 έως 753 εκατομμύρια) των γυναικών που είχαν ποτέ σύντροφο (όσες είχαν στενή σχέση) ηλικίας 15 ετών και άνω είχαν βιώσει σωματικές ή/και σεξουαλική IPV στη διάρκεια της ζωής τους (ΠΟΥ 2021). Τα ποσοστά ποικίλλουν ανά παγκόσμια περιοχή και ανά ανάπτυξη, με τα υψηλότερα ποσοστά να εμφανίζονται στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες (37%) και τα χαμηλότερα ποσοστά να εμφανίζονται στις λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές της Ευρώπης (16–23%), της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας (18–21%) και στην Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία (23%) (ΠΟΥ 2021).

«Αν και οι άνδρες και τα αγόρια αποτελούν τη συντριπτική πλειοψηφία των θυμάτων ανθρωποκτονιών, γυναίκες και κορίτσια συνεχίζουν να πλήττονται δυσανάλογα από τη θανατηφόρα βία στην ιδιωτική σφαίρα», αναφέρεται στην έκθεση, όπως μεταδίδει η ΕΡΤ.

«Υπολογίζεται ότι το 80% όλων των θυμάτων ανθρωποκτονιών το 2023 ήταν άνδρες ενώ το 20% ήταν γυναίκες, αλλά η θανατηφόρα βία μέσα στην οικογένεια έχει πολύ μεγαλύτερο τίμημα στις γυναίκες από ότι στους άνδρες, με σχεδόν το 60% όλων των γυναικών που σκοτώθηκαν σκόπιμα το 2023 να είναι θύματα ανθρωποκτονίας συντρόφου/μέλους οικογένειας», ανέφερε.

Η έκθεση τονίζει ότι παρά προσπάθειες για την πρόληψη της δολοφονίας γυναικών και κοριτσιών ανά χώρα, οι δολοφονίες τους «παραμένουν σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα. Συχνά αποτελούν το αποκορύφωμα επαναλαμβανόμενων επεισοδίων βίας λόγω φύλου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορούν να προληφθούν μέσω έγκαιρων και αποτελεσματικών παρεμβάσεων».
Τα χαρακτηριστικά της βίας από τον σύντροφο είναι κάπως διαφορετικά για τις γυναίκες που αναφέρουν βία από τον σύντροφο από έναν τρέχοντα σε σχέση με τον προηγούμενο σύντροφο: 

Σύμφωνα με το PSS 2021–22, που καταγράφει στοιχεία ενδοοικογενειακής βίας απο το 2000 στην Αυστραλία, σχεδόν 1 στις 5 (17% ή 1,7 εκατομμύρια) γυναίκες και περίπου 1 στους 18 (5,5% ή 527.000) άνδρες έχουν υποστεί σωματική ή/και σεξουαλική βία από τρέχοντα ή προηγούμενο σύντροφο από την ηλικία των 15 

Μεταξύ των εκτιμώμενων 425.000 καταγεγραμμένων περιστατικών που βίωσαν βία από προηγούμενο σύντροφο, οι περισσότεροι (52%) βίωσαν περισσότερα από ένα περιστατικά και οι περισσότεροι (71%) βίωσαν το πρώτο τους περιστατικό κατά τα πρώτα 10 χρόνια της σχέσης τους (ABS 2023a).

2 στις 5 (40%) γυναίκες που βίωσαν βία από προηγούμενο σύντροφο και 1 στις 4 (24%) γυναίκες που βίωσαν βία από έναν τρέχοντα σύντροφο βίωσαν το πρώτο τους περιστατικό μέσα σε 2 χρόνια από τη σχέση.

Οι περισσότερες από το 1,5 εκατομμύριο γυναίκες που εκτιμάται ότι έχουν υποστεί βία από προηγούμενο σύντροφο βίωσαν περισσότερα από ένα περιστατικά (67%), με τη βία να σημειώνεται: όλη την ώρα για 3,8%, τις περισσότερες φορές για 17%, μερικές φορές για 28 %, και λίγες φορές το χρόνο για 18%.

Μεταξύ των εκτιμώμενων 173.000 γυναικών που υπέστησαν βία από έναν τρέχοντα σύντροφο, 2 στις 5 (41%) βίωσαν περισσότερα από ένα περιστατικά (ABS 2023a, 2023b).

Χαρακτηριστικά της βίας συντρόφου

Πολλές γυναίκες παραμένουν σε βίαιες σχέσεις. 

Περίπου το 70% των γυναικών το 2021–2022 που βίωσαν βία από τον τρέχοντα σύντροφό τους ενώ ζούσαν μαζί δεν είχαν χωρίσει ποτέ (υπολογίζεται ότι 122.000 γυναίκες). Περίπου 1 στις 2 (46%) από αυτές τις γυναίκες δεν ήθελαν να εγκαταλείψουν τον τρέχοντα σύντροφό τους.  

Όταν οι γυναίκες χωρίζουν προσωρινά από έναν βίαιο σύντροφο, η βία συχνά αρχίζει, συνεχίζεται ή αυξάνεται.  

Περίπου 2 στις 5 (43% ή 584.000) γυναίκες είχαν χωρίσει, τουλάχιστον μία φορά, προσωρινά από έναν βίαιο προηγούμενο σύντροφο. Ο προσωρινός χωρισμός περιλαμβάνει τη διάλυση και την έναρξη της σχέσης ξανά αργότερα. Από τις εκτιμώμενες 369.000 γυναίκες που απομακρύνθηκαν κατά τη διάρκεια ενός προσωρινού χωρισμού: 

• 1 στις 13 (7,9%) βίωσε βία για πρώτη φορά 
• 1 στις 4 (25%) συνέχισε να βιώνει βία 
• 1 στις 7 (14%) βίωσε αυξημένη βία .

Οι γυναίκες που χωρίζουν προσωρινά από βίαιους συντρόφους είναι πιθανό να μείνουν με έναν φίλο ή συγγενή. 

Σχεδόν 2 στις 3 (63%, ή 369.000) γυναίκες που χώρισαν προσωρινά από έναν βίαιο προηγούμενο σύντροφο μετακόμισαν από το σπίτι και από αυτές τις γυναίκες, περίπου 4 στις 5 (78%, ή 286.000) έμειναν στο σπίτι ενός φίλου ή συγγενή (ABS 2023α). 

Ο κύριος λόγος που οι γυναίκες επέστρεψαν σε βίαιους συντρόφους ήταν ότι «ήθελαν να προσπαθήσουν να λύσουν τα πράγματα». 

Από τις γυναίκες που χώρισαν προσωρινά από έναν βίαιο τρέχοντα ή προηγούμενο σύντροφο, οι πιο συνηθισμένοι λόγοι για να επιστρέψουν ήταν παρόμοιοι.

Αυτοί οι λόγοι περιελάμβαναν:

• ήθελαν να προσπαθήσουν να λύσουν τα πράγματα ή είχαν λύσει τα προβλήματα με τον σύντροφό τους (91% που χώρισαν από έναν τρέχοντα σύντροφο και 57% από έναν προηγούμενο σύντροφο)
• εξακολουθούσαν να αγαπούν τον σύντροφο (55% που χώρισαν από έναν τρέχοντα σύντροφο και 45% από έναν προηγούμενο σύντροφο) 
• ο σύντροφός τους υποσχέθηκε να σταματήσει τις επιθέσεις ή/και τις απειλές (26%* που χώρισαν από έναν τρέχοντα σύντροφο και 51% που χώρισαν από έναν προηγούμενο σύντροφο) .

Τι γίνεται στην Ελλάδα…

Οι γυναικοκτονίες συνεχίζουν να συγκλονίζουν την ελληνική κοινωνία, με τον απολογισμό του 2024 να επιβεβαιώνει τον σοβαρό κίνδυνο που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες ακόμη και μέσα στο ίδιο τους το σπίτι. Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του ΟΗΕ, οικεία πρόσωπα ευθύνονται για το 60% των δολοφονιών γυναικών παγκοσμίως, με μία γυναίκα να χάνει τη ζωή της κάθε 10 λεπτά.
Τα δεδομένα για τις γυναικοκτονίες και την έμφυλη βία στην Ελλάδα είναι ανησυχητικά και συνδέονται στενά με κοινωνικές και θεσμικές ανεπάρκειες. Από το 2010 έως το 2023, σημειώθηκαν 174 γυναικοκτονίες, με την τελευταία τριετία (2021-2023) να καταγράφει 60 περιπτώσεις. Η ενδοοικογενειακή βία έχει αυξηθεί δραματικά, με περισσότερες από 18.000 καταγγελίες το 2024, όπου τρία στα τέσσερα θύματα είναι γυναίκες.

Παράλληλα, η σεξουαλική παρενόχληση στον χώρο εργασίας επηρεάζει μία στις τρεις γυναίκες, κυρίως στον ιδιωτικό τομέα, με τους δράστες να είναι συχνά σε ανώτερες θέσεις. Η υποδηλωτικότητα της παρενόχλησης στις Αρχές παραμένει ανησυχητικά χαμηλή (1,6%), λόγω δυσπιστίας ή αίσθησης αναποτελεσματικότητας.
Η σύνδεση των γυναικοκτονιών με την ενδοοικογενειακή βία και τη συστημική ανεπάρκεια προκύπτει από την ανικανότητα των θεσμών να προστατεύσουν τα θύματα, παρά τις προηγούμενες καταγγελίες. Τα στοιχεία για την εργασία δείχνουν πως το πρόβλημα είναι δομικό, με ελλείψεις σε κώδικες δεοντολογίας, διαδικασίες καταγγελιών και συλλογικές συμβάσεις.

Το ζήτημα των γυναικοκτονιών απαιτεί άμεση δράση και αποφασιστικά μέτρα. Η ελληνική κοινωνία οφείλει να σταθεί απέναντι στη σιωπή, να ενισχύσει την υποστήριξη θυμάτων και να διασφαλίσει ότι κανένα έγκλημα δεν θα περνά ατιμώρητο.

Ο μακρύς κατάλογος των γυναικοκτονιών στην Ελλάδα επιβεβαιώνει το συμπέρασμα της τελευταίας έκθεσης του ΟΗΕ, το σπίτι παραμένει ο πιο επικίνδυνος τόπος για τις γυναίκες, το 60% των γυναικών έχασαν τη ζωή τους από συντρόφους, συγγενείς, οικεία πρόσωπα, περισσότερες από 85.000 σε όλο τον κόσμο, μια γυναίκα κάθε 10 λεπτά. Στην Ελλάδα, φέτος:

Η τελευταία γυναικοκτονία στην Ελλάδα μαθεύτηκε χθες:

Γυναικοκτονία στους Αμπελόκηπους- 39χρονος σκότωσε τη σύζυγό του με σφυρί- Εικόνες του δράστη

1 Δεκεμβρίου 2024: 60χρονη μαχαιρώνεται από τον 46χρονο σύζυγό της στην περιοχή του Αγγελοχωρίου, τραυματίστηκε και ο 29χρονος γιος της γυναίκας, που προσπάθησε να προστατεύσει τη μητέρα του.

11 Νοεμβρίου 2024: Η 43χρονη Δώρα, μητέρα τριών παιδιών, εκτελέστηκε εν ψυχρώ από τον πρώην σύντροφό της, εναντίον του οποίου εκκρεμούσε δίκη στις 15 Νοεμβρίου μετά από καταγγελία του θύματος στις 6 Σεπτεμβρίου για ενδοοικογενειακή βία. Τότε του είχαν αφαιρεθεί τρία όπλα, είχαν εκδοθεί περιοριστικοί όροι και ασφαλιστικά μέτρα να μην πλησιάζει τη Δώρα, δεν συμμορφώθηκε, τη βρήκαν αιμόφυρτη δίπλα στο αυτοκίνητό της, ο 30χρονος  συνελήφθη πάνοπλος…

4 Νοεμβρίου 2024: Στον άγριο ξυλοδαρμό της από τον 49χρονο πρώην σύντροφό της στην Πάτρα, όπως έδειξαν τα βίντεο (ο ίδιος ισχυρίστηκε πως… τη βρήκε χτυπημένη), οφείλεται ο θάνατος της 43χρονης Γαρουφαλλιάς στις 12 Νοεμβρίου, μετά από οκταήμερη μάχη στην ΜΕΘ του ΚΑΤ. Η οικογένεια της Γαρουφαλλιά προχώρησε σε δωρεά των οργάνων της «προσφέροντας τη δυνατότητα για ζωή σε άλλους συνανθρώπους μας».

12 Αυγούστου 2024: Τη ζήλευε παθολογικά, αντιμετώπιζε ψυχολογικά προβλήματα, είπαν οι γείτονες. 65χρονος πυροβόλησε με καραμπίνα και δολοφόνησε την 60χρονη σύζυγό του στο σπίτι τους στη Λαμία και μετά αυτοκτόνησε…

13 Ιουλίου 2024: Δύο μέρες πριν την όγδοη γυναικοκτονία της χρονιάς, η 36χρονη Αρετή είχε υποβάλλει μήνυση, παρήλθε το αυτόφωρο και κυκλοφορούσε ελεύθερος στην Αμφιλοχία. Εκείνη την ημέρα ο 43χρονος εν διαστάσει σύζυγος πήρε ως όμηρο τη 13χρονη κόρη τους ζητώντας της να επιστρέψει, την πυροβόλησε μέσα στο αυτοκίνητό της και μετά αυτοκτόνησε…

21 Ιουνίου 2024: Με 12 μαχαιριές, αφού πρώτα ακόνισε το μαχαίρι, 81χρονος σκότωσε την 73χρονη σύζυγό του στην Αλεξανδρούπολη. Η κόρη σημείωσε πως αστυνομία και εισαγγελέας δεν έκαναν καλά τη δουλειά, τους είχαμε προειδοποιήσει, δυο βδομάδες πριν είχε αφεθεί ελεύθερος με προφορική εντολή εισαγγελέα μετά από καταγγελία για παράβαση του νόμου περί ενδοοικογενειακής βίας σε βάρος του εγγονού του.

11 Ιουνίου 2024: 37χρονος δολοφόνησε με κατσαβίδι την 11χρονη ανιψιά του, Βασιλική, που αντιστάθηκε στον επιχειρούμενο βιασμό της. Η «Πρωτοβουλία κατά των Γυναικοκτονιών» θύμισε πως από τις διεθνείς συμβάσεις αναγνωρίζεται πως ο όρος «γυναίκα» συμπεριλαμβάνει και κορίτσια ηλικίας κάτω των 18 ετών. Ο δράστης είχε καταδικαστεί σε ποινή 9 ετών πρωτόδικα το 2020 για βιασμό 14χρονης το 2017, είχε ασκήσει έφεση και ούτε κρατήθηκε ούτε είχε δικαστεί σε δεύτερο βαθμό…

16 Μαΐου 2024: Χρόνιο ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας, με την πρώτη μήνυση να έχει υποβληθεί το 2013, χαρακτηρίζει τη δολοφονία 40χρονης Ενκελέιντα μητέρας δυο εφήβων στο Μενίδι από τον 50χρονο πρώην σύζυγό της. Ο θύτης κακοποιητής δεν ήθελε να αποδεχτεί το χωρισμό, δεν μετανιώνω είπε στην Αστυνομία, την μαχαίρωσε στη μέση του δρόμου μια μέρα πριν την εξ αναβολής δίκη του για τον ξυλοδαρμό της 10 μέρες πριν…

1 Απριλίου 2024: Η 28χρονη Κυριακή δολοφονείται από τον πρώην σύντροφό της έξω από το αστυνομικό τμήμα Αγίων Αναργύρων, όπου είχε καταφύγει για να ζητήσει βοήθεια, της είπαν να τηλεφωνήσει η ίδια στο «100» βγαίνοντας από το τμήμα, «κυρία μου, το περιπολικό δεν είναι ταξί» η απάντηση από την Άμεση Δράση στο αίτημά της να τη συνοδεύσουν στο σπίτι, λίγα δευτερόλεπτα μετά μαχαιρώθηκε ελάχιστα μέτρα από τον φρουρό του Α.Τ…. Η πρώτη μήνυση κατά του γυναικοκτόνου είχε υποβληθεί 4 χρόνια νωρίτερα, γεγονός που προσμετρήθηκε από την εισαγγελέα Πρωτοδικών για να εισηγηθεί ο δράστης να δικαστεί για ανθρωποκτονία από πρόθεση και να μην αναγνωριστούν τα ψυχολογικά προβλήματα που επικαλείται η υπεράσπιση.

23 Φεβρουαρίου 2024: 87χρονη έπεσε νεκρή από τις μαχαιριές του 80χρονου συζύγου της, στην περιοχή της Χαριλάου της Θεσσαλονίκης. Ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία με δόλο απήγγειλε ο εισαγγελέας.

22 Φεβρουαρίου 2024: 55χρονη βρέθηκε στο διαμέρισμά της με κομμένες τις φλέβες, ένα σημείωμα παρέπεμπε  σε διπλή αυτοκτονία, αλλά τελικά ο 57χρονος σύζυγός της, που έφερε παρόμοια τραύματα, συνελήφθη και κατηγορήθηκε για ανθρωποκτονία με δόλο.

16 Φεβρουαρίου 2024: 39χρονος, γνώριμος των αρχών για φασαρίες σε παρέες, πυροβόλησε στο κεφάλι της 28χρονη σύντροφό του στο σπίτι τους, στην περιοχή των Καμινίων στο Ηράκλειο Κρήτης, μετά από έναν ακόμα καυγά. «Παίζαμε με το όπλο», ισχυρίστηκε ο θύτης…

8 Ιανουαρίου 2024: Ζεφύρι, ο 51χρονος σύζυγος περιέλουσε με εύφλεκτο υλικό και έβαλε φωτιά στην 45χρονη σύζυγο, μπροστά στα μάτια των ανήλικων εγγονιών τους και του 20χρονου γιού τους, που υπέστη εγκαύματα στην προσπάθεια να βοηθήσει την μητέρα του, η οποία κατέληξε μια βδομάδα αργότερα στο νοσοκομείο καθώς έφερε εγκαύματα στο 90% του σώματός της.

1 Ιανουαρίου 2024: Από την Πρωτοχρονιά αγνοείτο η 41χρονη Γεωργία, εγκυμονούσας και μητέρας ενός 13χρονου. Η σορός βρέθηκε πεταμένη σε δασώδη περιοχή μια βδομάδα μετά, είχε δολοφονηθεί με μαχαίρι σε διαμέρισμα στην Καλαμαριά από τον 39χρονο σύντροφό της, που είχε ιστορικό ενδοοικογενειακής βίας και τον 34χρονο φίλο του, που καταδικάστηκαν ομόφωνα από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Έδεσσας σε ισόβια δεσμά και επιπλέον κάθειρξη 15 ετών.

Τα red flags των δραστών

Η ανάλυση των προφίλ των ανδρών που διαπράττουν γυναικοκτονίες συχνά αποκαλύπτει κοινά μοτίβα και χαρακτηριστικά. Ορισμένα κοινά στοιχεία που συναντώνται περιλαμβάνουν:

1. Ιστορικό βίας: Πολλοί δράστες έχουν παρελθόν ενδοοικογενειακής κακοποίησης ή βίαιης συμπεριφοράς. Σε αρκετές περιπτώσεις, υπήρχαν καταγγελίες από τα θύματα που δεν αντιμετωπίστηκαν αποτελεσματικά.
2. Παθολογική ζήλεια και κτητικότητα: Η αίσθηση ελέγχου και η κτητική συμπεριφορά απέναντι στις γυναίκες είναι συνήθη χαρακτηριστικά. Η αδυναμία τους να αποδεχτούν το τέλος μιας σχέσης λειτουργεί συχνά ως καταλύτης για τις πράξεις τους.
3. Ψυχολογικά προβλήματα: Σε αρκετές περιπτώσεις, οι δράστες είχαν διαγνωσμένες ή μη διαγνωσμένες ψυχικές διαταραχές, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί τη βία που άσκησαν.
4. Έλλειψη κοινωνικής αποδοχής αλλαγών ρόλων: Ορισμένοι άνδρες δυσκολεύονται να αποδεχτούν την ισότητα ή την ανεξαρτησία των γυναικών, βλέποντάς τες ως “ιδιοκτησία” τους.
5. Αίσθηση ατιμωρησίας: Η συχνή απουσία αυστηρών συνεπειών για παλαιότερες πράξεις βίας ενθαρρύνει τη συνέχιση της επιθετικής συμπεριφοράς.

Η βία αυτή δεν έχει απλή αιτία και οφείλεται σε συνδυασμό κοινωνικών, πολιτισμικών, ψυχολογικών και προσωπικών παραγόντων. Η πρόληψη απαιτεί την ενίσχυση των κοινωνικών δομών, την άμεση αντίδραση στις καταγγελίες και την αλλαγή νοοτροπίας.

Οι γυναικοκτονίες από το 2010 ως 2023

Τη ζοφερή αυτή εικόνα συμπληρώνουν τα στατιστικά στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για τα τελευταία χρόνια.
Από την 1η Ιανουαρίου 2010 ως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, σε 13 χρόνια δηλαδή, 174 γυναίκες δολοφονήθηκαν.
Συγκεκριμένα:
2010 – 11
2011 – 12
2012 – 6
2013 – 13
2014 – 12
2015 – 11
2016 – 13
2017 – 7
2018 – 13
2019 – 8
2020 – 8
2021 – 23
2022 – 24
2023 – 13

Εξήντα γυναικοκτονίες την τριετία 2021-2023

Το κύμα γυναικοκτονιών κορυφώθηκε την τελευταία τριετία. 23 γυναικοκτονίες το 2021, 24 το 2022, ενώ και το 2023 «πνίγηκε» στο αίμα των 13 δολοφονημένων γυναικών από τον σύζυγο ή τον σύντροφό τους.

Τα στοιχεία για την ενδοοικογενειακή βία

Μέσα στο 2024 τα στοιχεία που διαθέτει η ΕΛ.ΑΣ. για τα καταγεγραμμένα περιστατικά και συλλήψεις παρουσιάζουν ραγδαία αύξηση, κυρίως λόγω του γεγονότος πως τα θύματα έχουν πάρει το θάρρος να προχωρήσουν σε καταγγελίες.

Ειδικότερα τα καταγεγραμμένα περιστατικά στο πρώτο εννεάμηνο της χρονιάς ξεπερνούν τις 18 χιλιάδες, ενώ οι συλλήψεις είναι πάνω από 10.100. Τρία στα τέσσερα θύματα είναι γυναίκες.
Μια στις τρείς έχει υποστεί παρενόχληση στη δουλειά

Aποκαλυπτικά είναι και τα στοιχεία της πρώτης επίσημης μελέτης των χαρακτηριστικών και της έκτασης του φαινομένου της σεξουαλικής παρενόχλησης και βίας στην εργασία, που εκπόνησε το FES σε συνεργασία με τη Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ).
Σύμφωνα με τη μελέτη, από τους 876 συμμετέχοντες και συμμετέχουσες στην έρευνα για την Ελλάδα, το 31,4% δήλωσε ότι έχουν υπάρξει θύματα σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας. Η πλειονότητα των θυμάτων είναι γυναίκες (75,3%).

Το φαινόμενο αγγίζει, κυρίως, τον ιδιωτικό τομέα (77,1%), αλλά και τον δημόσιο (17,8%).

Επίσης, αγγίζει πλήθος κλάδων της ελληνικής οικονομίας, όπως τον τραπεζικό κλάδο, τον κλάδο του θεάματος/ακροάματος, του τουρισμού, της εστίασης, του εμπορίου, της εκπαίδευσης κ.λπ.
Το προφίλ των δραστών εντοπίζεται στον χώρο εργασίας σε επίπεδο συναδέλφων, με ιεραρχικά, συνήθως, ανώτερη θέση (49,4%), εργοδοτών (40,4%) ή πελατών (27,1%) και η παρενόχληση είναι τόσο σωματική όσο και λεκτική, μη λεκτική, αλλά και ψηφιακή.

Τα θύματα αντιμετωπίζουν αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική υγεία τους όσο και στην παραγωγικότητα στην εργασία τους, με ένα σημαντικό αριθμό θυμάτων να θέλουν να εγκαταλείψουν τον εργασιακό χώρο τους (24,7%).

Για πρώτη φορά, σε αυτήν τη μελέτη αποτυπώνεται ο βαθμός της υποδήλωσης του φαινομένου στις αρμόδιες Αρχές, που αγγίζει μόλις το 1,6%. Τα θύματα απαντούν ότι δεν προσφεύγουν στις Αρχές είτε γιατί «δεν τις εμπιστεύονται» (27,2%) είτε γιατί πιστεύουν ότι τίποτα δεν θα μπορούσε να γίνει (51,1%).

Από τους/τις εργαζόμενους/ες μόνο το 28,5% δηλώνει ότι έχει κώδικα δεοντολογίας εντός επιχείρησης, μόνο το 21,1% ότι έχει διαδικασία καταγγελιών εντός επιχείρησης και μόλις το 3,1% διαθέτει Συλλογική Σύμβαση Εργασίας με ρύθμιση σχετική με τη σεξουαλική παρενόχληση.

Περαιτέρω, στη μελέτη αναλύεται ο ρόλος τόσο των συνδικάτων όσο και των θεσμών στην πρόληψη και αποτελεσματική προστασία των θυμάτων και στην καταπολέμηση του φαινομένου, καταλήγοντας με συστάσεις πολιτικής, επικαιροποιώντας τις πάγιες θέσεις της ΓΣΕΕ.

Στο σπίτι αν δεν έρθω…κάψτε την πόλη

Το “Canción sin Miedo” της Vivir Quintana αποτελεί ένα τραγούδι-ύμνο κατά των γυναικοκτονιών στο Μεξικό και ευρύτερα στη λατινική Αμερική. Η συνθέτρια του, Vivir Quintana, σε μια συμβολική κίνηση, τραγούδησε και βιντεοσκόπησε το τραγούδι μαζί με μητέρες από την Οαχάκα του Μεξικού, των οποίων οι κόρες έπεσαν θύματα γυναικοκτονιών.

Όλες μαζί μια γροθιά! Να τρέμει το κράτος, να κλείνουν οι δρόμοι Να τρέμει όποιος χέρι τολμά και σηκώνει

Θηλυκότητες της Ανοιχτής Ορχήστρας, εμπνευσμένες από τη δύναμη του τραγουδιού της Vivir Quintana, δημιούργησαν την ελληνική απόδοση του τραγουδιού σε μια προσπάθεια να σταθούν η μία δίπλα στην άλλη και ταυτόχρονα απέναντι στην πατριαρχία και τη βία που αναπαράγει.

Το τραγούδι εντάχθηκε στο γενικότερο κάλεσμα της Ανοιχτής Ορχήστρας σε μουσική δράση για την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας στις 8 Μαρτίου, όπου μαζί με την Ανοιχτή Φεμινιστική Συνέλευση, το Μωβ, τις Οιστρογόνες, τη Συνέλευση 8 Μάρτη, τις Μελίρειες, το Δίκτυο Γυναικών Συγγραφέων κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών «η φωνή της» και πλήθος κόσμου που θέλησε να σταθεί μαζί τους, ένωσαν τις φωνές τους σε μια μουσική δράση που πραγματοποιήθηκε στο κέντρο της Αθήνας.

“Αν πεθάνω, θέλω να πεις στον κόσμο τι μου συνέβη. Δεν θέλω άλλες γυναίκες να υποφέρουν όπως υπέφερα εγώ. Θέλω να τις ακούσουν.” Μαρία Τερέζα Μασίας