Ντίαθ: Αλλάζει το μοντέλο εργασίας στην Ισπανία-Μείωση ωραρίου, ίδιες αμοιβές, μεγαλύτερη παραγωγή-Υποχρεωτική κλιματική άδεια 

Είναι αλήθεια ότι η τεχνολογική πρόοδος που έχει επιτευχθεί παγκοσμίως τα πολλά τελευταία χρόνια θα μπορούσε να μας οδηγήσει σε μία πιο ξεκούραστη επαγγελματική ζωή με λιγότερες ώρες εργασίας και περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Στην πράξη βέβαια ξέρουμε ότι ακόμα και στις αναπτυγμένες χώρες της Δύσης η ένταση της εργασίας είναι τέτοια που πολλές φορές εξουθενώνει τους εργαζόμενους, υποβαθμίζει ή και διαλύει τις οικογενειακές σχέσεις και υπονομεύει, κατά συνέπεια, ακόμη και την κοινωνική συνοχή.

Γι’ αυτό και σχέδια όπως αυτό που εξήγγειλε πρόσφατα η Υπουργός Εργασίας της Ισπανίας Γιολάντα Ντιαθ εκπλήσσουν ευχάριστα (τους εργαζόμενους τουλάχιστον, για τους εργοδότες δεν παίρνουμε όρκο). Σε ποια φράση συνοψίζεται η φιλοσοφία της Ισπανίδας πολιτικού η οποία κρατά γερά το τιμόνι στο Υπουργείο Εργασίας της χώρας της τα τελευταία έξι χρόνια; “Χρειάζεται να δουλεύουμε λιγότερο για να ζούμε καλύτερα”.

• Πριν σπεύσετε να μιλήσετε για ουτοπίες που δεν πρόκειται να γίνουν ποτέ πραγματικότητα, να σας ενημερώσουμε ότι μιλάμε για πολιτικές που πλέον συνιστούν νόμο του ισπανικού κράτους. Μείωση του καθημερινού ωραρίου ακόμα και 2,5 ώρες κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες χωρίς-και αυτό έχει τεράστια σημασία-να μειώνεται ούτε ένα ευρώ ο μισθός του εργαζόμενου.

Είναι αλλωστε γνωστό ότι η δαιμόνια Ντιαθ (επικεφαλής του αριστερού σχηματισμού Sumar, του μικρού κυβερνητικού εταίρου του Πέδρο Σάντσεθ) έχει αναπτύξει και υποστηρίξει την ιδέα της μείωσης του χρόνου εργασίας ως μέρος της ευρύτερης στρατηγικής της για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων και την ενίσχυση της ισότητας στην αγορά εργασίας.

Πέραν αυτού η Ντίαθ είναι πεπεισμένη, αντλώντας επιχειρηματολογία από άλλα παραδείγματα που έχουν εφαρμοστεί παγκοσμίως, ότι η μείωση του χρόνου εργασίας θα φέρει αύξηση της παραγωγικότητας των εργαζόμενων. Και αυτό εξηγείται ως εξής: Ενας εργαζόμενος περισσότερο ξεκούραστος, παράγει καλύτερες ιδέες, δουλεύει με μεγαλύτερη όρεξη και διατηρεί για περισσότερη ώρα την αυτοσυγκέντρωσή του.

Η Ντίαθ υπογραμμίζει επίσης τη σημασία της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Υποστηρίζει ότι η ενίσχυση του ελεύθερου χρόνου θα μπορούσε να οδηγήσει σε περισσότερη δημιουργικότητα, καλύτερη ευημερία των εργαζομένων και λιγότερο άγχος. Η μείωση των προβλημάτων ψυχικής υγείας στην ισπανική κοινωνία είναι για την Υπουργό Εργασίας της χώρας ένας πολύ σημαντικός αλλά και εφικτός, σύμφωνα με τη λογική της, στόχος.

• Υπάρχει όμως και κάτι βαθύτερο που έχει εξίσου μεγάλη σημασία. Η πολιτική της Ντίαθ προσβλέπει στη μείωση των ωρών εργασίας ως μια στρατηγική για την επανεξέταση της σχέσης του ανθρώπου με τη δουλειά και την παραγωγή, προωθώντας ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν επικεντρώνεται μόνο στην οικονομική μεγέθυνση, αλλά και στην ποιότητα της ζωής των πολιτών.

Με άλλα λόγια για τη φιλοσοφία της, η ανάπτυξη δεν είναι πανάκεια αν δεν εξασφαλίζει καλύτερη ποιότητα ζωής για όλους. Ούτε μπορεί να αποτελεί αυτοσκοπό η αέναη μεγέθυνση της οικονομίας η οποία θα επιτυγχάνεται σε βάρος των ζωών των εργαζόμενων όπως γίνεται στις περισσότερες περιπτώσεις στις μέρες μας.

Σε εκδήλωση με τίτλο “Στρατηγική Βιωσιμότητας και Ισορροπίας στη Ζωή και Εργασία” που πραγματοποιήθηκε το 2023 η Ντίαθ επανέλαβε την ανάγκη για μια κοινωνία που δεν βασίζεται μόνο στην οικονομική μεγέθυνση, αλλά στην ευημερία των ανθρώπων. Εξέφρασε-και τότε- την άποψη ότι η μείωση των ωρών εργασίας θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν πιο ισχυρό κοινωνικό ιστό και να βοηθήσει στην επίτευξη μιας βιώσιμης οικονομίας.

Και κλιματικές άδειες

Οι ρηξικέλευθες πολιτικές της ισπανικής κυβέρνησης στον τομέα της εργασίας δεν σταματούν όμως στη μείωση του χρόνου δουλειάς (με στόχο πάντα την καλύτερη ποιότητα ζωής αλλά παράλληλα και την αύξηση της παραγωγικότητας). Επεκτείνονται και στο ζήτημα της σχέσης της εργασίας με την κλιματική αλλαγή και τα νέα δεδομένα που αυτή διαμορφώνει.

Για πρώτη φορά, ενσωματώνεται στην εργατική νομοθεσία του Ισπανικού κράτους κανόνας που προβλέπει τη χορήγηση κλιματικών αδειών στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες. Αυτές θα μπορούν να φτάνουν και τις τέσσερις ημέρες το χρόνο, κατά το μοντέλο του Καναδά, και θα δίνονται όταν διαπιστώνεται ότι υφίσταται κίνδυνος για τον εργαζόμενο ή την εργαζόμενη να βρίσκεται στην εργασία του και όχι στο σπίτι του. Το παραπάνω μέτρο γίνεται θλιβερά επίκαιρο στην Ισπανία αφού δεν έχουν περάσει ούτε καν δύο μήνες από τις καταστροφικές και πολύνεκρες πλημμύρες στην περιοχή της Βαλένθια.

• Οι εργοδότες, από την πλευρά τους, θα έχουν την υποχρεώση να ενημερώνουν αναλυτικά τους εργαζόμενους για τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν σε δύσκολες καιρικές συνθήκες και θα είναι, επίσης, υποχρεωμένοι να υπογράφουν σχετικά κλιματικά πρωτόκολλα αφού τους δοθεί πρώτα μία περίοδος προσαρμογής στις νέες νομικές απαιτήσεις της τάξης των 12 μηνών.

“Η κυβέρνησή μας, απέναντι στην άρνηση της δεξιάς να αποδεχθεί την κλιματική αλλαγή, προωθεί πράσινες πολιτικές. Πολιτικές που γίνονται και θα γίνονται ολοένα και περισσότερο κομμάτι της ζωής μας” κατέληξε σε συνέντευξή της σε τηλεοπτική εκπομπή η κα Ντίαθ.

Προφανώς αυτές οι πολιτικές έχουν την πλήρη έγκριση του Πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ ο οποίος έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν ότι δεν διστάζει να συγκρούεται με ισχυρά κατεστημένα. Το έκανε με τις τράπεζες επιβάλλοντας έκτακτο φόρο στα υπερκέρδη τους, το έκανε ακόμα και με το βαθύ ισπανικό κράτος διατάζοντας την εκταφή της σορού του δικτάτορα Φράνκο από την Κοιλάδα των Πεσόντων, κίνηση που προκάλεσε την οργή της δεξιάς. Είναι όμως φανερό ότι οι συγκρούσεις, για να επικρατήσουν και να γειωθούν στην κοινωνία οι πραγματικά προοδευτικές πολιτικές, μοιάζουν αναπόφευκτες.