Καφές/Νέο σοκ με την τιμή-Ελληνική Ένωση: Δεν μπορούμε να συγκρατήσουμε άλλες αυξήσεις, μείωση Ειδικού Φόρου

Ζοφερή παραμένει η εικόνα με την άνοδο των τιμών στα σούπερ μαρκετ ενώ το κερασάκι στην… ακρίβεια βάζει η Ελληνική Ένωση Καφέ η οποία προειδοποιεί ότι δεν μπορεί να συγκρατήσει πλέον τις τιμές και έρχονται νέες αυξήσεις. Μάλιστα η Ένωση επαναφέρει επιτακτικά με ανακοίνωσή της το αίτημα για μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης προειδοποιώντας για εκτίναξη τιμής. Σημειώνει: “Τροχοπέδη για την πορεία του κλάδου καφέ στην Ελλάδα αποτελεί η επιβολή́ του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης το 2017, γεγονός που επιβαρύνει έτι περαιτέρω τις τιμές. Η Ελληνική Ένωση Καφέ θεωρεί υπό τις παρούσες συνθήκες, επιβεβλημένη την κατάργησή του, ώστε να περιοριστεί κατά το δυνατόν η επίπτωση του αυξημένου κόστους και να μην εκτιναχθεί η τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής”.

Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, οι τιμές του καφέ βρίσκονται αυτή τη στιγμή στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων 13 ετών αγγίζοντας τα 287,50 σεντς του δολαρίου ανά λίβρα για την ποικιλία arabica στο κλείσιμο του Χρηματιστηρίου της Νέας Υόρκης την περασμένη Δευτέρα. Σε υψηλό επίπεδο 16 ετών κινούνται επίσης και οι τιμές για την ποικιλία robusta. Πρόκειται για συνθήκες που επηρεάζουν δραματικά το κόστος για τις βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην εισαγωγή, επεξεργασία και διάθεση καφέ, που παρά τον έντονο ανταγωνισμό που χαρακτηρίζει τον κλάδο, θα έχουν επίπτωση και στην ελληνική αγορά.

• Σύμφωνα με την Ελληνική Ένωση Καφέ, παρά τις μέχρι πρότινος εκτιμήσεις της αγοράς για αποκλιμάκωση, εν τέλει παρουσιάστηκε περαιτέρω αύξηση στις τιμές τις τελευταίες δύο εβδομάδες. Τα αυξημένα κοστολόγια δεν είναι πλέον εφικτό να απορροφηθούν από τις επιχειρήσεις του κλάδου. Επομένως, ο μόνος τρόπος να αποφευχθούν σημαντικές ανατιμήσεις στην τιμή καταναλωτή, καθίσταται επιτακτική πλέον η ανάγκη κατάργησης του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στον καφέ.

Ιστορικά η τιμή της ποικιλίας καφέ arabica έχει φτάσει δύο ακόμα φορές σε αντίστοιχο σημείο, ενώ αξίζει να σημειωθεί ότι η αγορά έχει βρεθεί αντιμέτωπη με τρεις συνεχόμενες χρονιές όπου παρουσιάζεται ελλειμματικό ισοζύγιο παραγωγής και ζήτησης, με καθοριστική την επίδραση της κλιματικής κρίσης στις μεγαλύτερες παραγωγικές χώρες καφέ του πλανήτη όπως η Βραζιλία και το Βιετνάμ. Συνθήκες όπως ο παγετός και η παρατεταμένη ξηρασία επιδρούν καθοριστικά στην παγκόσμια παραγωγή μειώνοντας την παραγόμενη ποσότητα διαμορφώνοντας αυξητικές τάσεις στις τιμές. Οι απρόβλεπτες κλιματικές συνθήκες φαίνεται ότι τείνουν να αποτελέσουν τη νέα κανονικότητα για την καλλιέργεια του καφέ όπως και για το σύνολο του πρωτογενή τομέα.

Σημαντική όμως είναι και η επίδραση του ευρωπαϊκού οδικού χάρτη EUDR, που προκαλεί περαιτέρω πίεση στις τιμές, δεδομένου ότι για να εισαγάγει μία επιχείρηση ποσότητες καφέ, θα πρέπει να αποδείξει ότι οι φυτείες από τις οποίες προέρχεται η πρώτη ύλη, δεν έχουν συμβάλλει στην αποψίλωση δασών προσκομίζοντας τα ανάλογα πιστοποιητικά, η έκδοση των οποίων επιβαρύνουν επιπλέον το κόστος της πρώτης ύλης. Ως αποψίλωση (deforestation) ορίζεται η μετατροπή του δάσους σε γεωργική έκταση, μετά από φυσικές καταστροφές που έχουν προκληθεί.

Τι ισχύει στα Σούπερ Μάρκετ

Οι καταναλωτές βλέπουν τις τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ να παραμένουν απλησίαστες, παρά τις προσπάθειες για συγκράτησή τους. Χαρακτηριστικό είναι πως δεκάδες προϊόντα, παρά το ότι εντάσσονται στο «ταμπελάκι» μείωσης τιμής, παρουσιάζουν αυξήσεις.

Συγκεκριμένα:

– Χυμός μήλο 1L: Πέμπτη (21/11) 1,77€, Παρασκευή (22/11) 2,27€ (+0,50€)

– Μακαρόνια Νο7 500γρ.: Πέμπτη (21/11) 0,77€, Παρασκευή (22/11) 1€ (+0,23€)

«Παρά το ότι αυτή η πρωτοβουλία μείωσης τιμής είναι οικειοθελής, έχει αγκαλιαστεί σημαντικά τόσο από τις εταιρίες, από το σύνολο των αλυσίδων σούπερ μάρκετ και έχουμε δει από τα στοιχεία μας μεγάλη κινητικότητα με τους καταναλωτές. Είναι μια πολύ καλή ενέργεια», λέει ο γενικός διευθυντής ένωσης σούπερ μάρκετ Ελλάδας, Απόστολος Πεταλάς.

«Σύμφωνα με την πρωτοβουλία, οι παραγωγικές εταιρίες και το λιανεμπόριο δεσμεύονται σε μια τιμή προς τα πάνω. Επομένως υπήρχε μια τιμή αναφοράς, μια έκπτωση η οποία είναι μόνιμη, τουλάχιστον για 2 μήνες και περισσότερο, από εκεί και πέρα όμως ο έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των αλυσίδων πολλές φορές οδηγεί σε ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις τιμών».

«Είναι γεγονός αναμφισβήτητο ότι ο αποπληθωρισμός είναι σημαντικός στα τρόφιμα στην Ελλάδα», προσθέτει.

«Ο τρόπος που έχει διαμορφωθεί στα προηγούμενα χρόνια σχετικά με τις πάρα πολλές προσφορές και ο τρόπος που γίνονται οι προσφορές, όπως επίσης και τα πάρα πολλά παρεμβατικά μέτρα που έχει πάρει η κυβέρνηση για τον πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια, έχουν κάνει την εικόνα και την πολυπλοκότητα μέσα στην πλοήγηση στο σούπερ μάρκετ αρκετά πιο δύσκολη. Παρόλα αυτά, πιστεύω ότι οι καταναλωτές είναι περισσότερο σκεπτόμενοι. Θα αλλάξει σημαντικά ο τρόπος σήμανσης στα σούπερ μάρκετ στην ΕΕ των 27 χωρών με κανονισμό. Θα ξεκινήσει σταδιακά από τον Μάρτιο και θα ολοκληρωθεί αρχές Ιουνίου, όπου η σήμανση θα αλλάξει σημαντικά και ριζικά», συμπληρώνει.

«Όλες οι παροχές και όλες οι προσφορές θα είναι πάνω σε μια τιμή αναφοράς που προσδιορίζεται συγκεκριμένα».

• Την ίδια στιγμή, αίσθηση προκαλεί ο τρόπος τον οποίο χρησιμοποιούν οι μεγάλες εταιρείες προκειμένου να αυξήσουν το κέρδος τους.

Σύμφωνα με στοιχεία, οι μεγάλοι έμποροι – εταιρείες ιδρύουν ΙΚΕ οι οποίες στη συνέχεια αγοράζουν προϊόντα από τη μητρική εταιρεία. Έπειτα, τα δίνουν στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ με πολύ ακριβότερες τιμές.

Το κέρδος από χέρι σε χέρι αυξάνεται κατά πολύ, έτσι οι καταναλωτές τα αγοράζουν πολύ ακριβότερα.

«Σε μεγάλο βαθμό, ειδικά οι πολύ μεγάλες αλυσίδες, έχουν μηχανισμούς που το ελέγχουν όλο αυτό το ενδιάμεσο με έναν τέτοιον τρόπο έτσι ώστε στον καταναλωτή να μπορεί να έρχεται και γρήγορα αλλά και στη χαμηλότερη δυνατή τιμή», λέει ο κ. Πεταλάς.

«Στην τελική τιμή που πληρώνει ο καταναλωτής, περίπου το 45% είναι η τιμή που εισπράττει ο παραγωγός. Περίπου στο 18% είναι φόροι. Το λιανεμπόριο είναι μια αρκετά ακριβή διαδικασία διότι έχει 120.000 εργαζόμενους, 4.500 καταστήματα, μια σειρά μεταφορών. (…) Οι τιμές στα σούπερ μάρκετ το 2024 κατά μέσον όρο είναι πτωτικές».

Όμως την ανιούσα έχουν πάρει και άλλα προϊόντα:

Ο Δημήτρης Καπούνης, πρόεδρος Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, αναφέρθηκε στην γραβιέρα Νάξου. «Η γραβιέρα της Νάξου δεν θα αυξηθεί. Κοστίζει 15,80 μέχρι 16,50 ευρώ. Σαν συνεταιρισμός έχουμε αυξημένα κόστη. Το πρώτο 10μηνο του 2024 το κόστος παραγωγής έχει αυξηθεί κατά 300.000 ευρώ».

Ο Μύπων Χιλετζάκης, ελαιοπαραγωγός και αντιπρόεδρος Ένωσης Αγροτικού Συνεταιρισμού Ηρακλείου αναφέρθηκε στην αύξηση της τιμής του λαδιού.

«Η τιμή του λαδιού έχει μειωθεί αλλά δεν είναι πραγματική τιμή αλλά εικονική τιμή, είναι παιχνίδια της βιομηχανίας της ελαιόλαδου της Ιταλίας κα της Ισπανίας. Έπρεπε να είμαστε πάνω από 60% της ελαιοσυγκομιδής και είμαστε στο 20%. Σήμερα η τιμή παραγωγού είναι 5-6 ευρώ και στο ράφι κυμαίνεται μεταξύ 10-14 ευρώ».

Ο Διονύσης Κατσαρέλης, ιδιοκτήτης καφετέριας, αναφέρθηκε στην τιμή του καφέ.

«Έχουμε δεχτεί μία μεγάλη πίεση σε σχέση με τις αυξήσεις των τιμών. Έχουμε διατηρήσει τον καφέ στην ίδια τιμή ώστε να κρατήσουμε την πελατεία μας. Λογικά η τιμή θα ανέβει. Η τιμή μπορεί να πάει από 2 ευρώ στα 2,20-2,40».