Καμπανάκι ΙΑΕΑ για Ιράν: Τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου ξεπέρασαν 32 φορές το όριο

Το εκτιμώμενο απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν έχει υπερβεί 32 φορές το όριο που είχε τεθεί στη συμφωνία του 2015 μεταξύ του Ιράν και των παγκόσμιων δυνάμεων για τον περιορισμό του πυρηνικού του προγράμματος, ανακοίνωσε την Τρίτη η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ/ΙΑΕΑ). Σύμφωνα με εμπιστευτική έκθεση της ΙΑΕΑ, το συνολικό απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου του Ιράν εκτιμάται σε 6.604,4 χιλιόγραμμα στις 26 Οκτωβρίου, αυξημένο κατά 852,6 χιλιόγραμμα σε σχέση με την τελευταία τριμηνιαία έκθεση του Αυγούστου. Ο ΟΗΕ δήλωσε ότι το Ιράν είχε αυξήσει το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου σε επίπεδα σχεδόν οπλικού επιπέδου.

Σε δύο εμπιστευτικές εκθέσεις προς τα κράτη μέλη την Τρίτη, ο ΙΑΕΑ δήλωσε ότι το Ιράν είχε προσφερθεί να μην αυξήσει το απόθεμα εμπλουτισμένου ουρανίου σε καθαρότητα 60% και είχε κάνει προετοιμασίες για να το πράξει.

«Το ενδεχόμενο το Ιράν να μην αυξήσει το απόθεμά του σε ουράνιο εμπλουτισμένο σε ποσοστό 60% U-235 συζητήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του γενικού διευθυντή της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι στο Ιράν την περασμένη εβδομάδα», ανέφερε η μία από τις δύο τριμηνιαίες εκθέσεις.

Η έκθεση πρόσθεσε ότι η υπηρεσία του ΟΗΕ επιβεβαίωσε ότι το Ιράν «έχει αρχίσει να εφαρμόζει προπαρασκευαστικά μέτρα για το σκοπό αυτό».

Αλλά ένας ανώτερος διπλωμάτης δήλωσε ότι η ιρανική προσφορά, η οποία περιορίζει το απόθεμα σε περίπου 185 κιλά, εξαρτήθηκε από την ακύρωση από τις δυτικές δυνάμεις ενός σχεδιαζόμενου ψηφίσματος κατά της Τεχεράνης σε μια συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της ΙΑΕΑ λίγες ημέρες αργότερα.

Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, οι ευρωπαϊκές χώρες, με την υποστήριξη των ΗΠΑ, φαίνεται να προχωρούν το σχέδιό τους για να αυξήσουν την πίεση στο Ιράν με την υιοθέτηση ψηφίσματος που θα καταδικάζει την έλλειψη συνεργασίας του με την Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ/ΙΑΕΑ) κατά τη συνεδρίαση των διοικητών του στη Βιέννη την Τετάρτη.

Το κρίσιμο ψήφισμα αναμένεται να κατατεθεί τις επόμενες ώρες και να ψηφιστεί την Πέμπτη, δήλωσαν διπλωματικές πηγές στο AFP.

Η Βρετανία, η Γαλλία και η Γερμανία -με την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών- σκοπεύουν να εισαγάγουν το ψήφισμα κατά του Ιράν σε μια περίοδο που έχουν αυξηθεί οι ανησυχίες για την ταχεία επέκταση του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης.

• Η Τεχεράνη αρνείται ότι έχει πυρηνικές φιλοδοξίες για στρατιωτική χρήση και υπερασπίζεται το δικαίωμά της να διαθέτει πυρηνικό πρόγραμμα για μη στρατιωτικούς σκοπούς, ιδίως στον τομέα της ενέργειας.

Σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), το Ιράν είναι το μόνο κράτος που δεν διαθέτει πυρηνικά όπλα και μπορεί να εμπλουτίσει ουράνιο σε ποσοστό έως και 60%.

Διπλωμάτες δήλωσαν στο AFP ότι η καταδίκη αποσκοπεί στην αύξηση της διπλωματικής πίεσης προς το Ιράν να επιστρέψει στη συμμόρφωση και να αντιμετωπίσει τις μακροχρόνιες ανησυχίες που εγείρει ο ΙΑΕΑ. Παρόμοιο ψήφισμα είχε εγκριθεί τον περασμένο Ιούνιο από το Συμβούλιο.

Σύμφωνα με ένα προσχέδιο, οι δυτικές χώρες απαιτούν μια «ολοκληρωμένη έκθεση» από τον επικεφαλής της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι.

Η πρόσθετη έκθεση θα επιδιώξει να ρίξει περισσότερο φως στις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν, συμπεριλαμβανομένης μιας «πλήρους έκθεσης» σχετικά με τη συνεργασία της Τεχεράνης με την ΙΑΕΑ για τα ίχνη ουρανίου που βρέθηκαν σε μη δηλωμένες τοποθεσίες.

Την περασμένη εβδομάδα, ο γενικός διευθυντής της ΙΑΕΑ Ραφαέλ Γκρόσι επισκέφθηκε στο Ιράν δύο σημαντικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, ενώ ο Ιρανός πρόεδρος Μασούντ Πεζεσκιάν δήλωσε ότι ήθελε να διαλύσει τις «αμφιβολίες και τις ασάφειες» σχετικά με το πρόγραμμα της Τεχεράνης.

• Η Κέλσι Ντέιβενπορτ, εμπειρογνώμονας στην Ένωση Ελέγχου Όπλων, δήλωσε στο AFP ότι η επίσκεψη του Γκρόσι στην Τεχεράνη «ήρθε πολύ αργά για να αποφύγει την καταδίκη από το Συμβούλιο» συμπληρώνοντας ότι το Ιράν «έχασε μια ευκαιρία να δείξει ότι είναι σοβαρό για την αποκλιμάκωση», είπε.

«Η λήψη συγκεκριμένων μέτρων για την ενίσχυση της εποπτείας του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν από την ΙΑΕΑ και η απάντηση στις ερωτήσεις του οργανισμού σχετικά με τις αδήλωτες πυρηνικές δραστηριότητες στο παρελθόν θα είχε διασκεδάσει τις εικασίες ότι το Ιράν εμπλέκεται σε παράνομες πυρηνικές δραστηριότητες», είπε επίσης.

Το Ιράν εξέφρασε αυτή την εβδομάδα την ελπίδα ότι οι συνομιλίες για το πυρηνικό του πρόγραμμα θα διεξαχθούν «χωρίς πιέσεις και πολιτικές σκοπιμότητες». Οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι αναμένουν μια αλλαγή στη «συμπεριφορά» της Τεχεράνης πέρα από τα λόγια.

Η επίσκεψη Γκρόσι θεωρήθηκε ως μία από τις τελευταίες ευκαιρίες για διπλωματία πριν από την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του μεταξύ 2017 και 2021, ο Ντόναλντ Τραμπ ακολούθησε πολιτική «μέγιστης πίεσης» στο Ιράν και επέβαλε εκ νέου αυστηρές κυρώσεις στο Ιράν, οι οποίες συνεχίστηκαν και με την κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν.

Το 2018, ο Τραμπ ανακοίνωσε την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, η οποία συνήφθη μεταξύ της Τεχεράνης και έξι μεγάλων δυνάμεων το 2015 υπό τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα και επέτρεψε την άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν με αντάλλαγμα τον περιορισμό των πυρηνικών δραστηριοτήτων του και τη διασφάλιση του ειρηνικού χαρακτήρα τους.

Σε απάντηση στην απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία, η Τεχεράνη άρχισε να υπαναχωρεί σταδιακά από την πλειονότητα των δεσμεύσεών της στο πλαίσιο της συμφωνίας.