Κοτσακάς στο libre: Κανένα από τα δύο κόμματα (ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ) μόνο του, μπορεί να καταθέσει εναλλακτική κυβερνητική πρόταση

Ο Αντώνης Κοτσακάς και ο Χάρης Τσιόκας, είναι δύο έμπειρα πολιτικά στελέχη που για δεκαετίες ήταν στο ΠΑΣΟΚ και μετά το 2012, μεταπήδησαν στον ΣΥΡΙΖΑ. Η γνώση τους και η εμπειρία τους περιγράφουν όσα έζησαν στο πλαίσιο της πολιτικής τους δράσης.

Το βιβλίο “Ιστόρηση 50 χρόνων. Από τα κέντρα λήψης αποφάσεων ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ ” περιέχει κάποιες σημαντικές αφηγήσεις των δύο και αναφέρεται και σε όσα έγιναν μετά την παραίτηση Τσίπρα. Γράφουν χαρακτηριστικά:

«Υποστηρίξαμε ότι (σ.σ. μετά την παραίτηση Τσίπρα) απαραίτητα έπρεπε να προηγηθεί Συνέδριο στο οποίο οι επιδιώκοντες το προεδρικό αξίωμα θα κατέθεταν συνολική πολιτική πρόταση για όλα τα θέματα και θα αναλάμβαναν αντίστοιχες δεσμεύσεις στο σώμα του συνεδρίου. Το συνέδριο θα αποφάσιζε την πολιτική γραμμή του κόμματος και με κριτήριο αυτή και μόνο αυτή θα έκανε τις επιλογές του για τον επικεφαλής . Εμείς επιμέναμε και τονίζαμε ότι η πολιτική έπρεπε να προσδιορίσει τα πρόσωπα και όχι τα πρόσωπα την πολιτική. Δυστυχώς και παρά την επιμονή μας την οποία προβάλαμε δυναμικά στην συνεδρίαση της ΚΕ η πρόταση μας την οποία υπερψήφισαν 88 από τα 300 μέλη δεν έγινε αποδεκτή . Επικράτησαν κατά τη γνώμη μας ετερόκλητες σκοπιμότητες…οι οποίες αποφάσισαν ότι «εδώ και τώρα και πριν από το συνέδριο πρέπει να προχωρήσουμε στην εκλογή προέδρου».

Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Αντώνης Κοτσακάς, αναφέρεται στο νέο βιβλίο αλλά και σε όσα βρίσκονται σε εξέλιξη αυτό διάστημα στα κόμματα της κεντροαριστεράς.

Συνέντευξη

-«Ιστόρηση 50 χρόνων. Από τα κέντρα λήψης αποφάσεων ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ» είναι ο τίτλος του βιβλίου σας. Τι πραγματεύεστε σε αυτό;

Έχουμε μία μεγάλη διαδρομή, πέντε δεκαετίες. Κι εγώ κι ο κύριος Τσιόκας. Και συζητώντας καταλήξαμε ότι είναι χρήσιμο να γράψουμε ένα βιβλίο.  Πιθανά κάποιοι συμπολίτες μας να ενδιαφέρονται για μια τέτοιου είδους αναδρομή. Είχαμε ένα δίλημμα εάν θα παραθέσουμε γεγονότα. Αλλά η απάντηση ήταν ότι δεν είμαστε δημοσιογράφοι για να κάνουμε ρεπορτάζ. Ταυτόχρονα, βέβαια δεν είμαστε και ιστορικοί για να γράψουμε ιστορία.  Έτσι καταλήξαμε σε μια μεσαία επιλογή που λέει ότι η παράθεση των γεγονότων πρέπει να συνοδεύεται από τον σχολιασμό, κρίση, επίκριση, κριτική και αυτοκριτική σύμφωνα με τις απόψεις μας.

Λέμε στο εισαγωγικό σημείο βέβαια ότι θα προσπαθήσουμε να είμαστε στο μέτρο του δυνατού αντικειμενικοί. Βέβαια κανείς άνθρωπος δεν μπορεί να αποστεί από την κοσμοαντίληψη που τον διακατέχει. Με αυτή την έννοια λοιπόν ζητώ την κατανόηση προκαταβολικά των αναγνωστών για όποιο βαθμό υποκειμενισμού διαπιστώσουν ότι έχει εισχωρήσει.

–Έχοντας εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, ποιες είναι οι διαφορές των δύο κομμάτων; 

Κοιτάξτε τα πράγματα αυτά δεν τα εξετάζει κανείς στατικά. Είναι άλλες οι συγκυρίες, ήταν άλλη η ελληνική κοινωνία όταν βγήκαμε από τη Χούντα, ήταν άλλη η ελληνική κοινωνία τη δεκαετία του ’80 ή έγινε άλλη, και ήταν άλλη η κοινωνία της δεύτερης δεκαετίας του 2000. Με αυτή την έννοια δεν μπορούμε να μιλήσουμε για κοινά σημεία ή διαφορές γιατί το κάθε πράγμα πρέπει να το εξετάζεις στον τόπο και στον χρόνο.

Πάντως ένα κοινό στοιχείο που θα μπορούσα να πω είναι ο σαφής φιλολαϊκός, φιλειρηνικός, φιλοπεριβαλλοντικός προσανατολισμός και δεν είναι κριτήριο η μεγιστοποίηση του κέρδους των μεγάλων εταιριών.

–Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να ανακάμψει τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ φυλλοροεί;

Εξαρτάται τι εννοεί κανείς να ανακάμψει. Η γνώμη μου είναι ότι από το 1974, από τη μεταπολίτευση και μετά στο πολιτικό σύστημα της χώρας είχαμε πάντα δύο μεγάλα κόμματα τα οποία κατέθεταν στον ελληνικό λαό εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Αντιθετική δηλαδή. Σήμερα, θέλω να είμαι σαφής, έχουμε ένα μεγάλο κόμμα  το οποίο παρά την τρομερή μείωση του ευρωεκλογές εξακολουθεί να είναι κυρίαρχο και έχουμε τέσσερα πέντε μικρά κόμματα τα οποία σωρεύονται στον άξονα από το 8% μέχρι το 14%. Δυστυχώς, κανένα από αυτά τα κόμματα μόνο του δεν μπορεί να καταθέσει εναλλακτική κυβερνητική πρόταση.

Κατά συνέπεια, ανταγωνίζονται μεταξύ τους για τη σειρά κατάταξης ποιος θα είναι δεύτερος και ποιος θα είναι τέταρτος. Αυτό όμως αφήνει παντελώς αδιάφορους τους πολίτες. Οι πολίτες ιδιωτεύουν και για να συμμετάσχουν και για να ενεργοποιηθούν, θέλουν να δουν στον βάθος του ορίζοντα διέξοδο κυβερνησιμότητας που κανείς δεν τους την προσφέρει.

–Γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ κατέρρευσε στις εκλογές του 2023;

Κοιτάξτε, η κατάρρευση ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε στις εκλογές του 2023 έγινε σταδιακά μετά το 2019.  Προσωπικά θεωρώ ότι το κυβερνητικό ισοζύγιο του ΣΥΡΙΖΑ είναι θετικό.

Δηλαδή, είχε περισσότερα θετικά αλλά σαφώς είχε και αρκετά αρνητικά. Κάθε κόμμα, κάθε τέτοιο κόμμα κινηματικού χαρακτήρα από τη γέννησή του έχει και τους περιοριστικούς όρους που εν τέλει θα το οδηγήσουν στην πτώση. Όπως είχε και το ΠΑΣΟΚ.

Δηλαδή και το ΠΑΣΟΚ, ο τρόπος συγκρότησής του, η πολυσυλλεκτικότητά του εμπεριείχε και αδυναμίες. Έτσι και ο ΣΥΡΙΖΑ καβάλα στο κύμα του αντιμνημονιακού κλίματος έγινε κυβέρνηση. Έκανε πράγματα πολλά και σωστά.

Μην ξεχνάμε ότι άφησε 35 δισ.€ για πρώτη φορά στην ελληνική πολιτική ιστορία στα ταμεία της χώρας. Και έλυσε και ένα μεγάλο, πολύ μεγάλο εθνικό θέμα που ήταν το θέμα της ονομασίας των Σκοπίων. Γιατί αν το αντιμετωπίζουμε σίγουρα εκ του ασφαλούς, ξεχνάμε ότι υπήρχε ο κίνδυνος η Βόρεια Μακεδονία να αρχίσει να αποκτά χαρακτηριστικά προτεκτοράτου για τον κύριο Ερντογάν.

Κατά συνέπεια, ο ΣΥΡΙΖΑ με τα πολλά που έκανε, τα θετικά και τα αρκετά αρνητικά έφτασε σε ένα σημείο που ο ελληνικός λαός πλέον δεν ανταποκρινόταν στις επιλογές του. Γιατί, και αυτό πρέπει να σας το πω, η παρεμβατική δύναμη των μέσων μαζικής ενημέρωσης έχει πολλαπλασιαστεί.

Και συνειδήσεις πλέον δεν διαμορφώνουν τα κόμματα στα μέλη τους μέσω της πολιτικής ενημέρωσης, διαμορφώνουν τα δελτία ειδήσεων των 8.00.

Και στο μιντιακό σύστημα είναι γνωστό ότι υποκρύπτονται πίσω από αυτό, συγκαλυμμένα ή όχι, οικονομικά συμφέροντα μεγάλων επιχειρήσεων. Κατά συνέπεια δεν μπορούσε κανείς να περιμένει ότι μια αριστερόστροφη πολιτική θα είχε την εύνοια του μιντιακού συστήματος που βάζει την ημερήσια διάταξη για την κουβέντα στο καφενείο του κάθε χωριού.

-Μπορεί να συγκριθεί ο Αλέξης Τσίπρας με τον Ανδρέα Παπανδρέου, όπως υποστηρίζουν πολλοί;

Πιστεύω ότι οποιαδήποτε προσπάθεια σύγκρισης είναι εξ αντικειμένου λάθος. Δεν μπορείς να συγκρίνεις δύο διαφορετικά πρόσωπα με μια διαφορά 40-50 χρόνων. Δεν γίνεται αυτό το πράγμα.

Ήταν άλλη η κοινωνία, ξαναλέω και πάλι, τη δεκαετία του 70, που είχε μια ριζοσπαστικοποιημένη κοινωνία αριστερόστροφη και έγινε άλλη η κοινωνία. Μου είπατε κάτι προηγουμένως για το ΠΑΣΟΚ. Θα σας πω κάτι πολύ απλό, γιατί εγώ το έζησα 50 χρόνια, πολύ έντονα.

Τη δεκαετία του ‘70, το 1977 για παράδειγμα, τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ στη συντριπτική τους πλειοψηφία κατοικούσαν στα δυτικά προάστια, τα υποβαθμισμένα. Και ήταν ριζοσπάστες αριστεροί, γιατί δεν είχαν τίποτα να χάσουν, γιατί ήταν στον πάτο του βαρελιού. Τα στελέχη όμως του ΣΥΡΙΖΑ το 1985 σταδιακά μετοίκησαν στα βόρεια προάστια, έπαψαν να φοβούνται τον χαφιέ και τον χωροφύλακα, κατοχυρώθηκε η πολιτική δημοκρατία, φούσκωσε οι τσέπη τους και ο ριζοσπάστης αριστερός του ’77 μετατράπηκε σε βολεμένο μικροαστό το 1985.

Γι’ αυτό επιμένω ότι πρέπει να παρακολουθούμε το προτσές, κοινωνική διεργασία που συντελείται μέσα στην κοινωνία και είναι κάτι που δεν το βλέπει και δεν το διακρίνει και δεν το αποτυπώνει εύκολα ο καθένας. Και εσείς οι δημοσιογράφοι πρέπει να φωτίζετε και τέτοιες πλευρές.  

–Συμφωνώ απόλυτα. Συνεργασία μπορεί να υπάρξει ή ο ανταγωνισμός μεταξύ των ηγεσιών των δύο κομμάτων δεν το επιτρέπει;

Σας είπα προηγουμένως ότι οι ηγεσίες όλων αυτών των κομμάτων θεωρούν ως μείζον ζήτημα τη σειρά κατάταξης.

Δηλαδή, θεωρούν ότι αν καταφέρουν να βγουν στη δεύτερη θέση ή στην τρίτη έχουν καταγάγει περιφανή νίκη. Αυτό όμως αφήνει τους πολίτες παντελώς αδιάφορους. Στο ερώτημα εάν μπορούν, θα σας απαντήσω πολύ καθαρά.

Εμείς, εγώ και κάποιοι σύντροφοί μου εδώ και κάνα ενάμιση χρόνο παλεύουμε, προσπαθούμε, υποστηρίζουμε μια ιδέα, που λέει ότι τα κόμματα παραμένουν με την αυτοτέλεια τους. Το καθένα έχει τα όργανα του, την κεντρική του επιτροπή, τον πρόεδρό του, τα συνέδριά του. Πάμε, όμως, να δοκιμάσουμε με δεδομένη και αναμφισβήτητη την αυτοτέλεια των κομμάτων, μήπως μπορέσουμε να διαμορφώσουμε μια μίνιμουμ προγραμματική συμφωνία. Εάν καταφέρουμε να διαμορφώσουμε προγραμματική συμφωνία αντιπαραθετική προς τον νεοφιλελευθερισμό τότε ανοίγει ο δρόμος για μια εκλογική συμπόρευση. Δηλαδή, για κάτι αντίστοιχο με αυτό που έγινε στη Γαλλία στις πρόσφατες γαλλικές εκλογές.

Εκεί, όμως στη Γαλλία, υπό το φόβο της Λεπέν αναγκάστηκαν κόμματα που είχαν 30 χρόνια σκληρή αντιπαράθεση να συμπήξουν εκλογικό μέτωπο. Και αυτό μετά το βρήκαν μπροστά τους. Δηλαδή, ενώ ο γαλλικός λαός ανταποκρίθηκε πανηγυρικά σε αυτή την επιλογή μετά, επειδή, δεν είχαν προσυμφωνημένο προγραμματικό σχέδιο άρχισαν να ανακύπτουν τα προβλήματα.

Καταλαβαίνετε ότι είναι δύσκολες έννοιες που δεν χωράνε στα πλαίσια μιας συνέντευξης και φοβάμαι να μην γίνω κουραστικός.