Η Τεχεράνη σταθμίζει συμφωνία με την Ουάσιγκτον-Οι αντιφάσεις Τραμπ και η εσωτερική ιρανική διαμάχη

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του, ο εκλεγμένος πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αποσύρθηκε από την «πυρηνική συμφωνία» μεταξύ του Ιράν και των παγκόσμιων δυνάμεων, επέβαλε σκληρές οικονομικές κυρώσεις στην Τεχεράνη και διέταξε τη στοχοποίηση του διοικητή των ξένων επιχειρήσεων στο Σώμα των Ιρανών Φρουρών της Επανάστασης, στρατηγού Κασέλ Σολεϊμανί. Την περασμένη Παρασκευή, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αποκάλυψε λεπτομέρειες για ένα ιρανικό σχέδιο στοχοποίησης του Τραμπ πριν από τις τελευταίες προεδρικές εκλογές.

Παρά το τεταμένο αυτό ιστορικό, πολλοί πρώην αξιωματούχοι και εφημερίδες στο Ιράν κάλεσαν δημοσίως την κυβέρνηση να βελτιώσει τις σχέσεις με τον Τραμπ την εβδομάδα μετά τις εκλογές.

Σε κύριο άρθρο της, η ρεφορμιστική εφημερίδα Shargh ανέφερε ότι ο νέος μεταρρυθμιστικά προσανατολισμένος πρόεδρος του Ιράν Μασούντ Πεζεσκιάν θα πρέπει «να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος και να υιοθετήσει μια ρεαλιστική και πολυδιάστατη πολιτική».

• Πολλοί στην κυβέρνηση του Πεζεσκιάν συμφωνούν με την άποψη αυτή, σύμφωνα με πέντε Ιρανούς αξιωματούχους που ζήτησαν ανωνυμία επειδή δεν έχουν την εξουσιοδότηση να συζητήσουν την κυβερνητική πολιτική.

Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι ο Τραμπ αρέσκεται στο να κλείνει συμφωνίες και η σημαντική κυριαρχία του στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα θα μπορούσε να δώσει μεγαλύτερη συνέχεια σε οποιαδήποτε πιθανή συμφωνία. Πιστεύουν ότι αυτό θα μπορούσε να ανοίξει την πόρτα σε μια μόνιμη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Μην χάσετε αυτή την ιστορική ευκαιρία να αλλάξετε τις σχέσεις ΗΠΑ-Ιράν», έγραψε σε ανοιχτή επιστολή προς τον Ιρανό πρόεδρο ένας διακεκριμένος πολιτικός, πρώην πολιτικός σύμβουλος της ιρανικής κυβέρνησης, ο Χαμίντ Αμπουταλεμπί.

Ο Αμπουταλεμπί συμβούλευσε τον Πεζεσκιάν να συγχαρεί τον Τραμπ για την εκλογική του νίκη και να υιοθετήσει μια νέα προσέγγιση που θα βασίζεται στον πραγματισμό και την εμπροσθοβαρή πολιτική.

• Ωστόσο, οι κρίσιμες αποφάσεις στο Ιράν λαμβάνονται από τον Ιρανό ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος απαγόρευσε τις διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του.

Οι ειδικοί τονίζουν ότι ακόμη και αν ο Πεζεσκιάν θέλει να διαπραγματευτεί με τον Τραμπ, θα πρέπει να πάρει την έγκριση του Χαμενεΐ.

Πολλοί συντηρητικοί, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων μελών των Φρουρών της Επανάστασης, αντιτίθενται σε οποιαδήποτε συμφωνία με τον Τραμπ. Το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ δήλωσε ότι οι Φρουροί παραβίασαν υπολογιστές της προεκλογικής εκστρατείας του Τραμπ και διέδωσαν fake news στο διαδίκτυο σε μια προσπάθεια να επηρεάσουν τις προεδρικές εκλογές. Ομοσπονδιακοί εισαγγελείς στο Μανχάταν αποκάλυψαν την Παρασκευή μια ιρανική απόπειρα δολοφονίας κατά του Τραμπ.

Ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αράγκτσι χαρακτήρισε τις κατηγορίες ως «κατασκευασμένο σενάριο» σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ το Σάββατο, τονίζοντας ότι η χώρα του σέβεται την επιλογή του προέδρου από τον αμερικανικό λαό και ότι ο δρόμος προς τα εμπρός μεταξύ του Ιράν και της Αμερικής αρχίζει με τον αμοιβαίο σεβασμό και την «οικοδόμηση εμπιστοσύνης».

Σε συνέντευξή του, ο συντηρητικός αναλυτής Ρεζά Σαλεχί, ο οποίος βρίσκεται κοντά στη σκληροπυρηνική πολιτική παράταξη στην Τεχεράνη, δήλωσε ότι η διαπραγμάτευση με τον Τραμπ θα αποτελέσει μεγάλη πολιτική πρόκληση για τη νέα ιρανική κυβέρνηση.

• Οι συντηρητικοί έχουν ήδη εκφράσει την αποδοκιμασία τους, λέγοντας ότι οποιαδήποτε προσέγγιση με τον Τραμπ θα αποτελούσε προδοσία του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί, ο οποίος σκοτώθηκε σε αμερικανική αεροπορική επιδρομή που διέταξε ο Τραμπ στις αρχές του 2020.

Η Hamshahri, μια συντηρητική εφημερίδα που διοικείται από τον δήμο της Τεχεράνης, δημοσίευσε πρωτοσέλιδα φωτογραφίες του Τραμπ με πορτοκαλί φόρμα και χειροπέδες, με τίτλο: «Επιστροφή του δολοφόνου».

Ακόμη και όσοι είναι πρόθυμοι να προσεγγίσουν τον Τραμπ βλέπουν ότι η εξωτερική πολιτική του Ιράν απέναντι στην προεδρία του θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα αντιμετωπίσει ο εκλεγμένος Πρόεδρος το Ιράν και τη Μέση Ανατολή, καθώς και από το ποιον θα επιλέξει για την ομάδα του, σύμφωνα με τους πέντε Ιρανούς αξιωματούχους.

• Ο Τραμπ δήλωσε πρόσφατα ότι δεν επιδιώκει να βλάψει το Ιράν και ότι η κύρια απαίτησή του είναι να μην αναπτύξει η Τεχεράνη πυρηνικά όπλα. Όμως κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, σε μια άλλη στιγμή φάνηκε να δίνει στο Ισραήλ το πράσινο φως για να βομβαρδίσει τις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, λέγοντας ότι «το Ισραήλ θα πρέπει να χτυπήσει πρώτα τις πυρηνικές εγκαταστάσεις και να ανησυχήσει για άλλα πράγματα αργότερα».

Μια από τις πρώτες αποφάσεις που πρέπει να λάβει το Ιράν είναι αν θα τηρήσει την υπόσχεσή του να πραγματοποιήσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση αντιποίνων κατά του Ισραήλ.

Ο Μοχαμάντ Τζαβάντ Ζαρίφ, πρώην υπουργός Εξωτερικών του Ιράν και νυν αντιπρόεδρος για τις στρατηγικές υποθέσεις, ανέφερε σε δήλωσή του στο X ότι ελπίζει ότι ο Τραμπ και ο εκλεγμένος αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς θα τηρήσουν τις υποσχέσεις τους να «αντιταχθούν στον πόλεμο και να πάρουν το σαφές μάθημα που τους έδωσαν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι για τον τερματισμό των πολέμων και την αποτροπή νέων».

Ο πρώην αντιπρόεδρος του Ιράν Μοχαμάντ Αλί Αμπτάχι, σε συνέντευξή του από την Τεχεράνη, δήλωσε ότι η συμβουλή του θα ήταν «να μετατρέψουμε την απειλή του Τραμπ σε μια καλή ευκαιρία και να ξεκινήσουμε ενεργή διπλωματία». «Στον Τραμπ αρέσει να παίρνει προσωπικά τα εύσημα για την επίλυση κρίσεων και μία από τις κύριες κρίσεις αυτή τη στιγμή είναι η κρίση μεταξύ του Ιράν και της Αμερικής», πρόσθεσε.

Ο Αμπτάχι σημείωσε ότι υπάρχουν δύο ανταγωνιστικές στρατηγικές που συζητούνται στους πολιτικούς κύκλους του Ιράν. Η μία καλεί το Ιράν να ενεργήσει προκλητικά και να ενισχύσει τις περιφερειακές πολιτοφυλακές του στη Μέση Ανατολή για να αποτρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ και η άλλη καλεί σε διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ, κάτι που αρχίζει να βρίσκει την εύνοια ορισμένων συντηρητικών, ιδίως επειδή δεν βλέπουν άλλη εναλλακτική λύση για την επίλυση των οικονομικών προβλημάτων του Ιράν.

Ο αναλυτής Ραχμάν Καχραμανπούρ στην Τεχεράνη σημείωσε ότι το Ιράν δεν έχει πολλές επιλογές. Η διατήρηση του status quo για άλλα τέσσερα χρόνια δεν είναι δυνατή. Η οικονομία υποφέρει από τις κυρώσεις και την κακοδιαχείριση, ο πληθωρισμός αυξάνεται και η εσωτερική δυσαρέσκεια παραμένει υψηλή.

«Δεν θέλουμε περισσότερες κυρώσεις ή αστάθεια, αλλά την ίδια στιγμή, οποιαδήποτε συνολική συμφωνία με τον Τραμπ πρέπει να μας δώσει κάποια ευελιξία για να σώσουμε τα προσχήματα στο εσωτερικό και να τη δικαιολογήσουμε» σημείωσε ο Ιρανός αναλυτής προσθέτοντας ότι «αυτή θα είναι η μεγαλύτερη πρόκληση».