ΡΕΠΟΡΤΑΖ/LIBRE: “Οι freelancers διανομείς δεν δικαιούμαστε τίποτα”- Απάνθρωπη καθημερινότητα… πολλή δουλειά, λίγη ζωή, ανύπαρκτη ασφάλεια

Aν επιχειρήσατε να παραγγείλετε κάτι μέσα στο προηγούμενο Σαββατοκύριακο μέσω της e-food ή της Volt ίσως να παρατηρήσατε ότι η παραγγελία σας, εφόσον έγινε αποδεκτή, έφτασε στο σπίτι σας ή στην εργασία σας με σημαντική καθυστέρηση. Ο λόγος ήταν απλός. Τα “παιδιά” (όλοι μας έχουμε ακούσει στο τηλέφωνο παλαιότερα τη χαρακτηριστική φράση “έχει φύγει το παιδί”) είχαν απεργία (48ώρη) η οποία μάλιστα, με ποσοστό συμμετοχής το 80%, ήταν και ιδιαίτερα επιτυχημένη. Οπως επιτυχημένη ήταν και η μοτοπορεία που διοργανώθηκε το βράδυ του Σαββάτου.

Αυτό που κυρίως επιθυμούν οι εργαζόμενοι διανομείς είναι καλύτερες αποδοχές και ασφάλεια. Προς το παρόν για να διεκδικήσουν το πρώτο, πολλές φορές θυσιάζουν το δεύτερο. Ειδικά για τους freelacers διανομείς που δουλεύουν με το κομμάτι και αποτελούν την πλειοψηφία στο κλάδο (τουλάχιστον στις δύο μεγάλες πλατφόρμες), το ύψος των αποδοχών τους εξαρτάται από το πόσες παραγγελίες θα παραδώσουν και φυσικά από το κριτήριο της ταχύτητας.

Παραδίδεις νωρίς; Παίρνεις τη σχετική θετική αξιολόγηση. Παραδίδεις αργά; Το σύστημα σε “μαυρίζει”. Ολα τα παραπάνω ανεβάζουν την ένταση της εργασίας στο κατακόρυφο. Οταν αυτό μάλιστα γίνεται σε μία πόλη όπως η Αθήνα όπου η κίνηση είναι εντελώς απρόβλεπτη, το άγχος του εργαζόμενου διανομέα “χτυπάει κόκκινο”.

Η εργατική ζωή πάνω σε μία σέλα

Ο Π. είναι freelancer διανομέας σε μία από τις δύο μεγάλες εταιρίες του χώρου. Πληρώνεται με το κομμάτι, όπως οι ελεύθεροι επαγγελματίες που αμείβονται με το περιβόητο “μπλοκάκι“. Μέσα από την αμοιβή του πρέπει να πληρώσει ασφαλιστικές εισφορές, εφορία και ότι περισσέψει να το λογίσει ως το μεροκάματό του.

Πρακτικά, η αποσχόληση είναι πλήρως εξαρτημένη, αυτό μπορεί να το καταλάβει ο καθένας. “Παλαιότερα, όταν πιάναμε δουλειά και ανοίγαμε την εφαρμογή ξέραμε ότι οι πρωινές παραγγελίες κοστολογούνται στα 2 ευρώ, οι μεσημεριανές στα 2,5 και οι βραδινές στα 2,90. Μπορούσαμε στο περίπου να υπολογίσουμε πόσα χρήματα θα βγάλουμε. Πλέον όμως αυτό έχει αλλάξει. Η τιμή της παραγγελίας καθορίζεται από έναν ηλεκτρονικό αλγόριθμο που υπολογίζει χιλιόμετρα, κίνηση κτλ και ουσιαστικά γίνεται ένας πλειστηριασμός μερικών δευτερολέπτων. Ολο αυτό έφερε μία μείωση του κέρδους μας που υπολογίζεται στο 30%, φτάνουμε μέχρι το 1,70 ή 1,80 ανά παραγγελία”.

Προφανώς αυτό σημαίνει περισσότερη δουλειά, άρα περισσότερη ώρα πάνω στο μηχανάκι. Ο Π. αναφέρει ότι “ξέρουμε ότι αν δουλέψουμε για 8 ώρες 5 ημέρες την εβδομάδα θα μείνει στην τσέπη μας ένα ποσό της τάξης των 900 ευρώ. Ομως τα χρήματα αυτά, αν δουλεύεις full time, δεν φτάνουν για να ζήσεις και να καλύψεις υποχρεώσεις. Οι περισσότερο από μας λοιπόν “επιλέγουμε” να εργαζόμαστε για 7 ημέρες την εβδομάδα περίπου 10 ώρες ημερησίως. Τότε ναι, τα χρήματα είναι ικανοποιητικά αλλά η κούρασή μας τεράστια. Και τα ποσοστά ασφάλειας διαρκώς μειούμενα”.

• Ενας οδηγός δικύκλου που δουλεύει 10 ώρες την ημέρα χωρίς ρεπό έχει περισσότερες πιθανότητες να εμπλακεί σε ατύχημα. Αυτό δεν χρειάζεται κάποια ειδική γνώση για να το διαπιστώσει κανεις, προκύπτει από την απλή λογική. Αλλωστε μία ματιά στα δελτία αναφορών της Τροχαίας θα το επιβεβαιώσει. Είναι πολλά πλέον τα ατυχήματα στα οποία εμπλέκονται διανομείς.

“Υπάρχει και το άλλο” μάς ενημερώνει ο Π. “Γύρω στο 30% των ανθρώπων που κάνουν αυτή τη δουλειά, εργάζονται part time. Βγαίνουν δηλαδή μόνο το απόγευμα για κάποιες ώρες έτσι ώστε να συμπληρώσουν εισόδημα. Αυτοί οι άνθρωποι συμπληρώνουν 13 και 14 ώρες δουλειάς την ημέρα για να τα φέρουν βόλτα για τις οικογένειές τους“. Καθόλου ευχάριστη καθημερινότητα δηλαδή για χιλιάδες συμπολίτες μας που αναγκάζονται να κάνουν δεύτερη δουλειά.

“Ο κόσμος πρέπει να γνωρίζει όλη την πραγματικότητα” συνεχίζει ο Π. “Δουλεύω με το δικό μου όχημα και δεν έχω ιατρική κάλυψη σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Μετά και τις τελευταίες κινητοποιήσεις μας δίνουν εξοπλισμό ασφαλείας (κράνος, γιλέκο) αλλά παρακρατούν γι’ αυτά 200 ευρώ ως εγγύηση. Αυτή είναι η κατάσταση για μας που πολλές φορές καλούμαστε να πηγαίνουμε παραγγελίες από τη μία άκρη της Αθήνας έως την άλλη στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. Και τώρα που σου μου μιλώ ξέρεις που είμαι; Σ’ έναν έρανο στον οποίο μαζεύουμε χρήματα για συνάδελφο που νοσηλεύεται στο ΚΑΤ μετά από τραυματισμό. Αυτός ο εργαζόμενος δεν δικαιούται τίποτα γιατί είναι freelancer”.

Eχει υπολογιστεί από τους εργαζόμενους ότι για να προκύψει τζίρος 60 ευρώ πρέπει να γίνουν μίνιμουμ 80 χιλιόμετρα. Ομως αυτό το ποσό προκύπτει μετά από άγνωστες ώρες εργασίας, συχνά απαιτούνται περισσότερες από οκτώ, η μεταβλητή αυτή παραμένει πάντα ένα μυστήριο. Ανεβαίνεις στο παπί αλλά ουσιαστικά δεν ξέρεις πόσες ώρες θα δουλέψεις, δεν μπορείς να προγραμματίσεις το χρόνο σου, δεν μπορείς να υπολογίσεις πότε θα είσαι ελεύθερος για να καλύψει και τις άλλες υποχρεώσεις σου (οικογενειακές, προσωπικές κτλ).

Το χειρότερο; Αν η εταιρία σταματήσει τη συνεργασία (συχνά λόγω κακών αξιολογήσεων στην πλατφόρμα ή για άλλους λόγους) ούτε αποζημίωση ούτε ταμείο ανεργίας υπάρχει για τον freelancer διανομέα. Οι freenancers αποτελούν σχεδόν το 60% των διανομέων σε κάθε μεγάλη πλατφόρμα, οι μισθωτοί δηλαδή είναι μειοψηφία. Ακόμη μεγαλύτερη μειοψηφία είναι οι διανομείς που έχουν σχέση εργαζόμενου-εργοδότη κατευθείαν με την εταιρία. Συχνά μεσολαβούν “εργολάβοι”, μεσολαβητές πιο απλά. Υπάρχει μεγάλη εταιρία στο χώρο που συνεργάζεται συνολικά με 28 εργολάβους οι οποίοι συχνά δεν δηλώνουν καν διεύθυνση και είναι σχεδόν αδύνατο για το ΣΕΠΕ να τους ελέγξει.

Γι’ αυτούς τους λόγους οι διανομείς ζητούν το minimum. Υπογραφή συλλογικής σύμβασης εργασίας, καθιέρωση ελάχιστης αμοιβής για τους freelancer και πλήρη κάλυψή τους σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος. Τα αυτονόητα δηλαδή τα οποία όμως στην εποχή μας, σε εποχή μεγάλης έντασης εργασίας, δεν είναι τελικά και τόσο αυτονόητα.