Θεσσαλονίκη/Ενοίκια: Οι πολίτες βάζουν “φρένο”… αλά ισπανικά στην αυθαιρεσία των ιδιοκτητών

Το έντονο στεγαστικό πρόβλημα που καταγράφεται στα περισσότερα αστικά κέντρα της χώρας και το οποίο, εκτός των άλλων, προκαλεί τεράστιες αυξήσεις στα ενοίκια ήταν φυσικό και επόμενο να δημιουργήσει κινήσεις από τα κάτω της ελληνικής κοινωνίας. Θα έλεγε κανείς ότι τέτοιου είδους αντιδράσεις άργησαν κιόλας με δεδομένο ότι το πρόβλημα είναι τρομερά πιεστικό και αφορά όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας.

Στη Θεσσαλονίκη λοιπόν το τόλμησαν. Και από την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου η Ένωση Ενοικιαστών/τριών της πόλης συγκροτήθηκε ως σωματείο με καταστατικό και διοικούσα επιτροπή με κεντρικό στόχο τη βελτίωση της διαπραγματευτικής θέσης των ενοικιαστών και την αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων στην αγορά των ακινήτων έτσι ώστε να σταματήσουν τα φαινόμενα της ασυδοσίας και των “τυφλών”στα ενοίκια αυξήσεων που είναι συχνά πολύ μεγαλύτερες από το ύψος του πληθωρισμού.

“Η αλήθεια είναι ότι παρακολουθήσαμε κάποιες από τις αντίστοιχες οργανώσεις που υπάρχουν στο εξωτερικό και κυρίως στην Ισπανία (Βαρκελώνη και Μαδρίτη) και μάς έκανε μεγάλη εντύπωση η συμπεριληπτική τους διάθεση και η συσπείρωση του κόσμου που τελικά πέτυχαν” λέει στο Libre η Έλλη Μέλλιου, μέλος της πρωτοβουλίας για την ίδρυση της Ενωσης.

Πράγματι, στην Ισπανία όπου το πρόβλημα της στέγης γιγαντώθηκε στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας όταν και οι πλειστηριασμοί, ακόμα και πρώτης κατοικίας, ήταν χιλιάδες, οι πολίτες οργανώθηκαν, δημιούργησαν συλλόγους που απέκτησαν μεγάλη ισχύ και δημοφιλία και μπόρεσαν να επηρεάσουν τις πολιτικές, κυρίως των δήμων, πάνω στο στεγαστικό σε πολύ πιο προοδευτική κατεύθυνση. Ειδικά στη Βαρκελώνη έγινε πολύ καλή δουλειά.

“Η πρωτοβουλία μας” τονίζει η κα Μέλλιου “θα έχει ένα ευρύτερο κοινωνικό πρόσημο και μία γλώσσα όσο το δυνατόν πιο συμπεριληπτική. Θέλουμε να μιλήσουμε για τους φοιτητές, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, όχι μόνο για τους μόνιμους κατοίκους της πόλης. Θέλουμε, μέσα από τη δράση μας, να προκαλέσουμε θεσμική παρέμβαση και έλεγχο διότι η κατάσταση που βιώνουμε δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να χαρακτηριστεί βιώσιμη”.

Η Ένωση Ενοικιαστών/τριών προφανώς και έχει στα υπόψιν της τα στοιχεία της Eurostat τα οποία αναφέρουν ότι τα ελληνικά νοικοκυριά ξοδεύουν κατά μέσο όρο το 40% του εισοδήματός τους για τις στεγαστικές τους ανάγκες (ενοίκιο ή στεγαστικό δάνειο) ποσοστό που είναι το διπλάσιο σε σχέση με το αντίστοιχο ευρωπαϊκό. Σε πολλές περιπτώσεις δε, όταν έχουμε να κάνουμε κυρίως με μονοπρόσωπα νοικοκυριά, το ποσοστό μπορεί να εκτοξευτεί ακόμα και στο 60%.

Η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη

Το πρόβλημα στη Θεσσαλονίκη το επιτείνει το γεγονός ότι υπάρχουν πολλά σπίτια τα οποία δεν δίνονται ούτε για ενοικίαση ούτε για πώληση. Τα τελευταία δύο χρόνια παρατηρείται το φαινόμενο ενοικιαστές να καλούνται να συμφωνήσουν σε αυξήσεις που ξεπερνούν πολλές φορές το 10 και το 15% υπό το πρόσχημα ότι η κατάσταση στην αγορά έχει αλλάξει και οι τιμές έχουν αυξηθεί.

Προφανώς η βραχυχρόνια μίσθωση παίζει και εδώ το ρόλο της. Ακόμα και όταν δεν χρησιμοποιείται, μπορεί να χρησιμεύσει ως…μπαμπούλας για τους ενοικιαστές οι οποίοι αρχικά αρνούνται να πληρώσουν υπέρογκες αυξήσεις. “Ξέρεις, αν δεν πληρώσεις, θα το κάνω airbnb και θα πάρω τα διπλά, άρα μάλλον χάρη σου κάνω” μπορούν να λένε οι ιδιοκτήτες προς τους ενοικιαστές τους χωρίς αυτός ο ισχυρισμός να είναι ψευδής (και αυτό είναι μάλλον το χειρότερο). Τέλος το centrification είναι παρόν και στη Θεσσαλονίκη με ό,τι αυτό συνεπάγεται.

Το προφίλ των “καλών” ενοικιαστών που αναζητούνται είναι πλέον πολύ συγκεκριμένο. Ελληνες, δημόσιοι υπάλληλοι ή εργαζόμενοι στα σώματα ασφαλείας και στο στρατό και έγγαμοι (για να υπάρχει δέσμευση στη σχέση). Στους φοιτητές αναζητούνται κυρίως πρωτοετείς έτσι ώστε να υπογραφεί τετραετές (τουλάχιστον) συμβόλαιο. Εκφράζεται σκεπτικισμός, πολλές φορές και άρνηση για ανθρώπους μη ελληνικής καταγωγής, για μετανάστες και για πρόσφυγες. Οπως αντιλαμβάνεται κανείς, η κατάσταση “ακουμπά” και άλλα μεγάλα κοινωνικά προβλήματα της εποχής όπως είναι ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Αυτά τα ταμπού θα επιχειρήσει να σπάσει με τη δράση της η Ενωση Ενοικιαστών/τριών Θεσσαλονίκης.

“Είμαστε υπερήφανοι γιατί η οριστικοποίηση του κειμένου του καταστατικού μας είναι προϊόν πραγματικά συλλογικής δουλειάς αφού τις θέσεις μας τις δουλεύουμε για μήνες” τονίζει η κα Μέλλιου. “Στη ζύμωση αυτή πήραν μέρος άνθρωποι με διαφορετικές προσλαμβάνουσες ο καθένας και αυτό είναι πραγματικά ελπιδόφορο για το εγχείρημά μας”.

Οπως λένε σε σχετική ανάρτησή τους στο facebook “δημιουργούμε μια οργάνωση, ένα κίνημα, ώστε να μπορέσουμε με την γνώση και τη συλλογική μας δύναμη, να υπερβούμε τις καταχρηστικές πρακτικές όσων επωφελούνται από τις αυξήσεις των τιμών ακινήτων (μεγάλων εκμισθωτών, μικρότερων εκμισθωτών, επενδυτών, developers, τραπεζών, servicers). Σκοπός μας είναι να παρέμβουμε στο δημόσιο διάλογο, να διεκδικήσουμε καλύτερους όρους για τους ενοικιαστές, να στηρίξουμε συλλογικά τα μέλη μας στα σοβαρά στεγαστικά τους προβλήματα, και να προωθήσουμε αιτήματα για ουσιαστική στεγαστική πολιτική και προστασία των ενοικιαστ(ρι)ών!”

Μπορείτε να τους “βρείτε” διαδικτυακά στο facebook (https://www.facebook.com/thessaloniki.tenants.union) και στο Instagram (thessaloniki_tenantsunion) και να τους στείλετε e-mail στο [email protected].

Ολα δείχνουν ότι η πόλη της Θεσσαλονίκης αποκτά μία δυναμική φωνή για ένα από τα πιο “καυτά” ζητήματα της εποχής, φωνή που όπως φαίνεται έχει προοπτική και συγκεκριμένους άμεσους στόχους.