Metron Analysis:Εθνικό πρόβλημα η ακρίβεια-4 στους δέκα χωρίς χρήματα πριν βγει ο μήνας-Ζητούν κυβερνητική παρέμβαση

Το 40% δεν βγάζουν τον μήνα, ενώ ο μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» είναι το σούπερ μάρκετ, ο λογαριασμός ρεύματος, οι δαπάνες για την εκπαίδευση, το ενοίκιο ή το δάνειο για το σπίτι. Αυτά είναι μερικά μόνο από τα ευρήματα έρευνας της Metron Analysis για την ακρίβεια. Με βάση τα ευρήματα της δημοσκόπησης που παρουσιάστηκε στην ημερίδα του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα, η ακρίβεια θεωρείται εθνικό πρόβλημα, καθώς το 62% πιστεύει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να κάνει κάτι πιο ουσιαστικό για τη μείωση του πληθωρισμού και το 82% θεωρούν ότι χρειάζεται μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση για να μειωθούν οι τιμές.

Οι καθημερινές δαπάνες είναι αυτό που βαραίνει περισσότερο την πλειονότητα των ερωτηθέντων. Ειδικότερα, το 57% δηλώνει ότι τους προβληματίζουν περισσότερο οι καθημερινές δαπάνες, ενώ για το 40% μεγαλύτερος «πονοκέφαλος» είναι οι μηνιαίοι λογαριασμοί.

Όσο για το ποιες δαπάνες δυσκολεύουν περισσότερο τους πολίτες, το σούπερ μάρκετ συγκεντρώνει 58%, οι μετακινήσεις (βενζίνη, διόδια, εισιτήρια) ακολουθούν με 48%, ενώ 42% συγκεντρώνει η απάντηση «ιατρικά έξοδα».

Σε ερώτηση για το ποιοι λογαριασμοί τους δυσκολεύουν περισσότερο, το ρεύμα συγκεντρώνει 48%, το δάνειο για το σπίτι 42%, τα φροντιστήρια και τα ιδιωτικά σχολεία 41% και το ενοίκιο 40%.

Μέσα σε αυτή την κατάσταση λόγω της ακρίβειας, το 40% δηλώνει ότι μένει χωρίς χρήματα πριν τελειώσει ο μήνας, ενώ το 44% τα φέρνει βόλτα ίσα- ίσα.

Ζητούν πιο ουσιαστική παρέμβαση από την κυβέρνηση

Το 62% πιστεύει ότι η κυβέρνηση θα μπορούσε να κάνει κάτι πιο ουσιαστικό για τη μείωση του πληθωρισμού.

Το 43% εκφράζει την ίδια άποψη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, ενώ το 33% εκτιμά ότι οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν να κάνουν κάτι πιο ουσιαστικό.

Παράλληλα, η συντριπτική πλειονότητα (82%) θεωρεί ότι χρειάζεται μεγαλύτερη κρατική παρέμβαση στην αγορά προκειμένου να μειωθούν οι τιμές των αγαθών.

Ποιες δαπάνες σκοπεύουν να περιορίσουν οι πολίτες

Στα ευρήματα είναι κυρίαρχη η απαισιοδοξία. Οι 3 στους 4 (75%) εκτιμούν ότι η χώρα κινείται προς τη λάθος κατεύθυνση. Επιπλέον, 2 στους 3 (67%) δηλώνουν πως αυτή την περίοδο έχουν χειροτερέψει οι καταναλωτικές δυνατότητές τους, ενώ το 25% λένε ότι παραμένουν στάσιμες.

Εξάλλου, το 63% πιστεύει ότι ο πληθωρισμός θα ανέβει κι άλλο στο άμεσο μέλλον.

Στην ερώτηση ποιες δαπάνες έχουν σκοπό να περιορίσουν, οι απαντήσεις που συγκεντρώνουν μεγαλύτερο ποσοστό είναι: ένδυση/ υπόδηση 57%, σούπερ μάρκετ 54%, κόστος θέρμανσης/ ψύξης 53% και διασκέδαση/ ψυχαγωγία 50%.

Σύμφωνα με την έρευνα:

• είναι εδραιωμένη η τάση ενίσχυσης της απαισιοδοξίας στη χώρα, με 3 στους 4 να θεωρούν πως πηγαίνει προς τη λάθος κατεύθυνση. 
• Ο ορίζοντας των οικονομικών προσδοκιών στενεύει, καθώς πάνω από 2 στους 3 εκτιμούν ότι οι καταναλωτικές τους δυνατότητες έχουν χειροτερέψει. 
• Σε αυτό το κλίμα, οι περισσότεροι δηλώνουν ότι, είτε οριακά τα βγάζουν πέρα, είτε ότι τα χρήματα τελειώνουν πριν τελειώσει ο μήνας.
• Για τους περισσότερους, αυτό που βαραίνει είναι οι καθημερινές δαπάνες παρά οι μηνιαίοι λογαριασμοί.
• Ανάμεσα στις δαπάνες της καθημερινότητας, οι πιο επιβαρυντικές είναι και οι πιο ανελαστικές (σουπερμάρκετ, μετακινήσεις, ιατρικά έξοδα), ενώ λιγότερο όσες αφορούν διασκέδαση και αναψυχή.
• Στις τακτικές μηνιαίες δαπάνες, το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σαφώς η πιο επιβαρυντική. Μαζί με την τηλεφωνία και το νερό είναι οι πιο τακτικές δαπάνες που αφορούν οριζόντια σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού.
• Η ιεράρχηση της βαρύτητας των δαπανών παραμένει ίδια και αν εστιάσουμε μόνο σε όσους αφορά η καθεμιά δαπάνη.  
• Λαμβάνοντας υπόψη μόνο όσους αφορά η κάθε δαπάνη, ο λογαριασμός του ρεύματος παραμένει η σημαντικότερη επιβάρυνση, ενώ ακολουθούν οι ιδιωτικές δαπάνες εκπαίδευσης και στέγασης (ενοίκιο, στεγαστικό δάνειο).
• Στο άμεσο μέλλον, η προοπτική είναι, κατά βάση, ο περιορισμός δαπανών (ένδυση/υπόδηση, σουπερμάρκετ, θέρμανση, ψύξη, διασκέδαση, διακοπές) ή η διατήρησή τους, έστω, στα ίδια επίπεδα (μετακινήσεις, υγεία, παιδεία, στέγαση).
• Σε αυτό το πλαίσιο, οι προσδοκίες παρέμβασης για τη συγκράτηση του πληθωρισμού αφορούν πρωτίστως το εθνικό επίπεδο (κυβέρνηση) και δευτερευόντως το ευρωπαϊκό (Ε.Ε.) ή την αγορά (επιχειρήσεις) και η ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση θεωρείται σαφώς περισσότερο αναγκαία από την αυτορρύθμιση της αγοράς. 
• Τελικά, οι προσδοκίες για το μέλλον παραμένουν χαμηλές και η απαισιοδοξία επικρατεί, καθώς σχεδόν 2 στους 3 εκτιμούν ότι η αύξηση του πληθωρισμού δε θα σταματήσει εδώ. 

Συνοψίζοντας, οι καταναλωτικές δυνατότητες θεωρείται ότι έχουν επιδεινωθεί, και σε μια σειρά βασικών δαπανών η τάση είναι ο περιορισμός ή έστω η συγκράτησή τους. Για τη μεγάλη πλειονότητα, το ισοζύγιο εισοδημάτων και δαπανών είναι οριακό μέσα στον μήνα.

Στο διά ταύτα, λοιπόν, και σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής, προκύπτουν ορισμένα σημαντικά σημεία, όπως:

• Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη και στο επίπεδο της κατανάλωσης, επιτείνοντας την αίσθηση ενός ορίζοντα χαμηλών προσδοκιών συνολικά για τη χώρα, σε μια κρίσιμη καμπή για την οικονομία και για το πολιτικό σύστημα.
• Στο πεδίο της Ακρίβειας. φαίνεται να προκύπτει ως ζητούμενο η παρέμβαση πρωτίστως σε εθνικό επίπεδο –αφού το πρόβλημα θεωρείται εγγενές και όχι «εισαγόμενο»– και συμπληρωματικά σε επίπεδο Ε.Ε.
• Μερίδιο ευθύνης αποδίδεται στην αγορά, χωρίς να υπάρχουν προσδοκίες από την αυτορρύθμισή της, ούτε όμως από ένα οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα στην κοινωνία πολιτών, αλλά τελικά από μια ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση ρύθμισης της αγοράς για τη μείωση των τιμών των αγαθών.

Έρευνα του ΚΕΠΕ

Σύμφωνα με άλλη έρευνα του ΚΕΠΕ που παρουσιάστηκε επίσης στην ίδια εκδήλωση:

-Είναι υπαρκτός ο κίνδυνος να εδραιωθεί μία κατάσταση όπου τα φτωχότερα νοικοκυριά θα αντιμετωπίζουν έναν σταθερά υψηλότερο Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ).

-Ο περιορισμός του πληθωρισμού είναι αναγκαίος αλλά δεν θα αντιμετωπίσει την ακρίβεια.

-Η ακρίβεια μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με την αύξηση του εισοδήματος των νοικοκυριών.

Ρεπορτάζ/libre: Πόσο αποτελεσματική είναι η πρωτοβουλία των Σούπερ Μάρκετ για μείωση τιμών σε 120 κωδικούς;