Συνέντευξη/Μάριος Θεμιστοκλέους: Προτεραιότητα η ενίσχυση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού και η επένδυση σε υποδομές

«Με περισσότερα από 20 χρόνια υπηρεσίας στο ΕΣΥ, γνωρίζω καλά τις αδυναμίες που περιορίζουν την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών υγείας, γι’ αυτό και θέτω ως προτεραιότητα την ενίσχυση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού», δηλώνει στο libre ο υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους. Ο ίδιος τονίζει επίσης ότι υπάρχει ανάγκη επενδύσεων σε υποδομές και ότι «τα  δημόσια νοσοκομεία χρειάζονται σύγχρονα μηχανήματα και κατάλληλους χώρους για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ασθενών».

Στη συνέντευξή του λέει με νόημα ότι «τα δύσκολα και εξειδικευμένα περιστατικά προωθούνται από τα ιδιωτικά νοσοκομεία στα δημόσια καθώς μόνο εκεί μπορούν να αντιμετωπισθούν», ενώ αναφέρεται στην προσπάθεια που βρίσκεται σε εξέλιξη για την ψηφιακή μετάβαση του ΕΣΥ που «στοχεύει στην αύξηση της διαφάνειας, της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας» αλλά και στη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης στο ΕΣΥ.

Συνέντευξη

-Κύριε υφυπουργέ, σ’ έναν απολογισμό που κάνατε για όσα έγιναν στον τομέα της υγείας την τελευταία πενταετία, κάνατε αυτό που κάνουν διαχρονικά όλοι οι υπουργοί υγείας. Κρυφτήκατε πίσω από αυτό που ονομάσατε «διαχρονικά προβλήματα». Πόσα χρόνια πρέπει να έχει την ευθύνη κάποιος στον τομέα της υγείας για να έχει ικανοποιητικά αποτελέσματα;

Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω μαζί σας. Ποτέ δεν κρυφτήκαμε πίσω από τα προβλήματα, αντιθέτως από την πρώτη στιγμή τα καταγράψαμε, τα αξιολογήσαμε και σχεδιάσαμε μεθοδικά και με επιμέλεια το σχέδιο για την επίλυση τους. Πλέον είμαστε σε φάση υλοποίησης αυτού του σχεδίου, με τα αποτελέσματα να έχουν αρχίσει ήδη να είναι εμφανή στους ίδιους τους πολίτες και το υγειονομικό μας προσωπικό. Ξέρετε, δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις, ούτε θα ξυπνήσουμε μια μέρα και θα έχουν επιλυθεί όλα τα προβλήματα ως δια μαγείας. Και φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η χώρα μας πέρασε την μεγαλύτερη υγειονομική κρίση της τελευταίας εικοσαετίας, αλλά το Εθνικό Σύστημα Υγείας άντεξε. Εκεί που άλλα συστήματα υγείας πιο κραταιά και πιο οργανωμένα κατέρρευσαν, εμείς τα καταφέραμε. Και όπως τα καταφέραμε τότε, θα τα καταφέρουμε και τώρα, έτσι ώστε να πάμε το ΕΣΥ μπροστά, να βελτιώσουμε τα κακώς κείμενα του παρελθόντος και να παρέχουμε στους πολίτες υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας. Στόχος μας είναι να δημιουργήσουμε ένα νέο ΕΣΥ, που οι ασθενείς θα νιώθουν ακόμα μεγαλύτερη ασφάλεια και το προσωπικό θα νιώθει υπερηφάνεια που εργάζεται σε αυτό. Θα ήθελα να επισημάνω ότι έχουν γίνει σημαντικά βήματα βελτίωσης στο Εθνικό Σύστημα Υγείας τα τελευταία χρόνια. Το προσωπικό έχει αυξηθεί και θα αυξηθεί κι άλλο, έχει γίνει αναβάθμιση των υγειονομικών δομών με σημαντικά έργα υποδομής, όπως η ανακαίνιση των ΤΕΠ στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας μας, η οποία συνεχίζεται με πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ, τον κρατικό μας προϋπολογισμό και άλλα χρηματοδοτικά εργαλεία και έχει εφαρμοστεί πλήθος άλλων ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων, για πρώτη φορά στη χώρα μας. Τα απογευματινά χειρουργεία και η άσκηση ιδιωτικού έργου των ιατρών του ΕΣΥ είναι μόνο δυο από αυτά. Είμαστε σε μια διαδικασία συνεχούς αξιολόγησης, αλλά και προσαρμογής των στρατηγικών μας, για να επιτύχουμε ουσιαστικά αποτελέσματα μέσω των παρεμβάσεων μας.  

–Εσείς έχετε εργαστεί ως γιατρός σε δημόσια νοσοκομεία. Έχοντας γνώση και πείρα τι πιστεύετε ότι είναι αυτό που επείγει να γίνει στη δημόσια υγεία;

Αναμφίβολα, η εμπειρία μου ως γιατρός σε δημόσια νοσοκομεία με έχει βοηθήσει να κατανοήσω σε βάθος τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει το σύστημα υγείας μας. Με περισσότερα από 20 χρόνια υπηρεσίας στο ΕΣΥ, γνωρίζω καλά τις αδυναμίες που περιορίζουν την αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών υγείας, γι’ αυτό και θέτω ως προτεραιότητα την ενίσχυση του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού. Επιπλέον, η επένδυση σε υποδομές είναι απαραίτητη. Τα δημόσια νοσοκομεία χρειάζονται σύγχρονα μηχανήματα και κατάλληλους χώρους για να ανταποκριθούν στις ανάγκες των ασθενών. Η ανακαίνιση και η εκσυγχρονισμένη λειτουργία των νοσοκομείων θα συμβάλλουν όχι μόνο στην καλύτερη φροντίδα των ασθενών αλλά και στη βελτίωση των συνθηκών εργασίας για το προσωπικό. Εν κατακλείδι, η δημόσια υγεία απαιτεί μια ολιστική προσέγγιση και μια συνέχεια, που περιλαμβάνει την ενίσχυση του προσωπικού, την αναβάθμιση υποδομών και την εκπαίδευση. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να διασφαλίσουμε την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας.

–Κύριε Θεμιστοκλέους, οι πολίτες τα τελευταία χρόνια ωθούνται στα ιδιωτικά νοσοκομεία και στην ιδιωτική ασφάλιση. Ακόμη και η θεσμοθέτηση των απογευματινών ιατρείων έχει την έννοια της οικονομικής συμμετοχής για ανθρώπους που ήδη έχουν πληρώσει το κράτος για να τους παρέχει φροντίδα και νοσηλεία. Ζούμε μια νέα πραγματικότητα που η υγεία έχει εμπορευματοποιηθεί 100%;

Καθημερινά στο ΕΣΥ πραγματοποιούνται περισσότερες από 80.000 επισκέψεις, 3.500 χειρουργούνται και ετησίως καταγράφονται πάνω από 25.000.000 επαφές πολιτών με τις δημόσιες δομές υγείας. Επίσης, τα δύσκολα και εξειδικευμένα περιστατικά προωθούνται από τα ιδιωτικά νοσοκομεία στα δημόσια καθώς μόνο εκεί μπορούν να αντιμετωπισθούν. Τα δεδομένα αυτά και πιστεύω ότι θα συμφωνήσετε, δηλώνουν ότι οι πολίτες όχι απλώς δεν ωθούνται στα ιδιωτικά νοσοκομεία αλλά προτιμούν το ΕΣΥ για την περίθαλψη τους. Ανέκαθεν στη χώρα μας, όπως και στην Ευρώπη συνολικά, υπήρχε μεγάλο ποσοστό ιδιωτικής δαπάνης. Η υγειονομική πολιτική που έχουμε όμως ως χώρα επιδιώκει να εξασφαλίσει την ισότιμη πρόσβαση όλων των πολιτών στις υπηρεσίες υγείας, ανεξάρτητα από την οικονομική τους κατάσταση. Η  θεσμοθέτηση των απογευματινών χειρουργείων, μια ιστορική μεταρρύθμιση που εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στη χώρα μας, ενώ στην Ευρώπη εφαρμόζεται εδώ και χρόνια, αποσκοπεί στην αύξηση της προσβασιμότητας και της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών. Παράλληλα, μέσω της λειτουργίας των απογευματινών χειρουργείων αποσυμφορίζεται η λίστα των τακτικών χειρουργείων. Επίσης, σε λίγους μήνες θα ξεκινήσουν τα δωρεάν απογευματινά χειρουργεία και έτσι, χιλιάδες πολίτες που βρίσκονται στη λίστα αναμονής θα χειρουργηθούν δωρεάν. Στόχος μας είναι η ενίσχυση του ΕΣΥ και η βελτίωση των υπηρεσιών υγείας στους πολίτες, καταβάλλοντας κάθε δυνατή προσπάθεια. Η δημόσια υγεία παραμένει προτεραιότητά μας και εργαζόμαστε σκληρά για να διασφαλίσουμε ότι οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε φροντίδα που θα ανταγωνίζεται τον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να απαιτείται επιπλέον οικονομική συμμετοχή.

–Ποιοι είναι οι βασικοί στόχοι της ψηφιακής μετάβασης του Εθνικού Συστήματος Υγείας και πώς θα επηρεάσουν τους ασθενείς;

Η ψηφιακή μετάβαση του ΕΣΥ στοχεύει στην αύξηση της διαφάνειας, της προσβασιμότητας και της αποτελεσματικότητας των υπηρεσιών υγείας. Ένας από τους βασικούς στόχους είναι η δημιουργία του ψηφιακού φακέλου ασθενούς. Αυτό σημαίνει ότι ο κάθε πολίτης θα έχει πρόσβαση σε όλο το ιατρικό του ιστορικό, τις εξετάσεις και τις θεραπείες του, συγκεντρωμένα σε ένα σημείο, προσβάσιμα ηλεκτρονικά. Οι ασθενείς θα μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα δεδομένα με τους ιατρούς τους, είτε αυτοί εργάζονται στο δημόσιο είτε στον ιδιωτικό τομέα, επιτρέποντας καλύτερη συντονισμένη φροντίδα. Επίσης, με την επέκταση της τηλεϊατρικής, θα δοθεί πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας.

–Πώς σκοπεύει το Υπουργείο Υγείας να αντιμετωπίσει την έλλειψη προσωπικού στα νοσοκομεία και την απροθυμία των νέων να ακολουθήσουν τα υγειονομικά επαγγέλματα;

Η έλλειψη προσωπικού είναι ένα πρόβλημα που αφορά όλη την Ευρώπη, με την Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση. Έχουμε ήδη προχωρήσει σε αναπροσαρμογές των εργασιακών συνθηκών, ώστε τα υγειονομικά επαγγέλματα να γίνουν πιο ελκυστικά. Οι γιατροί του ΕΣΥ μπορούν πλέον να ασκούν ιδιωτική ιατρική, κάτι που ενισχύει το εισόδημά τους, ενώ αυξήσαμε και τα επιδόματα για όσους επιλέγουν να εργαστούν στις άγονες περιοχές. Παράλληλα, έχουμε δρομολογήσει επιπλέον προσλήψεις, με πάνω από 30.000 θέσεις να έχουν ήδη καλυφθεί τα τελευταία χρόνια. Φυσικά, χρειάζεται να συνεχίσουμε τις προσπάθειες για να καλύψουμε τα κενά σε εξειδικευμένες θέσεις, με νέες προκηρύξεις και καλύτερο σχεδιασμό της κατανομής του προσωπικού.

–Πώς θα βελτιωθεί η κατανομή του προσωπικού στα νοσοκομεία και πώς θα διασφαλιστεί η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών;

Η κατανομή του προσωπικού είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, ιδιαίτερα σε απομακρυσμένες περιοχές και σε εξειδικευμένες θέσεις. Έχουμε ξεκινήσει μια στρατηγική παρέμβασης σε τρεις φάσεις. Πρώτον, βελτιώνουμε την κατανομή των κλινικών και των ιατρών ανά περιοχή, σύμφωνα με τις ανάγκες του πληθυσμού και δεύτερoν, ενισχύουμε τη συνεργασία μεταξύ όμορων νοσοκομείων, ώστε να χρησιμοποιούνται οι πόροι και το προσωπικό πιο αποδοτικά.

–Ποιες είναι οι προτεραιότητες όσον αφορά τον εκσυγχρονισμό των νοσοκομειακών υποδομών;

Προτεραιότητα μας είναι η αναβάθμιση των κτιριακών εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού των νοσοκομείων. Υλοποιούμε αυτήν τη στιγμή το μεγαλύτερο πρόγραμμα κτιριακής αναβάθμισης στην ιστορία του ΕΣΥ, με προϋπολογισμό που ξεπερνά το μισό δισεκατομμύριο ευρώ. Επίσης, προβλέπεται η ανανέωση του ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού με χρηματοδότηση που αγγίζει τα 100 εκατομμύρια ευρώ. Οι αναβαθμίσεις αυτές δεν αφορούν μόνο τα μεγάλα νοσοκομεία των αστικών κέντρων, αλλά και τις δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας, εξασφαλίζοντας ότι οι πολίτες σε κάθε γωνιά της χώρας θα έχουν πρόσβαση σε σύγχρονες και ασφαλείς υπηρεσίες υγείας.

–Πώς θα συμβάλει το νέο σύστημα χρηματοδότησης DRG στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας;

Το σύστημα DRG (Diagnosis-Related Groups) αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές αλλαγές στον τρόπο χρηματοδότησης των νοσοκομείων. Με το DRG, η χρηματοδότηση θα βασίζεται στο έργο που παράγουν τα νοσοκομεία και στις πραγματικές ανάγκες των ασθενών. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της ποιότητας των υπηρεσιών, αφού θα ενθαρρύνει τα νοσοκομεία να προσφέρουν ποιοτική φροντίδα με στόχο την ταχύτερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία των ασθενών. Μέχρι το 2025, αναμένουμε να δούμε σημαντικές βελτιώσεις στην οικονομική διαχείριση και την απόδοση των μονάδων υγείας.

–Πώς ενσωματώνεται η τεχνητή νοημοσύνη στο ΕΣΥ και ποιες είναι οι προοπτικές της για το μέλλον της υγειονομικής περίθαλψης;

Η τεχνητή νοημοσύνη (AI) ήδη εφαρμόζεται σε ένα αρχικό επίπεδο στο ΕΣΥ, με συνεργασίες όπως αυτή του Νοσοκομείου «Άγιος Σάββας» με το MIT για τη διάγνωση μέσω τεχνητής νοημοσύνης. Οι εφαρμογές της είναι απεριόριστες: από την ταχύτερη διάγνωση ασθενειών μέχρι την εξατομικευμένη θεραπεία και την πρόβλεψη επιδημιολογικών τάσεων. Στο μέλλον, αναμένουμε να δούμε την τεχνική νοημοσύνη να γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινής λειτουργίας των νοσοκομείων, βελτιώνοντας την ποιότητα της περίθαλψης και μειώνοντας τον χρόνο αναμονής για τους ασθενείς.