Οι δύσκολες αποφάσεις του Χαμενεΐ

Οι επόμενες ημέρες θα είναι «οι πιο δύσκολες ημέρες για τον Ιρανό ηγέτη Αλί Χαμενεΐ, ο οποίος θα εμφανιστεί στο κήρυγμα της Παρασκευής για να θρηνήσει τον θάνατο του γενικού γραμματέα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, δήλωσαν ενημερωμένες πηγές στη Βηρυτό. Σημείωσαν δε ότι «μπορεί να αναγκαστεί να λάβει δύσκολες και επικίνδυνες αποφάσεις που έχει καταφέρει να αποφύγει» από τότε που ανέλαβε τα καθήκοντά του το 1989, αφού διαδέχθηκε τον Χομεϊνί.

Η επίσημη ανακοίνωση του Ισραήλ για την πρόθεσή του να απαντήσει στην πρόσφατη ιρανική πυραυλική επίθεση στο έδαφός του «έχει φέρει τον Χαμενεΐ σε πολύ λεπτή κατάσταση», ανέφεραν οι πηγές.

Το Ιράν υπό την καθοδήγηση το Χαμενεΐ έχει καταφέρει σύμφωνα με τις πηγές να ισορροπεί μεταξύ των «εχθρών» της Ισλαμικής Δημοκρατίας και των ενόπλων ομάδων που στηρίζει στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Στις επιτυχίες του Χαμενεΐ  χρεώνουν την έναρξη ενός πολέμου χαμηλής έντασης κατά του Ισραήλ στον οποίο δεν είναι ορατά τα άμεσα ιρανικά αποτυπώματα.

Επίσης η επιδέξια αντιμετώπιση από την πλευρά του των επιθέσεων μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001 και η απομάκρυνση του Ιράν από τα φώτα της δημοσιότητας. Αντιμετώπισε με ένα είδος «θετικής ουδετερότητας» την ανατροπή του καθεστώτος των Ταλιμπάν από τις αμερικανικές δυνάμεις και την άφιξη του αμερικανικού στρατού πρακτικά στα σύνορα Αφγανιστάν-Ιράν.

Ο Χαμενεΐ υιοθέτησε τη φόρμουλα του παρατηρητή και του διαμεσολαβητή στην αντιμετώπιση της εισβολής των ΗΠΑ στο Ιράκ, την οποία είδε ως ευκαιρία να απαλλαγεί από ένα περιφερειακό εμπόδιο που αποτελούσε το καθεστώς του Σαντάμ Χουσεΐν.

Όμως ενάντια στη Δύση ξεκίνησε μια επιχείρηση για την αποσταθεροποίηση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στο Ιράκ σε συνεργασία με τη Συρία, η οποία έφθασε μέχρι τη διευκόλυνση της μετακίνησης στοιχείων της Αλ Κάιντα στο Ιράκ μέσω του ιρανικού εδάφους.

Ο Ιρανός ηγέτης χρηματοδότησε προσωπικά την πλήρη συνεργασία μεταξύ του διοικητή της Δύναμης Quds, Κασέμ Σουλεϊμανί, και του Χασάν Νασράλα και τους παρείχε απεριόριστη υποστήριξη.

• Η συνεργασία μεταξύ Σουλεϊμανί και Νασράλα οδήγησε σε μια κατάσταση στη Μέση Ανατολή που κατέστησε την Τεχεράνη ντε φάκτο υπεύθυνη για τη λήψη αποφάσεων σε τέσσερις αραβικές πρωτεύουσες: τη Βηρυτό στο Λίβανο, τη Δαμασκό στη Συρία, τη Βαγδάτη στο Ιράκ και τη Σαναά στην Υεμένη.

Το ιρανικό καθεστώς υπό το Χαμενεΐ πέτυχε να συνάψει πυρηνική συμφωνία με την Αμερική χωρίς τον όρο της τελευταίας να συζητήσει τον περιφερειακό ρόλο του Ιράν και τη δημιουργία στρατών αντιπροσώπων στις τέσσερις χώρες που εισήλθαν στον ιρανικό άξονα με την ονομασία «άξονας αντίστασης».

Αν και το Ισραήλ έχει πραγματοποιήσει δολοφονικές επιχειρήσεις στο εσωτερικό του Ιράν, το Ιράν του Χαμενεΐ απέφυγε να μεταφέρει την αντιπαράθεση στο στάδιο της άμεσης και δημόσιας αντιπαράθεσης και να ξεκινήσει οποιεσδήποτε επιχειρήσεις με άμεση ιρανική υπογραφή.

• Όμως μετά τα τελευταία χρόνια, όπως σημειώνουν οι πηγές, ο Χαμενεΐ πέρασε σ’ ένα «στάδιο επώδυνων πληγών» που τον επηρέασε ως ηγέτη.

Η δολοφονία του Κασέμ Σουλεϊμανί από τον αμερικανικό στρατό κοντά στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης το 2020, με εντολή του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τράμπ, ήταν ένα τρομακτικό γεγονός για το Ιράν και τον ηγέτη, δεδομένης της θέσης, της δημοτικότητας και του συμβολισμού του ανθρώπου.

• Στην πράξη, το Ιράν δεν πραγματοποίησε τις επανειλημμένες απειλές του να εκδικηθεί τον Σουλεϊμανί, καθώς μία από τις σταθερές της πολιτικής του Ιράν υπό τον Χαμενεΐ είναι να αποφύγει να διολισθήσει σε οποιαδήποτε άμεση αντιπαράθεση με την Αμερική, η οποία είναι «ικανή να γυρίσει το Ιράν δεκαετίες πίσω».

Μετά το ξέσπασμα της «πλημμύρας Αλ-Άκσα» στις 7 Οκτωβρίου, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι επανέλαβαν τη ρητορική της υπομονής και της αποφυγής κλιμάκωσης, παρά το γεγονός ότι ο Γιαχία Σινουάρ είναι μέρος του ιρανικού άξονα και παρά το «μέτωπο υποστήριξης» που ξεκίνησε ο Νασράλα μετά την πλημμύρα.

Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου αντιλήφθηκε ότι το Ιράν απέφευγε την άμεση αντιπαράθεση με την Αμερική και έτσι αποφάσισε να παρασύρει την Τεχεράνη σε αυτή την αντιπαράθεση με καταιγιστικά πλήγματα κατά της ιρανικής στρατιωτικής παρουσίας στη Συρία.

• Το Ιράν αντιμετώπισε σοβαρή αμηχανία μετά τα ισραηλινά χτυπήματα που «πέρασαν τις κόκκινες γραμμές» και αναγκάστηκε να περάσει από το στάδιο της διακίνησης όπλων στην αποστολή άμεσου μηνύματος μέσω άμεσων πυραυλικών επιθέσεων κατά του Ισραήλ τον περασμένο Απρίλιο, μετά τη στοχοποίηση του προξενείου του στη Δαμασκό.

Η κυβέρνηση Νετανιάχου ανέβασε το επίπεδο της πρόκλησης της κυριαρχίας και της εικόνας του Ιράν και δολοφόνησε τον ηγέτη της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη. Το Ιράν προσπάθησε να συμβιβαστεί με το γεγονός υπό τη σημαία ότι θα γλιτώσει την περιοχή από το κόστος ενός περιφερειακού πολέμου.

Η πρόκληση για το Ιράν διπλασιάστηκε όταν το Ισραήλ ξεκίνησε τον σημερινό του πόλεμο στο Λίβανο και έφτασε στο σημείο να δολοφονήσει τον γενικό γραμματέα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα, ο οποίος ήταν το τρίτο πλήγμα μετά από αυτούς των Σουλεϊμανί και Χανίγια.

• Οι πηγές σημείωσαν ότι το Ιράν δεν έχει την πολυτέλεια να δει τη Χεζμπολάχ να υφίσταται πρωτοφανείς απώλειες μαζί με το περιβάλλον της. Ο Χαμενεΐ αντιλαμβάνεται ότι ο Νετανιάχου «στρέφεται εναντίον ολόκληρου του άξονα» και απειλεί τα «επιτεύγματα» της μακράς βασιλείας του.

Οι αποφάσεις που θα λάβει ο Ιρανός ηγέτης μετά την αναμενόμενη ισραηλινή απάντηση θα μπορούσαν να βυθίσουν την περιοχή σε μια πιο επικίνδυνη φάση από την οποία οι ΗΠΑ θα είναι δύσκολο να μείνουν έξω, σημείωσαν οι πηγές που επικαλούνται αραβικά μέσα, επαναλαμβάνοντας ότι οι επόμενες ημέρες «θα είναι οι πιο δύσκολες ημέρες για τον ηγέτη και την περιοχή».