Τροχαία: Μόνο τον Σεπτέμβριο θρηνήσαμε 15 ανθρώπους στην Αττική-“Καλές οι αλλαγές στον ΚΟΚ, δεν αρκούν… “

Με τον πλέον δραματικό τρόπο επανέρχονται στο προσκήνιο τα τροχαία δυστυχήματα, διαμορφώνοντας ένα πιεστικό πλαίσιο για την ανάγκη εξεύρεσης αποτελεσματικών λύσεων. Οι αλλαγές στον ΚΟΚ όπως λένε οι ειδικοί στο libre, κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση ωστόσο δεν είναι αρκετές καθώς χρειάζεται ένα πλέγμα βελτίωσης των υποδομών παράλληλα με την οδική παιδεία-κουλτούρα και την ευαισθητοποίηση των πολιτών. Τούτο μόνο είναι αρκετό βάσει στατιστικών για να αντιληφθεί κάποιος το μέγεθος του προβλήματος: Ο μόνιμος κάτοικος στην Ελλάδα παρουσιάζει 0,5% πιθανότητα (κατά τη διάρκεια του προσδόκιμου ζωής του) να χάσει την ζωή του από οδικό ατύχημα και παρόμοιο ποσοστό να τραυματιστεί σοβαρά.

Της Μαριέττας Κοντογιαννίδου

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2023, σε όλη τη χώρα καταγράφηκαν 11.201 τροχαία ατυχήματα, αριθμός αυξημένος κατά +6,8% σε σχέση με το 2022 όταν είχαν καταγραφεί 10.487. Οι νεκροί έφτασαν τους 621, -5% λιγότεροι σε σχέση με την περασμένη χρονιά (654).

• Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η Ελλάδα καταλαμβάνει την 23η θέση ανάμεσα στις 27 χώρες της Ε.Ε. σε νεκρούς στους δρόμους, με 60 ανά 1.000.000 κατοίκων.

Χειρότερη επίδοση από εμάς έχουν μόνο η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Λετονία και η Κροατία, ενώ οι ασφαλέστεροι δρόμοι εξακολουθούν να βρίσκονται και φέτος στη Σουηδία και στη Δανία (22 και 27 θάνατοι αντίστοιχα ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους).

• Βαρύ «φόρο αίματος» πληρώνει η Ελλάδα και στα τροχαία με θύματα μοτοσικλετιστές. Το ποσοστό αυτών που χάνουν τη ζωή τους είναι ιδιαίτερα υψηλό στη χώρα μας, σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Χαρακτηριστικά, ο μέσος όρος της ΕΕ είναι στο 18% και αυτός της χώρας μας στο 38%.

Τα νούμερα είναι ακόμα πιο εφιαλτικά στους δρόμους των κατοικημένων περιοχών. Το 45% εξ όσων έχουν ατύχημα, αφήνουν την τελευταία τους πνοή σε αυτό. Ο μέσος όρος όλων των κρατών μελών της ΕΕ είναι στο 20%.

Με δεδομένο λοιπόν ότι η Ελλάδα ανήκει στις χώρες της ΕΕ με τον μικρότερο πληθυσμό μάλλον δεν είναι… στραβός ο γυαλός διότι και το 2024 τα στοιχεία είναι αποθαρρυντικά για την κατάσταση που επικρατεί στους ελληνικούς δρόμους. Μόνο για το μήνα Σεπτέμβριο στο λεκανοπέδιο της Αττικής προκλήθηκαν 521 τροχαία ατυχήματα, με τραγικό απολογισμό 15 νεκρούς και 585 τραυματίες, εξ αυτών 14 σοβαρά και 571 ελαφρά. Συγκριτικά με τον Αύγουστο, οι νεκροί ανήλθαν στους 14, οι σοβαρά τραυματίες ήταν 17, ενώ οι ελαφρά 421.  

Τα κυριότερα αίτια των ατυχημάτων ήταν η απρόσεκτη οδήγηση, η παραβίαση πινακίδων όπως το STOP, η μη χρήση κράνους, καθώς και η παραβίαση των κανόνων κυκλοφορίας από τους πεζούς.  

Όπως ανέφερε στο libre ο εκπαιδευτής οδικής ασφάλειας Κωνσταντίνος Μαρκουίζος (Ιαβέρης) «οι 15 νεκροί μέσα σε ένα μήνα είναι τρομακτικός αριθμός. Δεν είναι μόνο οι νεκροί, είναι και οι πολυτραυματίες που έχουμε μετά από σχεδόν κάθε τροχαίο. Δυστυχώς αντί να αλλάξει κάτι στους δρόμους, δεν έχει αλλάξει απολύτως τίποτα. Πίσω μένουν δεκάδες οικογένειες οι οποίες θρηνούν και πονούν που έχασαν τους δικούς τους ανθρώπους και αυτό είναι οδυνηρό. Βέβαια δεν είναι μόνο οι οδηγοί, είναι και οι πεζοί που πέφτουν θύματα τροχαίων. Το 2022, Πανελλαδικά, είχαμε 112 νεκρούς, ενώ το 2023 ανήλθαν στους 96-97».  

Συνολικά τον Σεπτέμβριο η Διεύθυνση Τροχαίας Αττικής εντόπισε 28.928 παραβάσεις από τις οποίες 1.195 σε βαθμό πλημμελήματος. Συγκεκριμένα βεβαιώθηκαν 876 παραβάσεις για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ, από τις οποίες οι 69 ήταν σε βαθμό πλημμελήματος. Επιπλέον 1.588 παραβάσεις ορίου ταχύτητας, 307 περιπτώσεις για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, 461 για χρήση κινητού τηλεφώνου, 1.037 για μη χρήση ζώνης ασφαλείας, 2.919 για μη χρήση κράνους και 123 παραβάσεις για επικίνδυνους ελιγμούς. 

Τον Αύγουστο βεβαιώθηκαν 18.997 παραβάσεις από τις οποίες 1.131 σε βαθμό πλημμελήματος. Οι 789 αφορούν οδήγηση με αλκοόλ, οι 370 παραβάσεις ορίου ταχύτητας, οι 262 παραβίαση ερυθρού σηματοδότη, οι 177 χρήση κινητού τηλεφώνου, οι 696 παραβάσεις για μη χρήση ζώνης, οι 949 για μη χρήση κράνους και οι 92 παραβάσεις για επικίνδυνους ελιγμούς.  

Οι παραβάσεις του Αυγούστου είναι λιγότερες στην Αττική, καθώς είναι ο μήνας που λείπουν οι περισσότεροι πολίτες σε διακοπές. Ωστόσο οι 29 νεκροί μέσα σε δυο μήνες και οι 31 σοβαρά τραυματίες, είναι ένας μεγάλος και σοβαρός αριθμός για μια κοινωνία που θέλει να αλλάξει την οδηγική συμπεριφορά και να μην είναι η τελευταία χώρα στην Ευρώπη σε θανατηφόρα τροχαία. 

«Ο Έλληνας δεν έχει οδηγική παιδεία. Όσο έχουν επιθετική συμπεριφορά και εγωισμό πίσω από το τιμόνι, δεν είναι εύκολο να αλλάξουν. Αυτό έμαθαν να κάνουν βλέποντας τον πατέρα τους, τον παππού τους να οδηγούν και αυτό κάνουν και εκείνοι και έχουν την ίδια οδηγική συμπεριφορά» τονίζει ο κ. Ιαβέρης.  

Απαντώντας σε ερώτηση αν επαρκούν τα μέτρα που αναμένεται να εφαρμοστούν από το  Νοέμβριο για τον περιορισμό των τροχαίων ατυχημάτων, ο κ. Ιαβέρης είπε πώς «η μείωση του ορίου ταχύτητας στις γειτονιές στα 30χλμ από 50χλμ, θα λύσει εν μέρει το πρόβλημα. Είναι βοηθητικό, αλλά αυτό που πρέπει να αλλάξει είναι οι υποδομές οδικής ασφάλειας και να γίνει μεγάλη εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης».   

Τι φέρνει ο νέος ΚΟΚ 

* Με 30 ευρώ πρόστιμο τιμωρούνται όσοι πεζοί παραβιάζουν τον ερυθρό σηματοδότη, ενώ η ίδια ποινή επιβάλλεται σε όποιον ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου εμποδίζοντας την κυκλοφορία. 

* Αφαίρεση άδειας οδήγησης 10 ημέρες και χρηματική ποινή 30 ευρώ στους οδηγούς για τη μη χρήση φλας, την παρατεταμένη χρήση κόρνας, ενώ όσοι δεν παραχωρήσουν προτεραιότητα στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς ή σταθμεύσουν το όχημά τους σε ράμπα αναπήρων ή σε σημείο που προορίζεται για τη διακίνηση ασθενών, εκτός από τα 30 ευρώ, τιμωρούνται και με αφαίρεση άδειας οδήγησης για 30 ημέρες. 

* Επιβάλλεται 150 ευρώ σε όσους δεν φορούν ζώνη ασφαλείας ή κράνος. Επίσης για επικίνδυνη προσπέραση ή παρακώλυση της κυκλοφορίας χωρίς έγκαιρη προειδοποίηση, ο οδηγός εκτός από τα 150 ευρώ, του αφαιρείται και η άδεια οδήγησης για 20 ημέρες. Στις περιπτώσεις που γίνει άσκοπη χρήση της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ) ή παρεμπόδιση οχημάτων άμεσης ανάγκης, τότε πληρώνει χρηματικό 150 ευρώ και αφαιρείται η άδεια οδήγησης για 30 ημέρες.  

* 350 ευρώ και 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης σε όσους κάνουν χρήση κινητού τηλεφώνου ή υπερβούν το όριο ταχύτητας, ενώ με 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων κινδυνεύουν όσοι μεταφέρουν εμπορευματοκιβώτια που δεν είναι καλά στερεωμένα και ασφαλισμένα. Η ίδια ποινή ισχύει για οχήματα που δεν είναι ευκρινώς ορατός ο αριθμός κυκλοφορίας. 

* 700 ευρώ και 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης επιβάλλονται στους οδηγούς που παραβιάσουν STOP και ερυθρό σηματοδότη, καθώς και σε εκείνους που συμμετέχουν σε αυτοσχέδιους αγώνες. 

Τι γίνεται στην Ευρώπη

Στις 19 Ιουνίου 2024 το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας των Μεταφορών (ETSC) δημοσιοποίησε την έκθεση του για την οδική ασφάλεια στην Ευρώπη το 2023. Για μια ακόμα χρονιά οι θάνατοι και οι τραυματισμοί από τροχαία δυστυχήματα και τροχαία ατυχήματα στην Ευρώπη απέχουν πολύ από τους στόχους που τέθηκαν τόσο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και από τις κυβερνήσεις των κρατών μελών.

• 20.418 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στους δρόμους της ΕΕ το 2023, μια μείωση 1% σε σύγκριση με το 2022 (που κι αυτή πιθανότατα θα αναιρεθεί όταν κατατεθούν τα οριστικά στοιχεία από όλες τις χώρες), τη στιγμή που ήταν απαραίτητη η μείωση κατά 6,1% προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος για μείωση 50% έως το 2030.

Από την επεξεργασία της έκθεσης από τον πανελλαδικό σύλλογο «SOS Τροχαία Εγκλήματα» είναι φανερό πως για τρίτη συνεχή δεκαετία σε ευρωπαϊκό επίπεδο «οι στόχοι που τέθηκαν αποδεικνύονται ψευδεπίγραφοι στο βαθμό που δεν συνοδεύονται από την παραμικρή υποχρεωτικότητα στη λήψη μέτρων από τα κράτη μέλη». Εντύπωση προκαλεί ακόμα μια φορά ότι από τις πέντε ασφαλέστερες χώρες Νορβηγία, Σουηδία, Ηνωμένο Βασίλειο, Δανία, Ελβετία οι τρείς (Νορβηγία, Ην. Βασίλειο, Ελβετία) δεν είναι μέλη της ΕΕ.

Παγκόσμιο πρόβλημα

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας τα τροχαία δυστυχήματα αποτελούν την νούμερο ένα αιτία θανάτου για τους νέους 15-29 ετών. Τα στατιστικά στοιχεία σοκάρουν και ταυτόχρονα θυμίζουν την αναγκαιότητα της κυκλοφοριακής παιδείας από τις πολύ μικρές ηλικίες.

• Περίπου 1,19 εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τροχαία ατυχήματα.
• Οι τραυματισμοί από τροχαία ατυχήματα είναι η κύρια αιτία θανάτου για παιδιά και νέους ενήλικες ηλικίας 5-29 ετών.
• Το 92% των θανατηφόρων τροχαίων ατυχημάτων παγκοσμίως συμβαίνουν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, παρόλο που οι χώρες αυτές διαθέτουν περίπου το 60% των οχημάτων παγκοσμίως.
• Περισσότεροι από τους μισούς θανάτους από τροχαία δυστυχήματα αφορούν ευάλωτους χρήστες του οδικού δικτύου, συμπεριλαμβανομένων των πεζών, των ποδηλατών και των μοτοσικλετιστών.
• Τα τροχαία δυστυχήματα κοστίζουν στις περισσότερες χώρες το 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος τους.

Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών έχει θέσει τον φιλόδοξο στόχο να μειωθεί στο μισό ο παγκόσμιος αριθμός των θανάτων και των τραυματισμών από τροχαία δυστυχήματα έως το 2030.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να αναλάβουν δράση για την αντιμετώπιση της οδικής ασφάλειας με ολιστικό τρόπο» σημειώνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας απαιτώντας «δράσεις που αφορούν την ασφάλεια των δρόμων, των οχημάτων και όλων των χρηστών του οδικού δικτύου».