Πόλεμος Ουκρανίας-Ρωσίας: Το ειρηνευτικό σχέδιο Σολτς δημιουργεί τις μεγαλύτερες προσδοκίες για τον τερματισμό των εχθροπραξιών

Το ειρηνευτικό σχέδιο του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς για τον τερματισμό του πολέμου κατά μήκος των γραμμών του μετώπου, αν όντως, όπως λένε τα μέσα ενημέρωσης, υπάρχει, είναι η σημαντικότερη είδηση σχετικά με μια πιθανή ειρηνευτική διευθέτηση μετά τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης την άνοιξη του 2022. Ο Γερμανός καγκελάριος σε συνέντευξη του στον τηλεοπτικό σταθμό ZDF δήλωσε πως πιστεύει «ότι τώρα είναι η ώρα να συζητήσουμε πώς θα φτάσουμε στην ειρήνη από αυτήν την κατάσταση πολέμου, και μάλιστα με ταχύτερο ρυθμό», προσθέτοντας ότι τόσο ο ίδιος όσο και ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι συμφώνησαν σε πρόσφατες συνομιλίες για την ανάγκη μιας νέας ειρηνευτικής διάσκεψης που θα περιλαμβάνει και τη Ρωσία.

Αυτή η τοποθέτηση είναι πολύ πιο σημαντική από τις πρωτοβουλίες των χωρών BRICS, τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ, του Βίκτορ Όρμπαν ή των πολιτικών της αντιπολίτευσης στις ευρωπαϊκές χώρες.

Ο Σολτς ηγείται της δεύτερης πιο σημαντικής χώρας στην παγκόσμια Δύση, ενός κράτους-κλειδιού της ΕΕ και του σημαντικότερου συμμάχου των ΗΠΑ στην ηπειρωτική Ευρώπη. Εάν ο Γερμανός καγκελάριος σκοπεύει πραγματικά να προωθήσει το θέμα του τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό, η πρωτοβουλία αυτή δεν θα μπορέσει να παραμεριστεί απλά στη Δύση και την Ουκρανία.

• Ταυτόχρονα, η σημερινή αμερικανική κυβέρνηση μπορεί να ενδιαφέρεται για τον τερματισμό του πολέμου την παραμονή των εκλογών, προκειμένου να το παρουσιάσει ως δική της νίκη και να ακυρώσει μία από τις κύριες προεκλογικές θέσεις του Τραμπ, τις κατηγορίες κατά των σημερινών αμερικανικών αρχών ότι οδηγούν τη χώρα στον τρίτο παγκόσμιο πόλεμο.

Και αν οι χώρες του παγκόσμιου Νότου, με επικεφαλής την Κίνα και την Ινδία, προσχωρήσουν στην πρωτοβουλία του Σολτς, η πιθανότητα τερματισμού του πολέμου φαίνεται μεγάλη.

• Θα είναι πρακτικά αδύνατο για την Ουκρανία και τη Ρωσία να αντισταθούν στην κοινή θέση των ηγετικών χωρών της Δύσης και του παγκόσμιου Νότου. Και αυτή θα είναι μια μοναδική ευκαιρία τόσο για την Ουκρανία όσο και για τη Ρωσία να πηδήξουν έξω από τη δίνη του θανάτου, της καταστροφής και της υποβάθμισης, έξω από τη στρατιωτική παγίδα στην οποία έχουν πέσει και οι δύο χώρες.

Ωστόσο, δεν πρέπει να υποτιμά κανείς τη δύναμη του παγκόσμιου «κόμματος του πολέμου», το οποίο έχει τεράστια επιρροή στην Ουκρανία, τη Ρωσία και τη Δύση. Σίγουρα θα προσπαθήσει να τορπιλίσει τις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες στο συντομότερο δυνατό στάδιο, όπως έχει κάνει πολλές φορές στο παρελθόν.

Ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι ηγέτες των δύο αντιμαχόμενων χωρών έχουν ήδη κάνει πολλές δηλώσεις αρνούμενοι κάθε εδαφικό συμβιβασμό. Από την πλευρά του ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι απαιτεί επίσημα την αποχώρηση όλων των ρωσικών στρατευμάτων στα σύνορα του 1991, ενώ ο Βλαντιμίρ Πούτιν απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από τέσσερις περιοχές.

• Επιπλέον, μετά την επίθεση των ουκρανικών δυνάμεων στο Κουρσκ, το σενάριο της διακοπής του πολέμου κατά μήκος της γραμμής του μετώπου έχει περιπλακεί σοβαρά, καθώς πλέον όχι μόνο η Ρωσία ελέγχει μέρος του διεθνώς αναγνωρισμένου εδάφους της Ουκρανίας, αλλά και η Ουκρανία ελέγχει μέρος του διεθνώς αναγνωρισμένου εδάφους της Ρωσίας.

Και τίθεται το ερώτημα τι πρέπει να γίνει με αυτό. Θα αποσυρθούν τα ουκρανικά στρατεύματα από την περιοχή του Κουρσκ ως «πληρωμή» στον Πούτιν για την απόρριψη του αιτήματος να αποσυρθούν οι Ουκρανικές δυνάμεις από τις τέσσερις περιοχές; Για την ουκρανική κοινωνία θα ήταν μια μεγαλοπρεπής πράξη: όχι μόνο θα άφηναν στην πραγματικότητα στη Ρωσία τα ουκρανικά εδάφη που κατέλαβε με αυτόν τον τρόπο, αλλά θα έδιναν και την περιοχή του Κουρσκ «δωρεάν».

Να ανταλλάξουν τις ελεγχόμενες από την Ουκρανία περιοχές της περιφέρειας Κουρσκ με ένα παρόμοιο ουκρανικό έδαφος – για παράδειγμα, με το πυρηνικό σταθμός της Ζαπορίζια και τα περίχωρά του; Από τη σκοπιά της Μόσχας, αυτή θα ήταν μια εξαιρετικά άνιση ανταλλαγή, καθώς από οικονομική άποψη ο σταθμός της Ζαπορίζια είναι πολύ πιο πολύτιμος από τη Σούτζα και τα γειτονικά χωριά. Εκτός αν το πακέτο θα πρέπει να συνοδεύεται από κάποια πρόσθετα μπόνους – για παράδειγμα, την άρση ορισμένων κυρώσεων.

Να πείσει τον Πούτιν να συμφωνήσει να αφήσει τα πράγματα ως έχουν – να δώσει στη Μόσχα τα ουκρανικά εδάφη που ήδη ελέγχει η Ρωσία και στην Ουκρανία το τμήμα της περιφέρειας Κουρσκ που ήδη ελέγχει; Για το Κρεμλίνο, αυτό θα αποτελούσε απώλεια.

Επιπλέον, υπάρχει το μακροχρόνιο ζήτημα του ουδέτερου καθεστώτος της Ουκρανίας, το οποίο έχει θέσει το Κρεμλίνο και στο οποίο αντιτίθενται το Κίεβο και η Δύση. Και εδώ, επίσης, δεν είναι ακόμη σαφές πώς θα επιτευχθεί συμφωνία.

Αλλά όλα αυτά τα προβλήματα, είναι στην πραγματικότητα δευτερεύοντα σε σχέση με τη δυνατότητα να σταματήσει ο πόλεμος. Να σταματήσει η ροή του θανάτου, της καταστροφής και της δυστυχίας. Και ο τερματισμός αυτής της ροής γίνει η κύρια προτεραιότητα για τις αρχές και των δύο εμπόλεμων χωρών, τα υπόλοιπα προβλήματα και τα αμφιλεγόμενα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν γρήγορα.

Αλλά, όλα αυτά έχουν σημασία μόνο αν ο Σολτς έχει πραγματικά κάποιο συγκεκριμένο ειρηνευτικό σχέδιο για να σταματήσει ο πόλεμος κατά μήκος των γραμμών του μετώπου. Και αν δεν είναι απλώς άλλη μια κενή πρωτοβουλία δημοσίων σχέσεων για να δημιουργήσει μια εικόνα ενός καγκελάριου της ειρήνης για τον Γερμανό πρωθυπουργό για περαιτέρω εκλογική χρήση.