Γαλλία: Ιστορική σύμπραξη των προοδευτικών δυνάμεων εξοβέλισε την ακροδεξιά-Οι έδρες και η δύσκολη επόμενη μέρα

Ιστορικός ο δεύτερος γύρος των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία καθώς οι προοδευτικές δυνάμεις ύψωσαν τείχος στην ακροδεξιά, ρίχνοντας στην τρίτη θέση την Μαρίν Λεπέν και το κόμμα της Εθνικό Συναγερμό εκθέτοντας ξανά τους δημοσκόπους που της έδιναν «καλπάζουσα» νίκη. Η συμμετοχή ήταν σε επίπεδα ρεκόρ και άγγιξε το 70%.

Οι Γάλλοι ανέτρεψαν τα προγνωστικά και έδωσαν μια ιστορική νίκη στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο που συγκροτήθηκε από τους Σοσιαλιστές, την Ανυπότακτη Γαλλία του Ζαν Λικ Μελανσόν και τους Οικολόγους μπροστά στο «φάντασμα» της ακροδεξιάς, της συντήρησης και του ευρωσκεπτικισμού.

Τα αποτελέσματα προτάσσουν συνεργασία. Το μεγάλο ερώτημα είναι αν θα συμφωνήσουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο με το κόμμα του Μακρόν. Και κυρίως με ποιο πρόσωπο για πρωθυπουργό. Από τις πρώτες δηλώσεις πάντως δεν διαφαίνεται τέτοια διάθεση, καθώς το στρατόπεδο Μακρόν έχει ξεκαθαρίσει πως δεν συνεργάζεται με τον Ζαν Λικ Μελανσόν με τα αισθήματα να είναι… αμοιβαία.

Για την απόλυτη πλειοψηφία απαιτούνται 289 έδρες.

Οι νέες εκτιμήσεις για τις έδρες

Η συμμαχία της γαλλικής αριστεράς Νέο Λαϊκό Μέτωπο θα καταλάβει στην νέα γαλλική Εθνοσυνέλευση από 184 ως 186 έδρες, κατά νεότερη εκτίμηση του γαλλικού τηλεοπτικού σταθμού BFM. Από 160 ως 162 θα είναι οι βουλευτές της προσκείμενης στον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν παράταξης.

Η ακροδεξιά παράταξη της Μαρίν Λεπέν θα έχει από 141 ως 143 βουλευτές.

Το Ρεπουμπλικανικό κόμμα εκτιμάται ότι θα έχει από 65 ως 67 βουλευτές.

Στον χώρο της αριστεράς η Ανυπότακτη Γαλλία (LFI) εκτιμάται ότι θα έχει από 73 ως 80 βουλευτές, το Σοσιαλιστικό κόμμα από 60 έως 64 βουλευτές, οι Οικολόγοι από 33 ως 36 και οι Κομμουνιστές ανάμεσα σε 11 και σε 12 βουλευτές.

Στην προεδρική παράταξη η προσκείμενη στον πρόεδρο Μακρόν συνιστώσα εκτιμάται ότι θα έχει περί τους 100 βουλευτές ενώ ανάμεσα στους 50 και τους 60 θα είναι οι βουλευτές συμμαχικών κομμάτων.

Με βάση αυτά τα αποτελέσματα στην Εθνοσυνέλευση θα υπάρχουν τρεις μεγάλες πολιτικές δυνάμεις και για την συγκρότηση απόλυτης πλειοψηφίας θα πρέπει να συνεργαστούν δύο, η τουλάχιστον τα μεγαλύτερα τμήματα τους.

Ο πρόεδρος Μακρόν θα λάβει τις αποφάσεις του αφού συγκροτηθεί σε σώμα η Εθνοσυνέλευση και μετά την επιστροφή του από τις ΗΠΑ όπου θα εκπροσωπήσει τη Γαλλία στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ.

Ο πρωθυπουργός Γκαμπριέλ Ατάλ δήλωσε ότι θα υποβάλει την παραίτησή του, αλλά θα προσφέρει τις υπηρεσίες του όσο είναι αναγκαίο. Ο διορισμός νέου πρωθυπουργού στη Γαλλία είναι αρμοδιότητα του προέδρου — όμως η Εθνοσυνέλευση έχει την δυνατότητα να τον ρίξει, σε περίπτωση που υιοθετήσει πρόταση μομφής με απόλυτη πλειοψηφία.

Πανηγυρισμοί για την ιστορική νίκη

Με ανακούφιση και χαρά υποδέχτηκαν το αποτέλεσμα οι νικητές των εκλογών, που απαρτίζουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο, ενώ σε αρκετές πόλεις της χώρας και κυρίως στο Παρίσι υποστηρικτές ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς και μεγάλες συγκεντρώσεις με αντιφασιστικά συνθήματα, σημαίες της Γαλλίας και της Παλαιστίνης και συνθήματα κατά της Ακροδεξιάς και του Μακρόν.

Scènes de joie sur la Place de la République à Paris suite à l'annonce des premiers résultats des élections législatives.#ElectionsLegislatives2024 #legislatives2024 pic.twitter.com/n199yMwkBk

— Luc Auffret (@LucAuffret) July 7, 2024

Χαρακτηριστικό το πρωτοσέλιδο της Liberation

🔴 C'est OUF : voici la une de @libe lundi, après la victoire surprise du Nouveau Front populaire aux législatives. pic.twitter.com/dc9Z7AysSi

— Libération (@libe) July 7, 2024

Στις πρώτες του δηλώσεις ο Ζαν Λικ Μελανσόν, επικεφαλής της Ανυπότακτης Γαλλίας που συμμετέχει στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο, έδωσε τον τόνο λέγοντας ότι «ο πρόεδρος έχει καθήκον να καλέσει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο να κυβερνήσει».

«Ο λαός μας έχει ξεκάθαρα αποκλείσει τη χειρότερη λύση για αυτόν. Σήμερα το βράδυ ο Εθνικός Συναγερμός (RN) απέχει πολύ από το να έχει την απόλυτη πλειοψηφία», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό είναι «μια τεράστια ανακούφιση για εκατομμύρια ανθρώπους που αποτελούν τη νέα Γαλλία».

Σύμφωνα με τον Μελανσόν, το Νέο Λαϊκό Μέτωπο «δεν θα εφαρμόσει τίποτα άλλο εκτός από το πρόγραμμά του, αλλά ολόκληρο το πρόγραμμά του».

Από την πλευρά των Σοσιαλιστών, που επίσης μετέχουν στο Νέο Λαϊκό Μέτωπο, ο γραμματέας Ολιβιέ Φορέ απέρριψε επίσης οποιαδήποτε κυβέρνηση συνασπισμού μεταξύ της αριστεράς και του μακρονιστικού μπλοκ. 

«Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο πρέπει να αναλάβει αυτή τη νέα σελίδα στην ιστορία μας», υπογράμμισε.  Σύμφωνα με τον ίδιο, τα αριστερά κόμματα σκοπεύουν να κυβερνήσουν και να εφαρμόσουν το κοινό πρόγραμμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου.

«Απόψε έχουμε μια σχετική πλειοψηφία και ως εκ τούτου ζητώ από όσους αποκηρύχθηκαν τρεις φορές, να ανακοινώσουν ξεκάθαρα ότι αναγνωρίζουν την ήττα τους» και «ότι λένε ξεκάθαρα ότι το επόμενο έτος, δεν θα ανακατέψουν ποτέ τις φωνές τους ώστε να  συμμαχήσουν με την ακροδεξιά για να αποτρέψουν το Νέο Λαϊκό Μέτωπο». «Η ώρα της περιφρόνησης έχει τελειώσει», συμπλήρωσε.

Θεσμική η πρώτη αντίδραση Μακρόν μετά την ήττα

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν συνέστησε «σύνεση» στην ανάλυση των εκλογικών αποτελεσμάτων, σύμφωνα με πηγές της Γαλλικής Προεδρίας. Όπως απαιτεί η παράδοση, θα περιμένει να διαμορφωθεί η πλήρης εικόνα της σύνθεσης του κοινοβουλίου για να λάβει τις αναγκαίες αποφάσεις. Ως εγγυητής των θεσμών, θα σεβαστεί την επιλογή του γαλλικού λαού, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.

Τα επόμενα βήματα για τον Γάλλο πρόεδρο δεν είναι ξεκάθαρα, όμως, παρά την εκλογική του ήττα, έχει ακόμη χώρο για μανούβρες, δεδομένου πως έχει εκφράσει ξεκάθαρα πως δεν θα συνεργαστεί με την Ανυπότακτη Γαλλία.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι από αύριο θα ξεκινήσουν οι δύσκολες συζητήσεις για τον σχηματισμό κυβέρνησης, οι οποίες ενδέχεται να κρατήσουν πολύ καιρό.

Αμηχανία και εκνευρισμός στην ακροδεξιά

«Η νίκη μας απλώς πήρε μία καθυστέρηση», δήλωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο TF1 η Μαρίν Λεπέν που απέδωσε την ήττα του Εθνικού Συναγερμού στην τακτική που εφάρμοσαν για την ψηφοφορία το Νέο Λαϊκό Μέτωπο και η παράταξη του Εμανουέλ Μακρόν. Ειδικά για τον πρόεδρο Μακρόν σχολίασε ότι βρίσκεται σε «μη βιώσιμη» κατάσταση.

Ο «εκλεκτός» της Λεπέν, ο Ζορντάν Μπαρντελά, έκανε λόγο για «ατιμωτική συνεργασία» και κατηγόρησε την κυβερνητική παράταξη ότι με τις εκλογικές συνεργασίες που συνήψε «πέταξε τη Γαλλία στα χέρια του Μελανσόν». Έτσι, και αυτός με τη σειρά του απέδωσε το γεγονός πως ήρθε τρίτος κόντρα στις δημοσκοπήσεις στην «πάρα φύσιν συνεργασία» της παράταξης του προέδρου Μακρόν και των κομμάτων της Αριστεράς.

Ο επικεφαλής του Ακροδεξιού συνασπισμού χαιρέτισε τη δυναμική πίσω από την παράταξή του και τόνισε «θα είμαι εκεί για εσάς. Απόψε όλα αρχίζουν. Θα είμαι εκεί, για εσάς, μαζί σας, μέχρι να κερδίσουμε. Απόψε, ένας παλιός κόσμος έπεσε και τίποτα δεν μπορεί να σταματήσει έναν λαό που έχει αρχίσει να ελπίζει ξανά».

Τα σενάρια για την επόμενη ημέρα

Οι εκλογές άφησαν τη γαλλική εθνοσυνέλευση χωρισμένη στα τρία -μεταξύ των ομάδων της αριστεράς, των κεντρώων και της ακροδεξιάς, που έχουν διαφορετικές πλατφόρμες και καμία παράδοση συνεργασίας. Ένα σενάριο –αν και καθόλου βέβαιο- είναι να σχηματιστεί ένας αριστερός συνασπισμός.

Η Γαλλία δεν είναι συνηθισμένη στο είδος της μετεκλογικής συγκρότησης συνασπισμού που συνηθίζεται στις κοινοβουλευτικές δημοκρατίες της βόρειας Ευρώπης, όπως η Γερμανία ή οι Κάτω Χώρες.

• Η Πέμπτη Δημοκρατία της σχεδιάστηκε το 1958 από τον ήρωα του πολέμου Σαρλ ντε Γκωλ για να δώσει μεγάλες, σταθερές κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες στους προέδρους και αυτό δημιούργησε μια συγκρουσιακή πολιτική κουλτούρα χωρίς παράδοση συναίνεσης και συμβιβασμών.

Ο μετριοπαθής αριστερός ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλούκσμαν δήλωσε ότι η πολιτική τάξη θα πρέπει να «ενεργήσει σαν ενήλικας».

Ο Ζαν-Λικ Μελανσόν, ηγέτης της σκληρά αριστερής Ανυπότακτης Γαλλίας (LFI), απέκλεισε έναν ευρύ συνασπισμό κομμάτων διαφορετικών αποχρώσεων. Είπε ότι ο Μακρόν είχε καθήκον να καλέσει την αριστερή συμμαχία να κυβερνήσει.

Στο κεντρώο στρατόπεδο, ο επικεφαλής του κόμματος του Μακρόν, Στεφάν Σεζούρν, δήλωσε ότι είναι έτοιμος να συνεργαστεί με τα κυρίαρχα κόμματα, αλλά απέκλεισε οποιαδήποτε συμφωνία με το LFI του Μελενσόν. Ο πρώην πρωθυπουργός Εντουάρ Φιλίπ απέκλεισε επίσης οποιαδήποτε συμφωνία με το κόμμα της σκληρής αριστεράς.

Εκτός συγκλονιστικού απροόπτου τα σενάρια για την επόμενη μέρα μετά τη νίκη της Αριστεράς στις γαλλικές εκλογές είναι:

1. σχηματισμός κυβέρνησης μειοψηφίας από το αριστερό Νέο Λαϊκό Μέτωπο
2. ακυβερνησία
3. συγκρότηση νέου πλειοψηφικού κυβερνητικού συνασπισμού
4. συγκρότηση κυβέρνησης τεχνοκρατών/προσωπικοτήτων

Αποκλείεται πάντως η πιθανότητα νέων εκλογών, αφού βάσει νόμου δεν μπορούν να στηθούν νέες κάλπες πριν παρέλθει ένας χρόνος, πράγμα που σημαίνει ότι στα τρία χρόνια που απομένουν μέχρι τη λήξη της θητείας του ο Μακρόν θα πρέπει να πορευτεί με ό,τι έχει.

Το σενάριο να μην υπάρξει συμφωνία θα είναι το δυσμενέστερο.  

Το σύνταγμα λέει ότι ο Μακρόν αποφασίζει ποιον θα ζητήσει να σχηματίσει κυβέρνηση. Αλλά όποιον κι αν επιλέξει, αντιμετωπίζει ψήφο εμπιστοσύνης στην Εθνοσυνέλευση, η οποία θα συνέλθει για 15 ημέρες στις 18 Ιουλίου. Αυτό σημαίνει ότι ο Μακρόν πρέπει να ορίσει κάποιον αποδεκτό από την πλειοψηφία των βουλευτών.

• Ο Μακρόν πιθανότατα θα ελπίζει να αποσπάσει τους Σοσιαλιστές και τους Πράσινους από την αριστερή συμμαχία, απομονώνοντας τη Γαλλία Αδέσμευτη, για να σχηματίσει έναν κεντροαριστερό συνασπισμό με το δικό του μπλοκ.

Ωστόσο, δεν υπάρχουν ενδείξεις για επικείμενη διάσπαση του Νέου Λαϊκού Μετώπου σε αυτό το στάδιο.

Μια άλλη πιθανότητα είναι μια κυβέρνηση τεχνοκρατών που θα διαχειρίζεται τις καθημερινές υποθέσεις, αλλά δεν θα επιβλέπει τις διαρθρωτικές αλλαγές.

Δεν ήταν σαφές ότι το αριστερό μπλοκ θα υποστήριζε αυτό το σενάριο, το οποίο θα εξακολουθούσε να απαιτεί την υποστήριξη του κοινοβουλίου.

Το σχόλιο του POLITICO

Σχολιάζοντας την αιφνιδιαστική νίκη της Αριστεράς στον β΄ γύρο των βουλευτικών εκλογών στη Γαλλία το Politico σημειώνει ότι παραμένουν κάποια μετέωρα ερωτηματικά.

Όπως σημειώνει το Νέο Λαϊκό Μέτωπο προβλέπεται να εξασφαλίσει κάτω από 200 έδρες στη νέα γαλλική Εθνοσυνέλευση— πολύ λιγότερες από τις 289 που απαιτούνται για την απόλυτη πλειοψηφία, πράγμα που σημαίνει ότι «μια υποθετική αριστερή κυβέρνηση θα μπορούσε να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή, εάν η ακροδεξιά και ο συνασπισμός υπέρ του Μακρόν συνεργαστούν σε πρόταση μομφής εις βάρος της».

Πέραν τούτου, σημειώνει το ίδιο μέσο, μια αριστερή κυβέρνηση μειοψηφίας θα αναγκαζόταν να πείσει δεκάδες βουλευτές από άλλους συνασπισμούς σε κάθε ψηφοφορία.

Θα τεθεί επίσης το ζήτημα της ηγεσίας εντός της αριστερής συμμαχίας. Η Ανυπότακτη Γαλλία του νεοκομμουνιστή Ζαν Λυκ Μελανσόν αναμένεται να ενισχύσει την ομάδα της στην Εθνοσυνέλευση και να παραμείνει η κύρια αριστερή δύναμη, αλλά ένα αναζωογονημένο Σοσιαλιστικό Κόμμα θα μπορούσε επίσης να προσπαθήσει να κάνει τη φωνή του να ακουστεί.

Σε αντίθεση με την παράταξη υπέρ του Μακρόν και την ακροδεξιά Εθνική Συσπείρωση, η αριστερή συμμαχία δεν καθόρισε προεκλογικά ποιος θα ήταν πρωθυπουργός σε περίπτωση που έκοβε πρώτη το νήμα. Κι όπως σημειώνει το Politico οι Σοσιαλιστές και η Ανυπότακτη Γαλλία επί μήνες εξαπέλυαν επιθέσεις αλλήλοις κατά τη διάρκεια της καμπάνιας για τις ευρωεκλογές προτού συμφωνήσουν βιαστικά να συνεργαστούν μετά την απόφαση-σοκ του Μακρόν να διαλύσει την Εθνοσυνέλευση και να προκηρύξει εκλογές.