Οι ιπποπόταμοι πετάνε και οι ελέφαντες… μιλάνε

“Είναι μόνο η αρχή των αποκαλύψεων” διατείνονται οι επιστήμονες, αναγάγοντας στη σφαίρα του σουρεαλιστικού επιστημονικές έρευνες οι οποίες όμως είναι πέρα για πέρα βάσιμες και τεκμηριωμένες, δημιουργώντας νέα δεδομένα και ανατροπές σε αυτά που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Τα νεότερα έρχονται από το ζωικό βασίλειο και αφορούν δύο συμπαθείς μορφές αυτές του ιπποπόταμου και του ελέφαντα, δυο είδη που πρωταγωνιστούν σε πολλές περιπέτειες παιδικών βιβλίων και ταινιών, πλην όμως αυτή τη φορά μερικά από τα κατορθώματά τους, όπως το να μιλούν και να πετάνε, δεν αποτελούν σενάρια φαντασίας και μυθοπλασίας.

Σωστά διαβάσατε… ξεκινώντας μάλιστα από την ικανότητα της ομιλίας στους ελέφαντες… οι οποίοι κάνουν ένα ευρύ φάσμα ήχων, από ηχηρά σαλπίσματα μέχρι βουητά τόσο χαμηλά που δεν μπορούν να ακουστούν από το ανθρώπινο αυτί.

Ενώ τα δελφίνια και οι παπαγάλοι έχει παρατηρηθεί να απευθύνονται το ένα στο άλλο μιμούμενα ήχους που βγάζουν άλλα μέλη του είδος τους, οι ελέφαντες είναι τα πρώτα μη ανθρωποειδή ζώα τα οποία είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν ήχους ονομάτων που δεν περιλαμβάνουν μίμηση, εκτιμούν οι ερευνητές. Για τη νέα μελέτη μια ομάδα διεθνών ερευνητών χρησιμοποίησε έναν αλγόριθμο τεχνητής νοημοσύνης για να αναλύσει τα καλέσματα δύο άγριων κοπαδιών αφρικανικών ελεφάντων σαβάνας στην Κένυα.

Η έρευνα «όχι μόνο δείχνει ότι οι ελέφαντες χρησιμοποιούν συγκεκριμένες φωνές για κάθε άτομο, αλλά ότι αναγνωρίζουν και αντιδρούν σε ένα κάλεσμα που τους απευθύνεται, ενώ αγνοούν αυτά που απευθύνονται σε άλλους», είπε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Michael Pardo

«Αυτό δείχνει ότι οι ελέφαντες μπορούν να προσδιορίσουν εάν ένα κάλεσμα προοριζόταν για αυτούς, απλώς ακούγοντας το, ακόμη και όταν είναι εκτός του βασικού του πλαισίου», είπε ο συμπεριφορικός οικολόγος στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο. Οι ερευνητές ερεύνησαν λεπτομερώς τα «βουητά» ελεφάντων που καταγράφηκαν στο εθνικό πάρκο Samburu της Κένυας και στο εθνικό πάρκο Amboseli μεταξύ 1986 και 2022.

Χρησιμοποιώντας έναν αλγόριθμο μηχανικής μάθησης, εντόπισαν 469 διακριτά καλέσματα, τα οποία περιελάμβαναν 101 ελέφαντες που τα έστελναν και 117 που έλαβαν κάποιο από αυτά.

Τα ονόματα δεν χρησιμοποιούνταν πάντα στα καλέσματα των ελεφάντων. Αλλά όταν φώναζαν ονόματα, ήταν συχνά σε μεγάλη απόσταση και όταν οι ενήλικες απευθύνονταν σε νεαρούς ελέφαντες. Οι ενήλικες ήταν επίσης πιο πιθανό να χρησιμοποιήσουν ονόματα για μικρά ελφαντάκια, γεγονός που υποδηλώνει ότι μπορεί να τους χρειάζονται χρόνια για να “εκπαιδευτούν” σ’ αυτό το συγκεκριμένο ταλέντο.

Το πιο πιο κοινό κάλεσμα ήταν «ένας αρμονικά πλούσιος ήχος χαμηλής συχνότητας», σύμφωνα με τη μελέτη στο περιοδικό Nature Ecology & Evolution.

Όταν οι ερευνητές έπαιξαν ένα ηχογραφημένο ήχο σε έναν φίλο κάποιου ελέφαντα ή μέλους της οικογένειάς του που φώναζε το όνομά του, το ζώο απάντησε θετικά και «ενεργητικά», είπαν οι ερευνητές. Αλλά ο ίδιος ελέφαντας ήταν πολύ λιγότερο ενθουσιώδης όταν ακούγονταν τα ονόματα άλλων.

Αυτό υποδηλώνει ότι οι ελέφαντες και οι άνθρωποι είναι τα μόνα δύο ζώα που είναι γνωστό ότι εφευρίσκουν «αυθαίρετα» ονόματα ο ένας για τον άλλον, αντί να αντιγράφουν απλώς τον ήχο που αντιστοιχεί στον παραλήπτη.

«Οι αποδείξεις που μας δίνονται εδώ ότι οι ελέφαντες χρησιμοποιούν μη μιμητικούς ήχους για να απευθυνθούν στους άλλους υποδηλώνουν ότι έχουν την ικανότητα για αποσπασματική σκέψη», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης George Wittemyer.

Οι ερευνητές θέλουν να κάνουν περαιτέρω έρευνα σχετικά με την εξελικτική προέλευση αυτού του ταλέντου στην απόδοση ονομάτων δεδομένου ότι οι πρόγονοι των ελεφάντων απέκλιναν από τα πρωτεύοντα και τα κητώδη πριν από περίπου 90 εκατομμύρια χρόνια. Παρά τις διαφορές μας, οι άνθρωποι και οι ελέφαντες μοιράζονται πολλές ομοιότητες, όπως «εκτεταμένες οικογενειακές μονάδες με πλούσια κοινωνική ζωή, που υποστηρίζεται από εξαιρετικά ανεπτυγμένους εγκεφάλους», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Save the Elephants, Frank Pope. Και προσθέτει: «Το ότι οι ελέφαντες χρησιμοποιούν ονόματα ο ένας για τον άλλον είναι πιθανόν μόνο η αρχή των αποκαλύψεων που θα έρθουν».

Η πτήση του ιπποπόταμου

Η δεύτερη μελέτη αφορά τον ιπποπόταμο ο οποίος όταν κινείται με μεγάλες ταχύτητες στο έδαφος, μπορούν να βρεθούν… αιωρούμενοι. Είναι η πρώτη φορά που διαπιστώνεται ότι τα ζώα, τα οποία μπορεί να ζυγίζουν πάνω από 2 τόνους και περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους μέσα στο νερό, μπορούν να σηκώσουν και τα τέσσερα πόδια τους ταυτόχρονα από το έδαφος όταν κινούνται γρήγορα, σύμφωνα με ανακοίνωση του Βασιλικού Κτηνιατρικού Κολλεγίου (RVC) στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Αφού ανέλυσαν βίντεο που έδειχναν 169 κύκλους κίνησης από 32 ιπποπόταμους, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ταχύτερα κινούμενα ζώα περνούν περίπου το 15% κάθε βήματος πάνω από το έδαφος.

Ο Τζον Χάτσινσον, επικεφαλής της μελέτης που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PeerJ και καθηγητής εξελικτικής εμβιομηχανικής στο RVC, δήλωσε στο CNNi ότι πολύ λίγα ήταν γνωστά για τον τρόπο που κινούνται οι ιπποπόταμοι στη γη.

«Οι ιπποπόταμοι ήταν ένα μεγάλο κομμάτι του παζλ που έλειπε. Είναι πραγματικά δύσκολο να μελετηθούν. Όχι μόνο περνούν πολύ χρόνο στο νερό, αλλά είναι πολύ επιθετικοί και επικίνδυνοι, και είναι πιο δραστήριοι τη νύχτα», δήλωσε ο Χάτσινσον.

Στα βίντεο που μελέτησαν οι ερευνητές, οι ιπποπόταμοι έτειναν να κινούνται γρήγορα όταν κάτι τους παρακινούσε, όπως το κυνήγι ενός αντίπαλου ιπποπόταμου ή το κυνήγι από λιοντάρια ή ρινόκερους, είπε.

Η ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι οι ιπποπόταμοι τρέχουν σχεδόν αποκλειστικά με τροχασμό – με τα δύο διαγώνια άκρα να κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση την ίδια στιγμή και στη συνέχεια τα άλλα δύο διαγώνια άκρα – ανεξάρτητα από την ταχύτητα με την οποία κινούνται, ενώ άλλα θηλαστικά, όπως τα άλογα, αλλάζουν από βάδισμα σε τροχασμό και σε καλπασμό ανάλογα με την ταχύτητά τους.

«Οι ιπποπόταμοι είναι ένα από τα ελάχιστα τετράποδα ζώα που απλώς τροχάζουν», δήλωσε ο Χάτσινσον. «Αυτό ήταν ένα πολύ ωραίο εύρημα».

Τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην αλλαγή του τρόπου με τον οποίο οι ιπποπόταμοι διατηρούνται σε αιχμαλωσία, καθώς και να στην ανίχνευση και παρακολούθηση του κατά πόσον υποφέρουν από σωματικά προβλήματα, δήλωσε ο Huntchinson.

Ένα βίντεο που έδειχνε ένα μωρό πυγμαίου ιπποπόταμου να καλπάζει έδωσε στον Χάτσινσον το σημείο εκκίνησης για μελλοντική έρευνα. Σκοπεύει να διερευνήσει αν οι μικροί ιπποπόταμοι, όπως τα μωρά ιπποπόταμων και πυγμαίων ιπποπόταμων, είναι σε θέση να καλπάζουν αλλά χάνουν αυτή την ικανότητα όταν μεγαλώνουν.

Με πληροφορίες από: CNN, Guardian