Βρετανικές Εκλογές: Οι Εργατικοί έτοιμοι να αναλάβουν τα ηνία-Ο Σούνακ φοβάται ότι δεν θα εκλεγεί

Οι πολίτες της Βρετανίας προσέρχονται σήμερα στις κάλπες μετά από τις πρόωρες εκλογές που προκήρυξε ο πρωθυπουργός Ρίσι Σούνακ. Τα δημοσκοπικά δεδομένα δείχνουν ότι οι Εργατικοί του Κιρ Στάρμερ αναμένεται να επικρατήσουν με ισχυρή πλειοψηφία στη Βουλή των Κοινοτήτων, αποκαθιστώντας την εξουσία μετά από 14 χρόνια κυριαρχίας των Συντηρητικών. Στις 10 το βράδυ τοπική ώρα (μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος) θα γίνουν γνωστά τα αποτελέσματα των exit polls που εκτιμώνται ως ακριβή και βασίζονται στις ψήφους από περίπου 130 εκλογικά τμήματα. Οι προβλέψεις κοινοποιούνται από το BBC, το ITV και το Sky, με το περιθώριο σφάλματος να κυμαίνεται μεταξύ 1,5 και 7,5 εδρών στις τελευταίες πέντε γενικές κάλπες.

Οι περισσότεροι εκ των πρωταγωνιστών της σημερινής μέρας έχουν ασκήσει ήδη το εκλογικό τους δικαίωμα. Οι δύο βασικοί αντίπαλοι, σερ Κίερ Στάρμερ και Ρίσι Σούνακ περιορίστηκαν σε έναν σύντομο χαιρετισμό απέναντι στον κόσμο που περίμενε να τους δει και να τους μιλήσει, ενώ απέφυγαν και τις δηλώσεις στα συγκεντρωμένα ΜΜΕ. 

Ο ηγέτης των Εργατικών δημοσίευσε μια φωτογραφία του με τη σύζυγό του Βικτώρια καθ’ οδόν για να ψηφίσουν με το μήνυμα «Σήμερα, το μέλλον της Βρετανίας είναι στο ψηφοδέλτιο».

Today, Britain’s future is on the ballot. pic.twitter.com/qJosPsz1bk

— Keir Starmer (@Keir_Starmer) July 4, 2024

Από την πλευρά του, ο Σουνάκ στο μήνυμά του φαίνεται να αποδέχεται την αναπόφευκτη ήττα του, καλεί ωστόσο τους ψηφοφόρους να μην επιτρέψουν στο Εργατικό Κόμμα να γίνει παντοδύναμο κι ενδεχομένως ανεξέλεγκτο. «Πηγαίνετε στο εκλογικό σας κέντρο. Φέρτε ταυτότητα. Ψηφίστε Συντηρητικούς. Σταματήστε την Εργατική υπερπλειοψηφία».

Σύμφωνα με πληροφορίες που μεταδίδει ο Guardian, ο μέχρι νεωτέρας ηγέτης των Τόρις έχει εκμυστηρευθεί σε μέλη του στενού του κύκλου ότι φοβάται μήπως δεν εκλεγεί στην περιφέρεια του στο Γιορκσάιρ. Εάν πράγματι συμβεί αυτό, ο Σούνακ θα είναι ο πρώτος εν ενεργεία ηγέτης της χώρας που θα χάσει την έδρα του. Ο Ρισι Σούνακ είναι βουλευτής sτην εκλογική περιφέρεια του Ρίτσμοντ.

Polls are open.

It’s time to stop the Labour supermajority that would mean higher taxes for the rest of your life.

20 seconds on why you need to Vote Conservative 👇 pic.twitter.com/OKrszKLY4u

— Rishi Sunak (@RishiSunak) July 4, 2024

Στο Σέρμπιτον ψήφισε ο ηγέτης των Φιλελευθέρων Δημοκρατών Εντ Ντέιβι, που φιλοδοξεί να καταλάβει την τρίτη θέση.

Οι Βρετανοί εκφράζουν την απογοήτευσή τους από την κυβέρνηση των Τόρις, αντιμετωπίζοντας σοβαρές αμφιβολίες για το κατά πόσο ο νέος πρωθυπουργός θα μπορέσει να λύσει τα μεγάλα προβλήματα που κληρονομεί. Η πολιτική στροφή αντανακλά τις συνέπειες του Brexit, τις προκλήσεις της πανδημίας, και την κρίση κόστους ζωής που οδήγησαν στη διάσπαση και την ακραία πολιτική στάση των Συντηρητικών.

Η Νέα Πολιτική Πραγματικότητα

Η πιθανή νίκη των Εργατικών σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στο πολιτικό τοπίο της Βρετανίας. Ωστόσο, η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί αντιμέτωπη με έναν κυκεώνα προκλήσεων, καθώς η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές προκλήσεις, καθιστώντας τη διαδικασία αποκατάστασης και ανασυγκρότησης ιδιαίτερα δύσκολη.

Οι πολίτες αναμένουν από τους Εργατικούς να αντιμετωπίσουν αυτές τις προκλήσεις με σθένος και αποτελεσματικότητα, προσδοκώντας μια νέα περίοδο σταθερότητας και ανάπτυξης για τη Βρετανία.

Restart της οικονομίας

Μία από τις κύριες προκλήσεις είναι η οικονομία. Σε αυτόν τον τομέα, το κεντρικό επιχείρημα των Εργατικών είναι ότι μπορούν να εκτοξεύσουν την οικονομία και να δημιουργήσουν αρκετά επιπλέον έσοδα από φόρους, ώστε να αποφύγουν βαθιές περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες, αυξήσεις φόρων ή μεγαλύτερο δανεισμό. Όμως οι μέθοδοι για να το πετύχει αυτό είναι περιορισμένοι, ιδίως μετά το φιλόδοξο σχέδιο πολλών δισεκατομμυρίων λιρών για τη μετατροπή της Βρετανίας σε «πράσινη οικονομία».

Μια άλλη επιλογή θα ήταν η χαλάρωση των περιορισμών στο εμπόριο με την Ευρωπαϊκή Ένωση, οι οποίοι δημιουργούν προβλήματα στους Βρετανούς εξαγωγείς μετά το Brexit. Ωστόσο, ο κ. Starmer έχει αποκλείσει την επανένταξη στην τεράστια ενιαία οικονομική αγορά της Ένωσης, καθώς αυτό θα σήμαινε ότι θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους να ζουν και να εργάζονται ελεύθερα στη Βρετανία, ή στην τελωνειακή ένωσή της, η οποία θα σήμαινε την αποδοχή ορισμένων από τους κανόνες του μπλοκ σχετικά με τους δασμούς.

Today, Britain’s future is on the ballot. pic.twitter.com/qJosPsz1bk

— Keir Starmer (@Keir_Starmer) July 4, 2024

Οι μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας

Οι πιέσεις του προϋπολογισμού θα περιπλέξουν επίσης τις προσπάθειες των Εργατικών να διορθώσουν το Ε.Σ.Υ., όπου η κυβέρνηση απέτυχε να μειώσει τους χρόνους αναμονής που εκτείνονται σε μήνες. Οι Εργατικοί έχουν υποσχεθεί να προγραμματίσουν 40.000 επιπλέον ραντεβού την εβδομάδα, κάτι που ισχυρίζονται ότι μπορούν να κάνουν πείθοντας τους εργαζόμενους του Ε.Σ.Υ. να αναλάβουν περισσότερα ραντεβού κατά τις ώρες εκτός λειτουργίας.

Οι Εργατικοί δήλωσαν ότι θα προσλάβουν επίσης 8.500 εργαζόμενους στον τομέα της υγείας για τη θεραπεία ασθενών με προβλήματα ψυχικής υγείας, καθώς και ότι θα διπλασιάσουν τον αριθμό των αξονικών τομογράφων και των μηχανημάτων μαγνητικής τομογραφίας στα νοσοκομεία. Θα το χρηματοδοτήσει αυτό κλείνοντας ένα παραθυράκι για τους ανθρώπους που επικαλούνται καθεστώς μη κατοίκου στη Βρετανία, επιτρέποντάς τους να αποφεύγουν την καταβολή ορισμένων φόρων.

Αλλά η άμεση πρόκληση θα είναι η επίλυση μιας μακροχρόνιας μισθολογικής διαμάχης με τους νέους γιατρούς. Αφού η κυβέρνηση απέρριψε τα αιτήματά τους για αύξηση των μισθών τους κατά 35%, οι γιατροί έχουν επανειλημμένα αποχωρήσει από την εργασία τους, προκαλώντας έναν καταιγισμό ακυρωμένων διαδικασιών και παρατείνοντας τους χρόνους αναμονής.

Μεγάλη πρόκληση το μεταναστευτικό

Η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού αποτελεί άλλη μια πρόκληση για τους Εργατικούς. Ο έλεγχος των συνόρων της Βρετανίας ήταν ένα μεγάλο θέμα του δημοψηφίσματος του Brexit, αλλά η νόμιμη μετανάστευση – ο αριθμός των ανθρώπων που έφτασαν, μείον αυτούς που έφυγαν – έχει περίπου τριπλασιαστεί από τότε, φτάνοντας σχεδόν τις 750.000 το 2022, πριν υποχωρήσει ελαφρώς.

Οι Εργατικοί θα επωφεληθούν από τις αλλαγές που εισήγαγε η κυβέρνηση των Συντηρητικών, η οποία περιόρισε το δικαίωμα των φοιτητών να φέρνουν συγγενείς στη Βρετανία, και από τη μείωση του αριθμού των προσφύγων που έρχονται από την Ουκρανία, το Χονγκ Κονγκ και το Αφγανιστάν. Σε αυτό το πλαίσιο, οι Εργατικοί θα πρέπει να εργαστούν σκληρά για να εκπληρώσουν την υπόσχεσή τους να εκπαιδεύσουν περισσότερους Βρετανούς για να καλύψουν τις κενές θέσεις εργασίας και να αποτρέψουν τους εργοδότες από το να αναζητούν εργαζόμενους στο εξωτερικό.

Ο περιορισμός της ροής των αιτούντων άσυλο που αποβιβάζονται με μικρές βάρκες στις αγγλικές ακτές θα είναι ακόμη πιο δύσκολος. Ο Στάρμερ έχει υποσχεθεί να καταργήσει μια δαπανηρή πολιτική που προβλέπει ότι ορισμένοι αιτούντες άσυλο θα τοποθετούνταν σε πτήσεις χωρίς επιστροφή προς τη Ρουάντα. Οι Εργατικοί θα προσπαθούσαν αντ’ αυτού να πατάξουν τις συμμορίες διακινητών ανθρώπων, ενισχύοντας παράλληλα τη συνεργασία με τις αρχές σε όλη την ηπειρωτική Ευρώπη.

Τέλος, ακόμα ένα πρόβλημα είναι ότι έχουν συσσωρευτεί πολλές αιτήσεις ασύλου και το κόστος στέγασης ορισμένων από αυτούς που περιμένουν αποφάσεις. Πολλοί από τους οποίος φιλοξενούνται σε ξενοδοχεία, με το κόστος να ανέρχεται σε περίπου 8 εκατομμύρια λίρες ή 10,2 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα.

Ο αβέβαιος σύμμαχος

Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει κάθε Βρετανός ηγέτης είναι το πολιτικό τοπίο στις ΗΠΑ. Τα ερωτήματα για την ηλικία του Μπάιντεν έχουν αυξηθεί μετά την παρουσία του στην πρώτη του τηλεμαχία με τον Τραμπ, με αποτέλεσμα να αυξάνονται οι πιθανότητες, ο πρώην πρόεδρος να επανεκλεγεί.

Στην περίπτωση επανεκλογής του Τραμπ, ο κορυφαίος σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής των Εργατικών, Ντέιβιντ Λάμι, έχει ήδη καλλιεργήσει επαφές με ανθρώπους που βρίσκονται στο περιβάλλον Τραμπ, συμπεριλαμβανομένου του Ρεπουμπλικανού γερουσιαστή Τζέι Ντι Βανς.

Όμως ο Βρετανός αξιωματούχος διατηρεί καλύτερες σχέσεις με τον πρώην πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα. Οι δύο άνδρες πήγαν στη Νομική Σχολή του Χάρβαρντ και ο Λαμί έκανε εκστρατεία για τον κ. Ομπάμα κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής του εκστρατείας.

Από την άλλη πλευρά, οι δεσμοί του Στάρμερ με τις Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι τόσο βαθιές. Αν και δεν υπάρχει ιστορικό επικριτικών σχολίων για τον Τραμπ, δεν υπάρχουν πολλά που να υποδηλώνουν ότι ένας 61χρονος πρώην εισαγγελέας θα ανέπτυσσε στενή σχέση με έναν 78χρονο άνδρα που είναι κατηγορούμενος σε πολλές ποινικές υποθέσεις.

Καθυστερήσεις επί της διαδικασίας 

Οι καθυστερήσεις στην παράδοση και εκτύπωση ψηφοδελτίων έχουν επηρεάσει ψηφοφόρους σε έως και 120 εκλογικές περιφέρειες, με τα προβλήματα να αποδίδονται στο σύντομο προεκλογικό διάστημα. Χιλιάδες ψηφοφόροι δεν έλαβαν τα ψηφοδέλτιά τους εγκαίρως για τη σημερινή διαδικασία.

Έως και το ένα τέταρτο των απομακρυσμένων περιφερειών έχουν επηρεαστεί και ενδεχομένως σύμφωνα με την εφημερίδα Τelegraph αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε επαναληπτικές εκλογές. Ωστόσο, οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο ολοκληρώνονται σε έναν μόνο γύρο, με το σύστημα «first past the post», όπου ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους κερδίζει την έδρα, ακόμα και αν δεν έχει την πλειοψηφία, άρα υπάρχει σχεδόν απόλυτη ταύτιση βουλευτή και ψηφοφόρου. Κάθε ψήφος μπορεί να κάνει τη διαφορά, αφού την έδρα καταλαμβάνει ο πρώτος, ακόμα και με μία ψήφο, ανεξαρτήτως ποσοστού.

Υπάρχει ανησυχία για δεκάδες έδρες που ενδέχεται να κριθούν από μερικές ψήφους με τα ερωτήματα να παραμένουν για το πόσοι Συντηρητικοί θα επιβιώσουν και ποιοι σημαντικοί πολιτικοί θα ηττηθούν. 

Ο Κιερ Στάρμερ είναι βουλευτής για την εκλογική περιφέρεια Holborn and St Pancras. Αυτή η περιφέρεια βρίσκεται στο κεντρικό Λονδίνο και είναι γνωστή για την ποικιλόμορφη και δυναμική κοινότητά της. Ο Στάρμερ εκλέχθηκε για πρώτη φορά σε αυτή την έδρα το 2015 και έκτοτε την εκπροσωπεί στη Βουλή των Κοινοτήτων.

Οι εκλογές στο Ηνωμένο Βασίλειο παρουσιάζουν ένα σύνθετο τοπίο, όπου η πολιτική ποικιλία και οι τοπικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες παίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των αποτελεσμάτων. Για παράδειγμα, το ζήτημα της ανεξαρτησίας είναι ιδιαίτερα σημαντικό στη Σκωτία και τη Βόρεια Ιρλανδία, ενώ στην Ουαλία υπάρχει μεγάλη έμφαση στη διατήρηση της γλώσσας και του πολιτισμού.

• Στη Σκωτία, το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα (SNP) έχει κερδίσει μεγάλη υποστήριξη τα τελευταία χρόνια, πιέζοντας για ανεξαρτησία από το Ηνωμένο Βασίλειο. Άλλα σημαντικά κόμματα είναι το Εργατικό Κόμμα Σκωτίας, το Σκωτσέζικο Συντηρητικό Κόμμα και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες Σκωτίας.
• Στην Ουαλία, το Εργατικό Κόμμα παραδοσιακά έχει ισχυρή παρουσία. Το Plaid Cymru, το εθνικιστικό κόμμα της Ουαλίας, πιέζει για μεγαλύτερη αυτονομία ή και ανεξαρτησία. Άλλα σημαντικά κόμματα είναι οι Ουαλικοί Συντηρητικοί και οι Φιλελεύθεροι Δημοκράτες.
• Η πολιτική σκηνή της Βόρειας Ιρλανδίας είναι διαφορετική, με κόμματα που επικεντρώνονται κυρίως σε εθνικιστικά και ενωτικά ζητήματα. Το Δημοκρατικό Ενωτικό Κόμμα (DUP) και το Σιν Φέιν είναι τα μεγαλύτερα κόμματα. Άλλα σημαντικά κόμματα είναι το Σοσιαλδημοκρατικό και Εργατικό Κόμμα (SDLP) και το Ulster Unionist Party (UUP).

Η πολιτική κατάσταση στη Βρετανία επηρεάζεται σημαντικά και από θέματα οικονομίας, πληθωρισμού, κόστους ζωής και ενέργειας, καθώς και από τις διεθνείς σχέσεις της χώρας. Τα αποτελέσματα της σημερινής εκλογικής διαδικασίας αναμένεται να επηρεάσουν την πορεία της Βρετανίας τόσο σε εσωτερικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Την ίδια ώρα, αναλυτές από το City του Λονδίνου εκτιμούν στον Guardian ότι «οι Εργατικοί θα φέρουν σταθερότητα στις παγκόσμιες αγορές, ενισχύοντας τη λίρα, τις μετοχές και τις επενδύσεις, σε μια περίοδο πολιτικής αναταραχής».