Ενδοοικογενειακή βία/Σοκάρουν τα στοιχεία: Panic button σε 2.124 κακοποιημένες γυναίκες -Τα 14 νέα μέτρα του υπ. Δικαιοσύνης
Συγκλονιστικά είναι τα στοιχεία που παρουσιάζει η Ελληνική Αστυνομία, σχετικά με το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας και τις κακοποιήσεις γυναικών. Μάλιστα, τα στοιχεία αυτά γίνονται ακόμη πιο σοκαριστικά αν σκεφτούμε πως δεν βρίσκουν όλα τα θύματα την ψυχική (και σωματική σε άλλες περιπτώσεις) δύναμη ώστε να καταγγείλουν τον κακοποιητή τους.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα στοιχεία 2.124 κακοποιημένες γυναίκες έχουν εγκαταστήσει στο κινητό τους τηλέφωνο το panic button από τον Μάρτιο του 2023 (όταν τέθηκε σε ισχύ το μέτρο) μέχρι τις 31 Μαΐου 2024. Το ίδιο διάστημα οι γυναίκες που κρίθηκαν ως δικαιούχοι του panic button ήταν 6.981 (ωστόσο, δεν επέλεξαν όλες να κάνουν την εγκατάσταση στο κινητό τους για να μπορούν να κάνουν χρήση του).
Η επιλογή για εγκατάσταση του panic button αποκαλύπτει ότι οι περιπτώσεις «υψηλού ρίσκου» (δηλαδή πολύ σοβαρού κινδύνου για τα θύματα) είναι εκατοντάδες -αν όχι χιλιάδες- σε όλη την Ελλάδα.
Η «έκρηξη» ενδοοικογενειακής βίας αποτυπώνεται ανάγλυφα στα στατιστικά στοιχεία της Αστυνομίας για το πρώτο 5μηνο του 2024 για όλη την επικράτεια. Συνολικά έγιναν 3814 κλήσεις στην Άμεση Δράση από κακοποιημένες γυναίκες που ζητούσαν βοήθεια, 292 γυναίκες εγκατέστησαν το κουμπί πανικού, 90 μεταφέρθηκαν σε ιατροδικαστή, 55 σε δομή φιλοξενίας. Μέσα σε πέντε μήνες φέτος από την ΕΛ.ΑΣ. καταγράφηκαν 2.157 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και έγιναν 1.357 συλλήψεις. Αυτό σημαίνει ότι κατά μέσο όρο καταγράφονται 15 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας κάθε μέρα.
Από τα 2.157 περιστατικά, τα 908 ήταν στην Αττική, ενώ από τις 1.357 συλλήψεις οι 538 έλαβαν χώρα στην Αττική.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα γραφήματα της ΕΛ.ΑΣ., από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 31η Μαΐου έχουν καταγραφεί συνολικά 7.531 περιστατικά, τα περισσότερα εκ των οποίων στην Αττική (3.311) και στη Θεσσαλονίκη (655). Ακολουθεί η Δυτική Ελλάδα με 523 περιστατικά, η Κρήτη με 498, η Κεντρική Μακεδονία με 379 και η Θεσσαλία με 365. Τελευταία στη σχετική λίστα είναι η Δυτική Μακεδονία με 99 περιστατικά.
Αποκρουστικό είναι και το στοιχείο ότι φέτος οι γυναικοκτονίες έχουν φτάσει ήδη τις 7, ενώ πέρυσι για όλο το 2023 ήταν 6.
Τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. για την κακοποίηση γυναικών
Πρώτο 5μηνο του 2024:
- Κλήσεις στο «100»: 3.814
- Panic Button: 292
- Μεταφορές σε ιατροδικαστή: 90
- Μεταφορές σε δομή: 55
- Περιστατικά: 2.157
- Συλλήψεις: 1.357
Από τον Μάρτιο του 2023 μέχρι σήμερα:
- Γυναίκες δικαιούχοι panic button: 6.981
- Γυναίκες που εγγράφηκαν στο panic button: 2.124
Τα 14 νέα μέτρα του υπουργείου Δικαιοσύνης
Στο πλαίσιο της «θωράκισης» του ποινικού πλαισίου που επιχειρείται από την κυβέρνηση για την προστασία των θυμάτων, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, εξήγγειλε πριν μερικές ημέρες νομοθετικές αλλαγές για την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αλλά και αυστηρή τιμωρία των δραστών.
Ο υπουργός επισήμανε ότι είναι μόνιμη η προσπάθεια για προστασία των θυμάτων και με τα νέα μέτρα ενισχύεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Όπως εξήγησε, προβλέπεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση με «βραχιολάκι» για όσους βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ κανόνας θα είναι πλέον η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας.
Ειδικότερα, τα 14 νέα μέτρα είναι:
1) Κανόνας η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.
2) Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.
3) Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανένα τρόπο.
4) Πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Στη δε περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, μπορεί να παραταθεί έως τις 5 ημέρες.
5) Πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Για τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης και ενημερώνεται το θύμα από την αστυνομική αρχή για να λάβει μέτρα προστασίας.
6) Σε κάθε περίπτωση η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.
7) Προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Προβλέπεται η πρόοδος της δίκης με την ανάγνωση της κατάθεσης, που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, με ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύματος απολύτως απαραίτητη με προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του, όπου είναι εφικτό.
8) Δεν χωρεί ποινική διαμεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και αν το θύμα συναινεί στη διαμεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
9) Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο Εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση μεταβολής του καθεστώτος επιμέλειας ανήλικων τέκνων σύμφωνα με το άρθρο 1532 εδ.γ’ του Αστικού Κώδικα.
10) Στην περίπτωση που έχει παρέλθει το αυτόφωρο, θεσπίζεται διαδικασία αναζήτησης, δέσμευσης και «προστατευτικής φύλαξης» του δράστη λίαν προσφάτου περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας, διάρκειας έως 48 ώρες, προκειμένου το θύμα να βρεθεί στο κατάλληλο προστατευτικό περιβάλλον και ο δράστης να αποτραπεί από το ενδεχόμενο να επανακάμψει και να επαναλάβει την πράξη του.
11) Πρόβλεψη λειτουργίας πλατφόρμας καταγγελιών εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας ακόμα και από τρίτους.
12) Δημιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας.
13) Ενίσχυση των τρόπων γνωστοποίησης των δικαιωμάτων και παροχής της νομικής βοήθειας στο θύμα ενδοοικογενειακής βίας.
14) Τέλος, μόλις πριν από ένα μήνα, τέθηκε σε εφαρμογή η Οδηγία 1385/2024 της Ε.Ε με προθεσμία ενσωμάτωσης από τα κράτη μέλη έως 14/5/2027 για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών με διατάξεις για την προστασία των θυμάτων και την αποτροπή της επαναθυματοποίησης τους. Η χώρα μας θα είναι πρωτοπόρος στην ενσωμάτωση της εν λόγω οδηγίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.