Ανάφλεξη στη Μ. Ανατολή:Πώς επηρεάζονται πετρέλαιο, επιτόκια-“Σφήνα” τα 95 δις ΗΠΑ σε Ουκρανία,Ισραήλ,Ταϊβάν
Η ανάφλεξη που παρατηρείται τα τελευταία 24ωρα στη Μέση Ανατολή και, κυρίως, το απρόβλεπτο που γεννά η στάση τόσο του Ισραήλ όσο και του Ιράν, θολώνει το τοπίο για τις αγορές και τις οικονομίες που φαίνεται πως ενδεχομένως βρεθούν ξανά μπροστά σε ένα νέο “μαύρο κύκνο”. Μια ευρύτερη σύγκρουση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν πιθανότατα θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές της ενέργειας, κάτι που με τη σειρά του θα ωθήσει τις κεντρικές τράπεζες να αυστηροποιήσουν τη νομισματική πολιτική για τον έλεγχο του πληθωρισμού, βλάπτοντας την ανάπτυξη.
- Σύμφωνα με το ΔΝΤ μια αύξηση 15% στις παγκόσμιες τιμές του πετρελαίου, λόγω μιας πιθανής ευρύτερης σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή, μαζί με το υψηλότερο κόστος μεταφοράς για την αποφυγή επιθέσεων στην Ερυθρά Θάλασσα, πιθανότατα θα αύξανε τον παγκόσμιο πληθωρισμό κατά 0,7 ποσοστιαίες μονάδες.
Μια ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να διαταράξει έως και το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και περίπου το 15% της παραγωγής φυσικού αερίου.
Πάντως, κατά τον οίκο αξιολόγησης Scope, μια πλήρους κλίμακας σύγκρουση στη Μέση Ανατολή είναι απίθανη, αλλά οποιαδήποτε περαιτέρω κλιμάκωση των εντάσεων θα είχε σημαντικές αρνητικές συνέπειες για τις αγορές εμπορευμάτων και τον πληθωρισμό, επιβεβαιώνοντας τις γεωπολιτικές εξελίξεις ως βασική πιστωτική πρόκληση, παγκοσμίως.
- Οι αγορές πάντως έχουν αντιδράσει σχετικά ψύχραιμα μέχρι στιγμής, προεξοφλώντας τη μη κλιμάκωση των εχθροπραξιών. Η υποχώρηση του Πετρελαίου και η μικρή αύξηση του Δολαρίου, δεν δείχνουν πραγματική ανησυχία. Μόνο η άνοδος του Χρυσού κοντά στα $2400 είναι ισχυρή, αλλά έχει ξεκινήσει πολύ πριν από το συμβάν στο Ισραήλ.
Πώς επηρεάζονται τα χρηματιστήρια – Καθησυχάζει η Beta Sec
- Η νέα κρίση βρήκε τις χρηματιστηριακές αγορές κοντά στα ιστορικά υψηλά τους και αυτό αυξάνει την ανησυχία και τη μεταβλητότητα για μια πιο βαθιά διόρθωση, ως συνέπεια της καθυστέρησης μείωσης των υψηλών επιτοκίων, των χαμηλών προσδοκιών για ανάπτυξη, αλλά και του φόβου που δημιουργούν οι αλλεπάλληλες γεωπολιτικές κρίσεις .
Υψηλή μεταβλητότητα υπήρξε και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο, την Τρίτη, υποχώρησε σε χαμηλό 2,5 μηνών, για να ανακάμψει στις επόμενες συνεδριάσεις.
- Πάντως, όπως επισημαίνει η Beta Sec, έχει αποδειχθεί ότι στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων που οι αγορές βρέθηκαν υπό την πίεση γεωπολιτικών εντάσεων, η μακροχρόνια πορεία των μετοχών δεν επηρεάστηκε. Στην πραγματικότητα τα γεγονότα ‘έσβησαν’ μέσα σε ένα διάστημα ενός ή δύο μηνών και οι αγορές επέστρεψαν στα προ-έντασης επίπεδα.
Προβλέψεις ακόμα για 140 δολάρια το βαρέλι Πετρελαίου…
Μετά το επεισόδιο μεταξύ Ιράν – Ισραήλ οι αναλυτές «έβλεπαν» κίνηση προς τα 100 δολάρια, ενώ λίγο πριν το νέο πολεμικό σκηνικό, το Brent σημείωσε ράλι πάνω από τα 92 δολάρια το βαρέλι. Στη συνέχεια η πορεία των τιμών του πετρελαίου είναι πτωτική με τις αγορές πετρελαίου να έχουν τιμολογήσει την παρατεταμένη ένταση και τον αυξημένο γεωπολιτικό κίνδυνο. Η Goldman Sachs τονίζει ότι το τρέχον επίπεδο Brent ήδη ενσωματώνει γεωπολιτικό ασφάλιστρο κινδύνου 5-10 δολ.
- Πάντως, στις αρχές της εβδομάδος στην αγορά κυκλοφορούσαν εκτιμήσεις – τρόμου για την πορεία του «μαύρου χρυσού». Τον κίνδυνο να ξεπεράσει τα 140 δολάρια το βαρέλι σημειώνουν οι αναλυτές της Societe Generale. Η Citigroup βλέπει πιθανή μία τιμή πάνω από τα 100 δολάρια το βαρέλι.
Ένας λόγος για ηρεμία στην αγορά πετρελαίου είναι η τάση ορισμένων μελών του ΟPEC+ για αύξηση των ποσοστώσεων στην παραγωγή.
- Πάντως, μία ευρύτερη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή θα μπορούσε να διαταράξει έως και το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου και περίπου το 15% της παραγωγής φυσικού αερίου.
Τιμές ρεκόρ στον χρυσό
Οι γεωπολιτικές εντάσεις βοήθησαν τις τιμές του χρυσού να κρατηθούν κοντά στα ιστορικά υψηλά επίπεδα όπου σκαρφάλωσαν την προηγούμενη εβδομάδα, αφού σε περιόδους έντασης ο χρυσός θεωρείται πάντοτε ένα ασφαλές καταφύγιο για τους επενδυτές. Η γεωπολιτική αβεβαιότητα συνεχίζει να προσφέρει στήριξη στον χρυσό και εάν υπάρξει κάποια κλιμάκωση της κατάστασης.
- Οι αναλυτές της JP Morgan «βλέπουν» την τιμή του χρυσού στα 2.500 δολάρια ανά ουγκιά, ενώ οι αναλυτές της Citi εμφανίζονται πιο αισιόδοξοι και τοποθετούν την τιμή του χρυσού στα 3.000 δολάρια η ουγκιά τους επόμενους 12 με 18 μήνες. Σημειώνεται ότι η τιμή του χρυσού «άγγιξε» ρεκόρ στα 2.431,29 δολάρια την Παρασκευή.
Τι ισχύει με τα επιτόκια – Σενάριο ακόμα και για sell-off σε ομόλογα και μετοχές
- Το νέο παγκόσμιο σκηνικό που διαμορφώνεται είναι πιθανόν να φρενάρει τη μείωση των επιτοκίων. Οι Κεντρικές Τράπεζες, αναγνωρίζοντας τις γεωπολιτικές κρίσεις και τη δυσκολία τιθάσευσης του πληθωρισμού, αναθεωρούν τις αισιόδοξες προβλέψεις τους για πολλαπλές μειώσεις επιτοκίων.
Σύμφωνα με την Capital Economics απομακρύνονται οι μειώσεις επιτοκίων αν κλιμακωθεί η ένταση στη Μέση Ανατολή. Μια άνοδος της τιμής του πετρελαίου θα περιέπλεκε τις προσπάθειες επαναφοράς του πληθωρισμού στον στόχο στις προηγμένες οικονομίες, αλλά θα έχει ουσιαστικό αντίκτυπο στις αποφάσεις της κεντρικής τράπεζας μόνο εάν οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας εισχωρήσουν στον πυρήνα του πληθωρισμού.
Η Deutsche Bank και η Morgan Stanley μείωσαν τις προβλέψεις τους για τις μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, προβλέποντας πλέον μόνο τρεις κινήσεις φέτος.
- Από την άλλη, ο συνδυασμός υψηλών ρυθμών ανάπτυξης και επίμονου πληθωρισμού ενισχύει την πιθανότητα η Fed να αυξήσει, αντί να μειώσει τα επιτόκια, οδηγώντας το κόστος δανεισμού έως και το 6,5%. Μια τέτοια εξέλιξη θα πυροδοτούσε «sell-off» στα ομόλογα και τις μετοχές, σύμφωνα με την UBS.
Πάντως, σύμφωνα με δηλώσεις της Κριστίν Λαγκάρντ η ΕΚΤ παραμένει σε τροχιά μείωσης των επιτοκίων βραχυπρόθεσμα, εφόσον δεν υπάρξει κάποιο μεγάλο σοκ.
Νέα δεδομένα μετά το πακέτο βοήθειας ύψους 95 δισ. από τις ΗΠΑ σε Ουκρανία, Ισραήλ και Ταϊβάν
Αλλάζουν τα δεδομένα για την Ουκρανία -και όχι μόνο- μετά την ψήφιση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ για αποστολή στρατιωτικής βοήθειας αξίας άνω των 61 δισ. δολαρίων, στον αμυντικό πόλεμο που διεξάγει κατά της Ρωσίας.
Χθες, κατά τη διακομματική ψηφοφορία, 210 Δημοκρατικοί και 101 Ρεπουμπλικάνοι συμφώνησαν να στηρίξουν την Ουκρανία, ενώ 112 Ρεπουμπλικάνοι ψήφισαν κατά.
Η ψηφοφορία άρχισε ώρες νωρίτερα από το πρόγραμμα σε μια έκτακτη συνεδρίαση του Σαββάτου που καθυστέρησε την προγραμματισμένη διακοπή της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Τα μέλη ψήφιζαν για ένα πακέτο συνολικής αξίας σχεδόν 95 δισεκατομμυρίων δολαρίων, το οποίο όμως είχε χωριστεί σε τέσσερα ξεχωριστά νομοσχέδια, καθώς ο πρόεδρος της Βουλής Μάικ Τζόνσον αποσύνδεσε ουσιαστικά την ψηφοφορία για την Ουκρανία από τη χρηματοδότηση του Ισραήλ, η οποία υποστηρίζεται ευρύτερα τόσο από τους Δημοκρατικούς όσο και από τους Ρεπουμπλικάνους.
Με τη διάσπαση του νομοσχεδίου στα τέσσερα, ο Τζόνσον επεδίωξε να δώσει στα απείθαρχα ακροδεξιά μέλη του δικού του συνεδρίου των Ρεπουμπλικανών την ευκαιρία να ψηφίσουν κατά συνείδηση για τα μέρη που δεν τους άρεσαν.
Πρώτο προς ψήφιση ήταν ένα νομοσχέδιο που περιλάμβανε νομοθεσία για την ασφάλεια των συνόρων, το οποίο απέτυχε, όπως αναμενόταν. Πολλοί δεξιοί Ρεπουμπλικανοί δεν θέλουν η κυβέρνηση Μπάιντεν να κερδίσει τα εύσημα για την επίλυση της κρίσης στα σύνορα των ΗΠΑ με το Μεξικό, όπου παρατηρείται έξαρση των αιτούντων άσυλο, κατά τη διάρκεια μιας χρονιάς εκλογών. Ο πιθανός υποψήφιος του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές, ο Ντόναλντ Τραμπ, επιδιώκει να καταστήσει τα σύνορα προεκλογικό ζήτημα.
- Σε μια ισχυρή προσπάθεια να συνοψίσει το διακύβευμα πριν από την ψηφοφορία, η πρώην πρόεδρος των Δημοκρατικών, Νάνσι Πελόζι, απηύθυνε μια έντονα γραφική έκκληση: «Ελπίζω ότι οι συνάδελφοί μας θα επιλέξουν τη δημοκρατία και την αξιοπρέπεια αντί της απολυταρχίας και του κακού, διότι φοβάμαι ότι αν επιλέξετε την οδό Πούτιν, θα έχετε αίμα στα χέρια σας, αίμα των παιδιών, αίμα των μητέρων τους που βιάστηκαν μπροστά στους γονείς τους, που βιάστηκαν μπροστά στα παιδιά τους», είπε.
Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο πρόεδρος της Ουκρανίας, προειδοποίησε πρόσφατα ότι η χώρα του «θα χάσει τον πόλεμο» χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ, καθώς ο στρατός της αγωνίζεται με ελλείψεις πυρομαχικών και αεράμυνας και η Ρωσία έχει πιέσει ένα αυξανόμενο πλεονέκτημα σε δύναμη πυρός, καθώς το Κογκρέσο υπεκφεύγει.
- Η συνολική χρηματοδότηση των 95 δισ. δολαρίων περιλαμβάνει περίπου 26 δισ. δολάρια για το Ισραήλ, 61 δισ. δολάρια για την Ουκρανία (με μεγάλο μέρος της χρηματοδότησης να πηγαίνει για την αναπλήρωση των αμερικανικών πυρομαχικών), 8 δισ. δολάρια για τους συμμάχους των ΗΠΑ στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, συμπεριλαμβανομένης της Ταϊβάν, και 9 δισ. δολάρια για ανθρωπιστική βοήθεια προς τους αμάχους σε εμπόλεμες ζώνες, όπως η Γάζα.
Στο νομοσχέδιο για την Ουκρανία, από τα 60,7 δισ. δολάρια, συνολικά περίπου 23 δισ. δολάρια θα χρησιμοποιηθούν από τις ΗΠΑ για την αναπλήρωση των στρατιωτικών τους αποθεμάτων, ανοίγοντας την πόρτα για μελλοντικές αμερικανικές στρατιωτικές μεταφορές στην Ουκρανία. Άλλα 14 δισ. δολάρια θα πήγαιναν στην Πρωτοβουλία Βοήθειας για την Ασφάλεια της Ουκρανίας, στο πλαίσιο της οποίας το Πεντάγωνο αγοράζει προηγμένα νέα οπλικά συστήματα για τον ουκρανικό στρατό απευθείας από αμερικανικούς αμυντικούς εργολάβους.
Υπάρχουν επίσης περισσότερα από 11 δισ. δολάρια για τη χρηματοδότηση των τρεχουσών στρατιωτικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ στην περιοχή, την ενίσχυση των δυνατοτήτων του ουκρανικού στρατού και την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ Κιέβου και Ουάσινγκτον στον τομέα των πληροφοριών, και περίπου 8 δισ. δολάρια σε μη στρατιωτική βοήθεια, όπως η παροχή βοήθειας στην κυβέρνηση της Ουκρανίας για τη συνέχιση βασικών λειτουργιών, συμπεριλαμβανομένης της καταβολής μισθών και συντάξεων.
Το πακέτο αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την πρόταση εξωτερικής βοήθειας που εγκρίθηκε από τη Γερουσία τον Φεβρουάριο, αν και ορίζει 10 δισ. δολάρια από τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας ως επιστρεπτέο δάνειο για να κατευνάσει ορισμένα ρεπουμπλικανικά μέλη.
- Ένα από τα νομοσχέδια που πέρασε επικεντρώθηκε στην υποστήριξη των Αμερικανών συμμάχων στην περιοχή Ασίας-Ειρηνικού, κυρίως της Ταϊβάν, περιλαμβάνοντας περισσότερα από 8 δισ. δολάρια για την αντιμετώπιση των κινεζικών δραστηριοτήτων, περίπου 3,3 δισ. δολάρια για υποβρύχια και 2 δισ. δολάρια στρατιωτικής βοήθειας προς την Ταϊβάν.
Αντιδράσεις από Ρωσία
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε χθες ότι το νομοσχέδιο που ενέκρινε η αμερικανική Βουλή για νέα στρατιωτική βοήθεια σε Ουκρανία, Ισραήλ και Ταϊβάν θα «βαθύνει τις κρίσεις σε όλο τον κόσμο». «Η στρατιωτική βοήθεια προς το καθεστώς του Κιέβου είναι μια άμεση χορηγία για τρομοκρατική δραστηριότητα», τόνισε η Ζαχάροβα στο Telegram.
«Για την Ταϊβάν, αυτό είναι μια ανάμιξη στις εσωτερικές υποθέσεις της Κίνας. Για το Ισραήλ, είναι μια πορεία ολοταχώς προς την κλιμάκωση και μια άνευ προηγουμένου αύξηση της έντασης στην περιοχή», συμπλήρωσε.
Ζελένσκι και Νετανιάχου ευχαριστούν τις ΗΠΑ για την βοήθεια
«Σ’ ευχαριστώ Αμερική», έγραψε ο Ζελένσκι στο Telegram το Σάββατο λίγο μετά την έγκριση από τη Βουλή των Αντιπροσώπων του πολυαναμενόμοενου πακέτου βοήθειας προς την Ουκρανία με 311 ψήφους υπέρ και 112 κατά.
«Η Δημοκρατία και η ελευθερία θα έχουν πάντα παγκόσμια σημασία και δεν θα απoτύχουν ποτέ όσο η Αμερική βοηθά στην προστασία τους. Το ζωτικής σημασίας νομοσχέδιο για την αμερικανική βοήθεια που ψηφίστηκε από τη Βουλή των Αντιπροσώπων θα εμποδίσει την επέκταση του πολέμου, θα σώσει χιλιάδες ζωές και θα βοηθήσει και τα δύο έθνη μας να γίνουν ισχυρότερα. Η δίκαιη ειρήνη και η ασφάλεια μπορούν να επιτευχθούν μόνο μέσω της δύναμης», τόνισε ο Ζελένσκι.
«Σας ευχαριστώ φίλοι, σας ευχαριστώ Αμερική!», δήλωσε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προσθέτοντας ότι το νομοσχέδιο αποδεικνύει «ισχυρή διακομματική υποστήριξη προς το Ισραήλ και υπερασπίζεται τον δυτικό πολιτισμό».