ΙΝΕ/ΓΣΕΕ: Στάσιμο στο 2009 το εισόδημα στην Ελλάδα- Δεύτερο υψηλότερο ποσοστό ανεργίας στην Ευρωζώνη- Ένας στους πέντε κάτω από το όριο φτώχειας

Το 18,8% των Ελλήνων έχει διαθέσιμο εισόδημα χαμηλότερο του ορίου της φτώχειας, το ποσοστό ανεργίας είναι το δεύτερο υψηλότερο στην Ευρωζώνη και το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι το μόνο στην ΕΕ που παραμένει στάσιμο στο επίπεδο του 2009, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να υποχωρήσει από τη 14η στην 26η θέση. Τα συμπεράσματα αυτά προκύπτουν από την ετήσια έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ

Η ελληνική οικονομία παρουσιάστηκε ανθεκτική στην κρίση πληθωρισμού,
αφού το 2022 σημείωσε ρυθμούς μεγέθυνσης υψηλότερους από τον μέσο όρο
της Ευρωζώνης. Επέστρεψε στην τάση μεγέθυνσης της περιόδου 2016-2019,
καλύπτοντας το κενό που προκλήθηκε από την πανδημία.
 Κύριος μοχλός της οικονομικής μεγέθυνσης ήταν η ιδιωτική κατανάλωση, ενώ η
αύξηση των εισαγωγών υπερκάλυψε τα όποια οφέλη από την ενίσχυση των
επενδύσεων και των εξαγωγών. Ωστόσο, η δυναμική της κατανάλωσης είναι
φθίνουσα και οι επενδύσεις, μολονότι αυξήθηκαν, παραμένουν σχεδόν εννέα
ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερα από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης σε όρους
ΑΕΠ. Παράλληλα, η αδύναμη παραγωγική διάρθρωση της οικονομίας δημιουργεί
μεγάλη εξάρτηση από εισαγωγές, με αποτέλεσμα η ενίσχυση της οικονομικής
δραστηριότητας να συνοδεύεται από αυξητικές πιέσεις στο εμπορικό έλλειμμα.
 Μετά τα διαδοχικά lockdown και τη δημοσιονομική ενίσχυση των εισοδημάτων,
οι αποταμιεύσεις των νοικοκυριών ήταν θετικές για αρκετά συναπτά τρίμηνα
από το 2021. Η επανεκκίνηση, όμως, της οικονομίας σε συνδυασμό με τη
διάβρωση του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος από τον πληθωρισμό
οδήγησαν τις αποταμιεύσεις εκ νέου σε αρνητικό έδαφος, δημιουργώντας
αμφιβολίες για το αν η δυναμική της κατανάλωσης είναι διατηρήσιμη. Αν και οι
επενδύσεις ενισχύθηκαν, ο κύριος όγκος τους αφορά τις κατασκευές.
 Το εμπορικό ισοζύγιο εμφάνισε μεγάλο έλλειμμα, το οποίο σε έναν βαθμό
οφείλεται στο υψηλότερο ενεργειακό κόστος, αλλά κυρίως στην υψηλότερη
ζήτηση για ενδιάμεσα προϊόντα, κυρίως βιομηχανικά, που αξιοποιούνται στην
εγχώρια παραγωγή. Το εμπορικό έλλειμμα της οικονομίας αποτυπώνει το
διαρθρωτικό, παραγωγικό έλλειμμα της ελληνικής οικονομίας.
2
 Από την πλευρά της παραγωγής, η οικονομική δραστηριότητα βασίστηκε
κυρίως στον ευρύτερο κλάδο του εμπορίου, των μεταφορών, των καταλυμάτων
και της εστίασης, με την πορεία του κλάδου αυτού, όμως, να είναι φθίνουσα κατ’
αναλογία με την εξέλιξη της ιδιωτικής κατανάλωσης. Αρνητικό είναι το γεγονός
ότι το α΄ τρίμηνο του 2023 η βιομηχανία πλην των κατασκευών βρισκόταν σε
ύφεση.
 Το 2022 η εικόνα του χρέους των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων
παρουσιάστηκε βελτιωμένη σε σχέση με το 2019. Δεν μπορεί να ειπωθεί, όμως,
το ίδιο και για το εξωτερικό χρέος της οικονομίας, το οποίο στο διάστημα 2019-
2022 αυξήθηκε κατά 132 δισ. ευρώ. Παράλληλα, η Ελλάδα διατηρεί τη χειρότερη
καθαρή διεθνή επενδυτική θέση σε σχέση με το ΑΕΠ ανάμεσα στα κράτη-μέλη
της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) (-141%).
 Η μεγάλη αύξηση του ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών
(περίπου 8,5% του ΑΕΠ) χρηματοδοτήθηκε πρωτίστως από νέο εξωτερικό χρέος
και δευτερευόντως από Άμεσες Ξένες Επενδύσεις (ΑΞΕ). Σημειώνεται ότι ένα
μεγάλο ποσοστό των ΑΞΕ κατευθύνθηκε στην αγορά ακινήτων, γεγονός που δεν
έχει ουσιαστική επίδραση στις αναπτυξιακές προοπτικές της οικονομίας.
Ταυτόχρονα, η πλειονότητα των δεικτών εξωτερικής ευθραυστότητας
επιδεινώθηκε λόγω της αύξησης του εξωτερικού ελλείμματος και του
εξωτερικού χρέους.
 Ο δει κτης τιμω ν καταναλωτη συνε χισε την α νοδο του το α΄ πεντα μηνο του
2023, αν και με φθι νοντα ρυθμο . Μπορει οι τιμε ς της ενε ργειας να μειω νονται
πλε ον σημαντικα , ο μως ο δομικο ς πληθωρισμο ς, δηλαδη ο γενικο ς δει κτης
τιμω ν, εξαιρουμε νων των τιμω ν της ενε ργειας και των τροφι μων και μη
αλκοολου χων ποτω ν, συνεχι ζει να αυξα νεται με ρυθμο μεγαλυ τερο του με σου
ο ρου της Ευρωζω νης. Η α νοδος των εγχω ριων τιμω ν το 2022 αποδι δεται
πρωτι στως στο υψηλο τερο κο στος της εισαγο μενης ενε ργειας, το οποι ο το α΄
τρι μηνο του 2023 υποχω ρησε σημαντικα . Παρα λληλα, ο μως, απο το γ΄ τρι μηνο
του 2022 και, ειδικο τερα, το α΄ τρι μηνο του 2023 σημαντικη συμβολη στην
α νοδο των εγχω ριων τιμω ν ει χε η κερδοσκοπικη αυ ξηση των κερδω ν.
 Το δημοσιονομικο συ στημα της χω ρας ε χει εισε λθει σε πορει α εξισορρο πησης
μετα τον σοβαρο εκτροχιασμο βασικω ν μεγεθω ν του εξαιτι ας της πανδημικη ς
και της ενεργειακη ς κρι σης. Το 2022 το ε λλειμμα της Γενικη ς Κυβε ρνησης
κατε γραψε μει ωση 4,8 ποσοστιαι ων μονα δων του ΑΕΠ συγκριτικα με το 2021,
ενω το σο φε τος ο σο και του χρο νου η δημοσιονομικη προσαρμογη της
οικονομι ας θα συνεχιστει με το ε λλειμμα του Δημοσι ου να περιορι ζεται στο
1,3% και 0,6% του ΑΕΠ αντι στοιχα.
 Υποβοηθου μενη απο την αυ ξηση του πληθωρισμου και τη μεγε θυνση του
πραγματικου ΑΕΠ, η δημοσιονομικη προσαρμογη της οικονομι ας το 2022
στηρι χτηκε κυρι ως στην αυ ξηση των εσο δων της Γενικη ς Κυβε ρνησης και ειδικα
των ε μμεσων φο ρων (+8.528 εκατ. ευρω ε ναντι του 2021). Σε αυτο συνε βαλε
και η υπεραπο δοση που εμφα νισαν πε ρυσι τα ε σοδα του κρα τους απο ΦΠΑ
(+3.991 εκατ. ευρω ε ναντι του 2021). Ως αποτε λεσμα, η συμμετοχη του ΦΠΑ
στα καθαρα ε σοδα του Κρατικου Πρου πολογισμου αυξη θηκε το 2022 στο 35,9%
συγκριτικα με 31,8% το 2021 και 32,3% το 2019. Το επτα μηνο Ιανουα ριοςΙου λιος του 2023 τα κρατικα ε σοδα απο ΦΠΑ εμφα νιζαν αυ ξηση της τα ξης των
1.397 εκατ. ευρω ε ναντι του αντι στοιχου περσινου διαστη ματος.
 Το 2022 η Ελλα δα εμφα νισε τον δευ τερο υψηλο τερο λο γο ε μμεσοι/α μεσοι φο ροι
στην Ευρωζω νη, αποτελω ντας, μαζι με το Λουξεμβου ργο, τα μο να κρα τη-με λη
της στα οποι α το 2022 ο συγκεκριμε νος δει κτης αυξη θηκε ε ναντι του 2019. Τα
στοιχει α αποκαλυ πτουν την επιδει νωση του διαχρονικου ελλει μματος
προοδευτικο τητας του φορολογικου συστη ματος της χω ρας μας τα τελευται α
ε τη. Ο υψηλο ς λο γος ε μμεσοι/α μεσοι φο ροι υποκρυ πτει βε βαια και τη σχετικα
μεγα λη απο κρυψη εισοδημα των, κερδω ν και περιουσιακω ν στοιχει ων στη χω ρα
μας. Η επι δραση της ο μως αυτη εξισορροπει ται απο το σχετικα υψηλο κενο ΦΠΑ
που εξακολουθει να εμφανι ζει η Ελλα δα, παρα τη μει ωση του τα τελευται α ε τη.
 Η ισχυρη αυ ξηση του ονομαστικου ΑΕΠ συνε βαλε και στην αποκλιμα κωση του
ποσοστου δημο σιου χρε ους το 2022 στο 171,3% (ε ναντι 194,6% το 2021). Το
ποσοστο αυτο εκτιμα ται απο την Ευρωπαι κη Επιτροπη ο τι θα κατε λθει
περαιτε ρω φε τος στο 160,2% και το 2024 στο 154,4% του ΑΕΠ. Με δεδομε νη,
ωστο σο, την προ βλεψη για το υ ψος του πρωτογενου ς πλεονα σματος φε τος και
το 2024, το ελληνικο Δημο σιο αναμε νεται να παραμει νει σε ευ θραυστη
χρηματοπιστωτικη κατα σταση.
 Η ανα κτηση της επενδυτικη ς βαθμι δας των ελληνικω ν ομολο γων, εφο σον
πραγματοποιηθει το προσεχε ς δια στημα, θα αποτελε σει θετικη εξε λιξη, καθω ς
θα σηματοδοτη σει, μεταξυ α λλων, την επανε νταξη της οικονομι ας στους
θεσμοθετημε νους χρηματοδοτικου ς μηχανισμου ς του Ευρωσυστη ματος,
επηρεα ζοντας ε τσι θετικα την προ σβαση του Δημοσι ου στις αγορε ς και,
ενδεχομε νως βραχυχρο νια, τους ο ρους α ντλησης ρευστο τητας απο αυτε ς. Όμως,
η εξε λιξη αυτη απο μο νη της δεν εγγυα ται σε διατηρη σιμη βα ση την προσαρμογη
του κο στους δανεισμου του κρα τους σε επι πεδα που θα διασφαλι ζουν τη μεσομακροπρο θεσμη χρηματοπιστωτικη φερεγγυο τητα του, δεδομε νης της υψηλη ς
ευαισθησι ας των αξιολογη σεων και των αποδο σεων των κρατικω ν ομολο γων σε
απρο βλεπτους εξωγενει ς η μη παρα γοντες, ειδικα στην περι πτωση ευ θραυστων
δημοσιονομικα οικονομιω ν, ο πως της Ελλα δας.
 Στο πλαι σιο αυτο , και παρα τις προοπτικε ς που δημιουργει η ενεργοποι ηση του
Ταμει ου Ανα καμψης και Ανθεκτικο τητας, τα χρο νια εγγενη ελλει μματα του
παραγωγικου της συστη ματος, η συ σφιξη της νομισματικη ς πολιτικη ς της
Ευρωπαι κη ς Κεντρικη ς Τρα πεζας (ΕΚΤ), οι νε οι περιορισμοι πολιτικη ς που
πιθανα να ενεργοποιη σει η υπο διαμο ρφωση δημοσιονομικη αρχιτεκτονικη της
ΕΕ, καθω ς και οι νε ες γεωοικονομικε ς ισορροπι ες που αναδυ ονται, με
χαρακτηριστικο τερη τη στροφη πολλω ν εθνικω ν οικονομιω ν προς την επιλογη
της ενι σχυσης της στρατηγικη ς τους αυτονομι ας, συνιστου ν παρα γοντες που
αναμε νεται να επηρεα σουν αρνητικα την επεκτατικη δυναμικη της ελληνικη ς
οικονομι ας, τη διατηρησιμο τητα της δημοσιονομικη ς της προσαρμογη ς και τη
χρηματοπιστωτικη αξιοπιστι α του δημο σιου τομε α.
 Η αγορα εργασι ας συνεχι ζει τη δυναμικη που εμφα νισε απο τη μεταπανδημικη
ανα καμψη το 2021, και στο α΄ τετρα μηνο του 2023 κινει ται πα νω απο τη
μακροχρο νια τα ση της το σο σε ο ,τι αφορα τη μει ωση της ανεργι ας ο σο και ως
προς την αυ ξηση της απασχο λησης.
 Παρα την ταχει α ανα καμψη, η Ελλα δα ε χει το δευ τερο υψηλο τερο ποσοστο
ανεργι ας στην Ευρω πη. Αντι στοιχα, καταγρα φει το χαμηλο τερο ποσοστο
απασχο λησης στους νε ους κα τω των 25 ετω ν και το δευ τερο χαμηλο τερο
ποσοστο απασχο λησης το σο στις ηλικι ες 20-64 ετω ν ο σο και στις γυναι κες
ανα μεσα στα κρα τη-με λη της ΕΕ-27.
 Τα τελευται α δυ ο χρο νια οι ονομαστικοι μισθοι στην Ελλα δα ει χαν το περιθω ριο
να αυξηθου ν σημαντικα , κατα 6,9% και 10,1% αντι στοιχα ανα ε τος, χωρι ς να
μεταβα λουν τη διανομη εισοδη ματος. Ωστο σο, ο πραγματικο ς με σος μισθο ς
παρουσι ασε σημαντικη μει ωση, η οποι α το 2022 ε φτασε το 8,7% σε σχε ση με το 2021.

Αυτη η εξε λιξη οδη γησε σε διανεμητικο κενο σε βα ρος του κο σμου της
εργασι ας, της τα ξης του 8,4% το 2021 και 9,5% το 2022 και σε μει ωση του
εισοδηματικου μεριδι ου των μισθω ν στο ΑΕΠ στο 47,5% το 2022.
 Η ποιο τητα εργασι ας στη χω ρα μας ει ναι η χαμηλο τερη μεταξυ των χωρω νμελω ν της ΕΕ-27. Η Ελλα δα σημειω νει τη χειρο τερη επι δοση σε χαρακτηριστικα
ο πως ο χρο νος εργασι ας και η ισορροπι α μεταξυ επαγγελματικη ς και
προσωπικη ς ζωη ς, και απο τις χαμηλο τερες επιδο σεις στη συλλογικη
εκπροσω πηση, την επαγγελματικη εξε λιξη και την ποιο τητα του εισοδη ματος.
Αυτο αποδεικνυ ει και τα ο ρια ενο ς παραγωγικου μοντε λου που βασι ζεται σε
δουλειε ς χαμηλη ς παραγωγικο τητας, χαμηλη ς προστιθε μενης αξι ας, χαμηλη ς
εργασιακη ς σταθερο τητας και υψηλω ν εργα σιμων ωρω ν.
 Κατα τη δια ρκεια του 2022, δεν σημειω θηκε κα ποια ουσιαστικη προ οδος
αναφορικα με την αναμο ρφωση του θεσμικου πλαισι ου των συλλογικω ν
διαπραγματευ σεων και την αυ ξηση του αριθμου των Συλλογικω ν Συμβα σεων
Εργασι ας (ΣΣΕ). Υπογρα φηκαν 25 ΣΣΕ κλαδικου η ομοιοεπαγγελματικου ,
εθνικου η τοπικου χαρακτη ρα. Επιπλε ον, κατα το ι διο ε τος υπογρα φηκαν 217
επιχειρησιακε ς ΣΣΕ.
 Όλα τα ευρη ματα των δεικτω ν κοινωνικη ς βιωσιμο τητας στην Ελλα δα δει χνουν
ο τι η ανισο τητα στην Ελλα δα αποκλιμακω νεται, αλλα εξακολουθει να ει ναι
υψηλη . Και τα υψηλα επι πεδα εισοδηματικη ς ανισο τητας επιβραδυ νουν τη
μει ωση της φτω χειας.
 Το 2021 σχεδο ν το 1/5 (19,6%) των ατο μων στην Ελλα δα ζου σε με διαθε σιμο
εισο δημα κα τω απο το ο ριο της σχετικη ς φτω χειας, ενω το 2022 το ποσοστο
μειω θηκε λιγο τερο απο μι α ποσοστιαι α μονα δα (18,8%). Το ποσοστο των
ατο μων σε κι νδυνο φτω χειας στην ΕΕ-27 η ταν 16,8% και 16,5% αντι στοιχα. Το
2021 στην Ελλα δα σε συνθη κες επι μονης φτω χειας βρε θηκε το 15,8% των
νοικοκυριω ν με εξαρτω μενα παιδια .
 Στην Ελλα δα το 2021 βρε θηκε σε σοβαρη υλικη και κοινωνικη στε ρηση το
13,2% των ανδρω ν και το 14,5% των γυναικω ν, ενω τα αντι στοιχα ποσοστα
στην ΕΕ-27 η ταν 6% και 6,6% αντι στοιχα. Το 2022 στην Ελλα δα σε αδυναμι α
κα λυψης βασικω ν αναγκω ν για μια αξιοπρεπη διαβι ωση βρε θηκε το 13,2% των
ανδρω ν και το 14,6% των γυναικω ν. Το 2021-2022 πολύ μεγάλη δυσκολία να
αντεπεξέλθει στις δαπάνες για την κάλυψη βασικών αναγκών αντιμετώπισε το
6
36% των νοικοκυριών χωρίς εξαρτώμενα παιδιά, ενώ την ίδια περίοδο στην ΕΕ27 το αντίστοιχο ποσοστό νοικοκυριών ήταν μόλις 6,1%. Το 2021 το 46,3% των
νοικοκυριών στην Ελλάδα δήλωσε την αδυναμία του να αντεπεξέλθει σε μια
έκτακτη δαπάνη, ενώ λίγο πιο χαμηλό (43,6%) ήταν το ποσοστό το 2022. Όλα
τα ευρη ματα μας δει χνουν ο τι το ποσοστο κινδυ νου φτω χειας στην εργασι α, και
η συνεπαγο μενη αδυναμι α των απασχολουμε νων να εξασφαλι σουν μια
αξιοπρεπη διαβι ωση, διαφοροποιει ται ανα λογα με την ηλικι α, το εκπαιδευτικο
επι πεδο αλλα και το ει δος της συ μβασης εργασι ας τους.
 Υπα ρχει επει γουσα ανα γκη για ισχυρη και αποτελεσματικη δρα ση και για
δε σμευση της οικονομικη ς και της κοινωνικη ς πολιτικη ς για με τρα στη ριξης της
αγορα ς εργασι ας, του εισοδη ματος των εργαζομε νων και των ευα λωτων
κοινωνικω ν ομα δων. Η Ελλα δα πρε πει να επιταχυ νει τη δημιουργι α συνθηκω ν
πλη ρους, παραγωγικη ς, αξιοπρεπου ς και ελευ θερα επιλεγμε νης απασχο λησης.
Υπα ρχει σαφη ς ανα γκη να ενισχυθεί η κοινωνική συνοχή μέσω της προστασίας
θεμελιωδω ν αρχω ν και δικαιωμα των στην εργασι α, με αξιοπρεπει ς μισθου ς, με
εξασφα λιση ι σης αμοιβη ς για εργασι α ι σης αξι ας και με την προω θηση
πολιτικω ν δια βι ου μα θησης και εκπαι δευσης, ω στε να διασφαλιστει η ισο τητα
των φυ λων και των διαφορετικω ν ηλικιακω ν ομα δων στην κατανομη της
ευημερι ας.
 Απο το 2013 εμφανι ζεται αναβα θμιση του εκπαιδευτικου επιπε δου συνολικα
του πληθυσμου της χω ρας και του εργατικου δυναμικου ειδικο τερα, ο που το
μερι διο των αποφοι των τριτοβα θμιας εκπαι δευσης φτα νει σε επι πεδα κοντα
στον με σο ο ρο της ΕΕ.
 Η μεγαλυ τερη αυ ξηση αποφοι των τριτοβα θμιας εκπαι δευσης σημειω νεται την
τελευται α δεκαετι α σε σπουδε ς που αφορου ν την «Παροχη υπηρεσιω ν», η οποι α
αποδι δεται στη μεγαλυ τερη ανθεκτικο τητα που ει χαν κατα τη δια ρκεια της
κρι σης δραστηριο τητες του τριτογενου ς τομε α, ο πως ο τουρισμο ς. Αντιθε τως, η
μεγαλυ τερη μει ωση προκυ πτει σε σπουδε ς που αφορου ν τις «Τεχνολογι ες
Πληροφορι ας και Επικοινωνι ας (ΤΠΕ)». Η αρνητικη αυτη μεταβολη ε ρχεται σε
αντι θεση με τις εν εξελι ξει τεχνολογικε ς μεταβολε ς και αποδι δεται στον αργο
ψηφιακο μετασχηματισμο της χω ρας.
 Αν και το εργατικο δυναμικο στην Ελλα δα παρουσια ζει υψηλα τυπικα
προσο ντα, την ι δια στιγμη σημειω νεται ε νας φτωχο ς προσανατολισμο ς της

εγχω ριας αγορα ς εργασι ας απε ναντι στη Συνεχιζο μενη Επαγγελματικη
Κατα ρτιση (ΣΕΚ). Το γεγονο ς ο τι η Ελλα δα βρι σκεται στις τελευται ες θε σεις
στην ΕΕ ως προς το ποσοστο των επιχειρη σεων που υλοποιου ν δρα σεις ΣΕΚ,
καθω ς και των εργαζομε νων που συμμετε χουν σε τε τοιες δρα σεις υποδεικνυ ει
ο τι η λειτουργι α της εγχω ριας αγορα ς εργασι ας εξακολουθει να βασι ζεται
περισσο τερο στην εντατικοποι ηση παρα στη διαρκη βελτι ωση του εργατικου
δυναμικου .
 Η υποτι μηση της ΣΕΚ ε χει και εγγενη αι τια, ο πως η υποβα θμιση του
παραγωγικου υποδει γματος προς ο φελος κλα δων ο που το αποτυ πωμα των
οργανωτικω ν και των τεχνολογικω ν μεταβολω ν ει ναι περιορισμε νο, με
αποτε λεσμα τη χαμηλη ζη τηση για γνω σεις και δεξιο τητες υψηλου επιπε δου.
 Εντοπι ζεται σημαντικη καθυστε ρηση στον ψηφιακο μετασχηματισμο της
Ελλα δας και αυτο αναδεικνυ εται απο τη χαμηλη ζη τηση για ειδικου ς στις ΤΠΕ,
καθω ς η Ελλα δα εμφανι ζεται ουραγο ς μεταξυ των υπο λοιπων χωρω ν-μελω ν της
ΕΕ. Την ι δια στιγμη το ποσοστο ανεργι ας στη συγκεκριμε νη επαγγελματικη
ομα δα ει ναι διαχρονικα υψηλο τερο απο το με σο ποσοστο ανεργι ας, ο ταν στην
ΕΕ κυμαι νεται στα ι δια η χαμηλο τερα επι πεδα. Αυτο αναδεικνυ ει την αδυναμι α
της αγορα ς εργασι ας να απορροφη σει ειδικου ς ΤΠΕ, καθω ς περι που ε ξι στις
δε κα επιχειρη σεις στην Ελλα δα ει ναι πολυ χαμηλη ς ψηφιακη ς ε ντασης, με τη
χω ρα να σημειω νει ποσοστο 57,8%, ακολουθου μενη απο τη Βουλγαρι α (51,8%)
και την Ουγγαρι α (47,0%), ο ταν ο αντι στοιχος με σος ο ρος στην ΕΕ ει ναι 30%.
 Η ψηφιακη καθυστε ρηση της χω ρας αναδεικνυ εται και στην κατα ταξη της ως
προς τον Δει κτη Ψηφιακη ς Οικονομι ας και Κοινωνι ας (DESI), καθω ς η Ελλα δα,
και σε αυτη την περι πτωση, βρι σκεται στις τελευται ες θε σεις και πιο
συγκεκριμε να στην 25η θε ση, ακολουθου μενη απο τη Βουλγαρι α και τη
Ρουμανι α. Η χαμηλη κατα ταξη της Ελλα δας αποδι δεται στις αρνητικε ς επιδο σεις
που εμφανι ζει στους τομει ς «Ανθρω πινο κεφα λαιο», «Ψηφιακε ς υποδομε ς» και
«Ενσωμα τωση της ψηφιακη ς τεχνολογι ας» (23η θε ση), καθω ς και στις
«Ψηφιακε ς δημο σιες υπηρεσι ες» (26η θε ση).
 Η τροχια υποβα θμισης του παραγωγικου υποδει γματος της Ελλα δας απο την
κρι ση και ε πειτα ‒και η επακο λουθη αδυναμι α δημιουργι ας θε σεων εργασι ας
υψηλου επιπε δου γνω σεων και δεξιοτη των‒ δεν δημιουργει θετικε ς προσδοκι ες
για το με λλον. Ειδικο τερα, ε ως το 2035 μο λις το 29,8% των νε ων θε σεων

εργασι ας θα ει ναι υψηλω ν δεξιοτη των ε ναντι 49,9% στην ΕΕ. Απο τις παραπα νω
θε σεις εργασι ας, μο λις το 4,2% ει ναι νε ες θε σεις εργασι ας ε ναντι
αντικατα στασης λο γω συνταξιοδο τησης, ο ταν το ι διο ποσοστο στην ΕΕ ει ναι
18%.
 Ερευνω ντας διαστα σεις της αναντιστοιχι ας δεξιοτη των, η προσφορα
δεξιοτη των στην Ελλα δα ανταποκρι νεται περισσο τερο στις ανα γκες των
επιχειρη σεων συγκριτικα με την ΕΕ. Αυτο δει χνει ο τι συγκριτικα στην Ελλα δα
δεν ει ναι πολυ σημαντικο το προ βλημα της οριζο ντιας αναντιστοιχι ας
δεξιοτη των, δηλαδη της συ ζευξης των προσφερο μενων θε σεων εργασι ας με τις
γνω σεις και τις δεξιο τητες που πραγματικα διαθε τουν οι εργαζο μενοι.
 Αντιθε τως, μεγαλυ τερες διαστα σεις ε χει στην εγχω ρια αγορα εργασι ας το
προ βλημα της υπερεκπαι δευσης, δηλαδη της υ παρξης υψηλου πλεονα σματος
τυπικω ν προσο ντων των εργαζομε νων σε σχε ση με εκει να που απαιτου ν οι
θε σεις εργασι ας τους. Το 2022 η Ελλα δα βρε θηκε στη 2η θε ση, πι σω απο την
Ισπανι α, ο που το ποσοστο των εργαζομε νων με υπερβα λλοντα προσο ντα
ανε ρχεται στο 32,4% ε ναντι 21% στην ΕΕ. Συγκριτικα με το 2013, η Ελλα δα
ανε βηκε απο την 5η θε ση, ενω , εα ν ανατρε ξουμε στην αρχη της κρι σης, το 2008,
η Ελλα δα βρισκο ταν στη 12η θε ση κα τω απο τον με σο ο ρο της ΕΕ.
 Δυσμενει ς παρα γοντες που επιδρου ν στην προσφορα και στη ζη τηση
δεξιοτη των, ο πως η ποιο τητα της τυπικη ς και της μη τυπικη ς εκπαι δευσης, το
πλαι σιο παρακι νησης των εργαζομε νων για συμμετοχη στη συνεχιζο μενη
εκπαι δευση και κατα ρτιση, η ποιο τητα του παραγωγικου υποδει γματος, οι
εργασιακε ς σχε σεις, η μακροχρο νια ανεργι α κ.α ., ε χουν ως αποτε λεσμα την
κατα ταξη της Ελλα δας στην 25η θε ση ως προς τον Ευρωπαι κο Δει κτη
Δεξιοτη των. Η χαμηλη κατα ταξη της Ελλα δας αποδι δεται στις αρνητικε ςεπιδο σεις που λαμβα νει στην «Ανα πτυξη δεξιοτη των» (24η θε ση), στην
«Ενεργοποι ηση δεξιοτη των» (23η θε ση) και στην «Αντιστοι χιση δεξιοτη των»
(26η θε ση).