Αναγνωρίστηκε από την Ελληνική Πολιτεία η εξειδίκευση της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Μία εκκρεμότητα ετών διευθετήθηκε, τις προηγούμενες ημέρες με την επίσημη αναγνώριση από την Ελληνική Πολιτεία της εξειδίκευσης της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας. 

Έτσι, με Υπουργική Απόφαση (Αριθμ. Γ5α/Γ.Π.οικ. 28527/2023) που υπέγραψε, στις 18 Μαΐου, η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας, Μίνα Γκάγκα και δημοσιεύτηκε (με το ΦΕΚ3356/Β/19-5-2023), την επόμενη ημέρα, γίνεται η θεσμοθέτηση νέων ιατρικών εξειδικεύσεων μεταξύ των οποίων και της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας και ορίζονται οι «προϋποθέσεις απόκτησης τίτλου ιατρικής εξειδίκευσης από ιατρούς που κατέχουν τίτλο ιατρικής ειδικότητας».

Η Παιδιατρική Γαστρεντερολογία 

Είναι η εξειδίκευση της Παιδιατρικής με αντικείμενο τη διάγνωσηκαι θεραπεία νεογνών, βρεφών, παιδιών και εφήβων με γαστρεντερολογικά και ηπατικά νοσήματα, καθώς και μεδιαταραχές της διατροφής, θρέψης και αύξησης. Η εκπαίδευση των παιδιάτρων στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία (που ορίζεται ότι θα έχει διάρκεια 3 ετών), περιλαμβάνει εκπαίδευση σε βασικές ενότητες της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας και κλινικές και τεχνικές δεξιότητες σε επεμβατικές πράξεις με εκπαίδευση τόσο στην Κλινική, όσο και στα τακτικά εξωτερικά ιατρεία και σε επείγοντα γαστρεντερελογικά περιστατικά.
Στο ΦΕΚ, διευκρινίζεται ότι για την απόκτηση του τίτλου της εξειδίκευσης στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία απαιτείται επιτυχής συμμετοχή σε γραπτές και προφορικές εξετάσεις ενώπιον εξεταστικής επιτροπής.

Για τη μεγάλη σημασία που έχει η αναγνώριση της εξειδίκευσης της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας για την εκπαίδευση των νέων παιδιάτρων και την οργάνωση των εκπαιδευτικών κέντρων στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία στη χώρα μας, το libre μίλησε με την Παιδίατρο Γαστρεντερολόγο, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, Υπεύθυνη Μονάδας Γαστρεντερολογίας και Ηπατολογίας, Α΄ Παιδιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, Νοσοκομείο Παίδων «Η Αγία Σοφία»*.

«Η επίσημη αναγνώριση της εξειδίκευσης είναι πολύ σημαντικό γεγονός,καθώς θα δώσει τη δυνατότητα καλύτερης οργάνωσης των εκπαιδευτικών κέντρων στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία στη χώρα μας, με θετική επίδραση τόσο στην εκπαίδευση των νέων παιδιάτρων όσο και στις προσφερόμενες υπηρεσίες υγείας», επισημαίνει η κα Παπαδοπούλου και εξηγεί περαιτέρω:

«Το πρόγραμμα εκπαίδευσης που υιοθετήσαμε είναι το Ευρωπαϊκό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης που προτείνει η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής (ESPGHAN), στην οποία επί αρκετά χρόνια ήμουν Υπεύθυνη Εκπαίδευσης στην Επιτροπή Γαστρεντερολογίας και μία από τους συγγραφείς του Ευρωπαϊκού προγράμματος εκπαίδευσης και του βιβλιαρίου του εκπαιδευόμενου (στο οποίο περιγράφεται το πλήρες ιστορικό της εκπαίδευσής του) που δημοσιεύθηκε το 2014 και επικαιροποιήθηκε το 2019.

Οι προσπάθειες που έχουμε καταβάλλει όλα αυτά τα χρόνια για την εναρμόνιση της εκπαίδευσης στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία στις χώρες της Ευρώπης και για την επίσημη αναγνώρισή της στις χώρες στις οποίες δεν έχει ακόμη αναγνωριστεί όπως είναι η Ελλάδα είναι μεγάλες.

Το 2022, μαζί με τους προέδρους των Εταιρειών Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής 19 χωρών της Ευρώπης δημοσιεύσαμε τα αποτελέσματα μίας ευρείας τριετούς μελέτης της στελέχωσης 100 Παιδογαστρεντερολογικών εκπαιδευτικών κέντρων της Ευρώπης σε ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό, της οργάνωσης και δομής τους, του αριθμού ασθενών που παρακολουθούν και των επεμβατικών πράξεων που εκτελούν το χρόνο, καθώς και των εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εφαρμόζουν. Αναλύσαμε και δημοσιεύσαμε τα αποτελέσματα εστιάζοντας σε καθένα από τα συστατικά της εκπαίδευσης στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία όπως είναι η Κλινική Διατροφή, η Ηπατολογία, η Νευρογαστρεντερολογία και Κινητικότητα του πεπτικού και οι Ενδοσκοπήσεις του πεπτικού.

Όλες οι δημοσιεύσεις καταλήγουν στο ότι όταν η εκπαίδευση γίνεται σε μικρά, υποστελεχωμένα κέντρα με λίγους ασθενείς και μικρό αριθμό επεμβατικών πράξεων, υπολείπεται κατά πολύ των Ευρωπαϊκών standards. Συμπεράσματα πολύ σημαντικά για τον σωστό σχεδιασμό της εκπαίδευσης, των εκπαιδευτικών κέντρων κλπ μετά την επίσημη αναγνώριση της εξειδίκευσης από την πολιτεία».

• Πώς γινόταν μέχρι τώρα η εκπαίδευση στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία;

«Κάποιοι παιδογαστρεντερολόγοι έχουν κάνει την εξειδίκευσή τους σε κέντρα του εξωτερικού. Εγώ, για παράδειγμα, έκανα την εξειδίκευση μου στο Πανεπιστήμιο του Birmingham Μεγάλης Βρετανίας, του οποίου έγινα στη συνέχεια και Διδάκτωρ. Οφείλω, ωστόσο, να πω ότι το κέντρο μας στο Αγία Σοφία δεν υπολείπεται σε τίποτα από τα μεγάλα κέντρα της Ευρώπης τόσο σε εμπειρία του προσωπικού όσο και σε εξοπλισμό, ο οποίος με δωρεές είναι πλέον προηγμένης τεχνολογίας. Πολλοί συνάδελφοι που ασκούν την Παιδιατρική Γαστρεντερολογία στη χώρα μας έχουν εκπαιδευτεί στο δικό μας κέντρο άλλοι με υποτροφία, άλλοι που είναι ήδη ιατροί του ΕΣΥ σε άλλα νοσοκομεία, με εκπαιδευτική άδεια του ΚΕΣΥ. Είμαστε δε, το μοναδικό κέντρο που διαθέτει ενδοσκοπικούς προσομοιωτές για την εκπαίδευση των νέων παιδιάτρων στις ενδοσκοπήσεις.

Στην ιστοσελίδα του κέντρου μας www.gastroped.gr  μπορεί όποιος το επιθυμεί να βρει πολλές πληροφορίες για το ποιοι είμαστε και τι κάνουμε».

• Τι περιλαμβάνει η Παιδιατρική Γαστρεντερολογία;

«Το αντικείμενο της Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας περιλαμβάνει νοσήματα του γαστρεντερικού σωλήνα, του ήπατος, του παγκρέατος, των χοληφόρων καθώς και ζητήματα θρέψης που αφορούν τόσο το υγιές βρέφος και παιδί όσο και το παιδί με χρόνια νοσήματα τα οποία επιβάλλουν ειδική διατροφή είτε αυτά που υπολείπονται σε θρέψη λόγω του χρόνιου νοσήματος και χρειάζονται υποστήριξη με ειδικά σκευάσματα από το στόμα είτε μέσω γαστροστομίας ή ακόμα (όταν έχουν εντερική ανεπάρκεια) με παρεντερική διατροφή στο σπίτι.

• Ποια είναι τα πιο συχνά προβλήματα του πεπτικού στα παιδιά;

«Τα προβλήματα του πεπτικού είναι σε γενικές γραμμές τα πλέον συχνά στην παιδική ηλικία. Οι αναγωγές, οι κολικοί, οι διάρροιες ή η δυσκοιλιότητα είναι πολύ συχνά στα βρέφη, ενώ το κοιλιακό άλγος, η δυσκοιλιότητα, οι έμετοι στα μεγαλύτερα παιδιά, τα οποία οδηγούν σε συχνές απουσίες από το σχολείο σε δυσκολία παρακολούθησης των δραστηριοτήτων του με αποτέλεσμα οι γονείς να προστρέχουν για βοήθεια στον παιδογαστρεντερολόγο. Συχνά νοσήματα του πεπτικού είναι η Κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) που ανευρίσκεται σε ποσοστό 1/120 περίπου παιδιά, η αλλεργία στις τροφές, ενώ αύξηση διαφαίνεται τα τελευταία χρόνια στα Φλεγμονώδη Νοσήματα του Εντέρου όπως είναι η Νόσος Crohn και η Ελκώδης Κολίτιδα αλλά και σε άλλα νοσήματα (όπωςΗωσινοφιλικά νοσήματα του πεπτικού), που-εάν δεν θεραπευτούν εγκαίρως- παρουσιάζουν επιπλοκές και επηρεάζουν αρνητικά την ποιότητα ζωής του παιδιού και της οικογένειας».

• Πού οφείλονται τα νοσήματα του πεπτικού;

«Κάποια σε κληρονομικούς λόγους κάποια άλλα (όπως τα αυτοάνοσα νοσήματα, οι αλλεργίες, τα φλεγμονώδη νοσήματα, η παχυσαρκία κλπ)  είναι νοσήματα των ανεπτυγμένων χωρών καθώς δεν υπάρχουν ή υπάρχουν σε πολύ μικρό ποσοστό στις χώρες της Αφρικής ή της Ασίας. Υπάρχουν πολλές θεωρίες (όπως η θεωρία της ‘υγιεινής διαβίωσης’ που προσπαθούν να εξηγήσουν το φαινόμενο αυτό, ωστόσο οι αιτίες είναι πολυπαραγοντικές και διαφέρουν από νόσημα σε νόσημα». 

• Με την αναγνώριση της εξειδίκευσης, πιστεύετε ότι θα βελτιωθεί και η οργάνωση της προσφοράς υγείας στον τομέα της παιδιατρικής γαστρεντερολογίας;

«Προσωπικά είμαι υπέρ της άποψης ‘η ισχύς εν τη ενώσει’. Δεν βρίσκω κανένα κέρδος από τον κατακερματισμό των δυνάμεων. Στην άσκηση μίας εξειδίκευσης είναι καλύτερα να υπάρχει ένα καλά στελεχωμένο τμήμα με εξελιγμένο εξοπλισμό και πλήρες προσωπικό παρά η εξειδίκευση να ασκείται από μεμονωμένα άτομα, χωρίς υποστηρικτικό προσωπικό και με ανεπαρκή εξοπλισμό. Δείτε για παράδειγμα τα δύο νοσοκομεία Παίδων που τα χωρίζει ένας τοίχος. Γίνεται κατασπατάληση δυνάμεων και πόρων. Οι εξειδικευμένες υπηρεσίες υγείας θα πρέπει να είναι ενοποιημένες, το ίδιο και ο εξοπλισμός. Το όφελος θα είναι τριπλό: καλύτερα οργανωμένες υπηρεσίες για τους ασθενείς, καλύτερη εκπαίδευση για τους νέους γιατρούς, μικρότερο κόστος για το σύστημα υγείας.

Σίγουρα για να γίνει αυτό χρειάζεται ισχυρή πολιτική βούληση γιατί κάποιοι σίγουρα θα χάσουν κάποια προνόμια και άρα θα δυσαρεστηθούν. Ωστόσο, το κοινό καλό θα πρέπει να είναι το κριτήριο όλων των αποφάσεων και μακάρι αυτή η λογική να κυριαρχήσει σε όλες τις πολιτικές αποφάσεις στο χώρο της υγείας», καταλήγει η κα Παπαδοπούλου.

*Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου

• Μέλος της τριμελούς επιτροπής του ΚΕΣΥ για την εξειδίκευση στην Παιδιατρική Γαστρεντερολογία (2022-2023).
• Μέλος της Εθνικής Επιτροπής Διατροφικής Πολιτικής του Υπουργείου Υγείας (από το 2016 έως σήμερα)
• Μέλος της Ομάδας Εργασίας του ΚΕΣΥ για την ειδικότητα της Παιδιατρικής (2016-2019)
• Μέλος της επιτροπής εξειδικεύσεων της Παιδιατρικής του ΚΕΣΥ (2014-2015)
• Ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας, Ηπατολογίας και Διατροφής (Πρόεδρος τα έτη 2005-2007 και 2019-2021)