Πόσο κινδυνεύει η Ελλάδα από την κατάρρευση των τραπεζών στις ΗΠΑ

Σειρά από «καθησυχαστικές» δηλώσεις ή διαρροές μετά την κατάρρευση των Silicon Valley Bank και της Signature Bank στις ΗΠΑ υπό το φόβο ενός domino effect στις ευρωπαϊκές τράπεζες, ενώ οι ομοσπονδιακές αρχές των ΗΠΑ από το απόγευμα της Κυριακής ανακοίνωσαν την ασφάλεια του συνόλου των καταθέσεων και στις δυο τράπεζες σε μια προσπάθεια να περιορίσουν την ζημιά και το bank run. Ωστόσο οι αγορές στην Ευρώπη «ματώνουν» και κανείς δεν μπορεί να προδιαγράψει με ασφάλεια το μέλλον σε ένα περιβάλλον αυξημένης αβεβαιότητας.

Υπάρχει περίπτωση να κινδυνεύσει η Ελλάδα από μια εκτεταμένη διάχυση των επιπτώσεων μετά την δίδυμη τραπεζική κατάρρευση στις ΗΠΑ;

Όπως αναφέρει ο καθηγητής χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς, Μιχάλη Γκλεζάκος στο imerisia.gr «δεν φαίνεται αυτή την στιγμή πως η συγκεκριμένη κρίση μπορεί να επηρεάσει την ελληνική οικονομία. Παρά μόνο αν οδηγηθούν τα επιτόκια υψηλότερα από ότι περιμέναμε από τις κινήσεις της ΕΚΤ και έτσι θα έχουμε προβλήματα από τα απόνερα. Αν υπάρξουν δηλαδή δυσάρεστες εξελίξεις στο μέτωπο του πληθωρισμού και εκτιμηθεί ότι χρειάζεται νέα σύσφιξη στα επιτόκια.

Οι τράπεζες έχουν φυσικά μεγάλο στοκ ομολόγων και η αξία αυτών των χαρτοφυλακίων έχει τώρα ξεφουσκώσει με τις απανωτές αυξήσεις επιτοκίων. Ωστόσο περιμένουν σημαντικά κέρδη. Μέσω της κερδοφορίας τους θα αντισταθμίσουν ένα μέρος από αυτές τις απώλειες. Έτσι εμείς λογικά δεν έχουμε κάτι να φοβόμαστε», εξηγεί ο κ. Γκλεζάκος.

Δηλώνει πως οι συνέπειες από τις τραπεζικές καταρρεύσεις είναι βραχυπρόθεσμες αλλά και μεσομακροπρόθεσμες. Και το ερώτημα είναι, συνεπώς, διπλό.

«Βραχυπρόθεσμα ο μεγαλύτερος κίνδυνος είναι να τρομάξουν οι καταθέτες και να τρέξουν να σηκώσουν τις καταθέσεις τους», σημειώνει ο κ. Γκλεζάκος. Ως γνωστόν, οι τράπεζες διατηρούν στο ταμείο ένα μικρό μέρος μόνο των καταθέσεων και το μεγαλύτερο τμήμα βρίσκεται σε μορφή δανείων. Έτσι αν οι πελάτες μιας τράπεζας τρέξουν μαζικά και ζητάνε τα λεφτά τους – το λεγόμενο bank run – η τράπεζα θα έρθει σε αδυναμία, άρα σε χρεοκοπία.

«Δεν ξέρουμε αυτή τη στιγμή αν υπάρχει αυτός ο κίνδυνος. Θεωρώ πως είναι μικρός», εκτιμά ο καθηγητής Χρηματοοικονομικής, λέγοντας πως η παρέμβαση των ομοσπονδιακών αρχών θα διασώσει την κατάσταση. Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν με τον Πρόεδρο της FED, Τζερόμ Πάουελ σε μια κοινή τους ανακοίνωση εξήγησαν πως το 100% των καταθέσεων – ασφαλισμένα και ανασφάλιστα ποσά – στις δυο τράπεζες που κατέρρευσαν είναι ασφαλείς και διαθέσιμες ήδη από σήμερα.

• «Στην Ευρώπη από το 2016 υπάρχει το λεγόμενο bail in. Μέχρι τότε ίσχυε ότι τα λεφτά θα τα δώσει το κράτος στον καταθέτη αν δεν μπορεί η τράπεζα. Από το 2016 η τράπεζα δίνει όσα μπορεί και οι καταθέτες συμμετέχουν στην απώλεια».

Αν για κάποιο λόγο οι καταθέτες εκτιμήσουν ότι κινδυνεύουν οι καταθέσεις τους, τότε μπορεί να δούμε πολλές αναλήψεις. «δεν θεωρώ πως υπάρχει αυτή τη στιγμή η εικόνα για αναλήψεις τόσο μεγάλες σε αριθμό, ώστε να μην μπορεί ούτε η ΕΚΤ ούτε οι τράπεζες να ανταποκριθούν. Δεν υπάρχουν τέτοια σημάδια αυτή την ώρα».

Πέρα όμως από τον βραχυπρόθεσμο κίνδυνο ενός bank run, μεσοπρόθεσμα η κρίση της κούρσας των επιτοκίων διαβρώνει την αξία των χαρτοφυλακίων των ομολόγων που διακρατούν οι τράπεζες. «Όσο τα επιτόκια ανεβαίνουν τόσο μειώνεται η αξία των ομολόγων. Και όλες οι τράπεζες έχουν απίστευτα μεγάλες ποσότητες ομολόγων στα χαρτοφυλάκιά τους», εξηγεί ο κ. Γκλεζάκος.

Το παγκόσμιο χρέος κυμαίνεται κοντά στα 420 τρισεκατομμύρια δολάρια και ένα μεγάλο μέρος του είναι ομόλογα. Ένα πολύ μεγάλο μέρος αυτών των ομολόγων κατέχουν οι τράπεζες. Όταν η ονομαστική αξία ενός ομολόγου είναι 100 ευρώ και πέφτει στα 80 λόγω της αύξησης των επιτοκίων, το χαρτοφυλάκιο χάνει ένα 20% της αξίας του.

«Μιλάμε για γιγάντιες ποσότητες ομολόγων, οι αξίες των οποίων έχουν ξεφουσκώσει και αυτός είναι ο μεσοπρόθεσμος κίνδυνος, ο οποίος μπορεί να επέλθει ή να ξεθωριάσει», παρατηρεί ο κ. Γκλεζάκος.

Πώς μπορεί να ξεθωριάσει ο κίνδυνος; Αν η παγκόσμια οικονομία «βλέπει» τον πληθωρισμό χαμηλότερο και τα επιτόκια φρενάρουν τότε η αξία των ομολόγων ανακτάται.

Σε κάθε περίπτωση η κατάσταση είναι ρευστή και η εικόνα αναπροσαρμόζεται κάθε μέρα, διότι αλλάζουν διαρκώς τα δεδομένα.

Πηγή:imerisia.gr