Foreign Affairs: Πώς το spyware απειλεί την Δημοκρατία

Εισβάλλουν στα κινητά τηλέφωνα και τους υπολογιστές χωρίς να γίνονται αντιληπτά, και προσφέρουν τη δυνατότητα ο «χρήστης» τους να έχει όλες τις πληροφορίες που τον ενδιαφέρουν: Γνωρίζει σε πραγματικό χρόνο που βρίσκεται ο ιδιοκτήτης τους, τι γράφει, τι διαβάζει, τι λέει και με ποιόν… Δεκάδες πολιτικοί, δημοσιογράφοι ή ακτιβιστές ανθρωπίνων δικαιωμάτων αποδείχτηκε ότι παρακολουθούνταν, αφού στα τηλέφωνά τους βρέθηκαν τα ίχνη τέτοιων προγραμμάτων.

Στις δημοκρατίες η παρακολούθηση με spyware είναι σχεδόν ανεξέλεγκτη, αλλά δεν μπορεί να κρυφτεί εύκολα. Έτσι τουλάχιστον 4 ευρωπαϊκές χώρες -Ελλάδα, Ουγγαρία, Πολωνία και Ισπανία- έχουν εμπλακεί σε σκάνδαλα παρακολούθησης δημοσιογράφων και πολιτικών αντιπάλων. Ίχνη τους βρέθηκαν στο κινητό δημοσιογράφου που ερευνούσε διαφθορά στο στενό περιβάλλον του Όρμπαν στην Ουγγαρία (η ουγγρική κυβέρνηση παραδέχτηκε ότι το είχε αγοράσει). Το ίδιο και στο κινητό του Ντόναλντ Τουσκ, του Πολωνού ηγέτη της αντιπολίτευσης. Βρέθηκαν στα κινητά της μεξικάνας δημοσιογράφου Κάρμεν Αριστέγκουι και ενός συγγενή της, την περίοδο που ερευνούσε υπόθεση διαφθοράς στην οποία εμπλεκόταν ο τότε πρόεδρος Πένια Νιέτο. Τα ίχνη του βρέθηκαν στα κινητά της Αιγύπτιας συζύγου και της Τουρκάλας μνηστής του Κασόγκι, λίγο μετά τη δολοφονία του στο προξενείο της Σαουδικής Αραβίας. Το χρησιμοποιούν αυταρχικά καθεστώτα για να ξέρουν και να αποτρέπουν τις κινήσεις αντιφρονούντων.

Η έλλειψη διαφάνειας κάνει δύσκολη την εκτίμηση του τζίρου της αγοράς spyware, αλλά εκτιμήσεις δημοσιογράφων αναφέρουν περί τα 12 δισ. δολ. κάθε χρόνο. Η ισραηλινή NSO είχε εκτιμηθεί στα 2 δισ. δολ. ενώ στην ίδια αγορά λειτουργούν τουλάχιστον άλλες 5 εταιρείες. Μεταξύ τους είναι και η Cytrox από την οποία υπάρχουν ενδείξεις ότι έχουν αγοράσει το πρόγραμμα Predator χώρες όπως η Αρμενία, Ελλάδα, Ινδονησία, Μαδαγασκάρη και Σερβία. Συστήματα που κάποτε είχαν μόνο οι ισχυρότερες χώρες, είναι εύκολα διαθέσιμα για λίγα εκατομμύρια σε κυβερνήσεις, κρατικές υπηρεσίες, αλλά και ιδιωτικές εταιρείες.

Τελικά, οι ίδιες οι κυβερνήσεις θα αναγκαστούν να θεσπίσουν ένα αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη χρήση spyware. Αυταρχικές κυβερνήσεις και υπηρεσίες ασφαλείας που τώρα εκμεταλλεύονται το spyware, ασφαλώς θα προσπαθήσουν να εμποδίσουν μια τέτοια ρύθμιση, αλλά όσο αυξάνονται οι κίνδυνοι για την εθνική ασφάλεια κάθε χώρας, μπορεί να προκαλέσουν μια πιο νηφάλια προσέγγιση. Ο σερ Τζέρεμι Φλέμινγκ, ανώτατος αξιωματούχος των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών, προειδοποίησε τον Νοέμβριο, ότι όσο αυξάνεται η χρήση spyware από χώρες και κακοποιούς «θα αυξάνει και η μελλοντική απειλή για την κυβερνοασφάλεια του Ηνωμένου Βασιλείου». Εάν η χρήση spyware συνεχίσει να αυξάνεται ανεξέλεγκτα, οι κίνδυνοι για τη δημοκρατία θα γίνουν πιο απειλητικοί. Εάν οι ελίτ σε οποιαδήποτε χώρα μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτήν την τεχνολογία για να εξουδετερώσουν την πολιτική αντιπολίτευση, να φιμώσουν τον αντίλογο, να υπονομεύσουν την ανεξάρτητη δημοσιογραφία και να ξεφύγουν ατιμώρητα της λογοδοσίας, τότε οι αξίες στις οποίες βασίζεται η φιλελεύθερη διεθνής τάξη σύντομα θα είναι το ίδιο ευάλωτες με τους κωδικούς πρόσβασης στα τηλέφωνά μας.

Πηγή: Foreign Affairs- απόδοση στα ελληνικά από το KREPORT