EURACTIV: Η Ελλάδα στο μικροσκόπιο των Βρυξελλών για τον τρόπο χρηματοδότησης των ΜΜΕ

Η νομοθεσία των κρατών μελών που στοχεύει στην καταπολέμηση των ψεύτικων ειδήσεων κατά τη διάρκεια της πανδημίας, δεν πρέπει να εμποδίζει την πρακτική της δημοσιογραφίας, ούτε να λειτουργεί αποτρεπτικά για «πηγές» να μιλήσουν σε δημοσιογράφους, δήλωσε πηγή της Κομισιόν στην EURACTIV Greece, την επαύριο της ψήφισης από το ελληνικό κοινοβούλιο του νέου νόμου κατά των fake news.

Ωστόσο, το θέμα της ελευθερίας του Τύπου ενημέρωσης στην Ελλάδα φαίνεται να είναι πιο ευρύ.

Η έγκριση του νέου ποινικού κώδικα στην Αθήνα περιλαμβάνει άρθρο που αναφέρει ότι «οι ψευδείς ειδήσεις που μπορεί να προκαλέσουν άγχος ή φόβο στους πολίτες […] μπορούν να διωχθούν» και προβλέπει ποινές φυλάκισης τουλάχιστον τριών μηνών.

Η αντιπολίτευση και η Ένωση Δημοσιογράφων των Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ) αντιτάχθηκαν έντονα στον νόμο, λέγοντας ότι είναι πολύ ασαφής και μπορεί να επηρεάσει την ελευθερία του Τύπου. Η ΕΣΗΕΑ έχει ήδη ενημερώσει την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων και τη Διεθνή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων. Σκοπεύει επίσης να απευθυνθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για μια συζήτηση σχετικά με το θέμα των fake news.

• Η Μαρία Αντωνιάδου, πρόεδρος της ΕΣΗΕΑ, είπε στην EURACTIV Greece ότι η ένωση της θα συμφωνήσει σε έναν νόμο που θα ορίζει καλύτερα τι είναι fake news και πότε υπάρχει πρόβλημα, αλλά η συζήτηση για fake news και παραπληροφόρηση δεν θα σταματήσει εκεί. «Αντίθετα, έρχεται το ζήτημα της διακυβέρνησης του Διαδικτύου και της επακόλουθης αναδιοργάνωσης της παραγωγής και της διάδοσης ειδήσεων», πρόσθεσε.

Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου από την Διεθνή Οργάνωση “Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα” κατατάσσει την Ελλάδα για την περίοδο 2013-2021 στην κατηγορία των χωρών σε «προβληματική κατάσταση» από την «καλή έως πολύ καλή κατάσταση» πριν από μια δεκαετία. Το 2021, η Ελλάδα κατατάχθηκε στην 70η θέση σε 180 χώρες, ακολουθούμενη από την Ουγγαρία (92).

Πηγή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε στην EURACTIV Greece ότι «ο δείκτης ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης είναι μια σημαντική πηγή ενημέρωσης της Επιτροπής για το έργο της και δίνουμε μεγάλη προσοχή σε αυτό». «Αυτές οι κατατάξεις αναφέρονται συστηματικά στην έκθεση για το κράτος δικαίου της Επιτροπής για όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας», πρόσθεσε η πηγή.

• Η EURACTIV Greece έθεσε επίσης στην Επιτροπή το θέμα των δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ που μοίρασε η συντηρητική κυβέρνηση της Ελλάδας στα μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της πανδημίας για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τον COVID-19 και την ανάγκη εμβολιασμού. Η αντικυβερνητική καθημερινή εφημερίδα Documento αποκλείστηκε από τη χρηματοδότηση, ενώ το Alter Ego, ένας μεγάλος όμιλος μέσων ενημέρωσης, επέστρεψε τα χρήματα, υπονοώντας την έλλειψη διαφάνειας στην κατανομή της κρατικής χρηματοδότησης.

«Γνωρίζουμε αναφορές για το θέμα. Η διαφήμιση των κρατικών μέσων ενημέρωσης είναι ένα από τα θέματα που εξετάζει η Επιτροπή ως μέρος των ετήσιων εκθέσεων της για το κράτος δικαίου, και θα εξεταστεί επίσης στην έκθεση του 2022», δήλωσε πηγή της Επιτροπής.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, στο Σχέδιο Δράσης για την Ευρωπαϊκή Δημοκρατία υπογραμμίζεται ότι η κρατική οικονομική στήριξη μέσω της διαφήμισης δημόσιου συμφέροντος μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά για μη κερδοσκοπικά, κοινοτικά μέσα ενημέρωσης και άλλες λιγότερο εμπορικές μορφές δημοσιογραφίας.

• «Ωστόσο, χρειάζονται κατάλληλες διασφαλίσεις για την προστασία της ελευθερίας και του πλουραλισμού των μέσων ενημέρωσης, γι’ αυτό η Επιτροπή ενθαρρύνει όλα τα κράτη μέλη να έχουν διαφανείς κανόνες και δίκαια κριτήρια για την κατανομή της διαφήμισης», πρόσθεσε η πηγή.

Με τις ψήφους όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η Βουλή των Ελλήνων αναμένεται να αποφασίσει σήμερα Παρασκευή (12 Νοεμβρίου) τη σύσταση κοινοβουλευτικής επιτροπής έρευνας για το θέμα.

Η κροατική εφημερίδα Jutarnji list, συνεργάτης του EURACTIV, ανέφερε στα τέλη του 2020 ότι η Επίτροπος για τις Αξίες και τη Διαφάνεια της ΕΕ Věra Jourová είπε σε μια ομάδα ευρωβουλευτών ότι ορισμένες κυβερνήσεις της ΕΕ διοχετεύουν εθνικά χρήματα μόνο σε εκείνα τα μέσα που είναι «πρόθυμοι υπηρέτες της κρατικής προπαγάνδας».

Ο Jourová φέρεται να είπε ότι τέτοιες περιπτώσεις έχουν παρατηρηθεί στην Πολωνία, τη Σλοβενία, την Ουγγαρία και την Ελλάδα. Η είδηση ​​έκανε πάταγο στην Ελλάδα, αλλά λίγο αφότου εκπρόσωπος της ΕΕ είπε ότι οι αναφορές ήταν ανακριβείς.

«Είδαμε κάποιες παραπλανητικές αναφορές για εσωτερική συνάντηση με ευρωβουλευτές, αλλά θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι ο Αντιπρόεδρος Jourová δεν σχολίασε την κατάσταση στην Ελλάδα ειδικά κατά τη διάρκεια αυτής της συζήτησης», είπε ο εκπρόσωπος.

Αρκετοί αξιωματούχοι που συμμετείχαν σε εκείνη την συνάντηση επιβεβαίωσαν το περιεχόμενο των σχολίων της αντιπροέδρου στο EURACTIV, συμπεριλαμβανομένης της ρητής αναφοράς της για τις τέσσερις χώρες όπου σημειώθηκε αυτή η πρακτική χρηματοδότησης.