‘Ανοιξε η συζήτηση για υποχρεωτικότητα στους εμβολιασμούς -Τι λέει η Επιτροπή Βιοηθικής- Η στάση της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ
Στις 18 Ιουνίου η Επιτροπή Βιοηθικής υπέβαλε στην κυβέρνηση την εισήγησή της σχετικά με την υποχρεωτικότητα των εμβολιασμών. Προτείνονται τρία στάδια εφαρμογής με τελευταίο αυτό της εστιασμένης υποχρεωτικότητας. Θυμίζουμε πως είχε προηγηθεί η πρόβλεψη/δέσμευση (;) της κυβέρνησης πως μέχρι τα τέλη Ιουνίου θα είχε εμβολιαστεί το 70% του ενεργού πληθυσμού. Με βάση τα στοιχεία του OurWorldinData, η Ελλάδα είχε εμβολιάσει στις 6 Νοεμβρίου το 59,9% των πολιτών.
Ενδεικτικά, πάντοτε με βάση τα στοιχεία που δέχεται ο ΠΟΥ (στον γενικό πληθυσμό), η Τουρκία φέρεται να έχει εμβολιάσει το 58,3%, η Σ. Αραβία το 62,4%, η Ινδία το 24,6%, η Ταϊλάνδη το 46,9%, η Νορβηγία το 69,8%, η Πολωνία το 42,3%, η Γαλλία το 68,4%, οι ΗΠΑ το 58,3%, η Γροιλανδία το 66,1%, η Ισπανία το 78,4%, η Πορτογαλία το 80%, η Ρουμανία το 30,7%, η Γερμανία το 67%, η Ιταλία το 73,1%, η Αυστρία το 63,5%, η Ολλανδία το 67,9% κ.ο.κ
Παραθέτουμε σχετικά τα συμπεράσματα της σχετικής εισήγησης που -όπως έχει λεχθεί- αποτελεί “χρυσό κανόνα” για τις υγειονομικές αρχές και εν τέλει για την κυβέρνηση και τον πρωθυπουργό:
Προσέγγιση «κλιμακούμενης πρωτοβουλίας» από την πλευρά της Πολιτείας, σχετικά με το ζήτημα του υποχρεωτικού εμβολιασμού κατά του κορωνοϊού, προτείνει η Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, όπως αναφέρει στην εισήγησή της που δόθηκε στη δημοσιότητα το μεσημέρι της Παρασκευής.
Όπως τονίζεται, η σύσταση υποχρεωτικότητας αφορά μόνο στις συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες του προσωπικού των μονάδων υγείας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και στο προσωπικό μονάδων περίθαλψης ευπαθών ομάδων.
Η Επιτροπή εισηγείται να ακολουθηθούν τρία στάδια:
α) Προσαρμοσμένες σε κάθε επαγγελματική ομάδα (ιατροί, νοσηλευτές, εργαστηριακοί, προσωπικό μονάδων φροντίδας, κ.λπ.) εκστρατείες στοχευμένης ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για εκούσιο εμβολιασμό, οι οποίες βασίζονται σε επιστημονικά στοιχεία που επικαιροποιούνται συνεχώς, με προϋπόθεση την προηγούμενη κατανόηση των φόβων και των γενικότερων αντιλήψεων.
Διαβάστε επίσης: Πράσινο φως για «προνόμια» – Οι τρεις όροι της υποχρεωτικότητας
β) Μέτρα ενθάρρυνσης/αποθάρρυνσης που θα μπορούσαν να σχεδιαστούν από την Πολιτεία σε συνεργασία με τη διοίκηση των μονάδων υγείας, όπως π.χ. διευκόλυνση του ραντεβού για τον εμβολιασμό, ελαστικότητα στο ωράριο εργασίας τις ημέρες του εμβολιασμού, προτεραιότητα στη επιλογή αδειών, ή υποχρεωτική χρήση διπλής μάσκας και εξοπλισμού ατομικής προστασίας.
γ) Πρόβλεψη υποχρεωτικότητας ως έσχατη λύση, η οποία πρέπει να έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και να εφαρμοσθεί μόνον εφόσον τα προηγούμενα μέτρα δεν αποφέρουν σημαντική αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού. Η ακριβής εφαρμογή τέτοιου μέτρου αφενός πρέπει να ορίζεται με βάση το εργατικό ή το δημόσιο δίκαιο, αφετέρου απαιτεί να συνυπολογίζονται τυχόν συνέπειες στον καταμερισμό καθηκόντων και στελέχωση των δομών σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ώστε να αποφεύγεται η υπολειτουργία των τελευταίων ή η εργασιακή επιβάρυνση των άλλων εργαζομένων.
Η επιτροπή έλαβε υπόψιν της τα εξής δεδομένα:
– τα επιστημονικά δεδομένα και τις έως τώρα δημοσιευμένες μελέτες για τα εγκεκριμένα εμβόλια,
– τα δεδομένα εμβολιασμού για τις συγκεκριμένες επαγγελματικές ομάδες στην Ελλάδα,
– τις αρχές της αυτονομίας, της ωφέλειας και της μη-βλάβης,
– την αρχή της αναλογικότητας, και
– τη νομική διάσταση του ζητήματος,
Είναι η ώρα της υποχρεωτικότητας;
Η επιτροπή βιοηθικής δηλώνει ρητώς πως δικαιολογείται “Πρόβλεψη υποχρεωτικότητας ως έσχατη λύση, η οποία πρέπει να έχει συγκεκριμένο χρονικό ορίζοντα και να εφαρμοσθεί μόνον εφόσον τα προηγούμενα μέτρα δεν αποφέρουν σημαντική αύξηση του ποσοστού εμβολιασμού.”
Είναι, λοιπόν, η ώρα της “έσχατης λύσης”; Η κυβέρνηση δια χειλέων πρωθυπουργού αλλά και κυβερνητικών στελεχών έχει επισημάνει πως δεν προτίθεται να θεσπίσει την υποχρεωτικότητα. Θυμίζουμε πως αυτή ισχύει μόνο για το υγειονομικό προσωπικό, χωρίς, όμως, να ληφθεί υπόψιν η πρόταση μέριμνας της επιτροπής για αντικατάσταση εκείνου του (ανεμβολίαστου) προσωπικού που βρίσκεται σε αναστολή (περίπου 7.000 άτομα σύμφωνα με στοιχεία της ΠΟΕΔΗΝ).
Κυβερνητικά στελέχη δηλώνουν πως οι ανεμβολίαστοι έχουν αναλάβει την ευθύνη που τους αναλογεί και πως είναι “φυσιολογικό” ένας στους δέκα να πεθάνει.
Περί υποχρεωτικότητας υπάρχουν πολλές απόψεις που επισημαίνουν πως θα επιφέρει τα αντίθετα αποτελέσματα. Είναι ακριβές αλλά αναφέρεται στην προηγούμενη περίοδο όταν η κυβέρνηση θα έπρεπε να έχει πείσει περισσότερο και να έχει εμπνεύσει περισσότερο με λογικά επιχειρήματα. Αυτός ο χρόνος φαίνεται πως έχει παρέλθει, παρά τα θετικά στοιχεία περί μικρής αύξησης του ρυθμού εμβολιασμού τις τελευταίες ημέρες. Η σύγκριση με τις ευρωπαϊκές χώρες κατατάσσει την Ελλάδα μεταξύ των κρατών του ανατολικού τόξου με τα υψηλά ποσοστά θρησκοληψίας και την απομακρύνει από τον σκληρό πυρήνα της Ε.Ε, όπου παρά την έξαρση της πανδημίας η εμβολιαστική κάλυψη έχει φτάσει ακόμα και στο 85%.
Αναμφίβολα, η υποχρεωτικότητα είναι μία απόφαση με μεγάλο πολιτικό κόστος ειδικά για την κυβέρνηση που γνωρίζει πως ο σκληρός πυρήνας των αντιεμβολιαστών ανήκει στο δικό της εκλογικό κοινό και στο ακροατήριο υπερδεξιών ή και ακροδεξιών κομμάτων. Πολιτικό κόστος έχει μια τέτοια απόφαση και για την αξιωματική αντιπολίτευση που προφανώς δεν θεωρεί “χαμένη” καμία ψήφο.
Όμως, τις τελευταίες ημέρες έχουν διατυπωθεί απόψεις -έμμεσες ή άμεσες- υπέρ της εστιασμένης ή και καθολικής υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού ως τον μοναδικό τρόπο να αντιμετωπιστεί η έξαρση της πανδημίας.
Ο αντιπρόεδρος του ΕΚ και επικεφαλής της ευρωομάδας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης τόνισε πως πρέπει να γίνει υποχρεωτικός ο εμβολιασμός για τους δημοσίους υπαλλήλους που έρχονται σε επαφή με το κοινό, για τους αστυνομικούς και τον στρατό (όπου παρατηρείται ποσοστό εμβολιασμού πολύ χαμηλό), για τους ιερείς και άλλους.
Ο καθηγητής Αιματολογίας στο πανεπιστήμιο της Σορβόνης Γρηγόρης Γεροτζιάφας (το όνομα του οποίου ανακοινώθηκε ως μέλος της “επιστροπής σοφών” δίπλα στον Αλέξη Τσίπρα) τάχθηκε κατηγορηματικά υπέρ του καθολικού και υποχρεωτικού εμβολιασμού.
Ο δε τομεάρχης Παιδείας και πρώην υπουργός Νίκος Φίλης τόνισε πως πρέπει να παύσει να ισχύει το πιστοποιητικό εμβολιασμού (και… ελευθερίας) εάν παρέλθει ένας μήνας από το εξάμηνο μετά την δεύτερη δόση. Άρα, εμμέσως, ζητά υποχρεωτικότητα της τρίτης δόσης.
Είναι εξαιρετικά δύσκολο η τάση αυτή να μεταφραστεί σε επίσημη θέση του Αλέξη Τσίπρα, κι αυτό διότι θα προκαλέσει πολιτικό κόστος και πιθανώς αναταράξεις στο εσωτερικό του όπου υπάρχουν αντίθετες φωνές.
Η συζήτηση, ωστόσο, έχει ανοίξει και καλό είναι να τοποθετηθούν άμεσα όλοι. Η κυβέρνηση, πρωτίστως, η επιστημονική κοινότητα, η επιτροπή βιοηθικής -που πρέπει να ανανεώσει την εισήγησή της με τα νέα επιδημικά δεδομένα και με τα νέα στοιχεία της εμβολιαστικής κάλυψης- και τα κόμματα.
Για παράδειγμα, ο πρόεδρος των εργαζόμενων στον επισιτισμό και τουρισμό Γ. Χόντζογλου έχει ζητήσει προτεραιοποίηση των εμβολιασμών στον κλάδο του εδώ και πολλούς μήνες και έχει προτείνει να συνδεθεί με το υγειονομικό πιστοποιητικό (κάρτα) που λαμβάνουν για να μπορούν αν εργάζονται. Πρόκειται για έμμεση υποχρεωτικότητα.
Παρέμβαση Βορίδη
Για τη διεύρυνση της υποχρεωτικότητας του εμβολιασμού μίλησε το πρωί της Τρίτης ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης. «Θα δούμε την εξέλιξη στις άλλες κατηγορίες εργαζομένων σε σχέση με την υποχρεωτικότητα, μέσα στο επόμενο διάστημα» είπε χαρακτηριστικά και σημείωσε ότι εξετάζουν σε πρώτο στάδιο την πιθανή εφαρμογή της σε υπαλλήλους front desk.
Χαρακτήρισε μάλιστα «προχειρότητα» την πρόταση για υποχρεωτικότητα εμβολιασμού στα σώματα ασφαλείας: «Δεν είμαστε προχειρατζήδες να κάνουμε ό,τι μας κατέβει στο κεφάλι κάθε τρεις και λίγο. (..) Είναι προχειρότητα να μιλάμε για υποχρεωτικότητα στους αστυνομικούς. Δεν είναι εύκολο να βρεις αστυνομικούς για να τους αντικαταστήσεις αν πάμε σε αναστολές» είπε χαρακτηριστικά σε δηλώσεις του στον ΣΚΑΪ.