Βυθίζεται η εμπορική συμφωνία ΕΕ-Αυστραλίας λόγω της AUKUS

Οι εμπορικές διαπραγματεύσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την Αυστραλία κινδυνεύουν να καταρρεύσουν στον απόηχο ακύρωσης της σύμβασης προμήθειας γαλλικών υποβρυχίων από την Καμπέρα, λόγω της συμφωνίας αμυντικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ και τη Βρετανία.

Το Παρίσι αντέδρασε με αγανάκτηση στην απόφαση της Αυστραλίας την περασμένη εβδομάδα να ακυρώσει τη σύμβαση ύψους 56 δισ. ευρώ για την απόκτηση ενός στόλου γαλλικών συμβατικών υποβρυχίων και αντ ‘αυτού να συνάψει σύμφωνο με τη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες για την απόκτηση αμερικανικών υποβρυχίων με πυρηνικούς κινητήρες. Ένδειξη της οργής που προκλήθηκε στο Παρίσι είναι η απόφαση του γάλλου προέδρου, Εμανουέλ Μακρόν, να ανακαλέσει τους πρέσβεις του από την Ουάσινγκτον και την Καμπέρα.

Ο Κλεμάν Μπον, υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Γαλλίας, δήλωσε στο Politico ότι η Ευρώπη δύσκολα θα μπορούσε να συνεχίσει τις συνομιλίες για μια συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μετά από μια τέτοια παραβίαση εμπιστοσύνης. Οι Βρυξέλλες έχουν πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής 11 γύρους συνομιλιών με την Καμπέρα και η Αυστραλία αρχικά ήλπιζε να συνάψει τη συμφωνία πριν από το τέλος του έτους.

«Η τήρηση του λόγου είναι προϋπόθεση εμπιστοσύνης μεταξύ δημοκρατιών και μεταξύ συμμάχων», είπε. «Είναι λοιπόν αδιανόητο να προχωρήσουμε στις εμπορικές διαπραγματεύσεις σαν να μην συνέβη τίποτα με μια χώρα στην οποία δεν εμπιστευόμαστε πλέον», συμπλήρωσε.

Θεωρητικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αποκλειστικές εξουσίες να διεξάγει εμπορικές συνομιλίες για λογαριασμό των 27 χωρών-μελών. Αλλά θα ήταν αδύνατο για τις Βρυξέλλες να προχωρήσουν, έχοντας μπροστά τους τη γαλλική «αντιπολίτευση».

Η Γαλλία είναι παραδοσιακά άκρως επιφυλακτική όσον αφορά τις εμπορικές συμφωνίες με τους μεγάλους εξαγωγείς γεωργικών προϊόντων και η Καμπέρα σίγουρα δεν αποτελεί εξαίρεση. Χωρίς τη στήριξη της Γαλλίας, η Κομισιόν εν θα μπορεί να παραχωρήσει στους Αυστραλούς αγρότες προνομιακή πρόσβαση στην αγορά για το βόειο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα τους – το επίκεντρο της συμφωνίας για την Αυστραλία.

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Μπερντ Λάνγκε, πρόεδρος της επιτροπής διεθνούς εμπορίου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, είπε ότι η συμφωνία βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο, για λόγους που ξεπερνούν την αντίθεση της Γαλλίας. «Η προθυμία για συμβιβασμό, από την ευρωπαϊκή πλευρά, έχει πλέον σίγουρα μειωθεί», δήλωσε ο Λανγκ στο Politico, υποστηρίζοντας ότι η πρόσφατη «στροφή» της Αυστραλίας αποτελεί επίσης πλήγμα για τα γερμανικά συμφέροντα.

«Εκτός από τον προσανατολισμό της πολιτικής ασφάλειας της Αυστραλίας, η συμφωνία με τις ΗΠΑ στέλνει επίσης σήματα βιομηχανικής πολιτικής κατά της ΕΕ», δήλωσε ο Λανγκ, επισημαίνοντας ότι το νέο σύμφωνο επηρεάζει επίσης τη γερμανική εταιρεία Atlas Elektronik, η οποία ανήκει στην Thyssen Krupp Marine.

«Η συνεργασία βιομηχανικής πολιτικής και η μεταφορά τεχνολογίας, που αποτελούν μέρος της ινδο-ειρηνικής στρατηγικής της ΕΕ, έχουν γίνει πιο περίπλοκες», πρόσθεσε ο Lange. «Και υπάρχουν σαφείς διαφορές με τις ΗΠΑ, ειδικά όσον αφορά τη βιωσιμότητα και την κοινωνική ευθύνη-η οποία, παρεμπιπτόντως, ήταν μέρος της γαλλο-ευρωπαϊκής προσφοράς για υποβρύχια», σημείωσε.

Όμως, η γαλλική στάση είναι απίθανο να υιοθετηθεί από χώρες της ΕΕ με ελεύθερες συναλλαγές, όπως η Σουηδία, η Ιρλανδία ή οι Κάτω Χώρες.

Ο Ιρλανδός υπουργός Προώθησης του Εμπορίου, Ρόμπερτ Τρόι, είπε στο Politico ότι ήθελε να δει πρόοδο στις διαπραγματεύσεις της ΕΕ με την Αυστραλία, ανεξάρτητα από τη συμφωνία Ινδο-Ειρηνικού που επιτεύχθηκε μεταξύ Αυστραλίας, ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου.

«Είμαι βέβαιος ότι αυτό θα παίξει ρόλο, θα επηρεάσει τις μελλοντικές συζητήσεις», είπε ο Τρόι, υποστηρίζοντας παράλληλα μια πιο πραγματιστική προσέγγιση:

«Για μακροπρόθεσμα συμφέροντα, εξακολουθεί να είναι εξαιρετικά επωφελής η σύναψη της συμφωνίας ελεύθερων συναλλαγών μεταξύ ΕΕ και Αυστραλίας. Δεν φαντάζομαι καμία απόκλιση από αυτό».