Η “ηρωϊκή” στιγμή, το θυμικό και η στρατηγική…

Μετά από 18 μήνες συσωρρευμένης έντασης εξαιτίας των τουρκικών προκλήσεων η σύγκρουση του Νίκου Δένδια με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου on camera θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως ήταν αναπόφευκτη, αφ’ ης στιγμής, μάλιστα, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών δέχθηκε πρώτος την “παραβίαση του πρωτοκόλλου διπλωματικής αβρότητας” με την αναφορά σε τουρκική μειονότητα στην Θράκη. Υπό την έννοια αυτή ο Νίκος Δένδιας έπραξε το αυτονόητο απελευθερώνοντας την πίεση που έχει δεχθεί η ελληνική πλευρά το προηγούμενο διάστημα από την παραβατική συμπεριφορά της Άγκυρας.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Η διπλωματία, ωστόσο, δεν δρα ως φωτοβολίδα για να εξασφαλίσει επιφωνήματα από την λάμψη της στιγμής. Πρέπει να οικοδομεί μεσοπρόθεσμες και μακροχρόνιες στρατηγικές και κάθε κίνηση οφείλει να προβλέψει την επόμενη του αντιπάλου στην γεωπολιτική σκακιέρα.

Το ερώτημα, λοιπόν, είναι εάν όσα συνέβησαν στην συνέντευξη Τύπου των δύο υπουργών Εξωτερικών εντάσσονται σε μια γενικότερη τέτοια στρατηγική. Ακόμα, δε, περισσότερο εάν λάβει κανείς υπόψιν του και όσα διαμείφθηκαν στην κατ’ ιδίαν συζήτηση του Νίκου Δένδια με τον Ταγίπ Ερντογάν, για το περιεχόμενο της οποίας ελάχιστα είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε.

Η πρώτη ανάγνωση της πρωτοφανούς δημόσιας αντιπαράθεσης δύο υπουργών Εξωτερικών –οι οποίοι υποτίθεται πως συναντήθηκαν για να αποκαταστήσουν διαύλους επικοινωνίας– ήταν σχεδόν “ηρωϊκή”. Ο Νίκος Δένδιας “έσπασε” τα στερεότυπα τέτοιων συναντήσεων –προκαλούμενος αρχικά από τον ομόλογό του– και έθεσε ολόκληρο το φάσμα της τουρκικής παραβατικότητας. Εάν αυτό ήταν το σενάριο που είχε εκπονηθεί στην Αθήνα, τότε το υλοποίησε επιτυχώς. Η σπουδή, δε, του Μεγάρου Μαξίμου να διαμηνύσει πως η σκληρή απάντηση Δένδια έγινε σε συνεννόηση –ή περίπου “κατ’ εντολή”– του πρωθυπουργού, ίσως το επιβεβαιώνει.

Πήγε, όμως, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών στην Άγκυρα για να “τραβήξει το αυτί” του ομολόγου του; Θα ήταν περίεργο κάτι τέτοιο, ακόμα κι αν προηγήθηκαν οι προκλητικές δηλώσεις Ερντογάν για την Κύπρο και το τουρκολιβυκό σύμφωνο και ο πλους του Barbaros στο ανατολικό Αιγαίο.

Ο Νίκος Δένδιας επέστρεψε στην Αθήνα με αναβαθμισμένο πολιτικό κεφάλαιο. Η “σχολή” Καραμανλή- Σαμαρά βρήκε επαξίως τον εκπροσώπό της στο εσωτερικό του κυβερνώντος κόμματος και αυτό μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο για το μέλλον. Ο υπουργός Εξωτερικών έσπασε το γυαλί της επιρροής που φάνηκε τον τελευταίο καιρό να έχει στην κυβέρνηση η άλλη, η σημιτική “σχολή” του Ελσίνκι και των “μη ευχάριστων” λύσεων στα ελληνοτουρκικά. Η σκληρή στάση Δένδια έναντι του Τσαβούσογλου έγινε viral και τα σχόλια ήταν και είναι ενθουσιώδη. Πολλοί ανακουφίστηκαν, άλλοι κάνουν παραπομπές στο…1821. Όλοι αυτοί, όμως, δεν γνωρίζουν το παραμικρό από διπλωματία αλλά διακατέχονται από νοοτροπία γηπέδου.

[Κάτι ανάλογο με τα συναισθήματα ενθουσιασμού που προκάλεσε ο Γιάνης Βαρουφάκης με εκείνη την on camera σύγκρουσή του με τον Γερούν Ντάϊσελμπλουμ, τον Φεβρουάριο του 2015. Όσοι χειροκρότησαν τότε δεν μπορούσαν να προβλέψουν τι θα ακολουθούσε…]

Η διπλωματία, ωστόσο, δεν ασκείται για να γεμίζουν οι μπαταρίες προσωπικών φιλοδοξιών κανενός. Μπορεί να διαθέτει εξάρσεις, ακόμα και εκρήξεις, αλλά μόνο για να οριοθετείται το πλαίσιο των ελληνοτουρκικών σχέσεων και και διευκολύνουν την στρατηγική. Ως εκ τούτου, πρέπει να προϋπάρχει στρατηγική. Εφόσον το “θερμό επεισόδιο” της Άγκυρας ήταν μία τέτοια αντίδραση, καλώς καμωμένο. Εάν, δε, εντάσσεται σε μια γενικότερη συνεννόηση με τις διεθνείς συμμαχίες της χώρας, ακόμα καλύτερα. Εάν, όμως, δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο, απαιτείται άμεσα να χαραχθεί η αναγκαία στρατηγική διότι, αλλιώς, εύκολα διολισθαίνει κανείς από το ωσαννά στο σταύρωσον…

Υ.Γ Η πρόταση Ερντογάν για σύνοδο της ανατολικής Μεσογείου στην οποία θα συμμετάσχουν η Κυπριακή Δημοκρατία αλλά και το τουρκοκυπριακό ψευδοκράτος δεν σχολιάσθηκε επαρκώς λόγω του “ηρωϊκού” κλίματος. Όπως και η σαφής σύνδεση του Κυπριακού με την συνεκμετάλλευση των φυσικών κοιτασμάτων της κυπριακής ΑΟΖ. Η πρώτη πρόταση είναι προέκταση εκείνης του Σαρλ Μισέλ και είναι προφανές πως συνιστά μια μεγάλη παγίδα, ενόψει, μάλιστα, και της πενταμερούς. Θεωρώ αυτονόητο πως Αθήνα και Λευκωσία δεν μπορούν να διολισθήσουν σε τέτοιες λύσεις, ειδικά μετά τα όσα συνέβησαν στην Άγκυρα…