Μηταράκης στο libre: Το νέο σύμφωνο Μετανάστευσης πρέπει να προβλέπει αποσυμφόρηση ακριτικών περιοχών

Τους εκπροσώπους των κομμάτων ενημερώνει σήμερα ο υπουργός μετανάστευσης και ασύλου Νότης Μηταράκης, για όλες τις νεότερες εξελίξεις σε σχέση με το μεταναστευτικό και το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ, που βρίσκεται στα σκαριά.

Συνέντευξη στον Γιάννη Μανακά

Λίγο πριν τη συνάντηση, ο κ. Μηταράκης μίλησε στο libre για το τι περιμένουμε από το νέο σύμφωνο και τι διεκδικούμε απο την ΕΕ, ποια είναι η κατάσταση στα νησιά και στα κέντρα φιλοξενίας προσφύγων και μεταναστών και το ποια είναι η πολιτική ασύλου που ακολουθεί η κυβέρνηση, με συγκεκριμένα  στοιχεία. 

Εκείνο, που όπως υποστηρίζει είναι σίγουρο, είναι ότι παρ΄ όλες τις δυσκολίες η κατάσταση έχει βελτιωθεί, και ότι δεν πρέπει να επαναληφθεί η περίοδος 2015-2020 στο μεταναστευτικό.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη

–Ποια είναι η αποτίμηση της πρόσφατης επίσκεψης στη χώρα μας της Επιτρόπου Εσωτερικών Υποθέσεων κ. Γιόχανσον, με την οποία επισκεφθήκατε μαζί τη Σάμο και τη Λέσβο; Υπάρχει κάτι συγκεκριμένο που προέκυψε και στο οποίο προσβλέπουμε, σε σχέση με το νέο σύμφωνο μετανάστευσης αλλά και γενικότερα, όσον αφορά τη στάση της ΕΕ απέναντι στην Ελλάδα για το μεταναστευτικό; 

Η κ. Γιόχανσον ήρθε στην Ελλάδα και επισκεφθήκαμε μαζί τη Σάμο και τη Λέσβο για να διαπιστώσει  ιδίοις όμμασι την εξέλιξη των έργων στη νέα κλειστή ελεγχόμενη δομή στη Σάμο αλλά και τα βελτιωτικά έργα στο Καρά Τεπέ της Λέσβου που έχουν προχωρήσει αρκετά.

• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρηματοδοτεί 100% τα έργα αυτά και βλέπει ότι τα κονδύλια που εγκρίνει πιάνουν τόπο. Τα είπε άλλωστε και η ίδια η κ. Γιόχανσον αυτά τόσο από τη Λέσβο, όσο και την επόμενη ημέρα στην Αθήνα, στο υπουργείο, στις κοινές μας δηλώσεις.

Όσον αφορά το νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου, οι συζητήσεις είναι σε εξέλιξη, είναι δύσκολες και δεν περιμένουμε κάτι άμεσα, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τις προσδοκίες και – θέλω να πιστεύω – όλων των κρατών – μελών, για την επίτευξη συμφωνίας.  

• Συγκεκριμένες, κύριε Μανακά, σε ό,τι αφορά το νέο σύμφωνο, είναι οι διεκδικήσεις μας. Οι διεκδικήσεις της Ελλάδας και των άλλων χωρών πρώτης υποδοχής της ομάδας των MED 5. Το “Δουβλίνο 2” δεν ανταποκρίνεται πλέον στις νέες συνθήκες και ανάγκες και αυτό αποτελεί κοινό τόπο.

Χρειαζόμαστε ισορροπία ανάμεσα στις ευθύνες των χωρών πρώτης υποδοχής, και την ουσιαστική και έμπρακτη αλληλεγγύη των Ευρωπαίων εταίρων μας. Χρειαζόμαστε να εξασφαλίσουμε ότι τα πέντε νησιά του Αιγαίου που, όλοι συμφωνούμε ότι, δοκιμάστηκαν σκληρά και σήκωσαν δυσανάλογα το μεγάλο βάρος της μεταναστευτικής κρίσης δεν θα ξαναζήσουν όσα έζησαν την περίοδο 2015-2019. Χρειαζόμαστε να διασφαλίσουμε ότι το νέο Ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου δεν θα επιτρέψει ποτέ φαινόμενα δομών, όπως η Μόρια, δηλαδή με έντονο υπερπληθυσμό και δύσκολες συνθήκες διαβίωσης.

Το νέο σύμφωνο πρέπει να προβλέπει ταχύτερες διαδικασίες και αποσυμφόρηση των ακριτικών περιοχών.

–Σε ποιο στάδιο βρίσκεται αυτή τη στιγμή η κατασκευή των νέων κλειστών δομών σε Λέσβο και Σάμο; Ποιες άλλες δομές είναι υπό  κατασκευή και πότε αναμένεται να είναι έτοιμες;

Στη Σάμο η κατασκευή της νέας, κλειστής, ελεγχόμενης δομής (ΚΕΔΝ) είναι σε προχωρημένο στάδιο και ακολουθούν οι νέες δομές στην Κώ και στη Λέρο.

Στη Λέσβο και στη Χίο, περιμένουμε την τελική σύμβαση χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να προχωρήσουμε στην προκήρυξη του διαγωνισμού.

Εφόσον προχωρήσουν όλα σύμφωνα με τον προγραμματισμό μας, οι νέες ΚΕΔΝ θα είναι έτοιμες μέσα στο 2021.

–Υπάρχουν έντονες αντιδράσεις από μερίδα κατοίκων και μερίδα της τοπικής αυτοδιοίκησης, σε περιοχές όπου πρόκειται να κατασκευαστούν ή κατασκευάζονται οι νέες δομές. Τι απαντάτε σε αυτές τις αντιδράσεις;

Στόχος μας ξεκάθαρα είναι ο δραστικός περιορισμός των ροών και στις δομές να έχουμε τους λιγότερους δυνατούς διαμένοντες και για πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Ξεκάθαρα δεν μπορούμε να βιώσουμε ξανά την περίοδο 2015-2020. Οι νησιώτες μας σήκωσαν δυσανάλογο βάρος και από αυτή την πλευρά αντιλαμβάνομαι τις αντιδράσεις. Αλλά πλέον ξεκάθαρα η Κυβέρνηση έχει αποδείξει τα αποτελέσματα της πολιτικής που εφαρμόζει.

Και οι όποιες δομές πρέπει να λειτουργούν προς όφελος και των τοπικών κοινωνιών και των διαμενόντων. Η προτεραιότητά μας, είναι οι δομές να παρέχουν ασφάλεια σε αιτούντες άσυλο και εργαζόμενους καθώς και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης και εργασίας. Θα παρέχουν μέγιστες συνθήκες ασφάλειας και περιμετρικά και εντός. Θα υπάρχουν σύγχρονες υποδομές, σύγχρονο σύστημα ελέγχου εισόδου/ εξόδου, προδιαγραφές ασφάλειας.

Θα υπάρχουν υποδομές και εγκαταστάσεις που θα διασφαλίζουν ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης, ζώνες ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση (μονήρεις άντρες, οικογένειες κλπ), εκπαίδευση για τα παιδιά, υγειονομική περίθαλψη, δραστηριότητες για τον ελεύθερο χρόνο.

• Με την τήρηση των μέτρων ασφαλείας, όσοι  διαμένοντες δικαιούνται από την Ελληνική & Ευρωπαϊκή νομοθεσία δικαίωμα κυκλοφορίας, θα μπορούν να εξέρχονται από τις 8 το πρωί ως τις 8 το βράδυ, ενώ από τις 8 το βράδυ ως τις 8 το πρωί οι δομές θα είναι κλειστές. Στην είσοδο θα υπάρχει ενδελεχής έλεγχος προσώπων και αποσκευών. Για όσους προβλέπεται στο νόμο πχ. Νέες αφίξεις, προς απέλαση ή παραβατικοί, οι δομές θα είναι κλειστές.

Έχουμε ανακτήσει τον έλεγχο του μεταναστευτικού, είμαστε σε πολύ καλύτερη θέση από ότι είμασταν το 2019 αλλά ακόμα και το 2020, αλλά το μεταναστευτικό δεν είναι ένα θέμα που τελειώνει σήμερα ή αύριο. Οφείλουμε να συνεχίσουμε στο δρόμο που έχουμε χαράξει.

Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων μας χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων μας, διατηρήσιμες μειωμένες ροές, αποσυμφόρηση και μείωση διαμενόντων στα νησιά, μείωση δομών στην ενδοχώρα λόγω μείωσης των αναγκών, αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης των αιτούντων άσυλο και προετοιμασία σε όλα τα επίπεδα για να αντιμετωπίσουμε οποιαδήποτε έκτακτη κατάσταση στο μέλλον.

–Υπάρχουν επίσης καταγγελίες για τις συνθήκες διαβίωσης και υγιεινής στις υπάρχουσες δομές, στο Καρά Τεπέ αλλά και σε άλλους καταυλισμούς προσφύγων και μεταναστών. Πρόσφατα είχαμε τα δύο τραγικά περιστατικά, με τον μετανάστη που δεν μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο και πέθανε από περιτονίτιδα στην Κω και με τον Κούρδο πρόσφυγα που αυτοκτόνησε στην Κόρινθο, επειδή παρατάθηκε η κράτησή του. Υπάρχει επίσης η επιστολή των “Γιατρών χωρίς σύνορα” προς την κ. Γιόχανσον, στην οποία περιγράφονται τραγικές καταστάσεις, ειδικά σε σχέση με τα παιδιά. Πώς τα σχολιάζετε όλα αυτά;  

Φιλοξενούμε περίπου 52.000 αιτούντες άσυλο – από περισσότερους από 92.000 στην αρχή του 2020 – και παίρνουμε όλα τα απαραίτητα μέτρα για την ασφαλή στέγαση, σίτιση και παροχή ιατρικών υπηρεσιών, έχοντας και τη στήριξη των άλλων κρατών – μελών της ΕΕ, διεθνών οργανισμών κλπ. Πρώτος θα πω ότι οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές και υπάρχουν προβλήματα.

Η αντίδραση, ωστόσο, της ελληνικής κυβέρνησης σε έκτακτα περιστατικά είναι από τις ταχύτερες και επαρκέστερες. Δείτε, πως αντιμετωπίσαμε τον κορονοϊό όπου εδώ και ένα χρόνο έχουμε κρατήσει το ποσοστό των κρουσμάτων χαμηλότερο από αυτό του γενικού πληθυσμού, ενώ από τον περασμένο Μάρτιο ως τώρα, προσβλήθηκαν από κορονοϊό 1768 αιτούντες άσυλο και μόλις δύο, δυστυχώς, δεν τα κατάφεραν.    

• Για τα συμβάντα της Κω και της Κορίνθου, δεν έχω ενημέρωση καθώς συνέβη σε ΠΡΟΚΕΚΑ όπου την ευθύνη δεν την έχει το υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, γνωρίζω ωστόσο ότι ακόμα δεν υπάρχει, ιατροδικαστική εξέταση για τα αίτια θανάτου στην Κω.

Σε ότι αφορά τη διαδικασία ασύλου, υπάρχει ελληνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία η οποία τηρείται απαρεγκλίτως. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι η Ελληνική Υπηρεσία Ασύλου έχει μετατραπεί σε μία από τις ταχύτερες ευρωπαϊκές, τηρώντας απαρέγκλιτα τα προβλεπόμενα τόσο της ελληνικής όσο και της ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

–Στο θέμα του ασύλου, ποια είναι τα στοιχεία για τον χρόνο αναμονής και τις αιτήσεις που γίνονται δεκτές ή απορρίπτονται; Τι γίνονται οι άνθρωποι, των οποίων απορρίπτονται οι αιτήσεις;     

Με στοιχεία Μαρτίου 2021, έχουμε καταρχήν νέα μείωση 48% στις εκκρεμείς αποφάσεις, με τις εκκρεμείς αποφάσεις Α΄ βαθμού να έχουν μειωθεί κατά 45% και τις εκκρεμείς Αποφάσεις Β΄ Βαθμού κατά 83%.

• Ο μέσος χρόνος έκδοσης Αποφάσεων Β΄ Βαθμού είναι 59 ημέρες από την ημερομηνία εξέτασης της Προσφυγής, όταν μέχρι το 2019 οι άνθρωποι περίμεναν χρόνια για να πάρουν την απόφασή επί του αιτήματός τους. Επιμένω σε αυτό, καθώς η μείωση του χρόνου αναμονής είναι σε τελική ανάλυση μία βαθειά ανθρωπιστική πράξη. Έχω ακόμα να σας πω ότι έχουν πλέον αντιστρέψει τη σχέση αφίξεων / αποχωρήσεων. Για το 1ο τρίμηνο του 2021 είναι 3 072αποχωρήσεις έναντι 1.597 αφίξεων και για τον Μάρτιο του 2021 είναι 1.384 αποχωρήσεις έναντι 906 αφίξεων.

Όσο για τους ανθρώπους που και στο Β΄ Βαθμό λαμβάνουν αρνητική απόφαση, δηλαδή δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας, πρέπει να απελαθούν ή να επιστρέψουν στις χώρες καταγωγής τους.  

–Σήμερα, έχετε καλέσει στο υπουργείο τους εκπροσώπους των κομμάτων για να τους ενημερώσετε. Τι θα περιλαμβάνει αυτή η ενημέρωση και που αποσκοπεί αυτή η πρωτοβουλία; 

Καταρχήν, θέλω να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των κοινοβουλευτικών δυνάμεων που αποδέχθηκαν τη σημερινή πρόσκληση. Στόχος μας είναι να γίνει  μία ουσιαστική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων για το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου.

• Είμαι οπαδός του διαλόγου μέσα αλλά και έξω από τη Βουλή και θεωρώ ότι το μεταναστευτικό ζήτημα, είναι εθνικό ζήτημα και ως τέτοιο χρειάζεται συνεννόηση και συναίνεση – τουλάχιστον στα μείζονα – μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν αναλαμβάνω την ευθύνη της άσκησης της μεταναστευτικής πολιτικής και την υλοποίηση των βημάτων που έχουμε αποφασίσει ώστε να μειώσουμε ουσιαστικά τις επιπτώσεις που είχε και έχει στην ελληνική κοινωνία.

Σήμερα, έχει αλλάξει ριζικά η κατάσταση στο μεταναστευτικό σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και κυρίως την περίοδο 2015-2019. Έχουμε ανακτήσει τον έλεγχο και  οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε έχουν να κάνουν με τη στάση της Τουρκίας να προσπαθεί να ‘εργαλειοποιήσει’ το μεταναστευτικό όπως έχει προσπαθήσει και στο παρελθόν, αλλά και την ανάγκη τα κράτη – μέλη της ΕΕ να καταλήξουν σε ένα δίκαιο νέο ευρωπαϊκό σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου που θα μοιράζει ισόποσα τις ευθύνες και θα δεσμεύει για ουσιαστική και έμπρακτη αλληλεγγύη στις χώρες πρώτης υποδοχής. Η Ελλάδα, τα πέντε νησιά του Αιγαίου δεν μπορούν και δεν πρέπει να ξανασηκώσουν όλο το βάρος του μεταναστευτικού.