Ασφαλιστικό: Ολοταχώς προς κεφαλοποιητικό σύστημα – Τα επιχειρήματα Τσακλόγλου και οι αντιδράσεις της αντιπολίτευσης

Το δημογραφικό πρόβλημα της Ελλάδας βομβαρδίζει τα θεμέλια του ασφαλιστικού συστήματος, δημιουργεί νέα προβλήματα στην ανάπτυξη της χώρας και κυρίως μία χώρα γερόντων. Η κυβέρνηση θεωρεί πως μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση με τη δημιουργία ενός «ατομικού κουμπαρά», μετά την 1^η Γενάρη του 2022.

Της Άννας Φραγκάκη

Τα δεδομένα, που δόθηκαν από το υπουργείο Εργασίας στην αρμόδια Επιτροπή Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής τρομάζουν:

• Οι γεννήσεις στην Ελλάδα από 157.000, που ήταν το 1960, μειώθηκαν σε 148.000 το 1980, σε 103.000  το 2000 και σε 84.000 το 2019, δηλαδή σχεδόν οι μισές από τη δεκαετία του ’60.  

Τα ζητήματα αυτά παρουσίασε ο υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πάνος Τσακλόγλου μιλώντας στην ειδική Διαρκή Επιτροπή της Βουλής για την Παρακολούθηση του Συστήματος Κοινωνικής Ασφάλισης, ο οποίος έδωσε στοιχεία για το δημογραφικό πρόβλημα και τις συνέπειες, που προκαλεί στο ασφαλιστικό.

Παρότι υπήρχαν κάποιες ελπίδες ότι ο κοροναϊός, λόγω του διαρκούς εγκλεισμού των ζευγαριών μπορεί και να δημιουργούσε ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την αύξηση των γεννήσεων αυτό δεν συνέβη.

Αντίθετα η εργασιακή αβεβαιότητα, η υψηλή ανεργία, οι χαμηλές αμοιβές αλλά κι ο φόβος της πανδημίας φάνηκε να είναι άλλο ένα μείον, στις γεννήσεις στη χώρα μας. 

Η αξιωματική αντιπολίτευση και το κεφαλαιοποιητικό σύστημα

Η κυβέρνηση θεωρεί ότι η μεταρρύθμιση σ’  αυτή τη φάση είναι αναγκαία  για τη διαφοροποίηση ασφαλιστικού κινδύνου, την αύξηση αποταμιεύσεων και επενδύσεων & υψηλότερων ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, υψηλότερων μελλοντικών συντάξεων κι ισχυρών αντικινήτρων για συμμετοχή στη «μαύρη» ανασφάλιστη εργασία, ωστόσο η αντιπολίτευση και κυρίως η αξιωματική αντιδρά έντονα στη δημιουργία ενός κεφαλαιοποιητικού συστήματος, το οποίο δεν θεωρεί αξιόπιστο για να εγγυηθεί τις μελλοντικές συντάξεις.  

Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει σηκώσει το γάντι στο θέμα της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης.

Κατά την άποψη του ίδιου του Π. Τσακλόγλου, αν διατηρήσουμε το σημερινό σύστημα συντάξεων κοινωνικής ασφάλισης (αποκλειστικά διανεμητικού χαρακτήρα), θα πρέπει ένας ολοένα και μικρότερος πληθυσμός εργαζομένων να πληρώνει για τις συντάξεις ολοένα και περισσότερων συνταξιούχων.

• Ωστόσο υπάρχουν πολλές επιφυλάξεις από διαφορετικές πλευρές για το κεφαλαιοποιητικό σύστημα και το παράδειγμα της άλλοτε κραταιάς «Ασπίς», που βούλιαξε, δεν βοηθά.

Την ίδια στιγμή το γεγονός ότι καθυστέρησε η εξόρυξη κι εκμετάλλευση υδρογονανθράκων στη Δυτική Ελλάδα, όπου μέρος των πόρων, όπως συμβαίνει σήμερα στη Νορβηγία ή στη Ρωσία, είχε θεσμοθετηθεί επί Γιάννη Μανιάτη να πάει στο Ταμείο Γενεών, δημιουργεί ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στο ελληνικό ασφαλιστικό σύστημα αλλά και στους ίδιους τους ασφαλισμένους, δεδομένου ότι οι τράπεζες σταδιακά σφίγγουν τις στρόφιγγες εναντίον εταιρειών πετρελαιοειδών, για μελλοντικά δάνεια.

«Η δημιουργία «ατομικού κουμπαρά» για κάθε νέο ασφαλισμένο , κατά τον κυβερνητικό αξιωματούχο, μετά την 1^η Ιανουαρίου του 2022 έχει ως βασικούς στόχους:

• την αποτελεσματική  αντιμετώπιση των επιπτώσεων της γήρανσης του πληθυσμού στο ασφαλιστικό, τη δημιουργία πόρων για την επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας, την εξασφάλιση υψηλότερων επικουρικών συντάξεων για τη νέα γενιά και τη δημιουργία αντικινήτρων για συμμετοχή στην ανασφάλιστη «μαύρη» εργασία». Ζητήματα εργασιακά τέθηκαν στη Βουλή κι από την πλευρά του άλλοτε υφυπουργού Εργασίας και νυν γενικού γραμματέα του ΚΙΝΑΛ, Βασίλη Κεγκέρογλου, ο οποίος εκπονεί τη διπλωματική του εργασία πάνω στο ασφαλιστικό σύστημα και τον ηλεκτρονικό ΕΦΚΑ.

Τι προτείνει η κυβέρνηση για την ασφαλιστική μεταρρύθμιση

Η προτεινόμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση, κατά την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας,  έχει τα εξής χαρακτηριστικά:

• στηρίζεται στη διαφοροποίηση του ασφαλιστικού κινδύνου (βασική αρχή των ασφαλίσεων), μειώνοντας έτσι την υπερβολική έκθεση του συστήματος στον «δηµογραφικό κίνδυνο».

Κατά την άποψη της κυβέρνησης η νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση θα έχει δημόσιο χαρακτήρα και θα προστατεύει τις υφιστάμενες συντάξεις – κύριες και επικουρικές – θα δημιουργεί αποταμιεύσεις, σημαντικό τμήμα των οποίων θα διατεθεί για χρηματοδότηση επενδύσεων στη χώρα µας με στόχο τη μείωση της ανασφάλιστης και υποδηλωμένης εργασίας ενώ θα υφίσταται τη μέγιστη δυνατή εποπτεία για λόγους διαφάνειας:

1. Η δημόσια επικουρική ασφάλιση σταδιακά μετατρέπεται από διανεμητική σε κεφαλαιοποιητική.
2. Είναι τμήμα της κοινωνικής ασφάλισης και παρέχει τις αντίστοιχες εγγυήσεις
3. Συμμετέχουν νεοεισερχόμενοι με υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης και κάτω των 35 ετών σε προαιρετική βάση.
4. Αντί οι εισφορές των νέων να χρησιμοποιούνται για την πληρωμή της επικουρικής σύνταξης των σημερινών συνταξιούχων, θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται.
5. Κάθε ασφαλισμένος έχει τον ατομικό του κουμπαρά και από αυτόν λαμβάνει την αναλογιστικά ουδέτερη σύνταξή του.
6. Επιλογή από μικρό αριθμό επενδυτικών προφίλ