Ελληνοτουρκικά σε κρίσιμη καμπή: Η σκληρή πραγματικότητα των διερευνητικών επαφών και το δίλλημα της κυβέρνησης Μητσοτάκη

Η ελληνική πλευρά πολύ σύντομα θα έρθει αντιμέτωπη με την σκληρή πραγματικότητα κατά τη διάρκεια των διερευνητικών επαφών με την Τουρκία που αρχίζουν επίσημα στις 25 Ιανουαρίου στην Κωνσταντινούπολη. Ποια είναι αυτή; Η Τουρκία στη γραμμή της γνωστής πολιτικής που ακολουθεί θα επιχειρήσει να ανοίξει τη βεντάλια των συζητήσεων, βάζοντας στο τραπέζι από την αποστρατικοποίηση των νησιών και την “τουρκική” μειονότητα μέχρι και γκρίζες ζώνες στο Αιγαίο.

Η Αθήνα λοιπόν θα κληθεί να απαντήσει στο δίλλημα: Να αποδεχθεί διεύρυνση της ατζέντας ή να αναλάβει την ευθύνη της αποχώρησης.

Ξεκινούν στις 25 Ιανουαρίου οι διερευνητικές επαφές Ελλάδας – Τουρκίας

H πρώτη συνάντηση πάντως έπειτα από σχεδόν πέντε χρόνια αναμένεται να είναι αναγνωριστικού τύπου, καθώς η ελληνική αντιπροσωπεία θα πρέπει να διαπιστώσει ποιες είναι οι πολιτικές εντολές που έχει η τουρκική και ποια είναι τα περιθώρια συζητήσεων.

Επικεφαλής της ελληνικής αποστολής που θα μεταβεί (οδικώς, λόγω κορωνοϊού) από τον Εβρο και ανατολικότερα είναι ο πρέσβης ε.τ. Παύλος Αποστολίδης, γνώστης της διαδικασίας από την πρώτη ημέρα των διερευνητικών. Τον κ. Αποστολίδη θα πλαισιώσουν ο πρέσβης Αλέξανδρος Κουγιού και η διευθύντρια του γραφείου του γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Ιφιγένεια Καναρά. Αν και από την τουρκική πλευρά δεν έχει κοινοποιηθεί η σύνθεση, εκτιμάται ότι αυτή θα περιλαμβάνει τον μόνιμο υφυπουργό Σεντάτ Ονάλ, ενώ ενδέχεται να μην είναι επικεφαλής ο διευθυντής αεροναυτιλιακών του υπουργείου Εξωτερικών Τσαγατάι Ερτσιγές. Ο κ. Ερτσιγές αποτελεί πάντως πρόσωπο με γνώση των διερευνητικών, καθώς στις προηγούμενες φάσεις συμμετείχε στην τουρκική αντιπροσωπεία εν είδει εμπειρογνώμονος, στο πλευρό διπλωματών όπως ο Φεριντούν Σινιρλίογλου.

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη συνάντηση του χθες με τον Πορτογάλο ομόλογο του Αντόνιο Κόστα έκανε λόγο για “τη βασική και κύρια διαφορά των δύο χωρών, που αφορά στην οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο”, όμως προφανώς καμία ελληνική κυβέρνηση δεν θα μπορούσε να δεχθεί να συζητήσει και άλλα θέματα και ιδίως μία κυβέρνηση της ΝΔ θα αντιμετώπιζε σοβαρό πολιτικό πρόβλημα.

Εξάλλου, η κυβέρνηση θεωρεί ως μεγάλη επιτυχία ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στο τελευταίο κείμενο συμπερασμάτων αναφέρει ως αντικείμενο των διερευνητικών Ελλάδας- Τουρκίας αποκλειστικά την οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και αυτό είναι ένα επιχείρημα που θα επικαλεστεί η ελληνική αντιπροσωπεία εάν η Άγκυρα ξεκινήσει τα “παιχνίδια”. Η Αθήνα επίσης έχει καλέσει την Τουρκία να λυθεί το θέμα της ΑΟΖ όπως έγινε με την Ιταλία και την Αίγυπτο και προτείνοντας εάν δεν υπάρξει συμφωνία, οι δύο χώρες να προσφύγουν στη Χάγη, όπως άλλωστε έχει ήδη συμφωνήσει η Ελλάδα με την Αλβανία για την ΑΟΖ.

Ο κ. Μητσοτάκης από το καλοκαίρι ήδη έχει επιλέξει ως το πρόσωπο που θα αναλάβει τις διερευνητικές με την Τουρκία τον πρέσβη επί τιμή Παύλο Αποστολίδη, ο οποίος άλλωστε ήταν και ο επικεφαλής της ελληνικής αντιπροσωπείας στον προηγούμενο γύρο συζητήσεων.

Η ελληνική πλευρά φυσικά θα πάει με τους δικούς της όρους:

• Μόνο αντικείμενο των διερευνητικών, όπως αναφέρθηκε μπορεί να αποτελεί η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών. Ο διάλογος να γίνει βάσει του Διεθνούς Δικαίου. Η Τουρκία να αποσύρει το casus belli για την επέκταση των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα 12 ναυτικά μίλια.

Σημειωτέον ότι σήμερα ξεκινά να συζητείται στην Επιτροπή Εξωτερικών και Άμυνας της ελληνικής Βουλής το νομοσχέδιο για την επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης προς δυσμάς.

Κατατέθηκε εν τω μεταξύ στη Βουλή και θα ψηφιστεί την Πέμπτη το νομοσχέδιο για την έγκριση της αγοράς μιας μοίρας 18 (12 μεταχειρισμένων και 6 καινούργιων) γαλλικών μαχητικών αεροσκαφών «Rafale». Τα πρώτα έξι από τα αεροσκάφη αυτά θα έρθουν στη χώρα μας έξι μήνες μετά την υπογραφή της Σύμβασης.

Το γεγονός δε ότι οι διερευνητικές ξεκινούν μετά την ορκωμοσία του νέου Προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν έχει τη συμβολική σημασία του, αν και δεν πρέπει να περιμένει κανείς ότι η νέα αμερικανική ηγεσία θα εγκαταλείψει την Τουρκία. Το αντίθετο μάλιστα, θα επιχειρήσει να φέρει την Άγκυρα πιο κοντά στη Δύση ξανά.

Η ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ

Από πλευράς αξιωματικής αντιπολίτευσης ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ στηρίζει τη διαδικασία ωστόσο απευθύνει και μήνυμα στην ανακοίνωση που εξέδωσε:

«Ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στηρίζει την επανεκκίνηση των διερευνητικών για υφαλοκρηπίδα/ΑΟΖ που διεκόπησαν το 2016 με ευθύνη της Τουρκίας», επισημαίνει υπογραμμίζοντας παράλληλα ότι «ο κ. Μητσοτάκης οφείλει να αποκλείσει κάθετα κάθε τουρκική απόπειρα διεύρυνσης της ατζέντας, πχ με αναφορές σε δήθεν ζητήματα “γκρίζων ζωνών” ή “αποστρατιωτικοποιημένων νησιών”».

«Για μια ακόμη φορά και παρότι έχουμε ζητήσει ενημέρωση για την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Αλβανίας, μαθαίνουμε από τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας για ενδεχόμενη συνάντηση με τον τπουργό Εξωτερικών της Ελλάδας στα Τίρανα», σημειώνει η αξιωματική αντιπολίτευση και διερωτάται:

«Ποια είναι η θέση της κυβέρνησης σε σχέση με μια τέτοια συνάντηση και για ποιο λόγο να πραγματοποιηθεί στα Τίρανα αντί πχ στις Βρυξέλλες;»