“Κρείττον το σιγάν του λαλείν”- Οι “κόκκινες” γραμμές μας

“Ο χρόνος πετάει, από σένα εξαρτάται να είσαι πιλότος”  Robert Orben. Ιδιαίτερα δε στην πολιτική ο χρόνος είναι τόσο κρίσιμος και οι εξελίξεις τόσο καταιγιστικές, που μόνο αν δράσει κάποιος ως πιλότος θα μπορέσει να είναι μπροστά και όχι πίσω από αυτές.

Τον καιρό αυτό βιώνουμε μετά από αρκετά χρόνια, μια μεγάλη κλιμάκωση και ένταση από την πλευρά τις Τουρκίας. Για τον πολύ κόσμο είναι έκπληξη, για όσους όμως γνωρίζουν την ιστορία και το θέμα, είναι «φυσιολογική εξέλιξη».

του Χρήστου Χριστοδούλου*

Το κακό στην υπόθεση είναι ότι από την πλευρά μας, γίνεται προσπάθεια κουκουλώματος ή εξωραϊσμού των προκλήσεων και των πολιτικών της γείτονος σε βάρος της χώρας.

Αν πιάσουμε το νήμα της ιστορίας από το 1923 μέχρι σήμερα, θα δούμε ότι με όλα τα καθεστώτα και κυβερνήσεις στην Τουρκία υπάρχει μια και μόνο στρατηγική, αυτή της αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης. Μάλιστα στα 75 τελευταία χρόνια υπήρξαν πολλές και δύσκολες περίοδοι για την χώρα μας, όπως πχ το 1955 με τους διωγμούς στην Κωνσταντινούπολη, το 1967 και 1974 στην Κύπρο, το 1996 στο Αιγαίο και τώρα βιώνουμε τις ίδιες προκλήσεις στην Αν. Μεσόγειο.

Οι περιπτώσεις του 1977 και του 1987

Σήμερα ατυχώς, διάφοροι παπαγάλοι εσωτερικού, στο όνομα Ερντογάν επισυνάπτουν διάφορα ¨κοσμητικά¨ επίθετα και πλασάρουν στον κόσμο ότι όταν κάποιος του τραβήξει το αυτί ή όταν αυτός φύγει από την εξουσία, όλα θα γίνουν όπως ήταν πριν. Λες και αυτός κυβερνούσε το 1955, το 1965, το 1974, το 1996. Να θυμίσω ότι στην περίοδο που εξελίχθηκαν τα παραπάνω γεγονότα, αυτός έπαιζε ποδόσφαιρο στις αλάνες της Κωνσταντινούπολης…

Γιατί όμως είχαμε τις κρίσεις που προαναφέρθηκαν στα χρονικά αυτά σημεία!

Η απάντηση και εδώ απλή: έγιναν γιατί έβλεπαν στην Ελλάδα «ελεύθερο πεδίο δράσης» γι΄ αυτούς. Με άλλα λόγια, έβρισκαν χαλαρές και άβουλες κυβερνήσεις και το σημαντικότερο ανιστόρητες και φοβικές ηγεσίες. Αυτή είναι και η απάντηση σε όσους θέτουν το ερώτημα, γιατί σήμερα.

Αντίθετα, σε περιπτώσεις όπως το 1977 και το 1987, η Τουρκία αν και προσπάθησε να δοκιμάσει τις αντοχές της τότε πολιτικής ηγεσίας, γρήγορα αναδιπλώθηκε.

Άρα το αβίαστο συμπέρασμα είναι ότι η αιτία για όσα ζούμε σήμερα στην περιοχή μας δεν είναι ο Ερντογάν, αλλά η σταθερή πολιτική γραμμή και στρατηγική της Τουρκίας, η οποία επιδιώκει την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάνης, με κύριο στόχο τις πηγές ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή. Την ευνοεί βέβαια στην παρούσα περίοδο, η συγκυρία να υπάρχουν τόσο στην ΕΕ όσο και στις ΗΠΑ ηγεσίες που κάνουν τα πάντα για να μη θίξουν τα οικονομικά και γεωπολιτικά συμφέροντα τους με την Τουρκία, αλλά κυρίως την ευνοεί η δική μας φοβία απέναντί της και ο τρόπος διαχείρισης του θέματος εντός της συμμαχίας.

Οι κόκκινες γραμμές και τα όρια…

Η πραγματική κρίση υπάρχει «εντός των τειχών»  και όχι εκεί που φανταζόμαστε ή μας πλασάρουν με ευκολία τα ¨έγκυρα¨ ΜΜΕ. Αυτό καταδεικνύεται από τις διάφορες δηλώσεις Ελλήνων πολιτικών και αξιωματούχων γύρω από τα εθνικά μας θέματα, στο τελευταίο δίμηνο. Όσες και να απομονώσει, αγνοήσει, απορρίψει ή συμφωνήσει κάποιος, στο τέλος αυτό που μένει είναι ότι τα όρια των κόκκινων γραμμών αγγίζουν τα όρια της δικής μας νοημοσύνης.

Ακούσαμε βαρύγδουπες δηλώσεις όπως:

• <Τουλάχιστον τώρα μπορώ να τηλεφωνήσω στον Ερντογάν>, (δηλαδή αυτό ήταν το πρόβλημα!),
• <Οριοθέτηση των θαλάσσιων ζωνών> (είναι πολλές ή μόνο η ΑΟΖ και αυτή σύμφωνα με τη σύμβαση του 1982, κάτι που ΜΟΝΟΙ μας απεμπολήσαμε με Ιταλία και Αίγυπτο),
• <Τα συμφέροντα της ΕΕ στην Αν. Μεσόγειο> (ποια είναι η παρουσία της ΕΕ στα τεκταινόμενα στην εν λόγω περιοχή),
• <Γραπτή συμφωνία που δεν ήταν συμφωνία>,
• <Οι θέσεις μου έγιναν κατανοητές> (όμως δεν υιοθετήθηκαν στο συμβούλιο κορυφής),
• <Ούτε εγώ το γνώριζα ότι θα υπογράψω> (ΑΟΖ με Αίγυπτο),
• <Οι κυρώσεις θα ενεργοποιηθούν> (όμως δεν τέθηκαν ποτέ),
• <οι κυρώσεις θα δαγκώνουν> (χωρίς σχόλιο),
• <κόκκινη γραμμή η εθνική κυριαρχία, δηλαδή τα 6ΝΜ!> (ξεχάσαμε κάπου ή μας παρέπεσε η εθνική γραμμή δεκαετιών για 12 ΝΜ, υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ) και πολλές ακόμη.

Πέραν αυτών, κάθε μέρα ακούμε για την ισχυρή γλώσσα της διπλωματίας μας, τις διάφορες συμμαχίες που έχουμε εξασφαλίσει, βάση των οποίων θα αντιμετωπίσουμε την επιθετικότητα της Τουρκίας κλπ. Ως απάντηση σε όλα αυτά, δεν ξέρω ποια από τις ρήσεις ταιριάζει καλύτερα: Του Τζων Κένεντυ : ¨Η διεθνής διπλωματία είναι ένα κουπάκι με ζελέ¨,

του Βεντζαμιν Ντισραέλι : ¨Εκείνος που μαθαίνει διπλωματία πρέπει να μάθει τρία πράγματα, να μιλάει γαλλικά, να μη μιλάει καθόλου, να λέει την αλήθεια¨, ή του Φρειδερίκου του Β’ ¨: Διπλωματία χωρίς όπλα είναι σαν μουσική χωρίς όργανα¨

Ιδού «τί» πετύχαμε…

Τι πετύχαμε λοιπόν εμείς το τελευταίο διάστημα με τους γείτονες; Μάλλον να επιβεβαιώσουμε τις παραπάνω προσωπικότητες για όσα είπαν. Το χειρότερο δε στην παρούσα περίοδο είναι ότι εφαρμόζουμε λίγο απ΄ όλα, δηλαδή κυρώσεις «τύπου ζελέ», μιλάμε πολύ χωρίς όμως αλήθειες» και «ασκούμε διπλωματία»  χωρίς να βάζουμε στο τραπέζι «τα όργανα αποτροπής».

Το μείζον όμως με όλα αυτά είναι ότι δημιουργούνται De Facto καταστάσεις στην περιοχή, με τη δική μας ανέχεια και συμπεριφορά. Η στάση μας να παρακαλάμε ¨συμμάχους¨ που ιστορικά δεν ήταν ποτέ μαζί μας, να βασιζόμαστε στα καλά λόγια υπηρεσιακών παραγόντων που σε 2-3 μήνες θα…ψάχνουν για δουλεία σε κάποιο πανεπιστήμιο και καλυπτόμενοι πίσω από το veto  της Κύπρου, δεν οδηγεί πουθενά, παρά μόνο στην εσωστρέφεια εδώ  και ανυποληψία έξω.

Οι συνέπειες της δικής μας συμπεριφοράς είχαν προβλεφτεί στα δύο προηγούμενα κείμενα μου. Εκεί είπα ότι η Τουρκία θα βάλει τα πάντα στο τραπέζι και ό,τι πάρει από αυτά, θα τα πάρει χωρίς να ξοδέψει 5$.

Μέχρι ένα σημείο είχα πιστέψει ότι πολλά γινόντουσαν από λάθος. Δεν θέλω δε να αποδεχτώ ότι μπορεί να ισχύσει η ρήση του Σωκράτη: ¨Ο μεν δειλός της πατρίδος, ο δε φιλόδοξος της πατρώας ουσίας εστί προδότης¨.

Και τούτο γιατί κάποιοι δηλώνουν όπως προαναφέρθηκε, ότι «κόκκινη γραμμή υπεράσπισης είναι τα 6 μίλια», όταν τα κυριαρχικά μας δικαιώματά αφορούν στα 12 μίλια, και όταν η αεροπορία μας υπερασπίζεται τα 10 μίλια εναέριου χώρου, με δεδομένο ότι η Ελλάδα δικαιούται, οπότε εκείνη κρίνει, να επεκτείνει και τον αέριο χώρο στα 12 μίλια!

Οι Ένοπλες Δυνάμεις μας έχουν ισχύ και αντοχή! 

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσω με έμφαση σε όσους φοβούνται ή ανησυχούν για την ασφάλεια της χώρας από εξωτερικούς παράγοντες. Οι ΕΔ της πατρίδας μας είναι πολύ ισχυρές παρά τα όσα μεσολάβησαν στην τελευταία 10ετία. Όποιος θελήσει να δοκιμάσει την ισχύ και την αντοχή τους, θα το διαπιστώσει με τον πλέον άσχημο και σκληρό τρόπο. Αυτό το ξέρει πολύ καλά ο ¨τσαμπουκάς¨ της γειτονιάς. Δυστυχώς όμως δεν το πιστεύουν αυτοί που σήμερα βάζουν τις κόκκινες γραμμές πότε εδώ, πότε εκεί και στο τέλος…έξω από την πόρτα μας. Απόδειξη είναι ότι όσες φορές τα τελευταία χρόνια το πίστεψε η πολιτική ηγεσία, είχε το κεφάλι της ήσυχο με τους γείτονες μας. Ας μη ψάχνουμε λοιπόν δικαιολογίες στο γιατί όλα αυτά που συμβαίνουν στην Αν. Μεσόγειο δεν έγιναν χθες και γίνονται σήμερα. Με απλά λόγια, η Τουρκία δοκιμάζει, όπως κάθε φορά, μέχρι που την παίρνει. Έτσι λοιπόν το αβίαστο συμπέρασμα είναι: εμείς κάνουμε πίσω και όχι αυτοί μπροστά.

Και τώρα τι! 

Το «τι» πρέπει να γίνει τώρα και πριν είναι πολύ αργά, αποτυπώνεται σε μερικές μόνο γραμμές. Η κυβέρνηση της Ελλάδας είναι υποχρεωμένη να εφαρμόσει άμεσα αυτό που επικαλείται, δηλαδή το Διεθνές Δίκαιο, ήτοι:

• Να επεκτείνει τα χωρικά μας ύδατα στα 12ΝΜ και να ανακηρύξει ΑΟΖ με την Κύπρο. (Όποιος τρίτος έχει αντίρρηση να πάει στα δικαστήρια.)
• Να λάβει μονομερείς κυρώσεις σε βάρος του γείτονα, με κλείσιμο συνόρων (διακοπή εμπορικών σχέσεων και κλείσιμο γραμμών συγκοινωνίας προς τη Δυτική Ευρώπη), για όσο διάστημα παραβιάζει τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.  
• Να ενημερώσει όλους τους διεθνείς οργανισμούς για τις παραπάνω ενέργειες, καθώς και για όποια επιπλέον μέτρα λάβει.
• Να διακόψει κάθε συνεργασία με την Τουρκία, μέχρις ότου αυτή αποσύρει τα μέσα με τα οποία επιχειρεί σήμερα στην Αν Μεσόγειο στο σύνολο τους.
• Να παρουσιάσει και να στηρίξει τις θέσεις της χώρας μας σε ΟΗΕ, ΕΕ, κλπ βάση του διεθνούς δικαίου, υπενθυμίζοντας στις μεγάλες δυνάμεις τον τρόπο που κήρυξαν οι ίδιες τη δικής τους ΑΟΖ, καθώς και να προβάλει τον χάρτη της Σεβίλης/2019 της ΕΕ.
• Να θέτει veto στην ΕΕ, για κάθε θέμα που αφορά τις σχέσεις της με την Τουρκία, όσο αυτή συνεχίζει την πολιτική της σε βάρος της χώρας μας και της Κύπρου.
• Να αυξήσει το πολιτικοστρατιωτικό επίπεδο ετοιμότητας, με χρηματοδότηση των άμεσων αναγκών.

Διάλογος ναι, όμως μόνο για  το 19,5% που  απομένει μετά την οριοθέτηση των ΑΟΖ Ελλάδας Τουρκίας σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Διαφορετικά τα μέτρα και η ρητορική που εφαρμόζουμε μπορεί κανείς να πει κανείς ότι είναι λίγο πιο σκληρά από την πέτσα ενός γιαουρτιού. Ας μη ψάχνουμε λοιπόν «τι» γίνεται στην άλλη πλευρά του Αιγαίου, αλλά «τι» γίνεται στη δική μας πλευρά.

Σε μας εναπόκειται να διαψευστεί ο Πλάτων σ΄ αυτό που λέει στο έργο του ¨Η Πολιτεία¨: ¨Δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμωρία για έναν πολίτη από το να κυβερνιέται από κατώτερούς του, αλλά το σπουδαιότερο είναι ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη τιμωρία για έναν λαό να επιλέγει αυτούς που δεν του αξίζουν¨.

 * Ο Πτέραρχος Χρήστος Χριστοδούλου  είναι Επίτιμος Α/ΓΕΕΘΑ