Η “ομάδα που κερδίζει” και το τέλος της δημοσκοπικής ραστώνης…

“Τα λάθη είναι συλλογικά”, είπε ο πρωθυπουργός στην συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου με αφορμή τις εντεινόμενες κυβερνητικές αρρυθμίες και τις δημόσιες, πια, διαφωνίες υπουργών. Ορθώς. Συλλογικά τα λάθη εκ των πραγμάτων ιδιαίτερα σε μια κυβέρνηση “επιτελικού” χαρακτήρα. Ωστόσο, οι ευθύνες είναι εξατομικευμένες. Δεν γίνεται διαφορετικά. Εκτός εάν έχει τοποθετηθεί –και δεν το έχουμε πληροφορηθεί– κάποιο τοτέμ στο προαύλιο του Μεγάρου Μαξίμου όπου εναποτίθενται τα λάθη ενός εκάστου υπουργού ως σπονδή προς εξορκισμό κάποιας επιτελικής θεότητας.

του ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΤΡΩΤΣΟΥ

Άλλωστε, μια αντίληψη ότι “τα λάθη είναι συλλογικά” δημιουργεί τον κίνδυνο να αναδεικνύεται κάθε φορά η αντικειμενική πολιτική ευθύνη του ίδιου του πρωθυπουργού και να βρεθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης να μαγνητίζει κάθε αστοχία, αβλεψία, παράλλειψη και ανικανότητα κάθε υπουργού και υφυπουργού του. Φαντάζομαι πως κάτι τέτοιο δεν είναι στις επιθυμίες του.

Η συλλογική ευθύνη, επιπλέον, καταπίνει την ατομική ευθύνη –για την οποία πολύς λόγος γίνεται τελευταία σε ότι αφορά την στάση των πολιτών απέναντι στην πανδημία– και εν τέλει καταργεί την έννοια της αξιολόγησης που αποτελεί βασική παράμετρο της φιλοσοφίας περί αριστείας που διέπει αυτή την κυβέρνηση.

“Στην συλλογικότητα θα συντελούσε και η αποκατάσταση του πολιτικού ρόλου των υπουργών, η οποία έχει μερικώς επισκιασθεί”, επισημαίνει ως μήνυμα με γνωστούς παραλήπτες η φιλοκυβερνητική “Καθημερινή”. Η συλλογικότητα θα έπρεπε, ωστόσο, να εκκινεί πρωτίστως από την σωστή επιτελικότητα. Μήπως εκεί, λοιπόν, υπάρχει κάποιο πρόβλημα;

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έσπευσε προ τριμήνου να ανακοινώσει κάποιες οριακές μόνο αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, αφήνοντας να εννοηθεί πως “η ομάδα κερδίζει, άρα δεν αλλάζει”. Το αναφέρει έμμεσα και αυτό η “Καθημερινή” κάνοντας λόγο για τον κίνδυνο να υπερεκτιμά η κυβέρνηση –δηλαδή το Μαξίμου– την δημοσκοπική της θέση.

Είναι αλήθεια πως όταν η μία μετά την άλλη οι δημοσκοπήσεις περιγράφουν μια κυβέρνηση …με φτερά που διατηρεί χαώδες προβάδισμα από τον πολιτικό της αντίπαλο, εύκολα καλλιεργείται η πεποίθηση πως όλα καλώς γίνονται. Ακόμα περισσότερο όταν η πλειονότητα των μέσων ενημέρωσης ενισχύουν αυτή την άποψη και την εικόνα του…μεγαλείου. Κι έτσι αποκτιέται η αντίληψη μιας περίκλειστης αυτοπεποίθησης που διολισθαίνει συχνά σε αλαζονεία και μεγαλώνει την απόσταση από τον πραγματικό παλμό της κοινωνίας.

Τα λάθη μπορεί να είναι συλλογικά, όμως οι πολίτες βιώνουν καθημερινά την αντανάκλαση της ολιγωρίας και ανικανότητας συγκεκριμένων κυβερνητικών αξιωματούχων. Το γεγονός ότι δεκάδες σχολεία προστίθενται καθημερινά στον μακρύ κατάλογο εκείνων που κλείνουν λόγω κρουσμάτων και το ότι εκπαιδευτικοί και μαθητική κοινότητα βρίσκονται στους δρόμους για τις “αστοχίες” της υπουργού Παιδείας αντανακλά πρωτίστως μια πολύ συγκεκριμένη ατομική ευθύνη.

Το ότι εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες συνωθούνται κάθε πρωί στα μέσα μαζικής μεταφοράς και εκτίθενται στον κοροναϊό αντανακλά, επίσης, μια πολύ συγκεκριμένη ατομική ευθύνη.

Το ότι δύο υπουργεία και η ΚΕΔΕ δεν μπορούν επί ένα μήνα να συμφωνήσουν στις διαστάσεις μιας μάσκας που έγινε αλεξίπτωτο αντανακλά πολύ συγκεκριμένες και προσωποποιημένες ευθύνες.

Το ότι εκατοντάδες χιλιάδες συντάξεις δεν αποδίδονται το ίδιο. Το ότι η κυβέρνηση αναγκάζεται να αλλάξει την Κοινή Δήλωση με τις ΗΠΑ για να μην δυσαρεστήσει το εσωτερικό της ακροατήριο, ή το ότι καθυστερεί προκλητικά την κυρωση των συμφωνιών με τη Βόρεια Μακεδονία τελούσα υπό την ιδιότυπη ομηρεία βουλευτών της. Και πολλά ακόμα…

Μπορεί, ως εκ τούτου, τα λάθη να είναι συλλογικά αλλά οι ευθύνες εξατομικεύονται. Και καταλήγουν, τελικά, στην ευθύνη του ενός που πρέπει να δράσει για να μην προστεθούν νέα λάθη και νέες παραλείψεις. Κι αυτός είναι ο πρωθυπουργός. Η ομάδα δεν κερδίζει πια, όπως φαντασιώνονται ορισμένοι. Χρειάζεται αλλαγές. Κι αυτό σημαίνει πως κάποιοι ίσως χρειαστεί να πάνε στο σπίτι τους…

Ο στόχος, άλλωστε, δεν ήταν μια ομάδα που να κερδίζει μια αξιωματική αντιπολίτευση που μέχρι πρότινος βρισκόταν σε ύπνωση. Με την κοινωνία και τα προβλήματά της αναμετράται μια κυβέρνηση. Κι εκεί, όπως φαίνεται, υπάρχουν πολλά προβλήματα στα οποία…δεν κερδίζει.