Πώς μία έκθεση της J.P.Morgan… “γεννά” σκέψεις για πρόωρες κάλπες

Στην έκθεση, υπό τον τίτλο, «σενάριο επιστροφής στην κανονικότητα» που έχει εκπονήσει η J.P.Morgan (“What the COVID-19  endgame  might  look like”) και στη χώρα μας δημοσιοποιήθηκε ευρέως μέσω του ΣΕΒ, γίνεται ανάλυση των οικονομικών επιπτώσεων διεθνώς, από τον κοροναϊό: Βάθος και διάρκεια παγκόσμιας ύφεσης, κέρδη επιχειρήσεων, δημόσιο χρέος-ελλείμματα-πληθωρισμός, εθνικοποίηση ιδιωτικών εταιρειών (σ.σ. και όμως το λέει η J.P. Morgan !), το τελευταίο σημείο όμως είναι το πιο πολιτικό.

Έχει τίτλο, «Κοινωνική αναταραχή και αλλαγή κυβέρνησης», και σε αυτό διαβάζουμε:

«Μπορεί κάποιος ηγέτης να κατηγορηθεί για ανικανότητα ή ολιγωρία στην αντιμετώπιση της κρίσης. Συνεπώς, σε μια εκλογική αναμέτρηση, το κόμμα που είναι στην κυβέρνηση είναι ευάλωτο. (Abe στην Ιαπωνία, Conte στην Ιταλία, Johnson στο Ηνωμένο Βασίλειο και Τραμπ στις ΗΠΑ). Ο μεγαλύτερος κίνδυνος ελλοχεύει για τον Τραμπ που αντιμετωπίζει εκλογές τον Νοέμβριο. Έτσι, οι πιθανότητες εκλογής των Δημοκρατικών αυξάνουν όσο θα χειροτερεύει η κατάσταση με τον κορωνοϊό». (Πάντως, και ενώ η διεξαγωγή των Προεδρικών εκλογών το Νοέμβριο είναι θεωρητικά στον αέρα, αφού δεν γίνονται προκριματικές εκλογές, ας σημειωθεί ότι τα τελευταία 24ωρα ο νυν Πρόεδρος ψαλιδίζει τη διαφορά από τον Τζ. Μπάιντεν, που είναι και ο πιθανότερος αντίπαλός του).

Εντάξει, αυτά αφορούν τις Η.Π.Α., πιθανώς την Ιταλία ή τη Μ. Βρετανία, αλλά γιατί να ενδιαφέρουν εμάς;, Θα ρωτήσει ευλόγως κάποιος. Κατ’ αρχήν, κάθε κυβέρνηση κρίνεται για την αντιμετώπιση της πανδημίας -και από τον κανόνα δεν εξαιρείται ούτε και η κυβέρνηση Μητσοτάκη.

Πλην όμως σε αυτό που κάποτε θα ονομάζαμε περιοχή ανταλλαγής απόψεων (Βουλή, Κολωνάκι κ.ο.κ.) και σήμερα έχει αντικατασταθεί από τα τηλεμέσα, καταγράφεται ένας πολιτικός προβληματισμός που έχει κάποια συσχέτιση με τις διαπιστώσεις της έκθεσης της J.P.Morgan. Αλλά από την ανάποδη, δηλαδή… «πρόωρες κάλπες».

Σενάριο που αποκτά νόημα μόνο υπό τον όρο ότι θα κρατηθεί χαμηλά ο αριθμός των θανάτων (παρότι κάθε ένας από αυτούς έχει τη δική του ιστορία και πόνο από πίσω). Στην περίπτωση αυτή και όταν θα βγούμε να αναπνεύσουμε, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει να αντιμετωπίσει τη δεύτερη κρίση: Την οικονομική καθίζηση, αν όχι καταστροφή.

Τα δημόσια ταμεία άδεια -ήδη διαπιστώνεται η… απροθυμία εκπλήρωσης των υποχρεώσεων-, οι συναλλαγές μεταξύ ιδιωτών στο «κόκκινο» (χαρακτηριστική ήταν η έκκληση, χθες, από τον Άδωνι Γεωργιάδη). Επιπλέον, μια χώρα που στηρίζεται πολύ στον τουρισμό της (εγχώριο και μη) βέβαιο είναι ότι θα αντιμετωπίσει τεράστιο θέμα: από ποια χώρα που μετρά τώρα εκατοντάδες νεκρούς θα ταξιδέψουν στην Ελλάδα, εξάλλου θέλουμε να έρθουν; Ενώ για τους ημεδαπούς πελάτες, εκείνοι θα έχουν άλλα, σοβαρότερα προβλήματα να επιλύσουν από το να κάνουν διακοπές. Σε κάθε περίπτωση, μια ιδέα είναι να πούμε από τώρα την αλήθεια, τουριστική ανάκαμψη το καλοκαίρι δεν πρόκειται να υπάρξει.

Ενώ οι αριθμοί για την ύφεση που ακούγονται, είναι μάλλον για εσωτερική κατανάλωση: όταν η Γερμανία υπολογίζει ύφεση 5,8% -υπό την προϋπόθεση μάλιστα ότι η πανδημία δεν θα διαρκέσει για περισσότερο από ένα μήνα ακόμη- ποια είναι η αυθεντική εκτίμηση για την ύφεση της εθνικής μας οικονομίας; Με δυο λόγια, έρχονται χρόνια δύσκολα, με Μνημόνια (όπως και αν ονομασθούν αυτά) –και η μέχρι στιγμής στάση του Βερολίνου δεν επιτρέπει κάποια αισιοδοξία ότι θα μας σώσει το… ιππικό (λέγε με ευρωομόλογο).

Οι σημερινές ουρές, εξάλλου, έξω από τις τράπεζες, αυτή η πρώτη μαζική παραβίασης των κανόνων της καραντίνας, μπορεί να δείχνουν ελλιπή ενημέρωση (για όσους βρίσκονταν εκεί, ενώ θα μπορούσαν να εξυπηρετηθούν μέσω ΑΤΜ), μπορεί να δείχνουν καταστρατήγηση κανόνων εις βάρος της δημόσιας υγείας, δείχνουν όμως και την αγωνία των πολιτών, όχι για το αύριο, αλλά για το σήμερα.

 Τούτων δοθέντων, στο τέλος της πανδημίας και πριν ο κόσμος αρχίσει να ασχολείται μόνο με τα οικονομικά του, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί ενώπιον ενός μεγάλου πολιτικού διλήμματος, για ανανέωση της λαϊκής εντολής. Σε δυο –τρεις μήνες από τώρα, ο Κυρ. Μητσοτάκης θα έχει τελειώσει με την αντιμετώπιση του κοροναϊού, θα έχει αποδείξει ότι είναι ένας καλός διαχειριστής -οι κυβερνητικοί δίαυλοι προφανώς και θα υπενθυμίζουν τη διαχείριση που έγινε από την προηγούμενη κυβέρνηση, στην άλλη εθνική τραγωδία, στο Μάτι-, θα γνωρίζει όμως πρώτος αυτός ότι τα χειρότερα, στην οικονομία τη φορά αυτή, έπονται: Φτώχεια και κοινωνικές εκρήξεις.

Υπό τον όρο, πάντα, του καλού σεναρίου για την πανδημία, ο πρωθυπουργός θα είναι εκείνος που έβγαλε το καράβι από μια μεγάλη κρίση -αναπόφευκτες οι συγκρίσεις με άλλες πολύ πιο προηγμένες χώρες-, ως εκ τούτου μπορεί να είναι εκείνος που θα βγάλει απέναντι τη χώρα και από τη μεγάλη οικονομική περιπέτεια.

Σε αυτό το μεταίχμιο όμως δικαιούται να ζητήσει επαναβεβαίωση της εντολής, προκειμένου να είναι ΕΚΕΙΝΟΣ που θα ηγηθεί της νέας εθνικής προσπάθειας. Σενάριο που συζητείται δειλά δειλά και σε κύκλους της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που επιμένει από την πλευρά της να καταδεικνύει ότι τα μέτρα είναι ανεπαρκή, αλλά και άδικα (εις βάρος μεσαίας τάξης και πιο ευάλωτων).

Υπομονή ως το καλοκαίρι…

Νίκος Παπαδημητρίου