Γιατί το “Κατηγορώ” του Πολάνσκι είναι από τις καλύτερες ταινίες του- Η “άλλη ματιά” στην Υπόθεση Ντρέϊφους

Κατηγορώ (J’Accuse)
Σκηνοθεσία: Ρόμαν Πολάνσκι
Παίζουν: Ζαν Ντιζαρντέν, Λουί Γκαρέλ, Εμανουέλ Σενιέ, Γκρεγκορί Γκαντεμπουά, Μελβίλ Πουπό, Ματιέ Αμαλρίκ

Περίληψη: Στις 5 Ιανουαρίου 1895, ο λοχαγός Άλφρεντ Ντρέιφους, ένας νέος αξιωματικός του γαλλικού στρατού, κατηγορείται άδικα πως κατασκόπευε για λογαριασμό της Γερμανίας και καταδικάζεται σε ισόβια κάθειρξη στο Νησί του Διαβόλου. Ανάμεσα στους μάρτυρες αυτού του εξευτελισμού είναι ο Ζορζ Πικάρ, ο οποίος παίρνει προαγωγή για να διοικήσει τη μονάδα στρατιωτικής αντικατασκοπείας που τον εντόπισε. Όταν όμως o Πικάρ ανακαλύπτει πως τα μυστικά εξακολουθούν να διαδίδονται στους Γερμανούς, παρασύρεται σε έναν επικίνδυνο λαβύρινθο εξαπάτησης και διαφθοράς, που απειλεί όχι μόνο την τιμή του, αλλά και τη ζωή του.
Ο Ρομάν Πολάνσκι επιλέγει την πολύκροτη υπόθεση Ντρέιφους κι επιστρέφει στη μεγάλη οθόνη, προκαλώντας ακόμα ένα σκάνδαλο στην καριέρα του.
Το 1894 η Γαλλία, και ειδικά ο στρατός ταλανίζεται από μια υπόθεση, που θεωρείται η μεγαλύτερη δικαστική πλάνη όλων των εποχών. Οι μυστικές υπηρεσίες ανακαλύπτουν μια διαρροή πληροφοριών και οι υπεύθυνοι , επηρεασμένοι από το γενικότερο κλίμα αντισημιτισμού που επικρατεί, καταδικάζουν έναν νεαρό Εβραίο λοχαγό, τον Άλφρεντ Ντρέιφους, ο οποίος εξορίζεται στο Νησί του Διαβόλου. Και ενώ εκείνος περνάει δύσκολες μέρες στην απομόνωσή του, ο καθηγητής του Ζορζ Πικάρ διορίζεται διοικητής της αντικατασκοπικής μονάδας. Σύντομα, ο Πικάρ θα ανακαλύψει πως οι πληροφορίες συνεχίζουν να φτάνουν στο αντίπαλο στρατόπεδο και σταδιακά συνειδητοποιεί ότι ο Ντρέιφους είναι αθώος. Τότε ξεκινάει μια εκστρατεία για να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη, έχοντας στο πλευρό του σημαντικούς πνευματικούς ανθρώπους της εποχής, όπως ο Εμίλ Ζολά, αλλά και φανατικούς πολέμιους, που απειλούν ακόμα και τη ζωή του.
Ο Πολάνσκι, μαζί με τον Ρόμπερτ Χαρίς, συνεργάτη του στο σενάριο του « Αόρατου συγγραφέα», βασίζονται στο βιβλίο του δεύτερου ( «Αn officer and a spy») προσεγγίζοντας μια γνωστή ιστορία μέσα από τα μάτια όχι του κεντρικού της πρωταγωνιστή, δηλαδή του λοχαγού Ντρέιφους, αλλά του διοικητή Πικάρ, ενός άνδρα που χωρίς να έχει κανένα προσωπικό συμφέρον ή φιλία με τον κατηγορούμενο έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην αθώωσή του.

Συνδυάζοντας στοιχεία κατασκοπικού θρίλερ και δικαστικού δράματος, ο Πολάνσκι περιδιαβαίνει τους διαδρόμους των κρατικών υπηρεσιών, καταγράφοντας μια αγωνιώδη μάχη για τη δικαιοσύνη, ακολουθώντας πιστά το ύφος μιας τυπικής περιπέτειας εποχής. Επιμένοντας σε λεπτομέρειες της υπόθεσης, η ταινία μοιάζει να αργεί να ανεβάσει στροφές, όμως ο Πολάνσκι, όπως συνηθίζει, με αυτό τον τρόπο δημιουργεί την ατμόσφαιρα, που θα του επιτρέψει να οδηγηθεί σε ένα στιβαρό φινάλε που εκπλήσσει , ακόμα και όσους γνωρίζουν καλά τα γεγονότα.

Ο ίδιος βέβαια δήλωσε πως ταυτίζεται με τον Ντρέιφους- μια δήλωση που προκάλεσε πληθώρα αντιδράσεων- όμως σίγουρα γνωρίζει καλά τους μηχανισμούς του συστήματος που αναζητούν ενόχους για να συγκαλύψουν τα δικά τους λάθη, και αυτό φροντίζει να αποτυπώσει, χωρίς να ξεπέφτει σε αγιοποιήσεις των κεντρικών του πρωταγωνιστών- ο Ντρέιφους μάλιστα στην τελευταία σκηνή γίνεται σχεδόν αντιπαθής- όπως οφείλει να κάνει ένας μεγάλος δημιουργός. Κι αν το «Κατηγορώ» δεν είναι η καλύτερή του ταινία, είναι όμως αυτή που δείχνει πως τα προσωπικά βιώματα ενός σκηνοθέτη , έστω κι αν οι περισσότεροι διαφωνούμε με τις θέσεις του, μπορούν να γίνουν υλικό για μια ταινία που δεν φοβάται να είναι αντικειμενική, εκεί που η Ιστορία έχει ήδη κρίνει τα γεγονότα.

Πηγή: iefimerida.gr