Κεντροαριστερά και… “ευφορικές ουσίες”- 5 ερωτήματα με ή χωρίς απαντήσεις…

Η συζήτηση περί ενιαίου μετώπου των κομμάτων της αντιπολίτευσης απέναντι στη Ν.Δ και τον Κυριάκο Μητσοτάκη στην πορεία προς τις επόμενες εκλογές αποτελεί (προσώρας) ένα μετέωρο αφήγημα με καλές προθέσεις, αντιφάσεις και σκοπιμότητες, που όμως εκκινεί από μία θεμελιακή διαπίστωση: με τα σημερινά δημοσκοπικά δεδομένα και με μία λογική προβολή τους σε εκλογικό χρόνο, κανένα από τα κόμματα αυτά δεν μπορεί μόνο του να αντιμετωπίσει το κυβερνών κόμμα και τον πρωθυπουργό.

Από το “κανείς δεν μπορεί μόνος του”, όμως, μέχρι την συγκρότηση εκλογικής συμμαχίας η απόσταση είναι μεγάλη. Ίσως χαοτική. Πέραν αυτού, πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του πόσο εφικτό είναι να ηττηθεί η Ν.Δ, μία παράταξη αρκετά συμπαγής ακόμα και στην πτώση της και με ισχυρό ένστικτο επιβίωσης. Και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να αισθάνεται, ακόμα και σήμερα, πίεση μόνο από κάποιον κ. Κανένα.

Σχετικά αναπτύσσονται διαφορετικές θεωρίες:

-Μπορεί να ενταχθεί σε ένα τέτοιο μέτωπο και η Πλεύση Ελευθερίας;

Σωκράτης Φάμελλος και Αλέξης Χαρίτσης φαίνεται να συμπίπτουν σε μία “δυσανεξία” για την Ζωή Κωνσταντοπούλου. “Πρέπει να μας πει τι ακριβώς είναι και ποιό είναι το πρόγραμμά της”, είπαν σε πρόσφατες συνεντεύξεις τους, θυμίζοντας ότι η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας είχε δηλώσει παλαιότερα ότι δεν είναι “ούτε δεξιά, ούτε αριστερή”. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ δεν έχει μιλήσει καθαρά ως προς αυτό, κάτι λογικό αφού επιμένει στα περί αυτονομίας του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όμως από τους ομόκεντρους κύκλους της Χαριλάου Τρικούπη ακούγονται διάφορα. Με το γνωστό του “φλέγμα”, για παράδειγμα, ο Φίλιππος Σαχινίδης είπε ότι κάτι τέτοιο δεν μπορεί να συμβεί “ούτε με την επίδραση ευφορικών ουσιών” (στις οποίες εντάσσονται το αλκοόλ και η κάνναβις…). Ο Οδυσσέας Κωνσταντινόπουλος εξέφρασε με κατηγορηματικό τρόπο τη διαφωνία του ακόμα και για την ad hoc σύμπλευση στην πρόταση δυσπιστίας κατά της κυβέρνησης, ενώ ο Παύλος Γερουλάνος είχε αφήσει παλαιότερα να εννοηθεί πως συμπεριλαμβάνει και την Πλεύση Ελευθερίας σε μία πολιτική συμμαχία.

Στον ΣΥΡΙΖΑ, από την αλλη, Κώστας Ζαχαριάδης, Παύλος Πολάκης κ.ά έχουν δηλώσει εμφατικά ότι δεν είναι εφικτή μία τέτοια συνεργασία, γενικώς στην Κουμουνδούρου δεν υπάρχουν αρκετοί θιασώτες ενός τέτοιου σεναρίου. Όμως, εάν συνεχιστεί η δημοσκοπική άνοδος της Πλεύσης με μετακίνηση ψηφοφόρων κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και του ΠΑΣΟΚ προς το κόμμα της κ. Κωνσταντοπούλου, η κατάσταση θα περιπλακεί. Σε μία τέτοια περίπτωση, είναι πολύ πιθανό να είναι η τελευταία που δεν θα έχει λόγο να μπει σε σχετική συζήτηση.

-Θέλει το ΠΑΣΟΚ να συνομιλήσει για την συγκρότηση ενιαίου μετώπου;

Επισήμως, όχι. Ο Νίκος Ανδρουλάκης και τα κορυφαία στελέχη της δικής του ομάδας είναι σαφή υπέρ της μέχρι τέλους αυτονομίας με στόχο να νικήσουν τη Ν.Δ, και αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο συνεργασιών με τα άλλα κόμματα της κεντροαριστεράς μόνο μετεκλογικά. Οι αριθμοί, ωστόσο, είναι αμείλικτοι και εφόσον σε μερικούς μήνες το δημοσκοπικό αποτύπωμα του ΠΑΣΟΚ παραμένει κοντά στο 15% και η διαφορά από τη Ν.Δ διψήφια, τα περιθώρια θα στενέψουν και οι…ευφορικές ουσίες του Σαχινίδη θα χρειαζονται για να ενισχύουν το “όραμα” της εκλογικής νίκης.

Πέραν αυτού, ήδη αρκετοί θέτουν ζήτημα αμφισβήτησης της στρατηγικής του προέδρου του ΠΑΣΟΚ, όχι, όμως, και αμφισβήτησης της ηγεσίας του. Δεν μπορούν, άλλωστε, να πηγαίνουν σε διαδικασίες εκλογής αρχηγού κάθε έξι μήνες, ακόμα όμως κι αν κάποιοι το σκέφτονταν, πάλι ο Ανδρουλάκης θα κέρδιζε αφού ελέγχει πλήρως τον μηχανισμό.

Ένα άλλο ζήτημα που προκύπτει είναι το ότι υπάρχουν στελέχη στο ΠΑΣΟΚ που δεν είναι τόσο κατηγορηματικά ως προς την αποκήρυξη του σεναρίου για “μεγάλο συνασπισμό”, υπό πολύ αυστηρές προϋποθέσεις. Η Άννα Διαμαντοπούλου, για παράδειγμα, διαφωνεί με οποιαδήποτε συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ, κι εφόσον φτάσει η ώρα για ουσιαστική εσωτερική συζήτηση, σε συνδυασμό με τα χαμηλά δημοσκοπικά ποσοστά, ίσως προκύψουν φυγόκεντρες τάσεις.

-Θα μπορούσαν να συμπλεύσουν τα κόμματα της κεντροαριστεράς υπό την ομπρέλα ενός νέου φορέα με πρωτοβουλία του Αλέξη Τσίπρα;

Αν και θεωρητικό ακόμα ένα τέτοιο ενδεχόμενο, έχει πολλούς υποστηρικτές στον ΣΥΡΙΖΑ, λίγους στη Νέα Αριστερά, και σχεδόν κανέναν στο ΠΑΣΟΚ. Η έμπειρη Λούκα Κατσέλη είπε με βεβαιότητα ότι “ο Τσίπρας θα επιστρέψει” και τόνισε την ανάγκη συγκρότησης μετώπου με ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ, Πλεύση Ελευθερίας και Νέα Αριστερά. Μάλλον με σενάριο επιστημονικής φαντασίας μοιάζει, δεδομένου ότι ο Ανδρουλάκης δεν θέλει να δει ούτε φωτογραφία του πρώην πρωθυπουργού, η δε Κωνσταντοπούλου δεν θα μπορούσε να καθήσει δίπλα του ακόμα κι αν ο Σαχινίδης έβγαζε από τις τσέπη του τις γνωστές …ουσίες. Αλλά, πέραν αυτών, ο ίδιος ο Τσίπρας δεν θα έμπαινε σε συζήτηση περί συγκόλησης κομμάτων, διότι στο σενάριο επιστροφής του είναι βέβαιο πως έχει κατά νου κάτι εντελώς διαφορετικό.

-Τι σκέφτονται στον ΣΥΡΙΖΑ;

Κατ’ αρχάς, μετά την εκλογή του Σωκράτη Φάμελλου και με την εκτόξευση της Πλεύσης Ελευθερίας, προκύπτουν μερικές αδήριτες αλήθειες. Πρώτη, όντως ο νέος πρόεδρος έβαλε σε τάξη το κόμμα, του προσέδωσε οντότητα που είχε απωλέσει με τις αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές του Στέφανου Κασσελάκη, το έκανε πιό πολιτικό και παρεμβατικό, ωστόσο οι ψηφοφόροι του είναι μάλλον μοιρασμένοι μεταξύ κεντροαριστερής μετριοπάθειας και αντισυστημισμού. Γι αυτό και, σύμφωνα με τις μετρήσεις, το 20% μετακινούνται προς την Πλεύση Ελευθερίας. Δεύτερη αλήθεια, ότι εάν συνεχιστεί αυτό το μοτίβο, ο ΣΥΡΙΖΑ κινδυνεύει να χάσει το μομέντουμ του μεσαίου κόμματος και θα μετατραπεί σε μικρό. Όσο, μάλιστα, ο Αλέξης Τσίπρας παραμένει αναποφάσιστος, η κατάσταση θα δυσκολεύει, και τα στελέχη του θα απογοητεύονται. Για την Κουμουνδούρου, η συνεργασία με το ΠΑΣΟΚ γίνεται μονόδρομος, και όσο οι πόρτες παραμένουν κλειστές τόσο χάνεται χρόνος για μία διακριτή πολιτική παρουσία. Το τελευταίο το έχει κατανοήσει, απ΄ ότι φαίνεται, ο Φάμελλος, γι αυτό και λέει εσχάτως πως “εμείς θα προχωρήσουμε μόνοι μας και καθένας αναλαμβάνει τις ευθύνες του”. Προς ποιά κατεύθυνση, όμως;

-Η μοναδική ευκαιρία- αλλά την θέλουν;

Τούτων δοθέντων, η λύση –που μπορεί να μην ταράξει τα νερά αλλά έχει ουσία– είναι η κοινοβουλευτική σύμπραξη του ΣΥΡΙΖΑ με τη Νέα Αριστερά, ήτοι 26+11=37, και η ανάκτηση του ρόλου της αξιωματικής αντιπολίτευσης που με “δάνειο Κασσελάκη” πήρε το ΠΑΣΟΚ. Μπορεί να μην αποτελέσει μια τέτοια εξέλιξη δημοσκοπικό γεγονός (δηλαδή, δεν θα σημειωθεί κάποια εντυπωσιακή άνοδος των ποσοστών των κομμάτων-συνιστώσες), πολιτικό, όμως, θα γίνει.

Ο Φάμελλος θα γίνει απευθείας συνομιλητής του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Βουλή, ο χώρος θα δείξει κάποια αντανακλαστικά, η εκλογική του βάση ίσως συσπειρωθεί και ενδεχομένως να ανακοπούν εν μέρει οι μετακινήσεις προς την Πλεύση Ελευθερίας. Κάτι τέτοιο δεν είναι μόνο αναγκαίο, είναι και λογικό, καθώς ελάχιστοι κατανοούν για ποιούς λόγους -αφού δεν υφίσταται πιά η παράμετρος Κασσελάκη- να υπάρχουν δύο κόμματα από την ίδια μήτρα. Όσο κι αν ορισμένοι στη Νέα Αριστερά δεν επιθυμούν “ώσμωση” με την περίοδο Τσίπρα, ακόμα περισσότερο με τον ίδιο τον πρώην πρωθυπουργό, δεν μπορούν να ξεχνούν ότι σε εκείνον οφείλουν πολλά.

Υπάρχει, δε, και ο παράγοντας “επιβίωση”. Αρκετοί βουλευτές της Νέας Αριστεράς έχουν διατελέσει υπουργοί, έχουν “οσμή” διακυβέρνησης, και είναι αρκετά νέοι ώστε να θέλουν να αποφύγουν τον πολιτικό παροπλισμό.