Ανάλυση: Τι πραγματικά αποφάσισαν οι ευρωπαίοι ηγέτες στη σύνοδο του Λονδίνου

Προχθές στη βρετανική πρωτεύουσα συναντήθηκαν οι κυριότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες. Στο Λονδίνο ήρθε και ο Βλαντιμίρ Ζελένσκι, καθώς το κύριο θέμα συζήτησης στην εκδήλωση ήταν η Ουκρανία. Και το δεύτερο μετά από αυτό – πώς μπορεί η Ευρώπη να αυξήσει επειγόντως τις στρατιωτικές της δαπάνες ενόψει της νέας πολιτικής των ΗΠΑ. Αλλά κυρίως συζητήθηκε η Ουκρανία, κάτι που δεν αποτελεί έκπληξη μετά τον ανεπανάληπτο καβγά μεταξύ του Ντόναλντ Τραμπ και του Ζελένσκι, όπου ο Ουκρανός πρόεδρος ουσιαστικά εκδιώχθηκε από τον Λευκό Οίκο, γεγονός που θα μπορούσε πλέον να στερήσει από την Ουκρανία την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια.

Η σύνοδος κορυφής του Λονδίνου, την οποία συγκάλεσαν τα πιο εξέχοντα μέλη του δυτικού λεγόμενοι «κόμματος του πολέμου», ο Κίρ Στάρμερ και ο Εμανουέλ Μακρόν, υποτίθεται ότι θα επεξεργαζόταν μια απάντηση σε αυτή την απειλή, για να τονίσει ότι η Ευρώπη θα στηρίξει την Ουκρανία ανεξάρτητα από τη θέση του Τραμπ. Τουλάχιστον αυτή ήταν η προσδοκία. Αλλά δεν υλοποιήθηκε.

• Το κύριο αποτέλεσμα της συνόδου κορυφής ήταν η επίδειξη της απροθυμίας της Ευρώπης να βοηθήσει την Ουκρανία να συνεχίσει να διεξάγει πόλεμο χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ.

Ως εκ τούτου, η κύρια στρατηγική των Ευρωπαίων είναι να συμφιλιώσουν τον Ζελένσκι με τον Τραμπ και να προσπαθήσουν να πείσουν τον Αμερικανό πρόεδρο να εγκαταλείψει την ιδέα της πρόωρης κατάπαυσης του πυρός στην Ουκρανία, αν και η υλοποίηση και των δύο αυτών προσπαθειών είναι εξαιρετικά αμφίβολη.

Με βάση τις επίσημες δηλώσεις του Στάρμερ που περιγράφουν τα αποτελέσματα της συνάντησης, δεν έχουν ληφθεί θεμελιώδεις αποφάσεις από την Ευρώπη μέχρι στιγμής. Έχει προβεί σε περαιτέρω διαβεβαιώσεις για την υποστήριξη της Ουκρανίας, υποσχέθηκε στρατιωτικές επενδύσεις και συνέχισε τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Ανακοίνωσαν επίσης τη δημιουργία ενός «συνασπισμού καλής θέλησης», ο οποίος θα βοηθήσει το Κίεβο.

• Επιβεβαίωσαν επίσης την πρόθεσή τους να στείλουν ειρηνευτικές δυνάμεις στην Ουκρανία, αλλά μόνο μετά την υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας.

Πρακτικά, το κύριο μήνυμα των δηλώσεων του Στάρμερ είναι η αναγνώριση ότι το πρόβλημα της Ουκρανίας είναι άλυτο χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ως εκ τούτου, ο Βρετανός πρωθυπουργός σχεδιάζει νέα συνάντηση με τον Τραμπ για να τον πείσει να συνεχίσει να στηρίζει το Κίεβο. Για να γίνει αυτό, το Λονδίνο και το Παρίσι θα προσφέρουν στην Ουάσινγκτον τη δική τους εκδοχή ενός ειρηνευτικού σχεδίου για την Ουκρανία, ώστε οι ΗΠΑ να το υπογράψουν και ενδεχομένως να συμπεριλάβουν τις στρατιωτικές τους εγγυήσεις κάτι που όμως ο Τραμπ αρνείται σταθερά να κάνει.

Ο Στάρμερ δήλωσε ότι το σχέδιο ακόμη προετοιμάζεται, αλλά ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν δήλωσε προχθές ότι αντί για κατάπαυση του πυρός σε όλη τη γραμμή του μετώπου, [ιδέα του Τραμπ], η πρόταση είναι να σταματήσουν οι εκτοξεύσεις ρουκετών, τα πλήγματα στις υποδομές και οι ναυτικές επιθέσεις για ένα μήνα. Στη συνέχεια θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις, υπογραφή ειρηνευτικής συμφωνίας και εισαγωγή ειρηνευτικών δυνάμεων.

• Ωστόσο, οι Βρετανοί διέψευσαν αργότερα ότι ένα τέτοιο σχέδιο είχε εγκριθεί και συμφωνηθεί μαζί τους. Με άλλα λόγια, πρόκειται μέχρι στιγμής μόνο για την ιδέα του Μακρόν.

Σε κάθε περίπτωση, η φόρμουλα του είναι διαφορετική από αυτή που προτείνει ο Τραμπ. Έχει δηλώσει ότι θέλει πλήρη κατάπαυση του πυρός για να σταματήσουν οι θάνατοι στο πεδίο της μάχης και στη συνέχεια διαπραγματεύσεις για την ειρήνη και τις εγγυήσεις ασφάλειας. Επίσης, κατά καιρούς οι Αμερικανοί έχουν μιλήσει για εκλογές στην Ουκρανία, οι οποίες θα πρέπει να γίνουν μετά την κατάπαυση του πυρός και πριν υπογραφούν οι τελικές συμφωνίες.

• Όπως βλέπουμε, στη «φόρμουλα» του Μακρόν δεν υπάρχουν ούτε εκλογές ούτε πλήρης κατάπαυση του πυρός. Ο Γάλλος πρόεδρος πιστεύει ότι «αυτό το σχέδιο θα επέτρεπε στους Ευρωπαίους να μπουν σε ένα παιχνίδι στο οποίο ο Τραμπ και ο Πούτιν θα πήγαιναν πρόθυμα ένας εναντίον ενός».

Είπε επίσης, όπως και ο Στάρμερ, ότι θα προσπαθήσει να αποκαταστήσει τις σχέσεις μεταξύ του Ζελένσκι και του Τραμπ, αν και μέχρι στιγμής η Ουάσινγκτον δεν έχει δείξει καμία διάθεση να το πράξει και έχει επικρίνει έντονα τον Ουκρανό πρόεδρο, υπονοώντας μεταξύ άλλων την ανάγκη παραίτησής του.

Επιπλέον, αν κρίνουμε από τα λόγια του Στάρμερ για την ανάγκη αμερικανικής υποστήριξης, το κύριο σημείο με το οποίο οι ΗΠΑ ήταν δυσαρεστημένες στο ευρωπαϊκό σχέδιο θα παραμείνει αμετάβλητο, δηλαδή η στρατιωτική βοήθεια της Αμερικής προς τα αγγλογαλλικά στρατεύματα στην Ουκρανία. Ο Τραμπ και οι άνθρωποί του έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι οι στρατιωτικές εγγυήσεις είναι αποκλειστικά ευρωπαϊκή υπόθεση και οι ΗΠΑ δεν θα εμπλακούν. Θα αλλάξει τώρα η άποψη του Τραμπ; Υπάρχουν λίγες προϋποθέσεις γι’ αυτό.

• Πρώτον, έχει ήδη αρνηθεί τέτοιες εγγυήσεις στον Μακρόν και τον Στάρμερ.

• Δεύτερον, μετά τη σκληρή αντιπαράθεση μεταξύ των Τραμπ και Βανς με τον Ζελένσκι, η πιθανότητα ότι οι ΗΠΑ θα βοηθήσουν την Ουκρανία με οποιονδήποτε τρόπο στρατιωτικά έχει μειωθεί πολύ.

Η κατάσταση επιδεινώνεται από το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι τάχθηκαν απερίφραστα στο πλευρό του Ζελένσκι μετά τη διαμάχη του με τον Τραμπ και μάλιστα συγκάλεσαν σύνοδο κορυφής για να τον «σώσουν», όπως το έθεσε το Bloomberg. Κάτι που σαφώς δεν θα αυξήσει την αφοσίωση του Τραμπ στις νέες ιδέες από την Ευρώπη.

• Τρίτον, η παροχή στρατιωτικών εγγυήσεων στο ευρωπαϊκό απόσπασμα στην Ουκρανία αυτή τη στιγμή έρχεται σε ευθεία αντίθεση με την πολιτική του Τραμπ για αποκατάσταση των σχέσεων με τη Μόσχα. Και είναι απίθανο ο Αμερικανός πρόεδρος να αναλάβει στρατιωτικές δεσμεύσεις που να στρέφονται κατά της Ρωσικής Ομοσπονδίας, ενώ οι διαπραγματεύσεις με αυτήν βρίσκονται σε εξέλιξη. Και μέχρι τουλάχιστον να πραγματοποιηθεί μια πρόσωπο με πρόσωπο συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και του Πούτιν.

Προς το παρόν, σχεδόν όλα τα σχόλια των ΗΠΑ για τη Ρωσία είναι ουδέτερα ή θετικά. Ο Τραμπ υπερασπίστηκε προσωπικά τον Πούτιν κατά τη διάρκεια της σκανδαλώδους ενημέρωσης με τον Ζελένσκι, λέγοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος δεν είναι ένας άνθρωπος που χαλάει τη συμφωνία. Και το CNN γράφει ότι οι προετοιμασίες για μια συνάντηση μεταξύ των προέδρων των ΗΠΑ και της Ρωσίας έχουν πλέον επιταχυνθεί.

• Έτσι, προς το παρόν, το «σχέδιο Μακρόν-Στάρμερ», καθώς και η ιδέα να συμφιλιωθεί ο Τραμπ με τον Ζελένσκι, είναι απλώς ιδέες των οποίων η υλοποίηση τελεί υπό την σκιά ενός τεράστιου ερωτηματικοού. Εκτός, βέβαια, αν ο Ζελένσκι και η Ευρώπη φέρουν δραματικά τις θέσεις τους πιο κοντά στο πώς βλέπει ο Τραμπ το τέλος του πολέμου.

Και αυτό δεν έχει ακόμη παρατηρηθεί – τουλάχιστον όχι από τον Ζελένσκι, ο οποίος φεύγοντας από το Λονδίνο επανέλαβε όλες τις θέσεις του με τις οποίες ο Τραμπ είχε προηγουμένως διαφωνήσει.

Ειδικότερα, σχετικά με την αντίθεση σε μια κατάπαυση του πυρός χωρίς εγγυήσεις ασφαλείας. Ο Ζελένσκι ξεκαθάρισε επίσης ότι δεν θα παραιτηθεί, κάτι που ήταν μια προφανής απάντηση στις νύξεις του Μάικλ Βαλτς και του Μάικ Τζόνσον σχετικά με την επιθυμητή αποχώρησή του.

• Όσον αφορά το δυτικό «κόμμα του πολέμου», αναγνωρίζουν ότι δεν θα λύσουν το ζήτημα της Ουκρανίας χωρίς τον Τραμπ. Και είναι σαφές ότι προσπαθούν να φέρουν τις θέσεις τους πιο κοντά στις δικές του – προσπαθώντας ταυτόχρονα να πουλήσουν στον Αμερικανό πρόεδρο στρατιωτικές εγγυήσεις.

Είναι ενδεικτικό ότι στο τέλος της συνόδου κορυφής, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε κάλεσε σε προετοιμασία για κατάπαυση του πυρός. Δεν ανέλυσε τις λεπτομέρειες, αλλά η κατάπαυση του πυρός είναι ο πρώτος και πιο βασικός όρος του Τραμπ για την Ουκρανία.

Και αυτό αποτελεί άλλη μια ένδειξη ότι η Ευρώπη χωρίς τις ΗΠΑ είναι σαφές ότι δεν είναι έτοιμη να συνεχίσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας στην Ουκρανία, περνώντας σταδιακά στο στάδιο της διαπραγμάτευσης για την ειρήνη.

• Οι Ευρωπαίοι δεν θέλουν να στηρίξουν την Ουκρανία χωρίς τις ΗΠΑ και προσπαθούν να πείσουν τον Ζελένσκι να κάνει ειρήνη με τον Τραμπ, γράφει η Euroactiv, συνοψίζοντας τα βασικά αποτελέσματα της συνόδου κορυφής.

«Παρά τις υποσχέσεις στήριξης της Ουκρανίας, ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες κατέστησαν σαφές στο Κίεβο ότι προτιμούν να αποκαταστήσει το τελευταίο τις σχέσεις του με την Ουάσινγκτον παρά να δράσει περαιτέρω εντελώς χωρίς τις ΗΠΑ», γράφει το δημοσίευμα.

Ωστόσο, η πιθανότητα να πραγματοποιηθεί αποκατάσταση της σχέσης του Ζελένσκι με τον Τραμπ είναι εξαιρετικά αμφίβολη. Όπως και η προσπάθεια να πεισθεί ο Τραμπ να εγκαταλείψει το σχέδιό του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία το συντομότερο δυνατό.